Kontrole przeprowadzone przez WKiAW w 2024 roku

Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin w okresie 17.04.2024 r. do 15.05.2024 r. przeprowadził kontrolę w Szkole Podstawowej Nr 3w Szczecinie przy ul. W. Reymonta 23, 71-276Szczecin (zw. dalej SP3) w zakresie stanu bezpieczeństwa i higieny pracy.

Ocena kontrolowanych zagadnień, wnioski i zalecenia pokontrolne zawarte zostały w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 08.07.2024 r.

I. Ocena ogólna kontrolowanej działalności

W badanym zakresie stwierdzono uchybienia i nieprawidłowości dotyczące:

• prowadzenia szkoleń w dziedzinie bhp poza godzinami pracy pracowników;
• nieprzeprowadzania w momencie zatrudnienia szkoleń wstępnych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
• przeprowadzenia pierwszego szkolenia okresowego w dziedzinie bhp pracowników po ponad 12 miesiącach od dnia zatrudnienia;
• braku aktualnego szkolenia okresowego w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w przypadku 3 pracowników zatrudnionych  na stanowiskach robotniczych;
• wyposażenia pracowników w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze;
• dopuszczania do pracy pracowników bez ważnego orzeczenia lekarskiego;
• sposobu prowadzenia akt osobowych pracowników;
• braku w aktach osobowych 12 pracowników oświadczeń o zapoznaniu się z ryzykiem zawodowym.

Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie:

• pracy przy monitorach ekranowych;
• ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy;
• przechowywania niebezpiecznych bądź szkodliwych czynników chemicznych;
• realizacji obowiązków wynikających z decyzji zewnętrznych organów kontroli nad warunkami pracy;
• przeprowadzania kontroli obiektu budowlanego oraz sposobu wykonywania zaleceń wynikających z tych kontroli;
• oceny ryzyka zawodowego.

II. Oceny cząstkowe

1. Obiekty budowlane, pomieszczenia i stanowiska pracy

SP 3 usytuowane jest w 2 budynkach zlokalizowany przy ulicy Reymonta 23:

- budynek „A” - dwukondygnacyjny (nadziemne), podpiwniczony, fundamenty betonowe, ze  spadzistym dachem, krytym dachówką. Budynek jest wyposażony w instalacje: wodno – kanalizacyjną, centralnego ogrzewania z sieci miejskiej, instalację elektryczną, instalację odgromową. Powierzchnia zabudowy wynosi 506,15 m², powierzchnia użytkowa 1.140,71 m².

- budynek „B”– wielobryłowy, częściowo dwukondygnacyjny, częściowo trzykondygnacyjny, częściowo podpiwniczony, ze spadzistym dachem, krytymdachówką. Budynek jest wyposażony w instalacje: wodno – kanalizacyjną, centralnego ogrzewaniaz sieci miejskiej, instalację elektryczną, wentylację mechaniczną, instalację gazową, instalację odgromową. Powierzchnia zabudowy wynosi 1.886,95m², powierzchnia użytkowa 2.875,9m².

Właścicielem budynków jest Gmina Miasto Szczecin, a zarządcą SP 3 (trwały zarząd – na podstawie decyzji nr WM-II/7224/IK/37/01/03 z dnia 17 lutego 2003 r. w sprawie ustanowienia trwałego zarządu).

Dla budynków SP 3 prowadzono 2 książki (prowadzone do każdego z wyżej wymienionych obiektów odrębnie, zwane dalej książką obiektu budowlanego budynku „A” i książką obiektu budowlanego budynku „B”) w postaci papierowej. Za prowadzenie ww. książek odpowiedzialny był kierownik gospodarczy.

Za terminowe przeprowadzanie kontroli obiektu budowlanego oraz nadzorowanie wykonania zaleceń wynikających z kontroli odpowiedzialna była osoba zatrudniona na stanowisku kierownika gospodarczego.

Stwierdzono, że w książce obiektu budowlanego dotyczącego budynku „B” w lutym 2022 roku nie dokonano wpisu dotyczącego corocznego przeglądu instalacji gazowej. W trakcie trwania kontroli brakujące wpisy uzupełniono. Powyższe naruszało postanowienia § 6 ust. 2 ówcześnie obowiązującego rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie książki obiektu budowlanego (Dz. U. z 2003 r. Nr 120, poz. 1134), zwanego dalej rozporządzeniem o książce obiektu, według którego wpisy do książki powinny być dokonywane w dniu zaistnienia okoliczności, dla której jest wymagane dokonanie odpowiedniego wpisu.

