Kontrole przeprowadzone przez WKiAW w 2022 roku

Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin (zw. dalej WKiAW) przeprowadził w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej, Ośrodku Terapii Uzależnień od Alkoholu w Szczecinie (zw. dalej OTU lub Ośrodkiem), w okresie 05.09.2022 r. - 23.09.2022 r., kontrolę w zakresie wynagrodzeń, spraw kadrowych i zawieranych umów.

Opis stanu faktycznego i ocena kontrolowanej działalności stwierdzone w toku kontroli zostały ujęte w projekcie wystąpienia pokontrolnego z dnia 2 listopada 2022 r. Opis stanu faktycznego, ocena kontrolowanej działalności, wnioski i zalecenia pokontrolne zostały zawarte w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 24 listopada 2022 r.

Celem kontroli była ocena procesu regulacji wynagrodzeń pracowników OTU, finansowego zabezpieczenia funkcjonowania OTU w oparciu o zawarte umowy (w tym z Narodowym Funduszem Zdrowia), a także zgodności zawartych przez OTU umów, w szczególności z:

- przepisami powszechnie obowiązującymi;

- statutem i regulaminem organizacyjnym OTU.

Ocena kontrolowanej działalności.

W wyniku kontroli WKiAW stwierdzono nieprawidłowości polegające na:

- Nieuzyskaniu przez Kierownika OTU, wyrażonej w formie pisemnej zgody podmiotu tworzącego (Gminy Miasto Szczecin), na podjęcie innego zatrudnienia, wbrew art. 47 ust. 3 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. z 2022 r. poz. 633 ze zm.)(zw. dalej ustawą o działalności leczniczej), co w opinii kontrolujących mogło również doprowadzić do sytuacji konfliktu interesów stron.

- Udzielaniu przez Ośrodek świadczeń zdrowotnych poza miejscem udzielania świadczeń wskazanym w regulaminie organizacyjnym. Ze względu na określoną w art. 24 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej, wymaganą treść regulaminu organizacyjnego podmiotu wykonującego działalność leczniczą oraz ograniczenie w regulaminie organizacyjnym OTU miejsca udzielania świadczeń zdrowotnych, jedynie do adresu Szczecin, ul. Ostrowska 7, brak było możliwości udzielania przedmiotowych świadczeń poza wskazanym adresem.

Kierownik OTU był osobą odpowiedzialną za powstałe nieprawidłowości tj. nieuzyskanie zgody podmiotu tworzącego, na podjęcie innego zatrudnienia (tu kontynuację innego zatrudnienia) przez Kierownika Ośrodka oraz zawarcie umowy w dniu 3 stycznia 2022 r. nr OPS.U.62.7.01.2022
z Gminą Międzyzdroje na realizację przez OTU świadczeń zdrowotnych w obszarze leczenia uzależnień i współuzależnienia od alkoholu, od narkotyków oraz od nowych substancji psychoaktywnych dla mieszkańców Gminy Międzyzdroje poprzez prowadzenie Poradni Terapii Uzależnień w Międzyzdrojach.

W pozostałym zakresie, tj. w obszarze dotyczącym procesu regulacji wynagrodzeń pracowników OTU, planowania środków finansowych na funkcjonowanie OTU, w tym na wynagrodzenia oraz ich pochodne, a także w procesie realizowania zapisów zawartych przez OTU umów, analiza udostępnionej przez Ośrodek dokumentacji, przy uwzględnieniu przepisów powszechnie obowiązujących, zapisów statutu i regulaminu organizacyjnego OTU, nie wykazała nieprawidłowości.

I. Organizacja Ośrodka

1. Podstawa działania Ośrodka

OTU działa w szczególności na podstawie:

- ustawy o działalności leczniczej,

- ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2021 r. poz. 1119 ze zm.),

- Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 15 grudnia 2018 r. w sprawie funkcjonowania podmiotów leczniczych sprawujących opiekę nad uzależnionymi od alkoholu (Dz.U. z 2021 r. poz. 1862),

- Statutu OTU (Uchwała nr II/23/18 Rady Miasta Szczecin z dnia 18 grudnia 2018 r. w sprawie nadania Statutu Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej - Ośrodkowi Terapii Uzależnień od Alkoholu w Szczecinie),

- Regulaminu Organizacyjnego OTU (Załącznik do Zarządzenia Dyrektora Ośrodka nr 2/2022 z dnia 24.01.2022 r. w sprawie przyjęcia obowiązywania w Ośrodku Regulaminu Organizacyjnego).

Uchwałą nr II/23/18 Rady Miasta Szczecin z dnia 18 grudnia 2018 r. nadano Statut Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej – Ośrodkowi Terapii Uzależnień od Alkoholu w Szczecinie (zmienioną uchwałą nr VII/204/19 Rady Miasta Szczecin z dnia 18 grudnia 2018 r. - uchwałą zmieniającą uchwałę w sprawie nadania Statutu Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej - Ośrodkowi Terapii Uzależnień od Alkoholu w Szczecinie.). Zgodnie z § 6 Statutu organami Ośrodka są Kierownik Ośrodka i Rada Społeczna. Ponadto według § 7 ust. 1 - 6 ośrodkiem kieruje i reprezentuje go na zewnątrz Kierownik. Kierownik OTU ponosi odpowiedzialność za zarządzanie Ośrodkiem. Podmiot tworzący (Gmina Miasto Szczecin) nawiązuje z Kierownikiem OTU stosunek pracy na podstawie powołania lub umowy o pracę albo zawiera z nim umowę cywilnoprawną. Konkurs na stanowisko Kierownika OTU ogłasza i przeprowadza podmiot tworzący, na podstawie ustawy o działalności leczniczej. Kierownik OTU jest przełożonym wszystkich pracowników Ośrodka. Ponadto ustala regulamin organizacyjny Ośrodka, w którym zostaną określone w szczególności sprawy dotyczące sposobu i warunków udzielania świadczeń zdrowotnych przez podmiot wykonujący działalność leczniczą, nieuregulowane w ustawie lub w Statucie.

2. Kadra zarządzająca

Według Regulaminu organizacyjnego OTU:

- Działem Medycznym kieruje Kierownik Ośrodka, a w przypadku kiedy Kierownik Ośrodka nie jest lekarzem, działem kieruje Zastępca Kierownika Ośrodka ds. Medycznych,

- Poradnią Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia kieruje Kierownik Poradni Terapii,

- Dziennym Oddziałem Terapii Uzależnienia od Alkoholu kieruje kierownik Dziennego Oddziału,

- Działem ekonomicznym kieruje Główny Księgowy,

- Działem administracyjnym kieruje Kierownik Działu.

W okresie objętym kontrolą stanowisko Kierownika Ośrodka, zajmował pan Jerzy Moroz.

Z analizy dokumentacji przekazanej do kontroli wynika, że z dniem 1 czerwca 1995 roku powierzono ww. obowiązki dyrektora (Kierownika OTU) Ośrodka Terapii Uzależnień w Szczecinie, do czasu wyłonienia kandydata w drodze konkursu. Do czasu zakończenia kontroli nie przedstawiono dokumentów potwierdzających przeprowadzenie konkursu, o którym mowa powyżej.

Pismem z dnia 5 września 2022 r. znak: WKiAW-ll.711.32.2022.JK(1), kontrolujący zwrócili się
do Wydziału Organizacyjnego Urzędu Miasta Szczecin o udzielenie informacji dotyczących podstawy zatrudnienia Kierownika OTU, tj. o informację - kiedy został przeprowadzony ostatni konkurs
na stanowisko kierownika OTU oraz jaka jest aktualna podstawa nawiązania stosunku pracy z Kierownikiem OTU.

Wydział Organizacyjny Urzędu Miasta udzielił następującej informacji:

„Z uwagi na braki w dokumentacji kadrowej (akta osobowe) przekazanej przez Wydział Zdrowia
i Polityki Społecznej Urzędu Miasta Szczecin, istnieją wątpliwości dotyczące podstawy nawiązania stosunku pracy. Na podstawie dokumentacji będącej w posiadaniu Wydziału Organizacyjnego ustalono, że uchwałą Nr 173/95 Zarządu Miasta Szczecina z dnia 1 czerwca 1995 r. w sprawie powierzenia obowiązków dyrektora Ośrodka Terapii Uzależnień z dniem 1 czerwca 1995 r. p. Jerzemu Morozowi powierzono obowiązki Dyrektora Ośrodka Terapii Uzależnień do czasu wyłonienia kandydata w drodze konkursu. Po tej dacie w aktach osobowych nie ma dokumentacji konstytuującej jednoznacznie formę zatrudnienia p. Moroza w latach następnych. Z uwagi na powyższe, posługując się analogią do ówcześnie stosowanych form zatrudniania kierowników ZOZ-ów przyjmuje się, ze pan Jerzy Moroz został powołany na stanowisko kierownika OTU w Szczecinie.

Odpowiadając na pytanie „kiedy został przeprowadzony ostatni konkurs na stanowisko kierownika OTU dotyczące daty przeprowadzenia ostatniego konkursu na stanowisko kierownika OTU”, ze względu na wyżej wskazane braki dokumentacji kadrowej w okresie przed przejęciem akt osobowych Pana Jerzego Moroza, Wydział Organizacyjny przekazuje informację dotyczącą okresu po przekazaniu akt osobowych.

W związku z powyższym, na mocy przepisów przejściowych ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r.
o działalności leczniczej (Dz. U. z 2021 r. poz. 711 z późn. zm.) - art. 204 ust. 3 i 3a 

- kierownicy publicznych zakładów opieki zdrowotnej z dniem wejścia w życie ustawy (tj. 1 lipca 2011 r.) stali się kierownikami podmiotów leczniczych niebędących przedsiębiorcami. Do ww. kierowników nie stosuje się przepisów art. 49 ww. ustawy (przepisy dotyczące przeprowadzenia konkursu), chyba że podmiot tworzący postanowi inaczej. Powyższe oznacza, że osoby, które do dnia 30 czerwca 2011 r. pełniły funkcję kierownika publicznego zakładu opieki zdrowotnej mogły pozostać na swoich stanowiskach, jeżeli podmiot tworzący nie podjął decyzji o przeprowadzeniu konkursu.
W przypadku OTU decyzja o przeprowadzeniu konkursu nie została podjęta, w związku z tym Pan Jerzy Moroz nadal pełni funkcję kierownika podmiotu leczniczego - OTU, spełniając jednocześnie wymagania ustawowe do pełnienia tej funkcji.”

Jednocześnie kontrolujący zwrócili się do Kierownika OTU z pytaniem, czy w okresie od 1 lipca 2011 r. do 6 września 2022 r., podejmował inne zatrudnienie (inne niż w OTU) za wynagrodzeniem,
a jeśli tak, to czy na podjęcie zatrudnienia, uzyskał zgodę podmiotu tworzącego, wyrażoną w formie pisemnej?

W dniu 08.09.2022 r. Kierownik OTU udzielił w tej sprawie następującej odpowiedzi:

„Od dnia 26 września 1996 roku do chwili obecnej jestem zatrudniony na mocy umowy zlecenia
z Urzędem Gminy Police. Od tego dnia pełnię funkcję pełnomocnika Burmistrza Gminy ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych - a więc przed dniem uchwalonej ustawy o podmiotach leczniczych z kwietnia 2011 roku.

