Informacje dla sygnalistów

Informacja o naruszeniu prawa może być przekazywana w następujący sposób:

1) pisemnie:

1. za pośrednictwem poczty tradycyjnej, na adres: Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin, plac Armii Krajowej 1, 70-456 Szczecin, z dopiskiem „Zgłoszenie UM – poufne, nie otwierać”;
2. w siedzibie Wydziału Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu, pokój 335I lub 335F, bezpośrednio Dyrektorowi Wydziału Kontroli i Audytu Wewnętrznego lub Koordynatorowi ds. naruszeń prawa;
3. za pośrednictwem formularza zgłoszeniowego, udostępnionego pod adresem: https://formularze.szczecin.pl/zewn%C4%99trzne-zg%C5%82oszenie-naruszenia-prawa, przy użyciu podłączonych do sieci Internet komputerów oraz urządzeń mobilnych (np. telefony, tablety).

2) ustnie:

1. za pomocą bezpośredniego spotkania zorganizowanego w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku od sygnalisty, w siedzibie Wydziału Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin, plac Armii Krajowej 1, 70-456 Szczecin, pokój 335I lub 335F, bezpośrednio z Dyrektorem WKiAW lub Koordynatorem ds. naruszeń prawa,
2. za pośrednictwem nienagrywanej linii telefonicznej, bezpośrednio Dyrektorowi Wydziału Kontroli i Audytu Wewnętrznego lub Koordynatorowi ds. naruszeń prawa, pod numerem 91 433 15 92.

Warunki objęcia sygnalisty ochroną

Sygnalista podlega ochronie od chwili dokonania zgłoszenia, pod warunkiem że miał uzasadnione podstawy sądzić, że informacja będąca przedmiotem zgłoszenia lub ujawnienia publicznego jest prawdziwa w momencie dokonywania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego i że stanowi informację o naruszeniu prawa. Może dokonać zgłoszenia zewnętrznego bez uprzedniego dokonania zgłoszenia wewnętrznego oraz powinien dokonać zgłoszenia naruszenia prawa niezwłocznie po powzięciu informacji o zdarzeniu. Wraz ze zgłoszeniem, sygnalista podaje swoje imię, nazwisko, stanowisko służbowe lub funkcję, w tym wskazuje rodzaj powiązania z podmiotem prawnym którego dotyczy zgłoszenie, zgodnie z katalogiem określonym w art. 4 ustawy o ochronie sygnalistów oraz podaje adres korespondencyjny lub adres poczty elektronicznej.

Wobec sygnalisty nie mogą być podejmowane działania odwetowe ani próby lub groźby zastosowania takich działań.

Tryb postępowania przypadku chęci dokonania przez sygnalistę zgłoszenia zewnętrznego

Zewnętrzna procedura dokonywania zgłoszeń naruszeń prawa i podejmowania działań następczych przez Prezydenta Miasta Szczecin (zw. dalej procedurą) funkcjonuje na podstawie zarządzenia nr … Prezydenta Miasta Szczecin z dnia 25 grudnia 2024 r. w sprawie wprowadzenia zewnętrznej procedury dokonywania zgłoszeń naruszeń prawa i podejmowania działań następczych przez Prezydenta Miasta Szczecin.

Wyjaśnianie informacji będących przedmiotem zgłoszenia lub przedstawienie dodatkowych informacji, będzie odbywało się za pomocą adresu korespondencyjnego lub adresu poczty elektronicznej lub innej preferowanej formy kontaktu wskazanej przez sygnalistę.

Termin przekazania informacji zwrotnej oraz rodzaj i zawartość takiej informacji

Sygnalista otrzymuje informację zwrotną na temat planowanych lub podjętych działań następczych i powodów takich działań w zgłoszonej sprawie, niezwłocznie po zakończeniu postępowania wyjaśniającego, nie później jednak niż w ciągu 3 miesięcy od dnia potwierdzenia przyjęcia zgłoszenia zewnętrznego lub - w przypadku nieprzekazania potwierdzenia przyjęcia – 3 miesięcy od upływu 7 dni od dnia dokonania zgłoszenia zewnętrznego, chyba że sygnalista nie podał adresu do kontaktu, na który należy przekazać informację zwrotną.