Za powyższe odpowiedzialność ponosi ówczesny kierownik gospodarczy pełniący swoją funkcję w okresie od 01.02.2018 r. do 30.04.2022 r.

Przeprowadzone w ramach kontroli oględziny wykazały, że pracownicy obsługi w budynku „B” nie posiadali pomieszczenia odpowiadającego wymogom szatni pracowniczej, pomieszczenia dostępne pracownikom i przeznaczone na szatnię były wyposażone w szafy meblowe oraz wieszaki, pracownicy nie posiadali indywidualnych szaf, nie było też możliwości w zapewnionych przez pracodawcę szafach, oddzielenia odzieży roboczej od odzieży osobistej pracowników. W pomieszczeniu tym przechowywano również materiały higieniczne, środki czystości oraz sprzęt służący do sprzątania (odkurzacz, mopy, wiadra, szczotki). Powyższe nie spełniało wymogów określonych w § 8 ust. 1 i 3 oraz § 14 ust. 3 Załącznika Nr 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r.(Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 ze zm.) w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, według którychw szatni powinny być zapewnione miejsca siedzące dla co najmniej 50 % zatrudnionych na najliczniejszej zmianie; szafy na odzież powinny spełniać wymagania Polskiej Normy; szatnia powinna być wyposażona w dwie szafy pojedyncze lub jedną szafę podwójną dla każdego pracownika korzystającego z tej szatni. Jedna szafa pojedyncza lub jedna część szafy podwójnej powinna być przeznaczona na odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej, zaś druga - na odzież własną pracowników.

Kontrole obiektu budowlanego, zarządzanego przez SP 3, przeprowadzone na podstawie art. 62 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r.Prawo budowlane(Dz. U. z 2024 r. poz. 725) nie wykazały zagrożeń dotyczących użytkowania obiektów, zalecono natomiast wykonanie niezbędnych prac remontowych, w tym:termomodernizacja budynku,remont ogrodzenia, wymiana zdegradowanej posadzki, wykonanie izolacjipoziomeji pionowejścian piwnic, wykonaniewentylacjisal dydaktycznychi sali gimnastycznej.

Dyrektor SP 3 na bieżąco informował właściciela obiektu o stanie technicznym obiektów i terenuzewnętrznego oraz zwracał się z prośbą o wyasygnowanie środków finansowych na wykonanie zaleceń wynikających z kontroli obiektu budowlanego.

Osoby przeprowadzające przeglądy, posiadały stosowne uprawnienia do przeprowadzania kontroli w danym zakresie. W wyniku przeprowadzanych kontroli budynku stwierdzono, iż obiekt nadaje się do dalszego użytkowania i nie zagraża życiu i zdrowiu osób w nich przebywających, pomimo konieczności wykonania szeregu robót remontowych.

WKiAW wskazuje ponadto, iż należy zwrócić uwagę na nowelizację prawa budowlanego, która z dniem 1 stycznia 2023 r. wprowadziła możliwość prowadzenia książki obiektu budowlanego w postaci elektronicznej w systemie „Cyfrowa Książka Obiektu Budowlanego” – c-KOB. Jak wynika z przepisu art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy - Prawo budowlane orazniektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz.1557) zarządca obiektu budowlanego, który założył książkę obiektu budowlanego w postaci papierowej, w terminie do dnia 31 grudnia 2026 r. zakłada dla tego obiektu książkę obiektu budowlanego w systemie c-KOB. Zgodnie z art. 6 ust 2 ww. ustawy książkę obiektu budowlanego w formie pisemnej można było założyć jedynie do dnia 31 grudnia 2023 r. W ocenie kontroli rozważyć należy zatem założenie nowej książki obiektu budowlanego w systemie c-KOB.

 2. Zewnętrzne kontrole nad warunkami pracy

Kontrole w obszarze nadzoru nad warunkami pracy (w okresie poddanym kontroli od dnia 01.01.2021 r. do dnia rozpoczęcia kontroli WKiAW, tj. 17.04.2024 r.) przeprowadzili:

- Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w dn. 12.01.2021r. – „Kontrola dotycząca bezpieczeństwa żywności”;

- Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna w dn. 19.08.2021 r. – „Kontrola w zakresie przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne dotyczące higieny pomieszczeń i wymagań w stosunkudo sprzętu używanego w placówce, przepisów ustawy z dnia 09.11.1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu wyrobów tytoniowychoraz realizacji wytycznych przeciwepidemicznych GIS z dnia 19 listopada 2020 r. dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkole podstawowej i innych form wychowania przedszkolnego oraz instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 w związku z ogłoszonym stanem epidemii w Polsce”;

- Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w dn. 08.02.2022 r.– „Kontrola w zakresie przestrzegania wymagań dot. bezpieczeństwa żywności oraz ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii SARS-Cov – 2 w Polsce”;

- Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w dn. 11.02.2022 r.- Kontrola w zakresie przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne dotyczące higieny pomieszczeń  i wymagań w stosunku  do sprzętu używanego w placówce, przepisów ustawy z dnia 09.11.1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu wyrobów tytoniowychoraz realizacji wytycznych MEiN, MZ i GIS dla organizatorów wypoczynku zimowego dzieci i młodzieży w roku szkolnym 2021/2022”;

- „Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w dn. 16.05.2022 r.- Kontrola w zakresie przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne dotyczące higieny pomieszczeń  i wymagań w stosunkudo sprzętu używanego w placówce, przepisów ustawy z dnia 09.11.1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu wyrobów tytoniowych”;

- Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w dn. 30.06.2022 r.– „Kontrola wypoczynku letniego w zakresie przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne dot. higieny pomieszczeń i wymagań w stosunku do sprzętu używanego w placówce, przepisów ustawy z dnia 09.11.1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych”;

- Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w dn. 27.09.2023 r.– Kontrola w zakresie przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne dotyczące higieny pomieszczeń  i wymagań w stosunkudo sprzętu używanego w placówce, przepisów ustawy z dnia 09.11.1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu wyrobów tytoniowych– nie stwierdzono nieprawidłowości, zaleceń nie wydano;

- Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w dn. 28.02.2024 r.– Kontrola w zakresie przestrzegania przepisówokreślających wymagania higieniczne i zdrowotne dotyczące higieny pomieszczeń i wymagań w stosunkudo sprzętu używanego w placówce, przepisów ustawy z dnia 09.11.1995 r. oochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu wyrobów tytoniowych”.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień w powyższym zakresie.

Dyrektor SP 3 na bieżąco informowała organ nadrzędny o wynikach kontroli, wykonywała obowiązki wynikające z powyższych kontroli. W przypadku niemożności wykonania obowiązków w wyznaczonych terminach zwracała się do organów kontroli o prolongatę terminów.

 3. Czynniki niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe w procesie pracy

3.1 Maszyny, sprzęt do tymczasowej pracy na wysokości

Na wyposażeniu SP 3 znajdowały się maszyny wykorzystywane podczas prac w kuchni, warsztacie konserwatora oraz maszyny służące do utrzymywania czystości i terenów zielonych. Nie stwierdzono.

Pracodawca na bieżąco kontrolował stan techniczny maszyn. Okresowego przeglądu maszyn dokonywała osoba legitymująca się uprawnieniami elektrycznymi. Pracownicy mieli bieżący dostęp do instrukcji bhp dotyczących obsługi poszczególnych maszyn.

3.2 Czynniki chemiczne

Prace z wykorzystaniem niebezpiecznych, bądź stwarzających zagrożenie czynników chemicznych wykonywały osoby zatrudnione na następujących stanowiskach pracy: sprzątaczka, szatniarz, kucharz, pomoc kuchenna, pomoc nauczyciela, konserwator. Niebezpieczne, bądź stwarzające zagrożenie czynniki chemiczne stosowane były przez pracowników do utrzymania czystości i dezynfekcji pomieszczeń oraz do przeprowadzania drobnych prac konserwacyjnych i remontowych.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień w powyższym zakresie.

Kontrola wykazała, że czynniki chemiczne znajdowały się w oryginalnych opakowaniach, prawidłowo oznakowane i przechowywane bez dostępu osób nieuprawnionych. Pracownicy wykorzystujący podczas pracy czynniki chemiczne mieli bieżący dostęp do informacji zawartych w kartach charakterystyki.

Podczaswykonywania prac z użyciem ww. czynników pracownicy byli wyposażeni w rękawice ochronne.