Prawo nie działa wstecz i z tego powodu nie występowałem do Prezydenta Miasta o wyrażenie zgody na podjęcie dodatkowej pracy. Do dnia dzisiejszego nie stawiano mi żadnych uwag dotyczących wykonywania innych obowiązków poza funkcją kierownika OTU. Aktualnie - zarządzeniem Prezydenta Miasta Szczecin odpłatnie pełnię funkcję członka Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Szczecinie.”.

Zgodnie z art. 47 ust. 3 ustawy o działalności leczniczej, kierownik podmiotu leczniczego niebędącego przedsiębiorcą nie może podejmować innego zatrudnienia bez wyrażonej w formie pisemnej zgody podmiotu tworzącego. Według uzyskanych przez kontrolujących ww. wyjaśnień, od dnia 26 września 1996 roku do chwili obecnej, Kierownik OTU zatrudniony był na podstawie umowy zlecenia z Urzędem Gminy Police (pełnił funkcję pełnomocnika Burmistrza Gminy ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych). Do kontroli nie przedłożono dokumentu potwierdzającego uzyskanie zgody podmiotu tworzącego, wyrażonej w formie pisemnej, na kontynuację zatrudnienia w Urzędzie Gminy Police.

Należy wskazać, że art. 47 ust. 3 ustawy o działalności leczniczej wszedł w życie z dniem 1 lipca 2011 r. i od tej chwili, na kierownika podmiotu leczniczego niebędącego przedsiębiorcą, nałożono obowiązek uzyskania zgody podmiotu tworzącego na podjęcie przez niego innego zatrudnienia.
W przypadku natomiast, gdy przed tą datą kierownik podmiotu leczniczego podejmował inne zatrudnienie, konieczne stało się uzyskanie przez kierownika zgody podmiotu tworzącego na kontynuację tego zatrudnienia. Jednocześnie należy podkreślić, że działalność wykonywana na rzecz innych podmiotów może pośrednio oddziaływać na samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej. Ze względu na uczestnictwo OTU w konkursach ofert organizowanych przez Gminę Police, pełnienie funkcji pełnomocnika Burmistrza Gminy Police przez Kierownika OTU może w opinii kontrolujących prowadzić do sytuacji konfliktu interesów stron.

Kontrolujący ponadto zadali Kierownikowi Ośrodka pytanie następującej treści: „Prosimy o udzielenie informacji, czy w okresie pełnienia funkcji Kierownika OTU, prowadził Pan w jakiejkolwiek formie, rejestrowaną działalność gospodarczą?”.

W dniu 08.09.2022 r. Kierownik OTU udzielił w tej sprawie następującej odpowiedzi:

„Tak, w przeszłości - kiedy obowiązujące prawo na to zezwalało - prowadziłem działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej. Z chwilą ustanowienia nowych ram prawnych, natychmiast zrezygnowałem z działalności gospodarczej.”

Kierownikowi OTU został przedstawiony wydruk (z dnia 08.09.2022 r.) z systemu komputerowego Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej Rzeczypospolitej Polskiej (zw. dalej CEiDG), według którego w bazie od dnia 31.03.2001 r. do dnia 22.06.2018 r. zarejestrowana była działalność gospodarcza pod nazwą N.Z.O.Z. – Ośrodek Terapii Uzależnień od Alkoholu,  prowadzona przez przedsiębiorcę Jerzego Moroza.

W związku z wskazanym powyżej wpisem do CEiDG, Kierownik OTU złożył następujące wyjaśnienie: „Stwierdzam, że dane zawarte w tym dokumencie są fałszywe. Nigdy nie prowadziłem działalności gospodarczej pod nazwą N.Z.O.Z. – Ośrodek Terapii Uzależnień od Alkoholu w Szczecinie. Od 1.06.1996 roku jestem Dyrektorem Samodzielnego ZOZ – Ośrodka Terapii Uzależnień od Alkoholu. W przeszłości prowadziłem działalność pod nazwą spółki cywilnej „Prywatny Gabinet Psychoterapii Uzależnień Elżbieta i Jerzy Moroz”. Z chwilą prawnego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej – taką działalność zamknąłem. W przedmiotowej sprawie oświadczam, że nie naruszyłem prawa.”

Jednocześnie Kierownik OTU przedłożył do kontroli zaświadczenie z dnia 12.09.2022 r., znak: BOI-XV.7332.1.51.2022.AS, stwierdzające że figurował w ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej do 31.12.2011 r. przez Prezydenta Miasta Szczecin pod nr wpisów:

„1.        UN/008908:

Oznaczenie przedsiębiorcy:

GABINET PROFILAKTYCZNO-TERAPEUTYCZNY S.C. USŁ. W ZAKR. HANDLU

JERZY MOROZ

ELŻBIETA MOROZ

Data rozpoczęcia działalności: 15.04.1997 r.

Decyzją z dnia 13.05.2003 r. ww. wpis został wykreślony z ewidencji.

Uzasadnienie decyzji:

W myśl art. 2 ust. 2 Prawo działalności gospodarczej, Spółka Cywilna nie jest przedsiębiorcą. Wpis do ewidencji dział. gospodarczej podlega wykreśleniu z Urzędu na podst. art.88i ww. ustawy.

2.         UN/017522:

Oznaczenie przedsiębiorcy:

PRYWATNY GABINET PROFILAKTYKI I PSYCHOTERAPII UZALEŻNIEŃ

JERZY WOJCIECH MOROZ

Data rozpoczęcia działalności: 13.03.2001 r.

Uwagi: Kontynuacja działalności spółki cywilnej - wpis nr UN/8908

Decyzją z dnia 01.08.2005 r. ww. wpis został wykreślony z ewidencji.

Uzasadnienie decyzji:

W dniu 08.07.2005 r. przedsiębiorca złożył wniosek o wykreślenie ww. wpisu do ewidencji działalności gospodarczej z dniem 31.07.2005 r.”

Do kontroli zostało przedłożone ponadto pismo (email w wersji elektronicznej) Naczelnika Wydziału Spraw Obywatelskich i Urzędu Stanu Cywilnego Urzędu Miasta Świnoujście (ze względu na miejsce dokonanej rejestracji działalności gospodarczej), informujące o braku w zasobach Urzędu Miasta Świnoujście dokumentacji dotyczącej prowadzonej przez Kierownika OTU działalności. Podkreślono również, że istniało duże prawdopodobieństwo, że wpis dotyczący ww. działalności został zaciągnięty przez system błędnie.

II. Zgodność zawartych umów ze statutem i regulaminem organizacyjnym OTU.

Zgodnie z § 4 Statutu OTU, celem Ośrodka jest:

- udzielanie świadczeń zdrowotnych osobom uzależnionym od alkoholu, hazardu i innych środków psychoaktywnych oraz dorosłym członkom ich rodzin;

- promowanie zdrowia poprzez działalność profilaktyczną, zwłaszcza wśród osób uzależnionych
i ich rodzin;

- udzielanie świadczeń rehabilitacyjnych osobom uzależnionym od alkoholu, hazardu, innych środków psychoaktywnych i ich rodzinom.

Zadania te ośrodek realizuje poprzez:

- organizowanie i prowadzenie psychoterapii grupowej osób uzależnionych i współuzależnionych członków ich rodzin;

- udzielanie indywidualnych świadczeń zapobiegawczo-leczniczych i rehabilitacyjnych;

- diagnozowanie pacjenta uzależnionego i współuzależnionego;

- określanie właściwych metod terapii;

- udzielanie konsultacji pacjentom skierowanym przez lekarzy;

- współdziałanie ze środowiskiem pracy lub nauki pacjenta;

- prowadzenie czynnego poradnictwa;

- prowadzenie działań profilaktycznych i edukacyjno-zdrowotnych oraz szkoleń różnych grup tzw. pierwszego kontaktu;

- współdziałanie z organizacjami społecznymi, związkami wyznaniowymi i innymi instytucjami;

- inną niż powyżej wymieniona działalność nieograniczającą dostępności do świadczeń zdrowotnych.

Zgodnie z § 8 ust 1 Statutu OTU, w Ośrodku działa Rada Społeczna (jako organ OTU) powołana
i odwoływana przez Radę Miasta Szczecin. Do zadań Rady Społecznej należy m. in.:

1) przedstawianie Radzie Miasta Szczecin wniosków i opinii w sprawach:

- zbycia aktywów trwałych oraz zakupu lub przyjęcia darowizny nowej aparatury i sprzętu medycznego,

- związanych z przekształceniem lub likwidacją, rozszerzeniem lub ograniczeniem działalności,

- przyznawania Dyrektorowi nagród, rozwiązania stosunku pracy lub umowy cywilnoprawnej z Dyrektorem.

2) przedstawianie Dyrektorowi wniosków i opinii w sprawach:

- planu finansowego, w tym planu inwestycyjnego,

- rocznego sprawozdania z planu finansowego, w tym planu inwestycyjnego,

- kredytów bankowych lub dotacji,

- podziału zysku,

- zbycia aktywów trwałych oraz zakupu lub przyjęcia darowizny nowej aparatury i sprzętu medycznego,

- regulaminu organizacyjnego.

Według § 12 Statutu OTU Ośrodek prowadzi gospodarkę finansową na zasadach określonych
w ustawie o działalności leczniczej, pokrywa z posiadanych środków i uzyskiwanych przychodów koszty działalności i reguluje zobowiązania, gospodaruje samodzielnie przekazanymi w nieodpłatne użytkowanie nieruchomościami i majątkiem Gminy Miasto Szczecin oraz majątkiem własnym (otrzymanym lub zakupionym).

Ponadto podstawę gospodarki Ośrodka stanowi plan finansowy ustalony przez Kierownika OTU. Zbycie aktywów trwałych Ośrodka, oddanie ich w dzierżawę, najem, użytkowanie oraz użyczenie może nastąpić wyłącznie na zasadach określonych przez podmiot tworzący.

Jednocześnie zgodnie z § 13 Statutu OTU, Ośrodek może uzyskiwać środki finansowe:

- z odpłatnej działalności leczniczej, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej;

- z wydzielonej działalności innej niż wymieniona w pkt 1, polegającej na wspomaganiu działalności statutowej (z przeznaczeniem uzyskanych środków na działalność statutową),
a w szczególności na:

- udzielaniu świadczeń zdrowotnych dla osób nieuprawnionych do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych lub niefinansowanych ze środków publicznych,

- zbywaniu, wydzierżawianiu, wynajmowaniu, użyczaniu, oddawaniu w użytkowanie mienia, którym Ośrodek gospodaruje, z zastrzeżeniem §12 ust. 5,

- organizowaniu szkoleń, konferencji i seminariów,

- doradztwa,

- z darowizn, zapisów, spadków oraz ofiarności publicznej, także pochodzenia zagranicznego;

- sprzedaży usług i produktów nie stanowiących działalności leczniczej, a które wynikają
z zakresu działań poszczególnych struktur organizacyjnych Ośrodka;

- na cele i na zasadach określonych w przepisach o działalności leczniczej.

