Kontrole przeprowadzone przez WKiAW w 2010 roku

Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin, w dniach:
od 16 czerwca 2010 r. do 06 lipca 2010 r. przeprowadził kontrolę w Gimnazjum Nr 9, zwanym w dalszej treści GM9, w zakresie: przestrzegania wybranych zagadnień z prawa pracy, w tym: działu X ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.), zwanej dalej k. p.; realizacji zadań służby bhp wynikających z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bhp (Dz. U. Nr 109, poz. 704 ze zm.); realizacji zadań pokontrolnych, tj. wystąpień, nakazów i decyzji wydanych przez organy kontroli zewnętrznej, w tym: Państwowej Inspekcji Pracy, Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego, a także pozostałych organów kontroli państwowej.
Okres kontrolowany – od 2008 r.
Wyniki kontroli przedstawione zostały w protokole kontroli P/61/10 podpisanym w dniu 6 lipca 2010 r. Ocena zawarta została w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 23 sierpnia 2010 r.
W czasie kontroli w GM9 zatrudnionych było ogółem 59 pracowników, w tym: kobiet 52, pracowników młodocianych 0.
Obsługa w zakresie bhp prowadzona była na podstawie umowy cywilno prawnej zawartej pomiędzy: GM9, a Zachodniopomorskim Centrum Edukacyjnym z siedzibą w Szczecinie, przy ul. Hożej 6.
W trakcie kontroli wykazano, że osoba wykonująca zadania służby bhp w okresie objętym kontrolą nie wywiązywała się należycie z obowiązków wynikających z zapisów § 2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie służby bhp, w tym: nie uczestniczyła w badaniu okoliczności i przyczyn wypadku; nie prowadziła dokumentacji powypadkowej; nie brała udziału w opracowywaniu planów modernizacji, rozwoju placówki; planach rozwiązań techniczno-organizacyjnych zapewniających poprawę stanu bhp, nie wskazywała na potrzebę przeprowadzania badań czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy.
Powyższe wynikało głównie z niewystarczającej współpracy i nadzoru ze strony pracodawców kierujących w owym czasie placówką.
W wyniku przeprowadzonej kontroli stwierdzono, że świadectwo kwalifikacyjne osoby zajmującej się (na podstawie umowy cywilno-prawnej) naprawą sprzętu i urządzeń elektrycznych utraciło ważność w lutym 2010 r.
Stwierdzono ponadto, że w placówce nie prowadzono badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, co było niezgodne z zapisem art. 227 § 1 pkt 2 k.p., wg którego pracodawca jest obowiązany stosować środki zapobiegające chorobom zawodowym i innym chorobom związanym z wykonywaną pracą, w szczególności: przeprowadzać, na swój koszt, badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia, rejestrować i przechowywać wyniki tych badań i pomiarów oraz udostępniać je pracownikom.
W GM9 nie opracowano wykazu prac szczególnie niebezpiecznych oraz wykazu prac, które powinny być wykonywane przez co najmniej 2 osoby pomimo, że w placówce wykonywano tego typu prace, np.: prace związane ze stosowaniem niebezpiecznych czynników chemicznych na terenie basenu, prace na wysokości (powyżej 3m).
Obowiązek opracowania ww. wykazów wynikał z zapisu § 80 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (j.t. Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 ze zm.), wg którego pracodawca jest obowiązany do ustalenia i aktualizowania wykazu prac szczególnie niebezpiecznych występujących w zakładzie pracy, oraz zapisu art. 225 k.p., wg którego pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby prace, przy których istnieje możliwość wystąpienia szczególnego zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzkiego, były wykonywane przez co najmniej dwie osoby, w celu zapewnienia asekuracji. Wykaz prac (...) ustala pracodawca po konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami (...).
W toku kontroli nie stwierdzono uchybień w realizacji obowiązków wynikających z zapisów art. 2376 i 2377 § 1 k. p. Pracownicy zostali wyposażeni w niezbędne środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze. Zasady („Tabela”) przydziału, gospodarowania i ewidencjonowania środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego oraz środków higieny osobistej stanowiły integralną część zakładowego regulaminu pracy, co było zgodne z zapisem art. 1041 § 1 pkt 1 k. p., wg którego regulamin pracy, określając prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników związane z porządkiem w zakładzie pracy, powinien ustalać w szczególności (...) wyposażenie pracowników w narzędzia i materiały, a także w odzież i obuwie robocze oraz w środki ochrony indywidualnej i higieny osobistej.
Stwierdzono natomiast pewne uchybienia w zapisach „Tabeli” polegające na tym, iż: „kurtkę/kamizelkę ocieplaną oraz obuwie na spodach przeciwślizgowych” w jednym przypadku zaliczono do odzieży i obuwia roboczego, w innym do środka ochrony; na stanowisku konserwatora „rękawice robocze” zakwalifikowano do odzieży ochronnej zamiast do odzieży roboczej; na stanowisku nauczyciela wychowania fizycznego i sprzątaczki „klapki” przeznaczone do stosowania na terenie kompleksu basenowego zaliczono do obuwia roboczego gdy tym czasem był to środek chroniący przed działaniem wody i szkodliwych czynników biologicznych i winien być zaliczony do środków ochrony.