3.3 Badania i pomiary czynników szkodliwych w środowisku pracy

Ostatniego pomiaru czynników szkodliwych na stanowiskach pracy w kuchni (kucharz, pomoc kuchenna) dokonano w kwietniu 2023 r. i dotyczyłyone pomiarów stężenia tlenku węgla oraz mikroklimatu umiarkowanego. Badaniai pomiary przeprowadzane były przez laboratoriumposiadające stosowną akredytację do wykonywania tego typu badań i pomiarów.Z powyższych czynności sporządzono w dniu 05.05.2023r. sprawozdanie. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że wskaźniki narażenia dla tlenku węgla jest niższy od wartości dolnego zakresu pomiarowego, natomiast w przypadku pomiaru mikroklimatu umiarkowanego badane stanowiska spełniały wymagania warunków „komfortu cieplnego”.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień w powyższym zakresie..

W SP 3 prowadzona była dokumentacja dotycząca wyników ww. badań i pomiarów, co wypełniało postanowienia§ 18 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia  2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy(Dz.U.z 2023poz. 419) według którychpracodawca prowadzi na bieżąco rejestr czynników szkodliwych dla zdrowia występujących na stanowisku pracy,którego wzór jest określony w załącznikunr 1 do rozporządzeniai wpisuje na bieżąco wyniki badań i pomiarów czynnika szkodliwego dla zdrowia do karty badań i pomiarów.

 4.Środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze

Szczegółowe zasady i normy przydziału pracownikom środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego zostały ustalone w Załączniku Nr 1 do obowiązującego ówcześnie Regulaminu pracy z dnia 01.09.2009 r., który stanowiła tabela nr 1 - norm przydziału środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego dla pracowników (zw. dalej tabelą norm).

Według zapisów tabeli norm w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze wyposażano pracowników zatrudnionych na następujących stanowiskach: dozorca nocny,dozorca sprzątający teren wokół obiektu, palacz c.o., szatniarz, woźny szkolny, sprzątaczka, kucharka, pomoc kuchenna, konserwator, kierownik gospodarczy, intendent, ratownik nauczyciel pływania, pracownik obsługi krytego basenu pływackiego, nauczyciel nauczania początkowego i grup zerowych, wychowawca świetlicy, nauczyciel zajęć praktyczno – technicznych, nauczyciel bibliotekarz, nauczyciel biologii, nauczyciel plastyki, nauczyciel fizyki, nauczyciel chemii, nauczyciel wychowania fizycznego.

Kontrola wykazała, że pomimo, że pracodawca w obowiązującej do 31.12.2023 r. tabeli norm przewidział dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach nauczyciela: świetlicy, klas 1-3, „zerówki”, przedszkola, chemii, plastyki, techniki, bibliotekarz, to nie otrzymali w ustalonych terminach należnej odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej, nie wypłacono im również ekwiwalentu za używanie odzieży własnej. Powyższe naruszyło art. 237⁷ § 1, art.  237⁸ §  1 oraz art.  237^11a § 1ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy  (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465), zw. dalej K.p., wg których pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach: jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu. To pracodawca ustala rodzaje środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne (...), oraz przewidywane okresy użytkowania odzieży i obuwia roboczego.

Stwierdzono ponadto, że dla ww. pracowników nie prowadzono indywidualnych kart przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego.

Ustalono, że pracownikom wypłacano ekwiwalent w zamian za używanie własnej odzieży i obuwia roboczego, w tym pracownikom zatrudnionym na stanowiskach: konserwatora, pomoc kuchenna, kucharz do zakresu obowiązków których należała obsługa maszyn. Konserwatorzy do wykonywania prac konserwacyjnych wykorzystywał czynniki chemiczne, mogące powodować skażenie odzieży. Wypłacanie ekwiwalentu w tym przypadku naruszyło art.  237⁷ §  2 i 3 K. p., wg którego pracodawca może ustalić stanowiska, na których dopuszcza się używanie przez pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia roboczego, spełniających wymagania bezpieczeństwa. Przepis § 2 nie dotyczy stanowisk, na których są wykonywane prace związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo prace powodujące intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi. Przyczyną nieprawidłowości była niewystarczająca znajomość przepisów w tym zakresie ze strony pracodawcy i kierownika gospodarczego oraz nieskuteczny przepływ informacji pomiędzy wymienionymi.

W wyniku weryfikacji list wypłat ekwiwalentu za odzież sporządzonych w grudniu 2023 r. oraz indywidualnych kart wyposażenia pracownika stwierdzono, że pracownicy, którzy rozwiązali stosunek pracy z dniem 31.08.2023 r. nie otrzymali ww. ekwiwalentu za osiem miesięcy 2023 r., pomimo używania własnej odzieży i obuwia. W wielu przypadkach naliczona i wypłacona kwota ekwiwalentu nie uwzględniała części wyposażenia przewidzianego  w obowiązującej w 2023 r. tabeli norm przydziału odzieży i obuwia roboczego dla poszczególnych stanowisk.