Zgodnie z art. 23. ust. 1 ustawy o działalności leczniczej, sprawy dotyczące sposobu i warunków udzielania świadczeń zdrowotnych przez podmiot wykonujący działalność leczniczą, nieuregulowane w ustawie lub statucie, określa regulamin organizacyjny ustalony przez kierownika.

Według zasad udzielania świadczeń zdrowotnych określonych w § 40 regulaminu organizacyjnego OTU:

- Miejscem udzielania świadczeń zdrowotnych jest Szczecin, ul. Ostrowska 7.

- Ośrodek czynny jest od poniedziałku do piątku w godzinach 7.30 – 20.30.

- Ośrodek udziela ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych w oparciu o:

- Poradnię Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia,

- Dzienny Oddział Terapii Uzależnienia od Alkoholu.

Świadczenia zdrowotne udzielane są wyłącznie przez osoby wykonujące zawody medyczne oraz spełniające wymagania zdrowotne określone w odrębnych przepisach. W przypadkach panującej na terenie kraju pandemii lub innych klęsk żywiołowych dopuszcza się udzielanie świadczeń zdrowotnych za pomocą środków teleinformatycznych. Świadczenie usług zdrowotnych jest realizowane na podstawie odrębnych przepisów.

Ośrodek prowadzi dokumentację medyczną osób korzystających ze świadczeń zdrowotnych
z zapewnieniem ochrony danych osobowych zawartych w dokumentacji oraz udostępnia  dokumentację zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Zgodnie z dokumentacją przekazaną do kontroli, Ośrodek w latach 2021 – 2022, zawarł następujące umowy na realizację świadczeń zdrowotnych, w tym zajęć psychoterapeutycznych nieobjętych finansowaniem ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia:

Umowa OR.8010.2.2021 zawarta 2 czerwca 2021 r. z Gminą Police z siedzibą w Policach przy
ul. Stefana Batorego 3, w wyniku konkursu ofert przeprowadzonego na podstawie „art. 48 ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1398 z późn. zm.) uchwały XXX/315/2021 Rady Miejskiej w Policach z dnia 27 kwietnia 2021 r. w sprawie realizacji w 2021 roku profilaktycznego programu opieki psychoterapeutycznej ponadpodstawowej i ponadstandardowej kierowanej do osób uzależnionych od alkoholu, osób współuzależnionych i dorosłych dzieci alkoholików mieszkańców gminy Police”.

Przedmiotem umowy była realizacja profilaktycznego programu opieki psychoterapeutycznej ponadpodstawowej i ponadstandardowej kierowanej do osób uzależnionych od alkoholu, osób współuzależnionych i dorosłych dzieci alkoholików mieszkańców gminy Police.

Program miał być realizowany od 02.06.2021 r. do 17.12.2021 r.

Realizacja 20 zajęć programowych miała odbyć się w okresie:

- od czerwca do listopada 2021 r. po trzy zajęcia programowe w miesiącu po 25 h,

- w grudniu 2021 r. dwa zajęcia programowe po 25 h.

Koszt 1 godz. zajęć wynosił 100 zł.

Zamawiający (Gmina Police) przeznaczył na realizację programu zdrowotnego kwotę 50.000 zł. Zapłata za wykonane świadczenia zdrowotne miała następować miesięcznie na podstawie rachunków wystawionych przez Wykonawcę (OTU). Program realizowany był w siedzibie Wykonawcy przy ul. Ostrowskiej 7 w Szczecinie.

Umowa Nr WSS-I.20.2020.AD zawarta dnia 05.01.2021 r. z Gminą Miasto Szczecin, pl. Armii Krajowej 1, 70-456 Szczecin, na podstawie „art. 41 ust. 1 pkt. 1 i 2 ustawy z dnia 26 października 1982 roku
o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz art. 38 ust. 2 pkt 2 i ust.
3 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej, a także uchwały Nr XXII/687/20 Rady Miasta Szczecin z dnia 24 listopada 2020 r. w sprawie budżetu Miasta na 2021 rok”.

Przedmiotem umowy była realizacja przez Ośrodek zadań własnych Gminy z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Realizacja zadań własnych gminy, obejmowała świadczenia Ośrodka nieobjęte finansowaniem przez Zachodniopomorski Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia. Umowa obowiązywała od dnia 1 stycznia 2021 r. do dnia 31 grudnia 2021 r. Zgodnie z § 6 umowy Miasto z tytułu realizacji zadania, miało zapewnić środki w wysokości 150.000 zł brutto. Środki zgodnie z umową miały być wypłacone w dwóch transzach.

Dnia 03.03.2021 r. strony podpisały aneks Nr 1/2021 do przedmiotowej umowy. Zgodnie
z aneksem, wskazano zajęcia, które miały być realizowane z wykorzystaniem środków teleinformatycznych.

W związku z wykonaniem niniejszej umowy, została zawarta w dniu 31 grudnia 2020 r., umowa nr 32/2020, na podstawie „przeprowadzonego konkursu zgodnie z art. 26 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej oraz przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach, opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych i protokołu z dnia 30.11.2020 r. z rozstrzygniętego konkursu”. Umowa została zawarta pomiędzy OTU a Przychodnią Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia, ul. Wyszyńskiego 22b/3, 73-110 Stargard. Przedmiotem umowy było zobowiązanie do udzielania świadczeń usług zdrowotnych, objętych finansowaniem przez Gminę Miasto Szczecin, pod tematycznymi nazwami dla osób uzależnionych od alkoholu, osób współuzależnionych i dorosłych dzieci alkoholików, będących pacjentami Ośrodka, w szacunkowej liczbie 1.000 osób. Umowa została zawarta na czas określony od dnia 01.01.2021 r. do dnia 31.12.2025 r. Strony ustaliły wynagrodzenie w wysokości 80 zł. brutto za jedną godzinę świadczenia zdrowotnego pod tematycznymi nazwami.

Ponadto w dniu 4 stycznia 2021 roku zawarto umowę nr 6/2021. Umowa dotyczyła prowadzenia stałej „superwizji”, dla członków zespołu psychoterapeutycznego Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Ośrodka Terapii Uzależnień od Alkoholu w Szczecinie. Strony ustaliły wynagrodzenie w wysokości 220 zł za każdą godzinę edukacyjną superwizji, co przy 10 godzinach wyniosło 2.200 zł, za każdą „superwizję”. Umowa została zawarta na czas określony od dnia 04.01.2021 r. do 15.12.2021 r.

Umowa Nr WSS-I.18.2021.AD zawarta dnia 15.07.2021 r. z Gminą Miasto Szczecin, pl. Armii Krajowej 1, 70-456 Szczecin, na podstawie „uchwały Nr XXI11/687/20 Rady Miasta Szczecin z dnia 24 listopada 2020 r. w sprawie budżetu Miasta na 2021 rok, Uchwały XXIV/718/20 Rady Miasta Szczecin z dnia 15 grudnia 2020 r. w sprawie przyjęcia „Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla Miasta Szczecin na rok 2021”, Ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, Ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych, Ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej”.

Przedmiotem umowy była realizacja zadania publicznego w zakresie promocji i ochrony zdrowia - programu zdrowotnego pn.„ Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu i współuzależnionych", skierowanego do mieszkańców Szczecina. Termin realizacji zadania ustalono od dnia podpisania umowy (15.07.2021 r.) do dnia 15 grudnia 2021 r. Termin poniesienia wydatków dla środków pochodzących z dotacji ustalono - od dnia podpisania umowy do dnia 15 grudnia 2021 r. Zleceniodawca (Gmina Miasto Szczecin) zobowiązał się do przekazania na realizację zadania publicznego w 2021 roku środków finansowych w wysokości 106.400 brutto. Zleceniodawca przyznał środki finansowe, w formie dotacji, której celem jest realizacja zadania publicznego.

W związku z wykonaniem ww. umowy zawarto 39 umów zlecenia.

Umowa Nr WSS-I.24.2021.AD zawarta dnia 03.01.2022 r. z Gminą Miasto Szczecin, pl. Armii Krajowej 1, 70-456 Szczecin, na podstawie „art. 41 ust. 1 pkt. 1 i 2 ustawy z dnia 26 października 1982 roku
o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz art. 38 ust. 2 pkt. 2 i ust 3 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej, a także uchwały Nr XXXIV/970/21 Rady Miasta Szczecin z dnia 07 grudnia 2021 r. w sprawie budżetu Miasta na 2022 rok”.

Przedmiotem umowy była realizacja przez Ośrodek zadań własnych Gminy z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Realizacja zadania, obejmowała świadczenia Ośrodka nieobjęte finansowaniem przez Zachodniopomorski Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia.

Miasto z tytułu realizacji zadania, zapewniło środki w wysokości 150.000 zł brutto. Środki finansowe miały być przekazane w dwóch transzach, po 75.000 zł brutto. Umowa obowiązuje od dnia 01.01.2022 r. do dnia 31.12.2022 r.

W związku z wykonaniem ww. umowy zawarto dnia 23.02.2022 r. umowę nr 10/2022.

Przedmiotem umowy było przeprowadzenie w roku 2022 szkolenia dla zespołu terapeutycznego Ośrodka pod nazwą „Praca z grupą i w grupie - integracja podejścia humanistyczno doświadczeniowego i psychodynamicznego". Miejscem szkolenia była siedziba Ośrodka. Szkolenia przeprowadzono w terminach (zjazdy dwudniowe):

1)         23.02.2022 r. - 24.02.2022 r.,

2)         23.03.2022 r. - 24.03.2022 r.

Strony ustaliły wynagrodzenie łączne za szkolenie w wysokości 17 600 zł brutto
tj. 8.800 zł brutto za każde dwudniowe szkolenie.

Ponadto podpisano dnia 23.03.2022 r. umowę nr 12/2022. Umowa została zawarta „w wyniku udzielenia zamówienia publicznego bez zastosowania przepisów ustawy z dnia 24 października 2019 r. Prawo zamówień publicznych, w oparciu o art. 2, ust. 1, pkt 1, ponieważ wartość zamówienia klasycznego bez podatku od towarów i usług była mniejsza niż 130.000 zł”.

Przedmiotem umowy było prowadzenie stałej „superwizji”, dla członków zespołu psychoterapeutycznego Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Ośrodka Terapii Uzależnień od Alkoholu w Szczecinie. Superwizja miała odbywać się w pomieszczeniach Ośrodka. Strony ustaliły wynagrodzenie w wysokości 220 zł brutto za każdą godzinę edukacyjną superwizji, co przy 10 godzinach wyniosło 2.200 zł, za każdą „superwizję”. Umowa została zawarta na czas określony od dnia 23.03.2022 r. do 15.12.2022 r.

Jednocześnie do wykonania umowy nr WSS-I.24.2021.AD zawartej dnia 03.01.2022 r.
z Gminą Miasto Szczecin zastosowanie miała zawarta w dniu 31.12.2020 r. umowa nr 32/2020, pomiędzy OTU a Przychodnią Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia, ul. Wyszyńskiego 22b/3, 73-110 Stargard. Przedmiotem umowy było udzielanie świadczeń usług zdrowotnych, objętych finansowaniem przez Gminę Miasto Szczecin, pod tematycznymi nazwami dla osób uzależnionych od alkoholu, osób współuzależnionych i dorosłych dzieci alkoholików, będących pacjentami Ośrodka, w szacunkowej liczbie 1000 osób.

