Kontrole przeprowadzone przez WKiAW w 2023 roku

Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin w okresie 24.04.2023 r. do 22.05.2023 r. przeprowadził kontrolę w Centrum Psychologiczno-Pedagogicznym w Szczecinie przy ul. Mickiewicza 23,71-899 Szczecin (zw. dalej CPP) w zakresie stanu bezpieczeństwa i higieny pracy.

Ocena kontrolowanych zagadnień, wnioski i zalecenia pokontrolne zawarte zostały w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 05.06.2023 r.

I. Ocena ogólna kontrolowanej działalności     

W badanym zakresie stwierdzono uchybienia, które dotyczyły jedynie braku w aktach osobowych oświadczeń pracowników o zapoznaniu się z ryzykiem zawodowym (w 2. przypadkach).

Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie:

• oceny ryzyka zawodowego;
• pracy przy monitorach ekranowych;
• badań z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami;
• kontroli urządzeń objętych dozorem technicznym;
• przechowywania niebezpiecznych bądź szkodliwych czynników chemicznych;
• przeprowadzania kontroli obiektu budowlanego oraz sposobu wykonywania zaleceń wynikających z tych kontroli;
• wykonywania zadań przez służbę bhp;
• szkoleń w dziedzinie bhp;
• wyposażenia pracowników w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze.

II. Oceny cząstkowe

1. Obiekty budowlane, pomieszczenia i stanowiska pracy

CPP usytuowane jest w budynku murowanym, wolnostojącym trzykondygnacyjnym (2-kondygnacje nadziemne jedna podziemna), częściowo podpiwniczony z płaskim dachem pokrytym papą, fundamenty budynku betonowe i żelbetowe, ściany konstrukcyjne i działowe murowane z cegły pełnej. Budynek jest wyposażony we wszystkie podstawowe instalacje: wodno - kanalizacyjną, instalację centralnego ogrzewania i ciepłej wody zasilaną z sieci miejskiej, elektryczną, piorunochronną, wentylacji mechanicznej i grawitacyjnej. Powierzchnia zabudowy części użytkowanej przez CPP wynosi 613,2 m² (tj. 42/100 udziałów z 1460 m² powierzchni zabudowy całego obiektu), kubatura budynku wynosi 3630 m³.

Właścicielem ww. budynku jest Gmina Miasto Szczecin, zarządcąCPP na podstawie decyzji Prezydenta Miasta Szczecin o ustanowieniu trwałego zarządu z dnia 18.10.2018 r. WMiRSPN-V.6844.67.2018.MN, zmienioną decyzją z dnia 02.07.2021 r. nr WMiRSPN-VI.6844.47.2021.MN.

Dla budynku CPP prowadzono książkę obiektu budowlanego w postaci papierowej. Za prowadzenie ww. książki od dnia 28.12.2018 r. odpowiedzialny był pracownikzatrudniony na stanowisku specjalisty ds. administracyjno - gospodarczych.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień w powyższym zakresie.

Kontrole obiektu budowlanego, zarządzanego przez CPP, przeprowadzone na podstawie art. 62 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy w dnia 7 lipca 1994 r. - Praw budowlane (Dz. U. z 2023 poz. 682) nie wykazały zagrożeń dotyczących użytkowania obiektów.

Osoby przeprowadzające przeglądy, posiadały stosowne uprawnienia do przeprowadzania kontroli w danym zakresie. W wyniku przeprowadzanych kontroli budynku stwierdzono, iż obiekt nadaje się do dalszego użytkowania i nie zagraża życiu i zdrowiu osób w nich przebywających.

WKiAW wskazuje ponadto, iż należy zwrócić uwagę na nowelizację prawa budowlanego, która z dniem 1 stycznia 2023 r. wprowadziła możliwość prowadzenia książki obiektu budowlanego w postaci elektronicznej w systemie „Cyfrowa Książka Obiektu Budowlanego” – c-KOB.  Jak wynika z przepisu art. 6 ust 3 ustawy z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz.1557), zarządca obiektu budowlanego, który założył książkę obiektu budowlanego w postaci papierowej w terminie do dnia 31 grudnia 2026 r. zakłada dla tego obiektu książkę obiektu budowlanego w systemie c-KOB. W ocenie kontroli rozważyć należy zatem założenie nowej książki obiektu budowlanego w systemie c-KOB.

 2. Techniczne urządzenia podlegające dozorowi technicznemu

W toku kontroli ustalono, że w CPP eksploatowano: dźwig osobowy o numerze ewidencyjnym N3124004299 (nr 53986), dla którego ustalono formę dozoru pełnego. Dla ww. urządzenia prowadzona była Księga rewizyjna urządzenia technicznego. Decyzją Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego z dnia 04.05.2023 r. zezwolono na eksploatację ww. urządzenia do dnia 31.05.2024 r.                

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień w powyższym zakresie.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. z 2022 r. poz.1514), na podstawie pozytywnych wyników badań i wykonanych czynności Prezes Urzędu Dozoru Technicznego wydał decyzję zezwalającą na eksploatację urządzenia.

