Kontrole przeprowadzone przez WKiAW w 2019 roku

Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin na przełomie czerwca
i lipca 2019 r. przeprowadził kontrolę w Szkole Podstawowej Nr 21 z Oddziałami Integracyjnymi, ul. S.I. Witkiewicza 40, 71-122 Szczecin (zw. dalej SP21 z OI), w zakresie stanu bezpieczeństwa i higieny pracy (zw. dalej bhp). Ocena kontrolowanego zagadnienia, wnioski i zalecenia pokontrolne zawarte zostały w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 01.08.2019 r.

1. Obiekty budowlane

SP21zOI usytuowane było w 1 budynku, którego właścicielem była Gmina Miasto Szczecin, a zarządcą SP21zOI.Powierzchnia zabudowy wynosiła 2 798 m². Za prowadzenie książki, terminowe przeprowadzanie kontroli obiektu budowlanego oraz nadzorowanie wykonania zaleceń wynikających z kontroli odpowiedzialną była osoba zatrudniona na stanowisku kierownika gospodarczego.Zarządca obiektu budowlanego przeprowadzał okresowe kontrole stanu technicznego budynku  oraz instalacji i przewodów. Kontrole nie wykazały niezgodności z obowiązującymi przepisami. Budynek dopuszczano do dalszej eksploatacji. Osoby przeprowadzające kontrole posiadały stosowne uprawnienia do przeprowadzania kontroli w danym zakresie. Wykazano jednocześnie, iż na bieżąco wykonywano większość zaleceń wynikających z kontroli. W zakresie zaleceń wymagających większych nakładów finansowych zwracano się do organu nadrzędnego o wyasygnowanie środków finansowych na ten cel. Nie stwierdzono również uchybień w zakresie prowadzenia książki obiektu budowlanego, do której na bieżąco wpisywano protokoły z przeprowadzanych kontroli.

2. Czynniki chemiczne

Prace z wykorzystaniem niebezpiecznych, bądź stwarzających zagrożenie czynników chemicznych wykonywały osoby zatrudnione na następujących stanowiskach pracy: kucharz, pomoc kuchenna, sprzątaczka, konserwator. Nie stwierdzono uchybień w badanym zakresie. Niebezpieczne, bądź stwarzające zagrożenie czynniki chemiczne stosowane były przez pracowników do utrzymania czystości i dezynfekcji pomieszczeń oraz do przeprowadzania drobnych prac  remontowych. Prace w kontakcie z ww. mieszaninami wykonywały osoby zatrudnione na stanowiskach robotniczych (konserwator, sprzątaczki, kucharz i pomoce kuchenne, woźny). Kontrola wykazała, że czynniki chemiczne znajdowały się w oryginalnych opakowaniach, prawidłowo oznakowane i przechowywane, bez dostępu osób nieuprawnionych. Pracownicy wykorzystujący podczas pracy czynniki chemiczne mieli bieżący dostęp do informacji zawartych w kartach charakterystyki.

3. Wypadki przy pracy

W okresie od 01.09.2017 r. do dnia kontroli w SP21zOI zarejestrowano 2 wypadki przy pracy, nie zarejestrowano chorób zawodowych, bądź  podejrzeń o tego typu choroby. Powołane przez pracodawcę zespoły powypadkowe niezwłocznie przystępowały do ustalania okoliczności i przyczyn wypadków a po ich ustaleniu do sporządzania
w wymaganych terminach protokołów powypadkowych. Stwierdzono jednocześnie, ze wypracowane przez zespół powypadkowy wnioski i środki profilaktyczne były adekwatne do zaistniałych zdarzeń. Specjalista ds. bhp prowadził na bieżąco rejestr wypadków przy pracy.

4. Ocena ryzyka zawodowego

Ocena ryzyka zawodowego dla pracowników SP21zOI została przeprowadzona w 2019 r. przez zespół, w skład którego wchodził specjalista ds. bhp, społeczny inspektor pracy oraz osoba zatrudniona na stanowisku kierownika gospodarczego.