Umowa zawarta w dniu 3 stycznia 2022r. nr OPS.U.62.7.01.2022 z Gminą Międzyzdrojeul. Książąt Pomorskich 5, 72 — 500 Międzyzdroje, NIP 986-015-70-42, w imieniu której działał: Ośrodek Pomocy Społecznej ul. Książąt Pomorskich 8, 72-500 Międzyzdroje. Przedmiotem umowy była realizacja przez OTU świadczeń zdrowotnych w obszarze leczenia uzależnień i współuzależnienia od alkoholu, od narkotyków oraz od nowych substancji psychoaktywnych dla mieszkańców Gminy Międzyzdroje poprzez prowadzenie Poradni Terapii Uzależnień w Międzyzdrojach.

Poradnia Terapii Uzależnień w Międzyzdrojach swoją działalność miała prowadzić
w siedzibie Zleceniodawcy lub w sposób zdalny. Zadanie miało być wykonane w terminie od 03.01.2022 r. do 31.12.2022 r.

OTU w ramach należytego wykonania umowy zobowiązał się m. in. do:           

- udzielania świadczeń zdrowotnych w obszarze leczenia uzależnień i współuzależnienia od alkoholu, od narkotyków oraz od nowych substancji psychoaktywnych, zgodnych
z obowiązującymi standardami świadczenia usług zdrowotnych w lecznictwie odwykowym;

- prowadzenia dokumentacji medycznej pacjentów zarejestrowanych w Poradni w systemie teleinformatycznym dostarczonym przez Zleceniodawcę (Gminę Międzyzdroje);

- prawidłowego zarządzania Poradnią Terapii Uzależnień w Międzyzdrojach oraz podejmowania i prowadzenia działań mających na celu zapewnienie należytej jakości udzielanych świadczeń;

- przedstawiania comiesięcznych rachunków wraz z wykazem faktycznie wypracowanych godzin Poradni;

- prowadzenia działań promocyjnych Poradni na terenie Gminy Międzyzdroje;

- prowadzenia działań profilaktycznych dla społeczności lokalnej;

- organizowania we własnym zakresie superwizji zespołu terapeutycznego;

- organizowania we własnym zakresie szkoleń dla kadry zatrudnionej w Poradni;

- nadzoru nad prawidłowym udzielaniem świadczeń przez osoby zatrudniane przez Zleceniobiorcę.

Ponadto Zleceniodawca zobowiązał się do:

- bezpłatnego udostępnienia pomieszczeń znajdujących się w zasobach Ośrodka Pomocy Społecznej w Międzyzdrojach na cele związane z wykonaniem niniejszej umowy, w terminach i na zasadach uzgodnionych przez Strony,

- utrzymania pomieszczenia w czystości poprzez zapewnienie usług porządkowych,

- dostarczenia Zleceniobiorcy sprzętu (komputer, monitor, drukarka, niszczarka, telewizor, alkomat) oraz specjalistycznego oprogramowania do prowadzenia dokumentacji medycznej, które po zakończeniu realizacji umowy Zleceniobiorca ma obowiązek zwrócić Zleceniodawcy,

- dostarczania niezbędnych materiałów eksploatacyjnych (m.in. toner, papier), a także niezbędnych mebli biurowych.

Zgodnie z § 4 umowy, z tytułu wykonania usług objętych przedmiotową umową Zleceniodawca zobowiązał się do zapłaty na rzecz Zleceniobiorcy wynagrodzenia w wysokości 132.000 brutto rocznie. Wynagrodzenie określone za wykonanie przedmiotu umowy przekazywane miało być co miesiąc na rachunek Zleceniobiorcy w kwocie po 11.000 zł. W kwocie wynagrodzenia zawarte były wszystkie koszty Zleceniobiorcy związane z przedmiotem umowy, za wyjątkiem wydatków dotyczących utrzymania pomieszczeń i materiałów eksploatacyjnych.

Jednocześnie należy wskazać, że zgodnie z § 40 Regulaminu organizacyjnego, jedynym adresem miejsca udzielania świadczeń zdrowotnych przez OTU był adres Szczecin, ul. Ostrowska 7. Kontrolujący pismem z dnia 16.09.2022 r. zwrócili się do Kierownika OTU z pytaniem, „czy Poradnia Terapii Uzależnień, prowadzona w Międzyzdrojach przez OTU na podstawie umowy nr OPS.U.62.7.01.2022, była i jest nadal prowadzona jako filia Ośrodka, o której mowa w § 2 ust. 5 Statutu OTU?”

Kierownik OTU udzielił następującej odpowiedzi: „Nie była i nie jest filią tut. Ośrodka. Gmina Międzyzdroje nadała po swojemu nazwę „Poradnia Terapii Uzależnień”, w/w Poradnia nie jest podmiotem leczniczym zarejestrowanym w rejestrze wojewody i KRS, więc nie dotyczą jej przepisy ustawy o działalności leczniczej”. Jednocześnie Kierownik OTU w czasie trwania kontroli przedłożył informację o wszczęciu procedury zmiany Regulaminu Organizacyjnego Ośrodka w przedmiocie możliwości udzielania świadczeń zdrowotnych poza siedzibą Ośrodka. Zgodnie z pismem z dnia 19.09.2022 r. (wiadomość e-mail), przesłanym do członków Rady Społecznej OTU, Kierownik OTU wniósł do Rady Społecznej o podjęcie uchwały w kwestii zmiany regulaminu poprzez dodanie w § 40 ustępu 2 o brzmieniu „Dopuszcza się możliwość udzielania świadczeń zdrowotnych poza siedzibą Ośrodka”.

Umowa Nr WSS-I.34.2022.AD zawarta dnia 28.04.2022 r. z Gminą Miasto Szczecin, pl. Armii Krajowej 1, 70-456 Szczecin, na podstawie Uchwały Nr XXXIV/970/21 Rady Miasta Szczecin z dnia 07 grudnia 2021 r. w sprawie budżetu Miasta na 2022 rok, uchwały Nr XXXVI11/1041/22 Rady Miasta Szczecin z dnia 22 marca 2022 roku w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla Miasta Szczecin na lata 2022-2023, ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych, ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej.

Przedmiotem umowy była realizacja zadania publicznego w zakresie promocji i ochrony zdrowia - programu zdrowotnego pn. „Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu i współuzależnionych”, skierowanego do mieszkańców Szczecina.

Zleceniodawca (Gmina Miasto Szczecin) zobowiązał się do przekazania na realizację zadania publicznego kwotę w wysokości 103.900 zł brutto. Termin realizacji zadania publicznego ustalono - od dnia podpisania umowy do dnia 15.12.2022 r.

W związku z wykonaniem ww. umowy zawarto 18 umów zlecenia. Do kontroli przedłożono również miesięczne harmonogramy pracy pracowników OTU za lata 2021 – 2022. Pracownicy zatrudnieni w OTU, którzy zawarli z OTU dodatkowe umowy zlecenia, zajęcia przeprowadzali w czasie wolnym od obowiązków świadczenia pracy zgodnie z harmonogramami.

III. Umowy zawarte z NFZ o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej – opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień.

Ośrodek zawarł w dniu 10 lipca 2018 r. umowę Nr 16-00-01075-18-02/04-18-30 z Narodowym Funduszem Zdrowia – Zachodniopomorskim Oddziałem Wojewódzkim w Szczecinie. Przedmiotem umowy było udzielanie przez Świadczeniodawcę (OTU) świadczeń opieki zdrowotnej, w rodzaju opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień.

OTU zobowiązany był wykonywać umowę zgodnie z:

„warunkami udzielania świadczeń określonymi w:

ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U.2017.1938 j.t. ze zm.), zwanej dalej „ustawą o świadczeniach”,

przepisach rozporządzenia ministra właściwego do spraw zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień, wydanego na podstawie art. 31d ustawy o świadczeniach,

ogólnych warunkach umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej stanowiących załącznik do rozporządzenia ministra właściwego do spraw zdrowia, wydanego na podstawie art. 137 ust. 2 ustawy o świadczeniach, zwanymi dalej „Ogólnymi warunkami umów”;

szczegółowymi warunkami zawierania i realizacji umów w rodzaju opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień, określonymi przez Prezesa Funduszu na podstawie art. 146 ust. 1 pkt 2 ustawy
o świadczeniach.”

Umowa została zawarta na okres od 1 lipca 2018 r. do 30 czerwca 2023 r.

Przedmiotowa umowa zawierała następujące załączniki:

plan rzeczowo finansowy;

harmonogram – zasoby;

wykaz podwykonawców;

wzór wniosku w sprawie zmiany rachunku bankowego.

Dodatkowo do kontroli przedłożono 13 aneksów do przedmiotowej umowy określających m. in.:

- nowe brzmienia umowy na udzielanie przez Świadczeniodawcę świadczeń opieki zdrowotnej, w rodzaju opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień;

- zmiany kwot zobowiązania NFZ wobec OTU z tytułu realizacji umowy na dany okres (zmiany wykazywane również w załączniku do umowy tj. planu rzeczowo - finansowego).

- zmiany w potencjale wykonawczym bez zmian kwoty zobowiązania NFZ wobec OTU.

IV. Regulacja wynagrodzeń pracowników OTU

W badanym okresie kwestie dotyczące wynagradzania pracowników publicznych zakładów opieki zdrowotnej regulowały:

- ustawa o działalności leczniczej,

- ustawa z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1801 ze zm.) (zw. dalej ustawą o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego),

- ustawa z dnia 26 maja 2022 r. o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1352),

- Komunikat Prezesa GUS z dnia 9 lutego 2021 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2020 r. ( M.P. z 2021 r. poz. 137),

- Komunikat Prezesa GUS z dnia 9 lutego 2022 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2021 r. ( M.P. z 2022 r. poz. 175).

Załącznikiem do zarządzenia nr 3/2013 dyrektora (Kierownika OTU) z dnia 06.05.2013 r. wprowadzony został tekst jednolity „Regulaminu wynagradzania” pracowników OTU (zwany dalej regulaminem wynagradzania). Regulamin zawierał następujące załączniki:

Załącznik nr 1 – Tabela stawek zaszeregowania

Załącznik nr 2 - Tabela stawek zaszeregowania stanowisk i wymagań kwalifikacyjnych pracowników.

W załączniku nr 1 wskazana była tylko jedna kategoria zaszeregowania, tj. kategoria „B”
i przyporządkowane tej kategorii wynagrodzenie zapisane jako „od 800 zł”.

Według wybranych zapisów regulaminu wynagradzania:

- pracownicy otrzymują wynagrodzenia według systemu czasowego, a okresem czasu, za który przysługuje wynagrodzenie jest miesiąc (§ 5 regulaminu wynagradzania),

- dopuszcza się możliwość corocznego zwiększania wynagrodzenia pod warunkiem posiadania przez pracodawcę środków finansowych (§ 7 regulaminu wynagradzania),

- w ramach posiadanych przez pracodawcę środków na wynagrodzenia mogą być przyznawane nagrody finansowe (§ 8 regulaminu wynagradzania); w regulaminie nie było opisu przyjętych zasad przyznawania nagród,

- pracownikom przysługują nagrody jubileuszowe i odprawa w związku z przejściem na emeryturę lub rentę (§ 9 i 10 regulaminu wynagradzania).