Stwierdzono ponadto, że wypłata ekwiwalentu za pranie była dokonywana wg obowiązującego do końca 2023 r. załącznika w sprawie ekwiwalentu za pranie, co do którego nie było można jednoznacznie stwierdzić od kiedy obowiązywał i czy był na bieżąco aktualizowany (nie wskazano daty wprowadzenia, daty aktualizacji). Stwierdzono, że powyższe stawki ekwiwalentu określone w ww. załączniku, na podstawie których dokonywano wypłaty, nie uwzględniały wysokiej inflacji, czego bezpośrednim skutkiem był ciągły wzrost cen: środków czystości, wodyi ścieków oraz energii elektrycznej, stanowiących integralną część kosztów prania odzieży roboczej ponoszonych przez pracowników.  W związku z tym nie było możliwości, aby wypłacony ekwiwalent rekompensował pracownikom koszty prania w całości. Powyższe było niezgodne z art. 237⁹ § 2 i 3 K.p.,wg którego pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i użytkowe, oraz zapewnić odpowiednio ich pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie, a jeżeli pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej, czynności te mogą być wykonywane przez pracownika, pod warunkiem wypłacania przez pracodawcę ekwiwalentu pieniężnego w wysokości kosztów poniesionych przez pracownika.

W wyniku weryfikacji list wypłat ekwiwalentu za pranie sporządzonych w grudniu 2023 r. oraz indywidualnych kart wyposażenia pracownika stwierdzono, że pracownicy, którzy rozwiązali stosunek pracy z dniem 31.08.2023 r. nie otrzymali ekwiwalentu za pranie za przepracowany okres w trzecim kwartale 2023 r., tj. za miesiące: lipiec i sierpień.

Dla pozostałych pracowników kierownik gospodarczy prowadził karty ewidencyjne przydziału odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej.

Pozostałym uprawnionym pracownikom pracodawca wypłacał za pranie odzieży roboczej ekwiwalent pieniężny.Ekwiwalent był naliczany i wypłacany pracownikom w cyklu półrocznym. Kontrola wykazała, że uprawnieni pracownicy otrzymali ekwiwalent w ustalonej przez pracodawcę wysokości, w wymaganym terminie.

Od dnia 1 stycznia 2024 r. obowiązywał znowelizowany Regulamin Pracy (wprowadzony Zarządzeniem nr 12/2023 z dn. 10.12.2023 r. w sprawie wprowadzenia Regulaminu Pracy w SP 3), do którego załącznik nr 1 stanowiły: Zasady i normy przydzielania pracownikom i nauczycielom środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego, którego integralną częścią była Tabela Nr 1 określająca stanowiska pracy oraz normy przydziału środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego. Według zapisów ww. tabeli w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze powinni być wyposażeni pracownicy zatrudnieni na następujących stanowiskach: nauczyciel wychowania fizycznego, nauczyciel chemii, nauczyciel plastyki, techniki, intendent, konserwator, robotnik do prac ciężkich, kucharz, pomoc kuchenna, robotnik do prac lekkich, sprzątaczka, pomoc nauczyciela.

 5. Prace szczególnie uciążliwe bądź szkodliwe

Wykaz prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet, stanowił załącznik do obowiązującego w jednostce Regulaminu pracy. Do wymienionych prac zaliczono m.in.: prace na stanowiskach z monitorami ekranowymi, prace związane z nadmiernym wysiłkiem fizycznym i transportem ciężarów oraz wymuszoną pozycją ciała,prace na wysokości, prace w narażeniu na działanie szkodliwych substancji chemicznych, prace w kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi.

Pracownice zapoznając się z regulaminem pracy zostały zapoznane z ww. wykazem.

Nie stwierdzono.

6. Wypadki przy pracy

W okresie od 01.01.2021 r., w SP 3 zarejestrowano trzy wypadki przy pracy, nie zarejestrowano natomiast chorób zawodowych, bądź podejrzeń o tego typu choroby.

Ustalaniem okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy zajmował się powołany przez dyrektora zespół powypadkowy, w skład którego wchodził specjalista ds. bhp oraz przedstawiciel pracowników.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień w powyższym zakresie.