Do oceny wytypowano następujące stanowiska pracy: nauczyciel przedmiotów humanistycznych i matematyczno - przyrodniczych; nauczyciel sztuki i muzyki; nauczyciel informatyki; nauczyciel wychowania fizycznego; pedagog szkolny, psycholog; bibliotekarz; pracownik administracyjno - biurowy; sprzątaczka; szatniarka; woźny, pracownik
ds. lekkich; konserwator; intendent; kucharz, pomoc kuchenna. Dokumentacja oceny ryzyka zawodowego zawierała wszystkie elementy wymagane zapisem § 39a ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym: opis stanowiska z uwzględnieniem obszaru wykonywania pracy; stosowane przez pracownika na danym stanowisku narzędzia
i materiały; wykonywane czynności; występujące na stanowisku niebezpieczne, szkodliwe
i uciążliwe czynniki środowiska pracy; wykazy osób pracujących na danym stanowisku; datę przeprowadzonej oceny oraz osoby dokonujące oceny. W dniu kontroli wszyscy pracownicy byli zapoznani z ryzykiem zawodowym występującym na danym stanowisku pracy oraz zasadami ochrony przed zagrożeniami.

5. Profilaktyczna ochrona zdrowia nad pracownikami

Badania z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami wykonywane były na podstawie umów zawieranych pomiędzy SP21zOI, a jednostką służby zdrowia uprawnioną do wykonywania badań z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami. Kontrolą objęto wstępne i okresowe badania 26 pracowników zatrudnionych po
01.01.2017 r. co stanowiło 30% stanu osobowego jednostki. Wszyscy pracownicy objęci kontrolą posiadali aktualne zaświadczenia lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na danym stanowisku.

6. Służba bhp

Stan zatrudnienia w dniu kontroli wynosił 71 osób. Zadania służby bhp w SPzOI wykonywały kolejno 2 osoby, które były zatrudnione w Ośrodku BHP Zachodniopomorskiego Centrum Edukacji Morskiej i Politechnicznej w Szczecinie i legitymowały się kwalifikacjami zawodowymi specjalistów ds. bhp. Nie wniesiono zastrzeżeń do wykonywania zadań przez służbę bhp. Specjaliści ds. bhp współpracowali z dyrektorem SP21zOI prowadząc czynne doradztwo w zakresie przestrzegania przepisów i zasad bhp, przedstawiali coroczne analizy stanu bhp, współuczestniczyli w wewnętrznych kontrolach stanu bhp, brali udział w ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy, wnieśli istotny wkład do oceny ryzyka zawodowego, współuczestniczyli w tworzeniu wewnętrznych przepisów i zasad w zakresie bhp.

7. Kontrole zewnętrzne nad warunkami pracy

Kontrole w obszarze nadzoru nad warunkami pracy (od 01.01.2017 r. do dnia kontroli WKiAW) prowadziła Państwowa Inspekcja Sanitarna, Wynikiem kontroli było wydanie
2 decyzji zawierających 11 obowiązków. Dyrektor SP21zOI, w ramach posiadanych środków finansowych, wykonał część obowiązków wynikających z ww. decyzji, w zakresie pozostałych obowiązków otrzymał prolongatę ich wykonania. Stwierdzono ponadto, że ww. na bieżąco informował organ nadrzędny o sposobie wykonania obowiązków wynikających
z decyzji.

8. Środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze 

Zasadyi normywyposażania pracowników w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze zostały ustalone w Regulaminiepracy SP21 z OI. Stosowanie środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego wymagane było na następujących stanowiskach pracy: dozorca, konserwator, woźny, intendent, kucharz/pomoc kuchenna, sprzątaczka, szatniarka, kierownik gospodarczy, nadzorca przejść dla pieszych.