Do regulaminu wynagradzania wprowadzone zostały następujące zmiany:

- Zarządzeniem nr 8/2020 dyrektora z dnia 21.12.2020 r. wprowadzono zmiany w załączniku nr 1 do regulaminu poprzez zastąpienie zapisu o treści „od 800 zł” zapisem o treści „najniższe wynagrodzenie obowiązujące w Polsce” oraz zmiany w załączniku nr 2 polegające na dodaniu poz. 17 dotyczącej stanowiska pielęgniarki.

- Zarządzeniem nr 1/2022 dyrektora z dnia 24.01.2022 r. wprowadzono nowe brzmienie załącznika nr 1 i 2, przy czym treść załącznika nr 2 pozostała jak wyżej (po zmianach).

Wg art. 3a ust. 1 ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego, corocznie na dzień 1 lipca podmiot leczniczy dokonuje podwyższenia wynagrodzenia zasadniczego pracownika wykonującego zawód medyczny oraz pracownika działalności podstawowej, innego niż pracownik wykonujący zawód medyczny, którego wynagrodzenie zasadnicze jest niższe od najniższego wynagrodzenia zasadniczego, ustalonego jako iloczyn współczynnika pracy określonego w załączniku do ustawy i kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym ustalenie, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego
w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, do wysokości nie niższej niż najniższe wynagrodzenie zasadnicze, z uwzględnieniem określonych, dodatkowych warunków
w zakresie porozumienia z zakładową organizacją związkową lub przedstawicielem pracowników.

Zasady ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego pracowników OTU wprowadzone zostały odrębnymi zarządzeniami Kierownika OTU, w tym:

- Zarządzeniem nr 2w/2017 z dnia 20.08.2017 r. w sprawie sposobu ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego pracowników Ośrodka, w załączniku nr 1 wskazano współczynniki pracy do przeliczenia minimalnego wynagrodzenia zasadniczego obowiązującego od 01.07.2017 r. oraz kwoty wynagrodzenia minimalnego dla poszczególnych stanowisk będącego wynikiem przeliczenia.

- Aneksem nr 4 z dnia 30.07.2021 r. zmieniono załącznik nr 1 do ww. zarządzenia, wprowadzając współczynniki pracy do przeliczenia minimalnego wynagrodzenia zasadniczego obowiązującego od 01.07.2021 r. oraz kwoty wynagrodzenia minimalnego dla poszczególnych stanowisk będącego wynikiem przeliczenia.

- Aneksem nr 5 z dnia 16.08.2022 r. zmieniono załącznik nr 1 do ww. zarządzenia, wprowadzając współczynniki pracy do przeliczenia minimalnego wynagrodzenia zasadniczego obowiązującego od 01.07.2022 r. oraz kwoty wynagrodzenia minimalnego dla poszczególnych stanowisk będącego wynikiem przeliczenia.

W poniższej tabeli zestawiono współczynniki pracy i minimalne wynagrodzenia przewidziane dla poszczególnych stanowisk pracy obowiązujące w 2021 i 2022 r., wynikające z obowiązujących przepisów:

 

Lp	Stanowisko	2021 r.			2022 r.
		Współ-czynnik pracy	Przec mies wynagr brutto w gosp nar za 2020 r.	Najniższe wynagr zasadni-cze	Współ-czynnik pracy	Przec mies wynagr brutto w gosp nar za 2021 r.	Najniższe wynagr zasadni-cze
1	2	3	4	5	6	7	8
1	Lekarz ze specjalizacją II stopnia	1,31	5.167,47	6.769,00	1,45	5.662,53	8.210,67
2	Specjalista psychoterapii uzależnień z wykształceniem wyższym z certyfikatem	1,06	5.167,47	5.477,00	1,29	5.662,53	7.304,66
3	Specjalista psychoterapii uzależnień z wykształceniem wyższym bez certyfikatu	0,81	5.167,47	4.185,00	1,02	5.662,53	5.775,78
4	Pielęgniarka z tytułem magister pielęgniarstwa ze specjalizacją	1,06	5.167,47	5.477,00	1,29	5.662,53	7.304,66
5	Pielęgniarka ze specjalizacją	0,81	5.167,47	4.185,00	1,02	5.662,53	5.775,66
6	Pielęgniarka bez specjalizacji	0,73	5.167,47	3.772,00	0,94	5.662,53	5.322,77
7	Instruktor terapii uzależnień wykształcenie średnie	0,73	5.167,47	3.772,00	0,86	5.662,53	4.869,78
8	Zapis z 2021 r.: Inny zawód medyczny niż określony w lp. 1-7 Zapis z 2022 r.: Pracownik działalności podstawowej inny niż pracownik wykonujący zawód medyczny z wymaganym wykszt średnim	0,73	5.167,47	3.772,00	0,78	5.662,53	4.416,77
9	Główny księgowy Na 2022 r. dodano: Z-ca dyr. ds. medycz	1,50	5.167,47	7.751,00	2,00	5.662,53	11.325,06
10	Samodzielne stanowiska, specjaliści	0,80	5.167,47	4.134,00	1,30	5.662,53	7.361,28
11	Sprzątaczka	0,50	5.167,47	2.584,00	0,60	5.662,53	3.397,51

 

 

Zgodnie z ww. art. 3a ust. 1 ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego, jednym z czynników wyliczanego iloczynu powinna być kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym ustalenie, ogłoszona przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.  W swoich wyliczeniach OTU przyjął:

- ogłoszone przez Prezesa GUS przeciętne wynagrodzenia w gospodarce narodowej wynoszące: 5.167,47 zł na 2021 r. oraz 5.662,53 zł na 2022 r.,

- podział stanowisk zawarty w załączniku do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 lipca
2011 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami (Dz.U. z 2011 r. Nr 151 poz. 896 ze zm.), według którego pracownicy podzieleni zostali na pracowników działalności podstawowej oraz pracowników administracyjnych, technicznych i ekonomicznych. 

W ustawie o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego wskazane zostały jedynie współczynniki pracy dla stanowisk działalności podstawowej. Ustawa nie określała współczynników pracy dla pozostałych stanowisk, co Kierownik OTU potwierdził w wyjaśnieniach udzielonych w piśmie z dnia 08.09.2022 r., w związku z czym współczynniki te zostały ustalone i wprowadzone przez Kierownika OTU aneksami do Zarządzenia nr 2w/2017 z dnia 20.08.2017 r.

Podwyżki wynagrodzenia w 2021 r. i 2022 r. były ustalane w OTU przez czteroosobowy zespół. Na potwierdzenie dokonanych uzgodnień sporządzany był dokument o nazwie „Decyzja”. W dokumentacji OTU znajdowały się następujące dokumenty:

Decyzja z dnia 8 grudnia 2020 roku w sprawie podwyżki z dniem 1 stycznia 2021, dla pracowników Ośrodka; w decyzji wskazano imiennie kwotę podwyżki dla każdego z pracowników na kwotę ogółem 12.700 zł; koszt ogółem podwyżek po doliczeniu składek ZUS w wysokości 19,67% wyniósł 15.198,09 zł miesięcznie, tj. 182.377 zł rocznie,

Decyzja z dnia 16 sierpnia 2022 roku w sprawie dokonania podwyżki płac dla pracowników OTU,
z dniem 1 lipca 2022 roku; w decyzji wskazano imiennie kwotę podwyżki dla każdego z pracowników Ośrodka, która wyniosła ogółem 36.900 zł.

Wysokość wynagrodzeń ustalona została na podstawie kartotek rocznych sporządzonych według list płac Starszego inspektora ds. administracyjno – ekonomicznych oraz decyzji w sprawie dokonania podwyżek. 

W przypadku Kierownika OTU, wynagrodzenie na rok 2021 i 2022 ustalone zostało pismami znak: WO-II.2123.5.2021.Agr z dnia 8.01.2021 r. i WO-II.2123.3.2022.Agr z dnia 13.01.2022 r., podpisanymi przez Prezydenta Miasta Szczecin. Nagrody roczne za rok 2020 i 2021 przyznane zostały pismami znak: WO-II.2160-2.5.2021.Agr z dnia 14.05.2021 r. i WO-II.2160-2.7.2022.Agr z dnia 30.06.2022 r., podpisanymi przez Prezydenta Miasta Szczecin.

Kontroli poddano zgodność danych wykazanych w kartotekach za 2022 r. z listami płac sporządzonymi w poszczególnych miesiącach 2022 r. oraz z kwotami wypłaconych wynagrodzeń (wg przedłożonej historii operacji obejmującej transakcje wychodzące z rachunku bankowego OTU).
W powyższym zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości.

Pismem z dnia 14.12.2020 r. (znak: OTU-776/2020), główny księgowy OTU wystąpił do Prezydenta Miasta Szczecin z wnioskiem dotyczącym zwiększenia wynagrodzenia dyrektora OTU o kwotę 1.100 zł brutto od dnia 4 stycznia 2021 r. Główny księgowy poinformował jednocześnie, że z dniem 4 stycznia 2021 r. ustalone zostały w OTU następujące podwyżki wynagrodzeń miesięcznych:

o kwotę 900 zł brutto – dla kierowników komórek organizacyjnych,

o kwotę 700 zł brutto – dla kadry psychoterapeutów uzależnień,

o kwotę z przedziału 300 zł - 500 zł brutto – dla pozostałej kadry,

o kwotę z przedziału 200 zł – 300 zł brutto – dla kadry zatrudnionej w niepełnym wymiarze czasu pracy.

Główny księgowy zaznaczył także, że: „Środki na podwyżkę są zabezpieczone w budżecie Ośrodka
i ich wypłacenie nie spowoduje strat finansowych.”

Pismem z dnia 01.08.2022 r. (pismo znak: OTU-643/2022), główny księgowy OTU wystąpił do
Prezydenta Miasta Szczecin z wnioskiem dotyczącym zwiększenia wynagrodzenia Kierownika OTU o kwotę 2.500 zł brutto od dnia 1 lipca 2022 r. Główny księgowy poinformował jednocześnie, że z dniem 1 lipca 2022 r. ustalone zostały w OTU następujące podwyżki wynagrodzeń miesięcznych:

- o kwotę 2.500 zł brutto – dla kierowników komórek organizacyjnych,

- o kwotę z przedziału 1.800 zł – 2.200 zł brutto – dla lekarzy i psychoterapeutów uzależnień,

- o kwotę z przedziału 900 zł – 1.800 zł brutto – dla pozostałej kadry.

W ww. piśmie wskazano górną granicę dla pozostałej kadry jako 1.80000,00 zł, co kontrolujący uznał za błąd pisarski. Główny księgowy zaznaczył także, że: „Środki na podwyżkę zostały zabezpieczone
w ramach kontraktu z O/W NFZ, ich wypłacenie nie spowoduje strat finansowych Ośrodka.”