Powołany przez pracodawcę zespół powypadkowy niezwłocznie przystępował do ustalania okoliczności i przyczyn wypadku. Stwierdzono jednocześnie, że wypracowane przez zespół powypadkowy wnioski i środki profilaktyczne były adekwatne do zaistniałych zdarzeń.

Rejestry: wypadków przy pracy oraz chorób zawodowych były prowadzone na bieżąco

7. Ocena ryzyka zawodowego

Ostatnia ocena ryzyka zawodowego w SP 3 została przeprowadzona w lipcu 2018 r.

W jednostce ocenie ryzyka zawodowego poddano stanowiska:  nauczyciela wychowania przedszkolnego, pomoc nauczyciela w oddziale przedszkolnym, nauczyciel nauczania wczesnoszkolnego, nauczycieli przedmiotów humanistycznych, pedagoga szkolnego, katechety, nauczyciela wychowania do życia w rodzinie, nauczyciela WOS,  nauczyciela biologii, przyrody, geografii, nauczyciela przedmiotów artystycznych, nauczyciela matematyki, nauczyciela fizyki, nauczyciela chemii, nauczyciela informatyki, nauczyciela wychowania fizycznego, nauczyciela bibliotekarza, nauczyciela świetlicy,  animatora sportowego, pracowników administracyjno – biurowych: specjalisty ds. administracyjnych, głównego księgowego, kierownika gospodarczego, intendenta, konserwatora, kucharza,  pomocy kuchennej,  sprzątaczki, woźnego/ej, woźnej oddziałowej.  

Ocenę przeprowadził zespół ds. oceny ryzyka zawodowego, powołany przez dyrektora, w skład którego wchodził m.in. starszy specjalista ds. bhp, wykonujący zadania służby bhp w SP 3.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień w powyższym zakresie.

Kontrola wykazała, że pracodawca ocenił i udokumentował ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą na poszczególnych stanowiskach, zastosował niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko oraz poinformował wszystkich pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.

8.Badania profilaktyczne

Badania z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami wykonywane były na podstawie umów zawieranych pomiędzy SP 3, a jednostką służby zdrowia uprawnioną do wykonywania tego typu badań. Kontroli poddano wstępne badania lekarskie osób zatrudnionych po dniu 01.01.2018 r. oraz badania okresowe 35 pracowników, tj. 57,4 % stanu osobowego jednostki w dniu kontroli.

Kontrola wykazała, że 1 osoba zatrudniona na stanowisku pomocy kuchennej została dopuszczona do pracy bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku, co naruszyło postanowienia art. 229 § 4 K.p., wg którego pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy określonych w skierowaniu na badania lekarskie.

Za kierowanie pracowników na badania lekarskie, zgodnie z zakresem obowiązków odpowiedzialny był specjalista do spraw kadr.

W stosunku do pozostałych pracowników objętych kontrolą nie stwierdzono uchybień, zostali dopuszczeni do pracy na podstawie wydanych przez lekarza przeprowadzającego badanie profilaktyczne orzeczeń lekarskich stwierdzających brak przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku. Kierując na badania pracownika pracodawca informował lekarza o warunkach pracy na danym stanowisku, uwzględniając występujące na stanowisku czynniki niebezpieczne, szkodliwe bądź uciążliwe.

 9.Służba bhp

Stan zatrudnienia w dniu wszczęcia kontroli  wynosił 61osób.Zadania służby bhp w SP 3wykonywane były przez starszego specjalistęds. bhp, zatrudnionegow Ośrodku BHP Zachodniopomorskiego Centrum Edukacji Morskiej i Politechnicznej w Szczecinie.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień w powyższym zakresie.  

Specjalista ds. bhp prowadził wewnętrzne kontrole stanu bhp, informował dyrektora SP 3 o stwierdzonych zagrożeniach, przedstawiał coroczne analizy stanu bhp, brał udział w tworzeniu wewnętrznych zarządzeń oraz instrukcji, brał istotny udział w ocenie ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy, podejmował wspólne działania mające na celu przestrzeganie przepisów i zasad bhp oraz wspierania działań dyrektora przedszkola mających na celu poprawę warunków pracy.

10. Szkolenia w dziedzinie bhp

Kontrolą objęto 35 pracowników (57,4% stanu osobowego jednostki w dniu wszczęcia kontroli).Szkolenia wstępne: instruktaż ogólny przeprowadzali specjaliści z Ośrodka BHP ZCEMiP, instruktaż stanowiskowy, przeprowadzały osoby kierujące pracownikami oraz pracodawca. Szkolenia okresowe pracowników przeprowadzane były przez podmioty zewnętrzne uprawnione do przeprowadzania tego typu szkoleń.