 3. Czynniki niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe w procesie pracy

3.1 Maszyny, sprzęt do tymczasowej pracy na wysokości

Na wyposażeniu CPP znajdowały się maszyny wykorzystywane podczas prac w warsztacie konserwatora oraz maszyny służące do utrzymywania czystości i terenów zielonych.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień w powyższym zakresie.

Pracodawca na bieżąco kontrolował stan techniczny maszyn. Okresowego przeglądu maszyn dokonywała osoba legitymująca się uprawnieniami elektrycznymi, zatrudniona na stanowisku konserwatora. Pracownicy mieli bieżący dostęp do instrukcji bhp dotyczących obsługi poszczególnych maszyn.

Do prac uciążliwych, wykonywanych przez pracowników CPP, należały prace związane z obsługą monitorów ekranowych. Zasady refundacji kosztów zakupu okularów do pracy przy monitorze ekranowym regulowało Zarządzenie Dyrektora CPP z dnia 01.10.2010 r. w sprawie dofinansowania zakupu okularów ochronnych dla pracowników pracujących na stanowiskach pracy wyposażonych w monitory ekranowe.

W okresie od 01.01.2020 r. do dnia rozpoczęcia kontroli zwrot kosztów zakupu okularów korekcyjnych do pracy przy monitorze ekranowym otrzymało 2 pracowników. Powyższe wypełniało przepis § 8 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. z 1998 r. Nr 148 poz. 973), według którego pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikom okulary korygujące wzrok, zgodne z zaleceniem lekarza, jeżeli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej, o której mowa w ust. 1, wykażą potrzebę ich stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

3.2 Czynniki chemiczne

Prace z wykorzystaniem niebezpiecznych, bądź stwarzających zagrożenie czynników chemicznych wykonywały osoby zatrudnione na następujących stanowiskach pracy: sprzątaczka, konserwator. Niebezpieczne, bądź stwarzające zagrożenie czynniki chemiczne stosowane były przez pracowników do utrzymania czystości i dezynfekcji pomieszczeń oraz do przeprowadzania drobnych prac konserwacyjnych i remontowych.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień w powyższym zakresie.

Kontrola wykazała, że czynniki chemiczne znajdowały się w oryginalnych opakowaniach, prawidłowo oznakowane i przechowywane bez dostępu osób nieuprawnionych. Pracownicy wykorzystujący podczas pracy czynniki chemiczne mieli bieżący dostęp do informacji zawartych w kartach charakterystyki.

Podczaswykonywania prac z użyciem ww. czynników pracownicy byli wyposażeni w rękawice ochronne.

4.Środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze

Obowiązujące zasady i normy przydziału pracownikom środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego zostały ustalone w załączniku w sprawie zasad i norm przydzielania pracownikom środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego do Regulaminu pracy wprowadzonego Zarządzeniem Dyrektora Centrum Psychologiczno - Pedagogicznego nr 31/2022 z dnia 28.12.2022 r.

Załącznik nr 1 do powyższego zarządzenia stanowiła „Tabela norm przydziału środków ochrony indywidualnej, środków niezbędnych do wykonywania prac na wysokości, odzieży i obuwia roboczego dla pracowników”(zw. dalej tabelą norm). Według zapisów tabeli norm w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze wyposażano pracowników zatrudnionych na następujących stanowiskach: konserwator, sprzątaczka.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień w powyższym zakresie.

 Pracownicyzostali wyposażeni w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze wymagane do stosowania na danym stanowisku pracy,spełniające Polskie Normy (PN), przewidziane w tabeli norm, zgodnie z  art.  237⁷ §  1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2022 r. poz. 1510 ze zm.), zw. dalej K.p., według któregopracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniulub ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.

 5. Prace szczególnie uciążliwe bądź szkodliwe

Wykaz prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet, stanowił załącznik do obowiązującego w jednostce Regulaminu pracy. Do wymienionych prac zaliczono m.in.: prace na stanowiskach z monitorami ekranowymi, prace związane z wysiłkiem fizycznym i transportem ciężarów oraz wymuszoną pozycją ciała, prace w kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, prace w narażeniu na działanie szkodliwych substancji chemicznych.

Pracownice zapoznając się z regulaminem pracy zostały zapoznane
z ww. wykazem.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień w powyższym zakresie.

 6. Wypadki przy pracy

W okresie objętym kontrolą nie zarejestrowano w jednostce wypadków przy pracy. Nie zarejestrowano również chorób zawodowych, bądź podejrzeń o tego typu choroby.

7. Ocena ryzyka zawodowego

Ocena ryzyka zawodowego w CPP została przeprowadzona w czerwcu 2018 r., a ostatniej aktualizacji dokonano w  listopadzie 2020  r.

W jednostce ocenie ryzyka zawodowego poddano stanowiska:  pracownik administracyjno – biurowy, lekarz, pedagog, psycholog, logopeda, sprzątaczka, konserwator.