Kontrolujący zwrócili się do Kierownika OTU z pytaniem, dlaczego i w jakim celu Ośrodek występując do Prezydenta Miasta Szczecin z pismami z dnia 14.12.2020 r. oraz z dnia 1.08.2022 r., z informacją o dokonanych podwyżkach wynagrodzeń w jednostce i jednocześnie z wnioskiem o dokonanie podwyżki wynagrodzenia dla dyrektora, wskazał jako podstawę prawną przepisy ustawy z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego pracowników wykonujących zawody medyczne zatrudnionych w podmiotach leczniczych? Przeprowadzona analiza udostępnionej dokumentacji wykazała, że przy uwzględnieniu obowiązujących na ten czas wskaźników pracy, wynagrodzenia pracowników OTU, już na dzień 1 stycznia 2021 r. były wyższe od najniższego wynagrodzenia zasadniczego, ustalonego jako iloczyn współczynnika pracy określonego w załączniku do ustawy i kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym ustalenie, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski". Według wyjaśnień dyrektora, informacje o podwyżkach dla poszczególnych grup pracowników przekazywane były do Prezydenta Miasta w celach informacyjnych.

Podwyżki wynagrodzeń dotyczące 2021 r. miały miejsce począwszy od 01.01.2021 r. W trakcie roku wystąpiła jedynie podwyżka wynagrodzenia w kwocie 400 zł udzielona pracownikowi K.K.

Kolejne podwyżki miały miejsce od 01.07.2022 r. Według decyzji z dnia 16.08.2022 r. podwyżki wynagrodzeń objęły 20. pracowników na kwotę ogółem 36.900 zł. W decyzji nie wskazano
2. pracowników, w tym 1. pracownika, któremu przyznano podwyżkę w kwocie 1.105 zł oraz 1. pracownika, któremu przyznano podwyżkę w kwocie 2.200 zł. Pracownik zatrudniony był do dnia 31.08.2022 r., a drugi pracownik zatrudniony był od dnia 01.08.2022 r. W ww. decyzji wskazano ponadto podwyżkę wynagrodzenia dla lekarza udzielającego świadczeń zdrowotnych, zatrudnionego na podstawie umowy nr 31/2020 na udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne zawartej w dniu 31 grudnia 2020 r., zmienionej aneksem nr 1 z dnia 18.08.2022 r. Biorąc pod uwagę 20. pracowników wymienionych w powyższej decyzji:

- wynagrodzenia zasadnicze pracowników wzrosły średnio o 33% w porównaniu do wynagrodzeń
z I półrocza 2022 r., przy czym najniższy wzrost wyniósł 28,7%, a najwyższy 37,9%,

- najniższy wzrost wynagrodzenia (28,7%) dotyczył wynagrodzenia bazowego w kwocie 8.700 zł brutto (11.200 zł po podwyżce), a najwyższy (37,9%) wynagrodzenia bazowego w kwocie 5.800 zł brutto (8.000 zł po podwyżce),

- najniższe wynagrodzenie zasadnicze po podwyżce w przeliczeniu na pełny etat wyniosło 6.300 zł brutto, a najwyższe 15.640 zł brutto,

- wynagrodzenie zasadnicze w kwocie do 7.000 zł otrzymywało 3. pracowników, w kwocie do
8.000 zł – 5. pracowników, w kwocie do 9.000 zł – 8. pracowników, a w kwocie powyżej 10.000 zł
– 4. pracowników.

Według regulaminu wynagradzania, pracownikom OTU przysługiwały jedynie wynagrodzenia zasadnicze, stosowne nagrody jubileuszowe oraz jednorazowe odprawy w związku z przejściem na emeryturę/rentę. Na podstawie § 8 regulaminu wynagradzania, dyrektor przyznał nagrody finansowe, które kształtowały się na poziomie wskazanym w załączniku nr 4 do wystąpienia, przy czym najwyższa przyznana nagroda jednorazowa wyniosła 13.000 zł.  

Na pytanie osób kontrolujących, jaki jest miesięczny, faktyczny finansowy koszt podwyżek wynagrodzeń przyznanych decyzją z dnia 16.08.2022 r. z uwzględnieniem wszystkich narzutów w tym pracodawcy (podwyżki brutto wg decyzji wyniosły 36.900 zł), Kierownik OTU w dniu 21.09.2022 r. udzielił pisemnych wyjaśnień następującej treści: „Planowany miesięczny koszt podwyżek dla zatrudnionych pracowników na dzień 1.07.2022r wyniósł łącznie z pochodnymi 43.700,00 zł.”

Kontrolujący zwrócili się do Kierownika OTU o szczegółowe wskazanie metody przyjętej do planowania kosztów wynagrodzeń na rok 2021 i 2022 oraz z pytaniem, czy przed podjęciem decyzji
o dokonaniu podwyżki płac w 2021 r. i 2022 r., została przeprowadzona szczegółowa analiza możliwości finansowych OTU w przedmiotowym zakresie? W piśmie z dnia 08.09.2022 r. Kierownik OTU udzielił odpowiedzi o poniższej treści:

„Podstawą planowania kosztów wynagrodzeń na poszczególne lata jest wykonanie wynagrodzeń roku poprzedniego z ewentualnymi zmianami związanymi z fluktuacją kadr lub planowanymi zmianami
w wynagrodzeniu pracowników głównie związanymi z dostosowaniem wynagrodzeń do obowiązujących przepisów.”

„Analiza sytuacji finansowej Ośrodka przeprowadzana jest na bieżąco poprzez analizę wielkości przychodów w stosunku do poniesionych kosztów.

Kwartalnie sporządzane jest sprawozdanie o sytuacji finansowej podmiotu leczniczego. Ponadto dwa razy do roku sporządzana jest informacja z wykonania planu. Raz na rok sporządzany jest raport finansowo ekonomiczny, w którym szczegółowo analizowana jest sytuacja Ośrodka w danym roku oraz w latach przyszłych.”

Wraz z powyższymi wyjaśnieniami, Kierownik OTU przekazał kontrolującym Uchwałę nr 8/2021 z dnia
16 grudnia 2021 r. Rady Społecznej OTU w sprawie zaopiniowania Planu Finansowego Ośrodka na 2022 rok.

Analiza udostępnionej przez Ośrodek dokumentacji, przy uwzględnieniu przepisów powszechnie obowiązujących, zapisów statutu i regulaminu organizacyjnego OTU, nie wykazała nieprawidłowości
w procesie planowania środków finansowych na wynagrodzenia oraz ich pochodne.

V. Ewidencja księgowa, sprawozdawczość i realizacja umów stanowiących przychód OTU

1. Finanse OTU

Kontroli zostały poddane następujące dokumenty finansowe:

- Plan finansowy Ośrodka na 2021 r. – uchwała nr 6/2020 z dnia 17.12.2020 r. Rady Społecznej SP ZOZ OTU zawierająca pozytywną opinię planu na rok 2021, podpisana przez Przewodniczącą Rady Społecznej przy SP ZOZ OTU,

- Plan finansowy Ośrodka na 2022 r. i korekta planu finansowego na 2021 r. – uchwała nr 8/2021
z dnia 16.12.2021 r. Rady Społecznej SP ZOZ OTU zawierająca pozytywną opinię planu na rok 2022, podpisana przez Przewodniczącą Rady Społecznej przy SP ZOZ OTU,

- Raport ekonomiczno – finansowy SP ZOZ Ośrodka Terapii Uzależnień od Alkoholu za 2021 r. zawierający m.in. dane z bilansu i rachunku zysków i strat za 2021 r. oraz założenia do prognozy sytuacji ekonomiczno – finansowej na 2022 r.,

- Sprawozdania finansowe za 2021 r. (bilans i rachunek zysków i strat) – zatwierdzenie zarządzeniem nr 147/22 Prezydenta Miasta Szczecin z dnia 1.04.2022 r. ( Zarządzenie Nr 147/22 Prezydenta Miasta Szczecin z dnia 01 kwietnia 2022 r. w sprawie zatwierdzenia sprawozdania finansowego za 2021 r. Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej - Ośrodka Terapii Uzależnień od Alkoholu w Szczecinie.),

- Sprawozdanie z wykonania planu finansowego OTU za 2021 r. sporządzony w dniu 11.01.2022 r. przez głównego księgowego (bez podpisów),

- Informacja z wykonania planu finansowego za I półrocze 2022 r. – stanowiąca załącznik do pisma znak: OTU-619/2022 z dnia 20.07.2022 r. adresowanego do Wydziału Zarządzania Finansami Miasta UM Szczecin,

- Uchwała Nr 3/2022 z dnia 29.04.2022 r. Rady Społecznej SP ZOZ OTU zawierająca pozytywną opinię przekazania zysku za rok 2021 w kwocie 86.171,69 zł na Fundusz Zakładu, z przeznaczeniem na działalność statutową, podpisana przez Przewodniczącą Rady Społecznej przy SP ZOZ OTU,

- Zestawienia obrotów i sald na rok 2021 do daty 31.12.2021 r. sporządzone w dniu 14.09.2022 r. przez głównego księgowego,

- Zestawienia obrotów i sald na rok 2022 do daty 30.06.2022 r. sporządzone w dniu 13.09.2022 r. przez głównego księgowego,

- Zestawienia obrotów i sald na rok 2022 do daty 31.08.2022 r. sporządzone w dniu 19.09.2022 r. przez głównego księgowego.

Analizie poddana została ewidencja księgowa za okresy zamknięte tj. 2021 r. i I półrocze 2022 r. Na dzień 16 września 2022 roku księgi rachunkowe za miesiąc sierpień 2022 były jeszcze otwarte (termin zamknięcia 25.09.2022 r.). Trwały również prace nad korektami za miesiąc lipiec 2022.
W związku z tym nie było możliwości przedłożenia ostatecznych wydruków za miesiąc lipiec i sierpień 2022 roku, co wskazał dyrektor w pisemnych wyjaśnieniach z dnia 16.09.2022 r.

Dane finansowe dotyczące planu i wykonania planu za lata 2021 r., I półrocze 2022 r. i po 8 miesiącach 2022 r., a także dotyczące stanu środków pieniężnych, należności i zobowiązań OTU wg stanu na początek i koniec 2021 oraz początek i I półrocze 2022 r., zestawione z Informacji przedstawione zostały w załączniku nr 5 do wystąpienia.

W poz. "dotacje z Urzędu Miasta", w sprawozdaniu z wykonania planu finansowego za rok 2021 r., wykazana została kwota 255.563 zł. Stan konta 762 – dotacje, na dzień 31.12.2021 r., wyniósł natomiast 256.400 zł. Różnica w wys. 837 zł stanowiła kwotę niewykonaną i została zwrócona na rachunek Gminy Miasto Szczecin.

W poz. "Pozostałe przychody operacyjne" planu finansowego na 2022 r. wykazana została kwota 253.960 zł i kwota w wys. 2.921.460 zł przychodów ogółem. Wg kontroli powinno być odpowiednio: 252.960 zł i 2.920.460 zł (nie zostały wykazane wszystkie pozycje składające się na kwotę 253.960 zł, wystąpił ponadto błąd w podsumowaniu).

W sprawie ww. różnicy w wys. 1000 zł, Kierownik OTU w dniu 16.09.2022 r. udzielił pisemnych wyjaśnień następującej treści: „Na stronie BIP OTU widnieje plan w wersji, która nie umożliwiała korekty. Przedkładam Plan finansowy na 2022 rok zaopiniowany pozytywnie przez Radę Społeczną OTU. Plan na stronie BIP OTU zostanie skorygowany przez informatyka.”