W trakcie kontroli ustalono, że 5 osób zatrudnionych na stanowiskach robotniczych odbyło wstępne szkolenie w dziedzinie bhp, tj. ogólne i stanowiskowe w jednym dniu roboczym, przekraczając dobowy wymiar czasu pracy pracownika ponieważ wg Załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy(Dz. U. z 2004 r. Nr 180 poz.1860ze zm.), zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie szkolenia, wstępny instruktaż ogólny na stanowiskach robotniczych powinien trwać minimum 3 godziny lekcyjne, instruktaż stanowiskowy 8 godzin lekcyjnych. Przekroczenie dobowego wymiaru czasu pracy wymienionych pracowników było niezgodne z art.  237³§  3 K.p., wg którego  szkolenia, w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny odbywają się w czasie pracy i na koszt pracodawcy.

Stwierdzonorównież, że 1pracownik zatrudniony na stanowisku sprzątaczka/pomoc nauczyciela nie odbyłszkolenia stanowiskowego przed dopuszczeniem do pracy, a 1 osoba zatrudniona na stanowisku nauczyciela nie odbyła szkolenia wstępnego ogólnego. Ponadto 4 pracowników zatrudnionych na stanowisku nauczyciela nie odbyło szkolenia wstępnego (ogólnego i stanowiskowego). Powyższe stało w sprzeczności z art. 237³ § 2 K.p., wg którego pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie. Było to niezgodne również z § 8, § 9 rozporządzenia w sprawie szkolenia, wg których szkolenie wstępne jest przeprowadzane w formie instruktażu i obejmuje szkolenie wstępne ogólne, zwane dalej "instruktażem ogólnym" oraz szkolenie wstępne na stanowisku pracy, zwane dalej "instruktażem stanowiskowym". Instruktaż ogólny powinien zapewnić uczestnikom szkolenia zapoznanie się z podstawowymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy (…), a  instruktaż stanowiskowy powinien zapewnić uczestnikom szkolenia zapoznanie się z czynnikami środowiska pracy występującymi na ich stanowiskach pracy i ryzykiem zawodowym związanym z wykonywaną pracą, sposobami ochrony przed zagrożeniami, jakie mogą powodować te czynniki, oraz metodami bezpiecznego wykonywania pracy na tych stanowiskach.

W wyniku kontroli stwierdzono również, że 3 pracowników zatrudnionych na stanowiskach: pomoc kuchenna, sprzątaczka oraz pomoc nauczyciela nie zostało skierowanych na okresowe szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy pomimo, że upłynął 3 – letni okres od ostatniego szkolenia okresowego. Powyższe było niezgodne z § 15 ust. 1rozporządzenia w sprawie szkolenia, według którego szkolenieokresowe pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych przeprowadza się w formie instruktażu, nie rzadziej niż raz na 3 lata.

Na 35 osób objętych kontrolą w stosunku do 1 osoby zatrudnionej na stanowisku sprzątaczka/pomoc nauczyciela, stwierdzono uchybienie polegające na tym, że odbyła ona pierwsze szkolenie okresowe, po ponad 12 miesiącach od dnia zatrudnienia na danym stanowisku pracy, co stało w sprzeczności z przepisem § 15 ust. 4rozporządzenia w sprawie szkolenia, wg którego pierwsze szkolenie okresowe pracowników przeprowadza się w okresie do 12 miesięcy od rozpoczęcia pracy na tych stanowiskach (dotyczy osób zatrudnionych na stanowiskach wymienionych w § 14 ust. 2 pkt 2-6 rozporządzenia w sprawie szkolenia).

Ustalono również, że 1 z osób przeprowadzających instruktaż stanowiskowy pracowników SP 3 (poprzedni kierownik gospodarczy zatrudniony na tym stanowisku w okresie od 01.02.2018 do 30.04.2022 r.) nie była przeszkolona i nie posiadała udokumentowanych kwalifikacji uprawniających do przeprowadzania instruktażu stanowiskowego, co stało w sprzeczności z § 11 ust. 5 rozporządzenia w sprawie szkolenia, według którego instruktaż stanowiskowy przeprowadza wyznaczona przez pracodawcę osoba kierująca pracownikami lub pracodawca, jeżeli osoba ta posiada odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe oraz jest przeszkolona w zakresie metod prowadzenia instruktażu stanowiskowego.

