Kontrole przeprowadzone przez wkiaw w 2006 roku

            Od dnia 06 do 30 listopada 2006 r. Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin przeprowadził kontrolę w Miejskim Zakładzie Gospodarki Odpadami w Szczecinie, zwanym dalej MZGO. Kontrolą objęto realizację zadań służby bhp, wynikających z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 ze zm.), zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie służby bhp oraz realizację zadań pokontrolnych, tj. nakazów, decyzji i wystąpień, wydanych przez upoważnione organy kontroli zewnętrznej.

            W toku kontroli ustalono, że w MZGO założono książkę kontroli zewnętrznych, w której prowadzono ewidencję wszystkich przeprowadzanych kontroli, zgodnie z zapisem § 2 Załącznika Nr 1 do Zarządzenia Nr 399/03 Prezydenta Miasta Szczecin
z dnia 10 lipca 2003 r. w sprawie zasad i trybu przeprowadzania kontroli, zwanego dalej Zarządzeniem. Decyzje, nakazy, wystąpienia lub zalecenia usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości były wykonywane, a o realizacji informowano organ kontrolujący oraz Prezydenta, za pośrednictwem Dyrektora WKiAW. Nie stwierdzano nieprawidłowości w realizacji obowiązków nałożonych zapisami Zarządzenia.

            W toku kontroli ustalono, że zadania określone w § 2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie służby bhp ujęte w następujących punktach: pkt 4 – udział w opracowywaniu planów modernizacji i rozwoju zakładu pracy; pkt 5 – udział w ocenie założeń
i dokumentacji dotyczących modernizacji zakładu pracy; pkt 6 – udział w przekazywaniu nowo budowanych obiektów; pkt 7 – zgłaszanie wniosków (…) w stosowanych oraz nowo wprowadzanych procesach produkcyjnych w MZGO nie były realizowane, ponieważ od 2004 r. nie prowadzono żadnych inwestycji związanych z modernizacją, przebudową i nowymi rozwiązaniami techniczno-organizacyjnymi lub produkcyjnymi. Pozostałe punkty § 2 ust. 1 rozporządzenia realizowane były na ogół prawidłowo.

            Ustalono, że w MZGO przeprowadzane były coroczne wewnętrzne kontrole warunków pracy i analiza stanu bhp wynikające z zapisów § 2 ust. 1 pkt 1÷3 rozporządzenia w sprawie służby bhp; opracowane były szczegółowe instrukcje bezpiecznej pracy na różnych stanowiskach pracy wymagane zapisem art. 237⁴ § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (jt. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz.94 ze zm.), zwanej dalej kp, nakładającym obowiązek opracowania i udostępniania aktualnych instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zapisem § 41 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (jt. Dz. U. z 2003 r., Nr 169, poz. 1650), zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie ogólnych przepisów bhp.

            Przedstawiona ocena ryzyka zawodowego, w tym również biologicznego, dla różnych stanowisk pracy, wraz z podpisami pracowników potwierdzającymi przyjęcie do wiadomości i stosowania ocenę i wskazane działania profilaktyczne, były zgodne
z zapisem art. 226 kp stanowiącym, że na pracodawcy spoczywał obowiązek ocenienia i udokumentowania ryzyka zawodowego oraz poinformowania pracowników o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą, a także o zasadach ochrony przed zagrożeniami. Było to także zgodne z postanowieniem zapisu § 39 ust. 1 rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bhp, wg którego pracodawca był obowiązany oceniać i dokumentować ryzyko zawodowe, występujące przy określonych pracach oraz stosować niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko na stanowiskach pracy.

            W toku kontroli dokumentacji powypadkowej stwierdzono, że kompletowana była zgodnie z wymogami aktualnych przepisów: zapisu § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz. U. Nr 234, poz. 1974); zapisu § 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy (Dz. U. Nr 269, poz. 2672). Na bieżąco prowadzono rejestry wypadków w pracy, w drodze do/z pracy, oraz rejestry chorób zawodowych wymaganych zapisami: art. 234 § 3 i art. 235 § 4 kp, wg których pracodawca obowiązany był prowadzić rejestry wypadków przy pracy i chorób zawodowych; zapisu § 16 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 lipca 1998 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy (Dz. U. Nr 115, poz. 744 ze zm.), wg którego pracodawca miał prowadzić rejestr wypadków na podstawie wszystkich protokołów powypadkowych zawierający: imię i nazwisko poszkodowanego, miejsce i datę wypadku, informacje dotyczące skutków wypadku dla poszkodowanego, datę sporządzenia protokołu powypadkowego, stwierdzenie, czy wypadek jest wypadkiem przy pracy, krótki opis okoliczności wypadku, datę przekazania wniosku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz inne okoliczności wypadku (...)” oraz zapisem § 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (Dz. U. Nr 62, poz. 286 ze zm.), wg którego pracodawca obowiązany był prowadzić dokumentację dotyczącą podejrzeń o choroby zawodowe, chorób zawodowych, wypadków przy pracy oraz wypadków w drodze do pracy i z pracy, a także świadczeń związanych z tymi chorobami i wypadkami.

            W odniesieniu do wszystkich pracowników MZGO nie stwierdzono nieprawidłowości związanych z kierowaniem na lekarskie badania profilaktyczne wymagane przepisami art. 229 kp. Badania profilaktyczne pracowników wykonywane były zgodnie z zapisem § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzenia badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w kodeksie pracy (Dz. U. Nr 69, poz. 332 ze zm.), zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie badań, wg którego badanie profilaktyczne przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę.