Ocenę przeprowadził zespół ds. oceny ryzyka zawodowego, powołany przez dyrektora, w skład którego wchodził m.in. starszy inspektor ds. bhp, wykonujący zadania służby bhp w CPP.        

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień w powyższym zakresie.

W związku z pandemią koronawirusa SARS-CoV-2 w listopadzie 2020 r. dokonano aktualizacji oceny ryzyka zawodowego dla wszystkich stanowisk pracy. Ocenę ryzyka zawodowego przeprowadził zespół ds. oceny ryzyka zawodowego, w skład którego wchodził starszy specjalista ds. BHP.

Kontrola wykazała, że pracodawca ocenił i udokumentował ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą na poszczególnych stanowiskach, zastosował niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko oraz poinformował wszystkich pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.

8.Badania profilaktyczne

Badania z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami wykonywane były na podstawie umów zawieranych pomiędzy CPP, a jednostką służby zdrowia uprawnioną do wykonywania tego typu badań. Kontroli poddano wstępne badania lekarskie osób zatrudnionych po dniu 01.01.2017 r. oraz badania okresowe 36 pracowników, tj. 100 % stanu osobowego jednostki w dniu kontroli.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień w powyższym zakresie.

Wszyscy pracownicy zostali dopuszczeni do pracy na podstawie wydanych przez lekarza przeprowadzającego badanie profilaktyczne orzeczeń lekarskich stwierdzających brak przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku. Kierując na badania pracownika, pracodawca informował lekarza o warunkach pracy na danym stanowisku, uwzględniając występujące na stanowisku czynniki niebezpieczne, szkodliwe bądź uciążliwe.

9.Służba bhp

Stan zatrudnienia w dniu wszczęcia kontroli  wynosił 36 osób.Zadania służby bhp w CPP wykonywane były przez inspektora ds. bhp, zatrudnionego w Ośrodku BHP Zachodniopomorskiego Centrum Edukacji Morskiej i Politechnicznej w Szczecinie.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień w powyższym zakresie.

Inspektor ds. bhp prowadził wewnętrzne kontrole stanu bhp, informował dyrektora CPP o stwierdzonych zagrożeniach, przedstawiał coroczne analizy stanu bhp, brał udział w tworzeniu wewnętrznych zarządzeń oraz instrukcji, brał istotny udział w ocenie ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy, podejmował wspólne działania mające na celu przestrzeganie przepisów i zasad bhp oraz wspierania działań dyrektora CPP mających na celu poprawę warunków pracy.

10.  Szkolenia w dziedzinie bhp

Kontrolą zostało objęte przeprowadzenie szkoleń w zakresie bhp 36 pracowników (100% stanu osobowego jednostki w dniu kontroli).Szkolenia wstępne: instruktaż ogólny przeprowadzali specjaliści z Ośrodka BHP ZCEMiP, instruktaż stanowiskowy, przeprowadzał pracodawca. Szkolenia okresowe pracowników przeprowadzane były przez podmioty zewnętrzne uprawnione do przeprowadzania tego typu szkoleń.

Nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień w powyższym zakresie.

Wszyscy pracownicy posiadali aktualne szkolenia w dziedzinie bhp. Ustalono ponadto, że dyrektor CPP posiadał aktualne szkolenie okresowe w dziedzinie bhp dla pracodawców. Zaświadczenia ze szkoleń przechowywane były w aktach osobowych pracowników. Pracownikom, do stałego korzystania udostępniano ponadto szczegółowe instrukcje i wskazówki dotyczące bhp na stanowiskach pracy.

 11. Prowadzenie akt osobowych

Kontrolą objęto sposób prowadzenia akt osobowych, w tym przechowywania zaświadczeń ze szkoleń w dziedzinie bhp oraz orzeczeń z badań profilaktycznych 36 pracowników.

W kontrolowanym zakresie wykazano nieprawidłowości polegające na tym, że w 2 przypadkach na 36 poddanych badaniu, akta osobowe nie zawierały potwierdzenia poinformowania pracownika o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, podczas gdy wg § 3 pkt 2 lit. f tiret trzecie rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2018 r. w sprawie dokumentacji pracowniczej (Dz. U. z 2018 r. poz. 2369 ze zm.), zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie dokumentacji pracowniczej, akta osobowe pracownika składają się z 5 części i obejmują w części „B” m.in. potwierdzenie poinformowania pracownika o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami, do czego zobowiązuje pracodawcę art. 226 pkt 2 K.p.

Wszystkie dokumenty znajdujące się w aktach osobowych pracowników były ponumerowane i wprowadzone do wykazu akt.

III. Uwagi i zalecenia

Przedstawiając powyższe oceny i uwagi, stosownie do § 35 ust. 4 Załącznika Nr 2 do Zarządzenia w sprawie kontroli Prezydent Miasta Szczecin zalecił Dyrektorowi CPP prowadzenie akt osobowych zgodnie z obowiązującymi przepisami w zakresie dołączania do akt osobowych oświadczeń pracowników o zapoznaniu się z ryzykiem zawodowym na zajmowanym stanowisku pracy.