Osobom kontrolującym przedłożony został plan finansowy OTU zawierający wszystkie elementy wchodzące w skład pozostałych przychodów operacyjnych, sumujące się prawidłowo do kwoty
253.960 zł, przekładającej się następnie na kwotę przychodów ogółem w wys. 2.921.460 zł oraz wartość zysku w wys. 39.460 zł.

W Informacji z wykonania planu finansowego za I półrocze 2022 r. w poz. "Pozostałe przychody operacyjne", zarówno po stronie planu jak i wykonania, nie była wyszczególniona kwota przychodów proporcjonalnych do amortyzacji (konto 760-002). Tym samym składowe (wykazane po myślnikach), nie sumowały się do kwoty z poz. "Pozostałe przychody operacyjne".

W sprawie ww. różnicy w wys. 1000 zł, Kierownik OTU w dniu 16.09.2022 r. udzielił pisemnych wyjaśnień następującej treści: „Wykazana w wykonaniu planu finansowego za I półrocze pozycja brzmi „Pozostałe przychody operacyjne, w tym „

- co oznacza, że wyszczególnione są tylko główne pozycje mające znaczny wpływ na kształtowanie powyższych przychodów, pozostałe przychody ujmowane są wyłącznie w pozycji głównej - Pozostałe przychody operacyjne. Ustawa o finansach publicznych nie określa wzoru sprawozdania z wykonania planu finansowego dla spzoz.”

W Informacji z wykonania planu finansowego za I półrocze 2022 r., w kolumnie „wykonanie na 30.09.22.”, wskazano przychody ze sprzedaży usług medycznych finansowanych przez NFZ w kwocie 1.253.955 zł. Wg zestawienia obrotów i sald na dzień 30.06.2022 r., na koncie 701-001 zaksięgowana została kwota 1.263.449,06 zł.

Na pytanie osób kontrolujących, z czego wynika różnica w wys. 9.494 zł, Kierownik OTU w dniu 21.09.2022 r. udzielił pisemnych wyjaśnień następującej treści: „Różnica w kwocie 9.494,00 zł wynika z dodatkowych księgowań dokumentów po okresie sporządzenia informacji z wykonania planu na dzień 30.06.2022r. Zgodnie z ustawą; o rachunkowości należy ująć wszystkie dokumenty przychodowe i rozchodowe dotyczące danego okresu niezależnie od terminu ich zapłaty.”

Koszty OTU zaewidencjonowane na kontach zespołu 4 za rok 2021 r., I półrocze 2022 r. i po
8 miesiącach 2022 r. oraz dynamikę wzrostu kosztów po 8 miesiącach i po 6 miesiącach 2022 r. przedstawione zostały w załączniku nr 6 do wystąpienia.

Analiza powyższej tabeli wykazała wzrost kosztów wynagrodzeń (konto 404 i 405) o 529.344 zł między danymi wykazanymi w ewidencji księgowej na koniec sierpnia i czerwca 2022 r., czyli przez
2 miesiące 2022 r. Na wzrost wpływ miały koszty wynagrodzeń z pochodnymi w wys. ok. 400 tys. zł, koszt podwyżek w wys. ok. 87,5 tys. zł, koszt nagród jubileuszowych i odpraw emerytalnych w łącznej wys. 48,5 tys. zł.

Po dokonaniu analizy udostępnionej przez Ośrodek dokumentacji, przy uwzględnieniu przepisów powszechnie obowiązujących, statutu i regulaminu organizacyjnego OTU, nie stwierdzono nieprawidłowości w procesie planowania środków finansowych na funkcjonowanie OTU, w tym na wynagrodzenia oraz ich pochodne.

2. Rozliczenie finansowe zawartych umów

2.1. Umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia

Zestawienie zmian kwot zobowiązania Oddziału NFZ wobec OTU z tytułu realizacji umów (odrębnie dla umów i zawartych aneksów), w podziale na miejsce udzielania świadczeń (Przychodnia Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia i Dzienny Oddział Terapii Uzależnienia od Alkoholu) i miesiące 2021 i 2022 r.

Jako podstawa prawna zmian kwot zobowiązania Oddziału NFZ wobec OTU, ujętych w aneksie nr 31 z dnia 27.07.2022 r., wskazana została „ustawa z dnia 26 maja 2022 r. o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r., poz. 1352) oraz rekomendacja Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 65/2022 z dnia 13 lipca 2022 r. w sprawie zmiany sposobu lub poziomu finansowania świadczeń opieki zdrowotnej.”
W związku z powyższym zobowiązanie Oddziału NFZ wobec OTU wzrosło miesięcznie, począwszy od lipca 2022 r., o kwotę 71.886,15 zł.

Załącznik nr 2 do ww. umów z NFZ pn. Harmonogram – zasoby, zawierał informacje o posiadanym przez OTU zasobie pracowników realizujących świadczenia opieki zdrowotnej, w rodzaju opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień, ze wskazaniem imiennie tych osób i ich harmonogramem pracy.

Na pytania osób kontrolujących:

Czy ze środków otrzymywanych z NFZ za świadczenie opieki zdrowotnej, finansowane są w 100% wynagrodzenia osób wymienionych w załączniku nr 2 do umów z NFZ harmonogram – zasoby?

Czy z ww. źródła, finansowane są również w 100 % wynagrodzenia personelu niemedycznego, nie wyszczególnionego w załączniku nr 2? Jeśli nie, to z jakich środków były finansowane wynagrodzenia personelu niemedycznego?,

Kierownik OTU w dniu 19.09.2022 r. udzielił pisemnych wyjaśnień następującej treści: „Zarówno wynagrodzenia pracowników działalności medycznej jak i niemedycznej finansowane są z osiąganych przychodów przez Ośrodek.”

Na pytanie osób kontrolujących, czy w okresie działalności Ośrodka były przeprowadzane jakiekolwiek kontrole ze strony NFZ, związane z realizacją umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej – opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień, a jeśli tak, to w jakich terminach i czego dotyczyły, Kierownik OTU w dniu 21.09.2022 r. odpowiedział, że ostatnia kontrola miała miejsce przed 2010 r. i podczas kontroli sprawdzano: przestrzeganie zarządzeń Prezesa NFZ, czas pracy
i kompetencje psychoterapeutów, jakość i prawidłowość prowadzonej dokumentacji medycznej, ilość skarg na Ośrodek. Kierownik OTU stwierdził brak jakichkolwiek dokumentów z kontroli.

2.2. Umowa z Gminą Police

Umowa nr OR.8010.2.2021 z dnia 2.06.2021 r. nie nakładała na OTU obowiązku sporządzania sprawozdań i prowadzenia odrębnej ewidencji. Wg ewidencji księgowej na dzień 31.12.2021 r. na koncie 701-003 – Gmina Police, zaksięgowana została kwota 50.000 zł. Nie było wyodrębnionego konta kosztowego (zespół 4 lub 5) związanego z ewidencją kosztów potwierdzających realizację umowy.

W piśmie z dnia 14.09.2022 r. Kierownik OTU wskazał, że w związku z realizacją ww. umowy, OTU nie poniosło kosztów, przy czym dodał: „ Dla umowy OR.8010.2.2021 nie prowadzono wyodrębnionej ewidencji kosztów. Zapisy umowy nie nakładały takiego obowiązku. Koszty leczenia pacjenta przypisane są do ośrodka kosztów, w którym pacjent przebywał.”

Według § 6 ww. umowy, świadczenia zdrowotne wykonywane na podstawie umowy są finansowane jedynie przez Gminę Police i nie są przedkładane w rozliczeniach z innymi podmiotami. Na pytania osób kontrolujących z jakich środków wynagrodzeni zostali pracownicy udzielający świadczeń zdrowotnych w ramach wykonania przedmiotowej umowy, czy ze środków otrzymywanych z NFZ za świadczenie opieki zdrowotnej, czy jednak ze środków otrzymanych z Gminy Police, Kierownik OTU w dniu 19.09.2022 r. udzielił pisemnych wyjaśnień następującej treści: „W wyjaśnieniach z dnia 14.09.2022 do umowy OR.8010.2.2021 z Gminą Police, wyjaśniono, że Ośrodek nie prowadził wyodrębnionej ewidencji kosztów w zakresie tej umowy. Ponownie wyjaśniam, że zapisy umowy nie nakładały takiego obowiązku. Nie oznacza to, ze Ośrodek nie ponosił z tego tytułu żadnych kosztów. Wszystkie ponoszone koszty na realizację profilaktycznego programu opieki terapeutycznej dla osób uzależnionych, współuzależnionych oraz dorosłych dzieci alkoholików mieszkańców gminy Police ewidencjonowane były zgodnie z ustawą o rachunkowości na kontach zespołu 4 wg ich rodzaju oraz na kontach wg typu działalności. Na kontach tych ewidencjonuje się całkowity koszt danej jednostki bez względu na źródło finansowania. W umowie ustalono umowny całkowity koszt 1 godz. zajęć terapeutycznych w kwocie 100,00 zł co oznacza, że w tym koszcie znajdują się wszystkie poniesione koszty rodzajowe łącznie z wynagrodzeniem.”

Na kolejne pytanie osób kontrolujących, że jeżeli koszty związane z wykonaniem umowy OR.8010.2.2021 zawartej z Gminą Police, poniesione były z ogółu przychodów Ośrodka, to czy należy przez to rozumieć, że koszty te finansowane były m. in. ze środków wypłacanych przez NFZ, Kierownik OTU w dniu 21.09.2022 r. udzielił pisemnych wyjaśnień następującej treści: „Koszty związane z wykonaniem umowy OR.8010.2.2021 finansowane były w ramach otrzymanych przychodów z Gminy Police.”

W ocenie kontroli, przy braku prowadzenia wyodrębnionej ewidencji oraz w świetle udzielonych wyjaśnień, nie było możliwości stwierdzenia, że koszty poniesione w ramach realizacji ww. umowy sfinansowane zostały ze środków otrzymanych z Gminy Police. Uniemożliwiało to więc weryfikację prawdziwości oświadczenia zawartego w § 6 ww. umowy, według którego świadczenia zdrowotne wykonywane na podstawie umowy były finansowane jedynie przez Gminę Police i nie były przedkładane w rozliczeniach z innymi podmiotami (tu: z NFZ). W ocenie kontroli, to Gmina Police powinna zapewnić sobie możliwość weryfikacji ww. oświadczenia.

2.3. Umowa nr WSS-I.20.2020.AD z Gminą Miasto Szczecin

Umowa nr WSS-I.20.2020.AD z dnia 5.01.2021 r. (CRU 20/0004215) i Aneks nr 1/2021 z dnia 3.03.2021 r. nakładała na OTU obowiązek prowadzenia ewidencji z tytułu realizacji zadania na wyodrębnionych kontach oraz składania częściowych sprawozdań merytorycznych z wykonania zadania wraz ze specyfikacją wydatków oraz kopiami zawartych umów na realizowaną ponadstandardową ofertę terapeutyczną dla osób uzależnionych od alkoholu, osób współuzależnionych i dorosłych dzieci alkoholików, a także potwierdzone za zgodność z oryginałem kserokopie dowodów księgowych, dokumentujących porycie kosztów realizacji zadania. Sprawozdania powinny być składane w terminach:

I sprawozdanie częściowe – do dnia 20.07.2021 r.