W okresie objętym kontrolą w GM9 zarejestrowano 1 wypadek przy pracy, któremu w dniu 22.08.2008 r. uległa pracownica, zatrudniona w dniu zdarzenia na stanowisku pomocy kuchennej.
W toku kontroli dokumentacji powypadkowej stwierdzono, że ówczesny pracodawca nie przekazał do Urzędu Statystycznego karty statystycznej wypadku przy pracy, do czego obligował zapis § 4 obowiązującego ówcześnie rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy (Dz.U. Nr 269, poz. 2672).
Stwierdzono ponadto, że w rejestrze wypadków przy pracy brak było takich danych jak: liczba dni niezdolności do pracy; wniosków i zaleceń profilaktycznych zespołu powypadkowego.
W toku kontroli dokumentacji w zakresie profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami stwierdzono następujące uchybienia:
- 3 pracowników zostało dopuszczonych do pracy bez wstępnych badań profilaktycznych, co było niezgodne z zapisem art. 229 § 1 k.p., wg którego wstępnym badaniom lekarskim podlegają osoby przyjmowane do pracy (…). Badaniom wstępnym nie podlegają osoby przyjmowane ponownie do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą,
 1 pracownica wykonywała pracę bez ważnych badań profilaktycznych w okresie od 05.07. – 29.10.2009 r., pracownica przyjęta do pracy z dniem 18.12.2009 r., wstępnemu badaniu została poddana po 2 miesiącach od rozpoczęcia pracy,
 4 pracowników po zwolnieniu lekarskim, trwającym dłużej niż 30 dni, nie wykonało kontrolnych badań lekarskich, co było niezgodne z zapisem art. 229 § 2 k.p., wg którego (...) w przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą, pracownik podlega kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.
Stwierdzono ponadto nieprawidłowości w zakresie prowadzenia szkoleń w dziedzinie bhp polegające na tym, iż:
 nie opracowano szczegółowych programów szkoleń, co było niezgodne z zapisami § 7 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860 ze zm.), wg którego programy szkolenia wstępnego oraz szkolenia okresowego, określające szczegółową tematykę, formy realizacji i czas trwania szkolenia, dla poszczególnych grup stanowisk opracowuje pracodawca lub w porozumieniu z pracodawcą - jednostka organizacyjna prowadząca działalność szkoleniową w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, na podstawie ramowych programów szkolenia. Programy szkolenia powinny być dostosowane do rodzajów i warunków prac wykonywanych przez uczestników szkolenia (...),
 na stanowiskach robotniczych szkolenia okresowe prowadzone były wyłącznie w formie wykładów (10 godz. lekcyjnych teorii), co było niezgodne z zapisem § 15 ust. 1 ww. rozporządzenia, wg którego szkolenie okresowe pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych przeprowadza się w formie instruktażu (...),
 3 pracownice nie odbyły wstępnego szkolenia „instruktaż stanowiskowy” z zakresu bhp, co było niezgodne z zapisem art. 2373 § 2 k.p., wg którego pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy (...).
 na karcie szkolenia wstępnego 1 pracownika brak było podpisu osoby przeprowadzającej instruktaż stanowiskowy.

W toku kontroli nie stwierdzono uchybień dotyczących realizacji obowiązków wynikających z wystąpień, nakazów, decyzji państwowych organów kontroli nad warunkami pracy. Nałożone obowiązki wykonywane były w wyznaczonych terminach lub zwracano się o prolongatę terminów.
W odniesieniu do pozostałych obowiązków objętych kontrolą stwierdzono, że realizowane były zgodnie z obowiązującymi przepisami i do ich realizacji nie wniesiono zastrzeżeń.
Prezydent Miasta Szczecin zalecił Dyrektorowi GM9:
1. Egzekwowanie od służby bhp obowiązków wynikających z rozporządzenia w sprawie służby bhp.
2. Dopuszczanie do prac związanych eksploatacją urządzeń i sieci energetycznych wyłącznie osoby posiadające udokumentowane uprawnienia w tym zakresie.
3. Przeprowadzenie badań i pomiarów czynników szkodliwych na stanowiskach pracy.
4. Ustalenie wykazu prac szczególnie niebezpiecznych oraz wykazu prac wykonywanych przez co najmniej dwie osoby.
5. Dostosowanie zasad przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego do obowiązujących przepisów.
6. Przekazywanie statystycznych kart wypadków do Urzędu Statystycznego.
7. Uzupełnienie rejestru wypadków o brakujące elementy.
8. W zakresie profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami:
a) nie dopuszczanie do pracy pracowników bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku,
b) wykonywanie kontrolnych badań lekarskich zgodnie z obowiązującymi przepisami,
c) przechowywanie w aktach osobowych pracowników oryginałów zaświadczeń lekarskich.
9. W zakresie szkoleń bhp:
a) opracowanie szczegółowych programów szkoleń dla poszczególnych grup stanowisk,
b) przeprowadzanie szkoleń okresowych pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych w formie instruktażu,
c) poddawanie pracowników wstępnych szkoleniom z zakresu bhp przed dopuszczeniem do pracy,
d) prawidłowe prowadzenie dokumentacji ze szkoleń.