Za powstałe nieprawidłowości odpowiadał specjalista ds. kadr, do zakresu obowiązków którego należało prowadzenie spraw osobowych pracowników, w tym kierowanie pracowników na szkolenia.

W stosunkudo pozostałych osób objętych kontrolą nie stwierdzono nieprawidłowości bądź uchybień. Pracownicy posiadali aktualne szkolenia wstępne i okresowe w dziedzinie bhp.

Dyrektor SP 3 posiadał aktualne szkolenie okresowe w dziedzinie bhp dla pracodawców i osób kierujących pracownikami. 

 11. Prowadzenie akt osobowych

Kontrolą objęto sposób prowadzenia akt osobowych, w tym przechowywania zaświadczeń ze szkoleń w dziedzinie bhp oraz orzeczeń z badań profilaktycznych 35 pracowników.

W kontrolowanym zakresie wykazano nieprawidłowości polegające na tym, że w 12 przypadkach na 35 poddanych badaniu, akta osobowe nie zawierały potwierdzenia poinformowania pracownika o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą. Stwierdzono ponadto, że w 3 przypadkach dokumenty przechowywane w aktach osobowych nie były ponumerowane. Ponadto w 5 przypadkach karty szkolenia wstępnego w dziedzinie bhp, a w 1 przypadku orzeczenie lekarskie dot. okresowych badań lekarskich były przechowywane w części „A” akt osobowych pracowników. Powyższe było niezgodne z zapisami § 3 pkt 2 lit. f tiret trzecie, lit. h, lit. r tiret drugie oraz § 4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 grudnia 2018 r. w sprawie dokumentacji pracowniczej (Dz. U. z 2024 r. poz. 535), zgodnie z którymi akta osobowe pracownika składają się z 5 części iobejmują w części B oświadczenia lub dokumenty dotyczące nawiązania stosunku pracy oraz przebiegu zatrudnienia pracownika, w tym m.in.:dokumenty potwierdzające poinformowanie pracownika o ryzyku zawodowym, które wiąże się wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami, do czego zobowiązuje pracodawcę art. 226 pkt 2 K.p., orzeczenia lekarskie dotyczące kontrolnych badań lekarskich oraz  dokumenty potwierdzające ukończenie wymaganego szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Oświadczenia lub dokumenty znajdujące się w poszczególnych częściach akt osobowych pracownika przechowuje się w porządku chronologicznym oraz numeruje.

Za powstałe nieprawidłowości odpowiadał specjalista ds. kadr, do zakresu obowiązków którego należało prowadzenie akt osobowych pracowników.

W stosunkudo pozostałych akt osobowych poddanych kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości bądź uchybień w zakresie

III. Uwagi i zalecenia

Przedstawiając powyższe oceny i uwagi, stosownie do § 35 ust. 4 Załącznika Nr 2 do Zarządzenia w sprawie kontroli Prezydent Miasta Szczecin zalecił DyrektorowiSP 3:

1. Niezwłoczne przeprowadzanie szkoleń wstępnych z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy dla nowo zatrudnionych pracowników.
2. Przeprowadzanie szkoleń wstępnych, tj. ogólnych i stanowiskowych w godzinach pracy pracowników.
3. Przeprowadzanie dla pracownikówpierwszych szkoleń okresowych w dziedzinie bhp w wymaganych terminach.
4. Przeprowadzanie okresowych szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy w wymaganych terminach.
5. Prowadzenie akt osobowych zgodnie z obowiązującymi przepisami.
6. Nie dopuszczanie do pracy pracowników bez ważnego orzeczenia lekarskiego.
7. Przeprowadzanie szkoleńz instruktażu stanowiskowego przez pracowników posiadających szkolenie z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracodawców i osób kierujących pracownikami.
8. Zorganizowanie i wyposażenie szatni pracowniczej w sposób odpowiadający obowiązującym w tym zakresie przepisom.
9. Niezwłoczne dokonywanie wpisów dot. obowiązkowych przeglądów w książce obiektu budowlanego.
10. Dostosowanie przepisów wewnętrznych dotyczących zasad przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego do specyfiki wykonywanych zadań na danym stanowisku pracy.
11. Wydanie pracownikom odzieży i obuwia roboczego zgodnie z obowiązującą w jednostce tabeląnorm przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego dla pracowników SP 3.
12. Założenie wszystkim pracownikom indywidualnych kart przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego.
13. Wypłata zaległego ekwiwalentu za pranie odzieży oraz za używanie odzieży własnej do pracy.