II sprawozdanie częściowe – do dnia 15.01.2022 r.

Środki finansowe wypłacone w ramach II transzy, niewykorzystane w terminie do dnia
31.12.2021 r. podlegają zwrotowi do dnia 15.01.2022 r. OTU zobowiązany był do złożenia końcowego sprawozdania merytorycznego i rozliczenia finansowego do dnia 31.01.2022 r.

Do kontroli przedłożone zostało Sprawozdanie z wykorzystania dotacji za 2021 r. zawierające m.in.:

- przeprowadzone programy terapeutyczne ze wskazaniem czasu trwania wymienionego warsztatu oraz liczby pacjentów uczestniczących w nim w poszczególnych miesiącach,

- przeprowadzone „superwizje”, w których udział wzięło łącznie 52 psychoterapeutów,

- specyfikację wydatków wg zrealizowanych programów terapeutycznych z wyliczeniem średniego kosztu na 1 osobę.

Wg ww. sprawozdania, z warsztatów skorzystało 280 osób uzależnionych i 234 osoby współuzależnione, razem 514 osób.

W związku z ww. umową, w 2021 r. OTU otrzymało kwotę dotacji w wys. 150.000 zł – konto 762-001 – Dotacje UM Program. Dotacja wypłacona została w dwóch transzach po 75.000 zł na każde półrocze.

Koszty ogółem poniesione w związku z realizacją ww. umowy zostały przedstawione w poniższej tabeli:

 

 

	sprawozdanie	wg ewidencji
Przyznana dotacja:	150 000,00	150 000,00	762-001
I półrocze	75 000,00	75 000,00
II półrocze	75 000,00	75 000,00
Wydatkowano:	209 277,37	210 517,49	527-02 i 711-03
I półrocze	120 823,27
II półrocze	88 454,10
Różnica:	59 277,37	60 517,49	1 240,12
I półrocze	45 823,27
II półrocze	13 454,10

 

Tytułem realizacji ww. umowy, OTU poniosło koszty w łącznej wys. 210.517,49 zł. Kwota 60.517,49 zł została pokryta ze środków własnych OTU.

Na pytanie osób kontrolujących, z jakich źródeł pochodzą środki stanowiące „środki własne” Ośrodka, Kierownik OTU w dniu 19.09.2022 r. udzielił pisemnych wyjaśnień następującej treści: „Środki własne są to wszystkie przychody jakie Ośrodek osiąga w danym roku obrotowym z wyłączeniem dotacji”.

Stwierdzono różnicę w wys. 1.240,12 zł między wykonaniem wydatków za 2021 r. (dotacja z UM w wys. 150.000 zł) wykazanych w sprawozdaniu w wys. 209.277,37 zł a kosztami na kontach: 527-02
i 711-03 w wys. 210.517,49 zł.

W ww. sprawie Kierownik OTU w dniu 16.09.2022 r. udzielił pisemnych wyjaśnień następującej treści: „Całkowite koszty związane z otrzymaną dotacją UM w wysokości 150 000 zł ujęte są na koncie 52701. Rozbieżność pomiędzy rozliczeniem dotacji a kwotą wykazaną na powyższym koncie wynika
z dodatkowych księgowań związanych z przeksięgowaniem kosztów pośrednich, które należało przypisać do powyższego ośrodka kosztów po rozliczeniu dotacji. Kwota 1240,12 została pokryta ze środków własnych Ośrodka. Zgodnie z umową dotację należało rozliczyć do dnia 15 stycznia 2022 r. Jest to zbyt wczesny termin, aby w tym okresie ostatecznie zamknąć księgi rachunkowe. Zgodnie
z ustawą o rachunkowości termin zamknięcia ksiąg następuje w terminie 3 miesięcy od dnia kończącego rok obrotowy.”

2.4. Umowa nr WSS-I.18.2021.AD z Gminą Miasto Szczecin

Umowa nr WSS-I.18.2021.AD z dnia 15.07.2021 r. (CRU 21/0001963) nakładała na OTU obowiązek prowadzenia wyodrębnionej dokumentacji finansowo – księgowej i ewidencji księgowej oraz złożenia sprawozdania końcowego (merytorycznego i finansowego) z wykonania zadania w terminie do 14.01.2022 r. Środki finansowe, niewykorzystane w terminie do dnia 15.12.2021 r. podlegają zwrotowi w terminie 14 dni od dnia zakończenia realizacji zadania publicznego.

Do kontroli przedłożone zostało Sprawozdanie finansowe i merytoryczne z realizacji zadania zawierające m.in.:

- zestawienie z działalności merytorycznej ze wskazaniem przepracowanych godzin,

- zestawienie faktur i rachunków rozliczonych z przyznanych środków.

W związku z ww. umową, w 2021 r. OTU otrzymało kwotę w wys. 106.400 zł – konto 762-002 – Dotacje UM SZ-N ZJAZDY. Wg ww. sprawozdania, w ramach ww. umowy zrealizowano 1.025 godzin
i wydatkowano ogółem kwotę 105.562,64 zł. Niewykorzystane środki w wys. 837 zł zostały zwrócone na rachunek Gminy Miasto Szczecin w dniu 15.12.2021 r.

Koszty ogółem poniesione w związku z realizacją ww. umowy zostały przedstawione w poniższej tabeli:

 

	sprawozdanie	wg ewidencji
Przyznane środki:	106 400,00	106 400,00	762-002
Wydatkowano:	105 562,64	105 562,64	527-02 i 711-04
Różnica:	-837,36	-837,36

 

2.5. Umowa nr WSS-I.24.2021.AD z Gminą Miasto Szczecin

Umowa nr WSS-I.24.2021.AD z dnia 3.01.2022 r. (CRU 21/0003762) nakładała na OTU obowiązek prowadzenia ewidencji z tytułu realizacji zadania na wyodrębnionych kontach oraz składania częściowych sprawozdań merytorycznych z wykonania zadania wraz ze specyfikacją wydatków oraz kopiami zawartych umów na realizowaną ponadstandardową ofertę terapeutyczną dla osób uzależnionych od alkoholu, osób współuzależnionych i dorosłych dzieci alkoholików, a także potwierdzone za zgodność z oryginałem kserokopie dowodów księgowych, dokumentujących porycie kosztów realizacji zadania. Sprawozdania powinny być składane w terminach:

I sprawozdanie częściowe – do dnia 20.07.2022 r.

II sprawozdanie częściowe – do dnia 15.01.2023 r.

OTU zobowiązany był do złożenia końcowego sprawozdania merytorycznego i rozliczenia finansowego do dnia 31.01.2023 r.

Do kontroli przedłożone zostało Sprawozdanie z wykorzystania dotacji za I półrocze 2021 r. zawierające m.in.:

- przeprowadzone programy terapeutyczne ze wskazaniem czasu trwania wymienionego warsztatu oraz liczby pacjentów uczestniczących w nim w poszczególnych miesiącach,

- przeprowadzone „superwizje”, w których udział wzięło łącznie 22 psychoterapeutów,

- specyfikację wydatków wg zrealizowanych programów terapeutycznych z wyliczeniem średniego kosztu na 1 osobę.

Wg ww. sprawozdania, z warsztatów skorzystało 35 osób uzależnionych i 67 osób współuzależnionych, razem 102 osoby.

W związku z ww. umową, w I półroczu 2022 r. OTU otrzymało kwotę dotacji w wys. 75.000 zł
– konto 762-001 – Dotacje UM Program.

Koszty ogółem poniesione w związku z realizacją ww. umowy zostały przedstawione w poniższej tabeli:

 

	sprawozdanie	wg ewidencji
Przyznana dotacja:	75 000,00	75 000,00	762-001
Wydatkowano:	116 019,84	116 019,84	527-02 i 711-03
Różnica:	41 019,84	41 019,84

 

Różnica została pokryta ze środków własnych OTU.

2.6. Umowa nr WSS-I.34.2022.AD z Gminą Miasto Szczecin

Umowa nr WSS-I.34.2022.AD z dnia 28.04.2022 r. (CRU 22/0001171) nakładała na OTU obowiązek prowadzenia wyodrębnionej dokumentacji finansowo – księgowej i ewidencji księgowej oraz złożenia sprawozdania końcowego (merytorycznego i finansowego) z wykonania zadania
w terminie do 14.01.2023 r. Środki finansowe, niewykorzystane w terminie do dnia 15.12.2022 r. podlegają zwrotowi w terminie 14 dni od dnia zakończenia realizacji zadania publicznego.

W związku z ww. umową, w 2022 r. OTU otrzymało kwotę w wys. 103.900 zł – konto 762-002 – Dotacje UM SZ-N ZJAZDY. Wg ewidencji księgowej, na dzień 30.06.2022 r. tytułem realizacji ww. umowy wydatkowano ogółem kwotę 40.584,92 zł. Na dzień 31.08.2022 r., na koncie 527-02 – Program Urzędu Miasta (Zjazdy), zaewidencjonowane były koszty w łącznej wys. 63.044,36 zł.

 2.7. Umowa nr OPS.U.62.7.01.2022 z Gminą Międzyzdroje

Umowa nr OPS.U.62.7.01.2022 z dnia 3.01.2022 r. nakładała na OTU obowiązek m.in. złożenia sprawozdania z realizacji umowy, obejmującego: liczbę osób zarejestrowanych w Poradni, liczbę sesji terapeutycznych, liczbę udzielonych porad lekarza psychiatry oraz rozliczenie finansowe kwoty objętej umową - w terminie do 15.01.2023 r.

W związku z ww. umową, na dzień 31.08.2022 r. OTU otrzymało kwotę w wys. 88.000 zł – konto 701-008 – Ośrodek Pomocy Społecznej Międzyzdroje. Wg ewidencji księgowej, na dzień
30.06.2022 r. tytułem realizacji ww. umowy wydatkowano ogółem kwotę 54.474,28 zł. Na dzień 31.08.2022 r., na koncie 501-02 – Poradnia Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia Międz (Międzyzdroje), zaewidencjonowane były koszty w łącznej wys. 71.674,28 zł.

Analiza udostępnionej przez Ośrodek dokumentacji, przy uwzględnieniu przepisów powszechnie obowiązujących, nie wykazała nieprawidłowości w procesie realizowania zapisów zawartych w ww. umowach.

VI. Uwagi i zalecenia

Przedstawiając powyższe oceny i uwagi, stosownie do § 25 ust. 4 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie sposobu i trybu przeprowadzania kontroli podmiotów leczniczych Prezydent Miasta zalecił Kierownikowi OTU:

- uzyskać pisemną zgodę podmiotu tworzącego OTU (Gminy Miasto Szczecin), na podjęcie innego zatrudnienia,

- uzupełnić treść regulaminu organizacyjnego OTU o zapis wskazujący na możliwość udzielania świadczeń zdrowotnych przez OTU, poza wskazanym w regulaminie, głównym adresem udzielania przedmiotowych świadczeń tj. adresem Szczecin, ul. Ostrowska 7.