Kontrola wykazała uchybienia w zakresie, ustalonych w Regulaminie pracy, zasad przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego. Zapis dla środków ochrony indywidualnej o treści „do zużycia” był bezzasadny ponieważ mogą one być stosowane tylko do momentu utraty właściwości ochronnych, co ma wykluczyć zastosowanie niesprawnych środków ochrony przez pracowników. Wykazano jednocześnie, że ten sam zapis „do zużycia” zastosowano przy ustalaniu okresów użytkowania dla odzieży i obuwia roboczego na stanowisku dozorcy, konserwatora, woźnego, intendenta, kucharza/ pomocy kuchennej, sprzątaczki, szatniarza oraz kierownika gospodarczego, podczas gdy według art. 237⁸  § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy pracodawca ustala rodzaje, środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne w związku z art. 237⁶ § 1 i art. 237⁷ § 1, oraz przewidywane okresy użytkowania odzieży i obuwia roboczego. Zapis „do zużycia” nie spełnia wymagań wskazanego przepisu. Przyczyną uchybień była błędna interpretacja przepisów ze strony osoby zatrudnionej na stanowisku kierownika gospodarczego, odpowiedzialnej za prawidłowe wyposażanie pracowników w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze.

Osoby będące w dniu kontroli na stanowiskach pracy (kucharz, pomoc kuchenna, sprzątaczki, konserwator) były wyposażone w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze wymagane do stosowania na danym stanowisku. Nie stwierdzono również uchybień w zakresie spełniania wymagań bezpieczeństwa przez środki ochrony indywidualnej, będące na wyposażeniu stanowiska konserwatora.

9. Szkolenia w dziedzinie bhp

Szkolenia wstępne: instruktaż ogólny przeprowadzali specjaliści z Ośrodka BHP ZCEMiP, instruktaż stanowiskowy przeprowadzał pracodawca. Szkolenia okresowe pracowników przeprowadzane były przez podmioty zewnętrzne, uprawnione do przeprowadzania szkoleń
w dziedzinie bhp. Kontrolą objęto wstępne i okresowe szkolenia w dziedzinie bhp pracowników zatrudnionych po 01.01.2017 r. co stanowiło 30% stanu osobowego jednostki.

Stwierdzono jednostkowe uchybienie polegające na tym, że pomoc kuchenna, zatrudniana kilkukrotnie w okresie objętym kontrolą, nie odbyła okresowych szkoleń w dziedzinie bhp, podczas gdy wg § 15 ust. 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca
2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracypierwsze szkolenie okresowe osób zatrudnionych na stanowiskach robotniczych przeprowadza się w okresie do 12 miesięcy od rozpoczęcia pracy na tych stanowiskach. Przyczyną nieprawidłowości był nieczytelny podział obowiązków pracowników i co jest z tym związane brak wskazania osoby odpowiedzialnej za nadzorowanie szkoleń w dziedzinie bhp. Nie stwierdzono nieprawidłowości, bądź uchybień dotyczących szkoleń w dziedzinie bhp pozostałych pracowników objętych kontrolą. Pracodawca oraz pracownicy posiadali aktualne szkolenia dla danej grupy pracowników. Podmioty prowadzące szkolenia posiadały uprawnienia do prowadzenia tego typu szkoleń.

III. Uwagi i zalecenia

Prezydent Miasta Szczecin zalecił DyrektorowiSP21 z OI:

1. Dostosowanie przepisów wewnętrznych dotyczących zasad przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego do przepisu wskazanego w wystąpieniu.
2. Szkolenia w dziedzinie bhp:
   1. niezwłoczne odbycie szkolenia okresowego w dziedzinie bhp przez osobę zatrudnioną na stanowisku pomocy kuchennej,
   2. czytelne wskazanie pracownika odpowiedzialnego za nadzorowanie terminów odbywania szkoleń przez pracowników,
   3. nie dopuszczanie pracowników do pracy bez wymaganych szkoleń w dziedzinie bhp.