W uzasadnionych przypadkach Organ publiczny przekazuje sygnaliście informację zwrotną w terminie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia przyjęcia zgłoszenia zewnętrznego, po poinformowaniu o tym sygnalisty przed upływem terminu, o którym mowa w ust. 6.

Organ publiczny informuje sygnalistę także o ostatecznym wyniku postępowania wyjaśniającego wszczętego na skutek zgłoszenia zewnętrznego.

Zasady poufności mające zastosowanie do zgłoszeń zewnętrznych

Podmiot prawny gwarantuje, że procedura oraz związane z przyjmowaniem zgłoszeń przetwarzanie danych osobowych uniemożliwiają nieupoważnionym osobom uzyskanie dostępu do informacji objętych zgłoszeniem oraz zapewniają ochronę poufności tożsamości sygnalisty, osoby, której dotyczy zgłoszenie, oraz osoby trzeciej wskazanej w zgłoszeniu. Ochrona poufności dotyczy informacji, na podstawie których można bezpośrednio lub pośrednio zidentyfikować tożsamość takich osób. Do przyjmowania i weryfikacji zgłoszeń naruszenia prawa, podejmowania działań następczych oraz przetwarzania danych osobowych sygnalisty, osoby której dotyczy zgłoszenie, oraz osoby trzeciej wskazanej w zgłoszeniu, dopuszczone są wyłącznie osoby posiadające pisemne upoważnienie Organu publicznego. Osoby upoważnione są obowiązane do zachowania tajemnicy w zakresie informacji i danych osobowych, które uzyskały w ramach przyjmowania i weryfikacji zgłoszeń zewnętrznych, oraz podejmowania działań następczych, także po ustaniu stosunku pracy lub innego stosunku prawnego, w ramach którego wykonywały tę pracę.

Dane osobowe sygnalisty pozwalające na ustalenie jego tożsamości nie podlegają ujawnieniu nieupoważnionym osobom, chyba że za wyraźną zgodą sygnalisty. Dane osobowe przetwarzane w związku z przyjęciem zgłoszenia lub podjęciem działań następczych zostaną usunięte, a dokumenty związane z tym zgłoszeniem zniszczone po upływie 3 lat po zakończeniu roku kalendarzowego, w którym przekazano zgłoszenie zewnętrzne do Organu publicznego jako właściwego do podjęcia działań następczych lub zakończono działania następcze, lub po zakończeniu postępowań zainicjowanych tymi działaniami, chyba że dokumenty związane ze zgłoszeniem stanowią część akt postępowań przygotowawczych lub spraw sądowych lub sądowoadministracyjnych. Po otrzymaniu zgłoszenia dane osobowe będą przetwarzane w zakresie niezbędnym do przyjęcia zgłoszenia lub podjęcia ewentualnego działania następczego. Dane osobowe, które nie mają znaczenia dla rozpatrywania zgłoszenia, nie są zbierane, a w razie przypadkowego zebrania są niezwłocznie usuwane. Usunięcie tych danych osobowych następuje w terminie 14 dni od chwili ustalenia, że nie mają one znaczenia dla sprawy.

Sygnalista może wyrazić zgodę na ujawnienie danych osobowych umożliwiających ustalenie jego tożsamości. W przypadku wyrażenia zgody przez sygnalistę, administrator będzie informował osoby wskazane w zgłoszeniu o podaniu ich danych przez sygnalistę (w ramach realizacji obowiązku informacyjnego z art. 14 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. U. UE. L. z 2016 r. Nr 119, str. 1 z późn. zm.).

Zgoda sygnalisty nie jest wymagana w sytuacji, gdy ujawnienie jest koniecznym i proporcjonalnym obowiązkiem wynikającym z przepisów prawa w związku z postępowaniami wyjaśniającymi prowadzonymi przez organ publiczny postępowaniami przygotowawczymi lub sądowymi prowadzonymi przez sądy, w tym w celu zagwarantowania prawa do obrony przysługującego osobie, której dotyczy zgłoszenie.

Przed takim ujawnieniem danych osobowych sygnalisty, właściwy organ publiczny lub właściwy sąd powiadamia o tym sygnalistę, przesyłając w postaci papierowej lub elektronicznej wyjaśnienie powodów ujawnienia jego danych osobowych, chyba że takie powiadomienie zagrozi postępowaniu wyjaśniającemu lub postępowaniu przygotowawczemu, lub sądowemu.