            Stwierdzono natomiast, że częstotliwość badań, wyznaczana przez lekarzy Szpitala Miejskiego, uprawnionych do prowadzenia badań profilaktycznych, była niezgodna z zapisem § 2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie badań. Polegało to na tym, że pracownikom wskazywano termin następnych, odpłatnych badań okresowych w terminach krótszych niż to określono w § 2 rozporządzenia w sprawie badań, wg którego zakres i częstotliwość badań profilaktycznych określały wskazówki metodyczne sprecyzowane w Załączniku nr 1 do rozporządzenia.

            W odniesieniu do wszystkich pracowników MZGO nie stwierdzono też nieprawidłowości związanych z dopuszczaniem do pracy, do wykonywania której nie posiadaliby dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, czyli prowadzenia szkoleń w dziedzinie bhp wynikających z zapisu art. 237³ § 2 kp oraz rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy  (Dz. U. Nr 180, poz. 1860 ze zm.).

Stwierdzono natomiast uchybienie polegające na tym, że w Tabeli norm przydziału środków ochron indywidualnych, odzieży i obuwia roboczego, stanowiącej Załącznik Nr 1 do Zarządzenia Nr 33/2002 Dyrektora MZGO z dnia 04-11-2002 r. znajdowały się zapisy: w pkt 1 „Dyrektor i zastępca dyrektora (...), pracownik socjalny zakres wyposażenia: R-fartuch drelichowy lub stylonowy (12 m.), R-półbuty sk/gum. (24 m.), O-kurtka ocieplana (3 o.z.), O-botki ocieplane (3 o.z.), O-rękawice ocieplane (2 o.z.), O-buty gumowe (12 m.), O-ocieplacz (2 o.z.)”; w pkt 2: „Główna księgowa, księgowa (wykonująca funkcje kasjera), pomoc techniczna w sekretariacie, specjalista ds. ochrony środowiska zakres wyposażenia: R-fartuch stylonowy (12 m.), O-ocieplacz (2 o.z.), O-kurtka ocieplana (3 o.z.), O-botki ocieplane (3 o.z.), O-półbuty (24 m.)”; w pkt 3 stanowisko „pracownik administracyjny, specjalista ds. zamówień publicznych zakres wyposażenia: R-fartuch drelich. lub stylon. (12 m.), O-ocieplacz (2 o.z.)”. Przydzielanie odzieży ochronnej (oznakowanie literą O) nie było bowiem uzasadnione warunkami pracy na ww. stanowiskach. Zgodnie z zapisem art. 237⁶ § 1 kp: „pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy (…)”, a wg zapisu § 1 rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy: „Środki ochrony indywidualnej powinny być stosowane w sytuacjach, kiedy nie można uniknąć zagrożeń lub nie można ich wystarczająco ograniczyć za pomocą środków ochrony zbiorowej lub odpowiedniej organizacji pracy”.

            W toku kontroli stwierdzono też nieprawidłowości polegające na braku należytej staranności w prowadzeniu zapisów w książkach obiektów budowlanych zarządzanych przez MZGO, co było sprzeczne z wymogiem zapisu art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (jt. Dz. U. z 2006 r., Nr 156, poz. 1118 ze zm.), zwanej dalej upb, wg którego: „Właściciel lub zarządca jest obowiązany prowadzić dla każdego budynku (…) książkę obiektu budowlanego, stanowiącą dokument przeznaczony do zapisów dotyczących przeprowadzanych badań i kontroli stanu technicznego, remontów i przebudowy, w okresie użytkowania obiektu budowlanego”.

            Protokoły z przeprowadzonych badań i pomiarów, wymagane zapisem art. 62 ust. 1 upb, wg którego: „Obiekty powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę:

1)  okresowej kontroli, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego: elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu, instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska, instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych);

2)  okresowej kontroli, co najmniej raz na 5 lat, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego i przydatności do użytkowania obiektu budowlanego, estetyki obiektu budowlanego oraz jego otoczenia; kontrolą tą powinno być objęte również badanie instalacji elektrycznej i piorunochronnej w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów”

znajdowały się w posiadaniu MZGO, jednak nie były odnotowane zgodnie z wymogiem zapisu § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie książki obiektu budowlanego (Dz. U. Nr 120, poz. 1134).

            Nieprawidłowością był brak zatwierdzonego aktualnego statutu MZGO, bowiem przedłożony statut nadany był zapisem § 4 Uchwały XI/108/95 z 1995 r., w którym m.in. jako podstawę działania jednostki podano archiwalne akty prawne.

            W związku z ww. uchybieniami, stosownie do § 37 ust. 3 Załącznika nr 2 do Zarządzenia w sprawie kontroli, Prezydent zalecił Dyrektorowi MZGO:

 

1)           Opracować, zatwierdzić i wprowadzić do stosowania aktualny statut MZGO.

2)           Zweryfikować i uaktualnić zapisy Tabeli norm przydziału środków ochron indywidualnych, odzieży i obuwia roboczego.

3)           Prowadzić na bieżąco książki obiektów budowlanych założonych dla obiektów zarządzanych przez MZGO.