Charakter działań następczych podejmowanych w związku ze zgłoszeniem zewnętrznym

Każde zgłoszenie naruszenia prawa, analizowane jest przez Koordynatora ds. naruszeń prawa pod kątem wstępnej kwalifikacji zmierzającej do określenia czy zgłoszenie naruszenia prawa objęte jest procedurą zgłoszeń zewnętrznych oraz ustalenia czy dotyczy naruszeń prawa w dziedzinie należącej do zakresu działania Organu publicznego, a jeżeli nie należy – ustaleniu innego organu publicznego właściwego do podjęcia działań następczych.

Zgłoszenia naruszenia prawa przekazane do postępowania wyjaśniającego, podlegają analizie i są prowadzone przez Koordynatora ds. naruszeń prawa lub Zespół wyjaśniający z zachowaniem należytej staranności, niezależności i obiektywizmu.

Organ publiczny po przeprowadzonym postępowaniu wyjaśniającym może w szczególności:

1. zawiadomić o zdarzeniu odpowiednie organy ścigania, jeśli po zakończeniu postępowania wyjaśniającego istnieje uzasadnione podejrzenie, że badane zdarzenie stanowi czyn ścigany z mocy prawa;
2. wszcząć kontrolę wewnętrzną, na podstawie Zarządzenia Nr 78/16 Prezydenta Miasta Szczecin z dnia 1 marca 2016 r. w sprawie zasad i trybu przeprowadzenia kontroli;
3. zastosować wobec osoby, której dotyczy zgłoszenie, środki prawne przewidziane w przepisach prawa, w szczególności takie jak kary porządkowe, wypowiedzenie warunków pracy i płacy obejmujące zmianę dotychczas zajmowanego stanowiska lub rozwiązanie umowy o pracę, wyciągnięcie innych konsekwencji służbowych, a w sytuacji, gdy nadużycia naraziły Gminę Miasto Szczecin na straty finansowe, skierowanie sprawy na drogę sądową;
4. zobowiązać Dyrektorów Wydziałów i Kierowników Biur oraz samodzielne stanowiska Urzędu do podjęcia działań naprawczych, które mają na celu zapobieżenie podobnym zdarzeniom w przyszłości.

Środki ochrony prawnej i procedury służące ochronie przed działaniami odwetowymi oraz informacje o dostępności poufnej porady dla osób rozważających dokonanie zgłoszenia zewnętrznego

Jeżeli praca była, jest lub ma być świadczona na podstawie stosunku pracy, wobec sygnalisty nie mogą być podejmowane działania odwetowe, polegające w szczególności na:

1. odmowie nawiązania stosunku pracy;
2. wypowiedzeniu lub rozwiązaniu bez wypowiedzenia stosunku pracy;
3. niezawarciu umowy o pracę na czas określony lub umowy o pracę na czas nieokreślony po rozwiązaniu umowy o pracę na okres próbny, niezawarciu kolejnej umowy o pracę na czas określony lub niezawarciu umowy o pracę na czas nieokreślony po rozwiązaniu umowy o pracę na czas określony - w przypadku gdy sygnalista miał uzasadnione oczekiwanie, że zostanie z nim zawarta taka umowa;
4. obniżeniu wysokości wynagrodzenia za pracę;
5. wstrzymaniu awansu albo pominięciu przy awansowaniu;
6. pominięciu przy przyznawaniu innych niż wynagrodzenie świadczeń związanych z pracą lub obniżeniu wysokości tych świadczeń;
7. przeniesieniu na niższe stanowisko pracy;
8. zawieszeniu w wykonywaniu obowiązków pracowniczych lub służbowych;
9. przekazaniu innemu pracownikowi dotychczasowych obowiązków sygnalisty;
10. niekorzystnej zmianie miejsca wykonywania pracy lub rozkładu czasu pracy;
11. negatywnej ocenie wyników pracy lub negatywnej opinii o pracy;
12. nałożeniu lub zastosowaniu środka dyscyplinarnego, w tym kary finansowej, lub środka o podobnym charakterze;
13. przymusie, zastraszaniu lub wykluczeniu;
14. mobbingu;
15. dyskryminacji;
16. niekorzystnym lub niesprawiedliwym traktowaniu;
17. wstrzymaniu udziału lub pominięciu przy typowaniu do udziału w szkoleniach podnoszących kwalifikacje zawodowe;
18. nieuzasadnionym skierowaniu na badania lekarskie, w tym badania psychiatryczne, chyba że przepisy odrębne przewidują możliwość skierowania pracownika na takie badania;
19. działaniu zmierzającym do utrudnienia znalezienia w przyszłości pracy w danym sektorze lub w danej branży na podstawie nieformalnego lub formalnego porozumienia sektorowego lub branżowego;
20. spowodowaniu straty finansowej, w tym gospodarczej, lub utraty dochodu;
21. wyrządzeniu innej szkody niematerialnej, w tym naruszeniu dóbr osobistych, w szczególności dobrego imienia sygnalisty.

Za działania odwetowe z powodu dokonania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego uważa się także próbę lub groźbę zastosowania środka określonego powyżej.

Jeżeli praca lub usługi były, są lub mają być świadczone na podstawie innego niż stosunek pracy stosunku prawnego stanowiącego podstawę świadczenia pracy lub usług lub pełnienia funkcji, lub pełnienia służby, powyższe zasady stosuje się odpowiednio, o ile charakter świadczonej pracy lub usług lub pełnionej funkcji, lub pełnionej służby nie wyklucza zastosowania wobec sygnalisty takiego działania.

Sygnalista, wobec którego dopuszczono się działań odwetowych, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w poprzednim roku, ogłaszane do celów emerytalnych w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, lub prawo do zadośćuczynienia.

O każdym przypadku ujawnienia stosowania działań odwetowych wobec sygnalisty, należy niezwłocznie zawiadomić Dyrektora WKiAW lub Koordynatora ds. naruszeń prawa przy zastosowaniu wskazanych wyżej poufnych kanałów komunikacji.

Dyrektor Wydziału Kontroli i Audytu Wewnętrznego lub Koordynator ds. naruszeń prawa udziela poufnej porady dla osób rozważających dokonanie zgłoszenia zewnętrznego.

Dane kontaktowe:

Agnieszka Konieczna - Dyrektor Wydziału Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin, plac Armii Krajowej 1, 70-456 Szczecin, pok. 335H;

Jacek Karpowicz - Koordynator ds. naruszeń prawa, Urząd Miasta Szczecin, plac Armii Krajowej 1, 70-456 Szczecin, pok. 335I, numer telefonu: 91 433 15 91.

Warunki, na jakich sygnalista jest chroniony przed ponoszeniem odpowiedzialności za naruszenie poufności

Dokonanie zgłoszenia lub ujawnienia publicznego nie stanowi podstawy odpowiedzialności, w tym odpowiedzialności dyscyplinarnej lub odpowiedzialności za szkodę z tytułu naruszenia praw innych osób lub obowiązków określonych w przepisach prawa, w szczególności w przedmiocie zniesławienia, naruszenia dóbr osobistych, praw autorskich, ochrony danych osobowych oraz obowiązku zachowania tajemnicy, w tym tajemnicy przedsiębiorstwa, pod warunkiem że sygnalista miał uzasadnione podstawy sądzić, że zgłoszenie lub ujawnienie publiczne jest niezbędne do ujawnienia naruszenia prawa zgodnie z ustawą.

W przypadku wszczęcia postępowania prawnego dotyczącego odpowiedzialności, o której mowa powyżej, sygnalista może wystąpić o umorzenie takiego postępowania.

Dane kontaktowe Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO)

Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich
al. Solidarności 7
700-090
Warszawa
Infolinia RPO: 800 676 676
e-mail: biurorzecznika@brpo.gov.pl

Prezydent Miasta Szczecin zachęca do skorzystania w pierwszej kolejności z wewnętrznej procedury dokonywania zgłoszeń naruszeń prawa i podejmowania działań następczych w Urzędzie Miasta Szczecin obowiązującej na podstawie zarządzenia nr 507/24 Prezydenta Miasta Szczecin z dnia 25 września 2024 r. w sprawie wprowadzenia wewnętrznej procedury dokonywania zgłoszeń naruszeń prawa i podejmowania działań następczych w Urzędzie Miasta Szczecin.