Kontrole przeprowadzone przez WKiAW w 2019 roku

Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin w lipcu 2019 r. przeprowadził kontrolę w Szkole Podstawowej Nr 1, Al. Piastów 6, 70-327 Szczecin (zw. dalej SP1), w zakresie stanu bezpieczeństwa i higieny pracy (zw. dalej bhp). Ocena kontrolowanego zagadnienia, wnioski i zalecenia pokontrolne zawarte zostały w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 13.11.2019 r.

W badanym zakresie stwierdzono uchybienia i nieprawidłowości dotyczące:

• sposobu prowadzenia książki obiektu budowlanego, nie stwierdzono natomiast uchybień w zakresie przeprowadzania kontroli obiektu budowlanego oraz sposobu wykonywania zaleceń wynikających z tych kontroli,
• dopuszczania pracowników do pracy bez badań z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami.
• dopuszczania pracowników do pracy bez szkoleń w dziedzinie bhp.

Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie:

• oceny ryzyka zawodowego,
• stosowania niebezpiecznych bądź stwarzających zagrożenie czynników chemicznych,
• wyposażenia pracowników w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze,
• sposobu wykonywania zadań przez specjalistę ds. bhp.
• realizacji obowiązków wynikających z decyzji zewnętrznych organów kontroli nad warunkami pracy.

1. Obiekty budowlane

SP1 zarządzało budynkiem o powierzchni zabudowy 1 536 m². W okresie od 01.01.2017 r. do dnia kontroli WKiAW odpowiedzialnymi za prowadzenie książki obiektu budowlanego (zw. dalej Książką) było kolejno 5 osób, w tym 4 nie świadczące pracy w dniu kontroli.

Kontrola wykazała, że w Książce brak było wpisów dotyczących przeprowadzonych kontroli okresowych stanu technicznej sprawności obiektu oraz przeprowadzonych w obiekcie robót remontowych i modernizacyjnych. Ostatni wpis z kontroli przeprowadzanych co najmniej raz w roku został dokonany  08.07.2016 r., a z kontroli przeprowadzanych co najmniej raz na 5 lat w dniu 24.04.2013 r., co pozostawało w sprzeczności z przepisem § 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie książki obiektu budowlanego, wg którego  wpisy do książki powinny być dokonywane w dniu zaistnienia okoliczności, dla której jest wymagane dokonanie odpowiedniego wpisu. Główną przyczyną wskazanych nieprawidłowości była częsta zmiana pracowników na stanowisku kierownika gospodarczego oraz niedostateczny nadzór dyrektora SP1 nad wykonywaniem obowiązków przez podległego pracownika. Do zakończenia kontroli wymagane wpisy zostały uzupełnione. Nie stwierdzono nieprawidłowości, bądź uchybień w przeprowadzaniu kontroli obiektu budowlanego oraz wykonywaniu zaleceń wynikających z kontroli. Kontrole były przeprowadzane zgodnie z obowiązującymi terminami, przez osoby posiadające uprawnienia do przeprowadzania kontroli w danym zakresie. Dyrektor SP1 na bieżąco informowała właściciela obiektu o wynikach kontroli. W dniu kontroli WKiAW obiekt był dopuszczony do eksploatacji, poza salą gimnastyczną, która została wyłączona z eksploatacji ze względu na stan techniczny zagrażający życiu i zdrowiu osób w niej przebywających. W dniu 17.07.2017 r. Biuro Inwestycji i Remontów Oświatowych UM Szczecin wysłało zaproszenie na złożenie oferty na opracowanie dokumentacji pod nazwą: „Opracowanie ekspertyzy technicznej stanu technicznego budynku sali gimnastycznej w Szkole Podstawowej nr 1 (…)”. Ustalono ponadto, że w latach 2017/2018 na terenie szkoły zostały przeprowadzone prace inwestycyjne polegające na dostosowaniu części B budynku do potrzeb dydaktycznych oraz dostosowaniu całego budynku do wymagań ochrony przeciwpożarowej. Dyrektor SP1 wewnętrznym zarządzeniem uregulował zasady bezpiecznego zachowania uczniów i pracowników na czas trwającego remontu i modernizacji.

2. Badania z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami

Badania z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami wykonywane były na podstawie umów zawieranych pomiędzy SP1, a jednostką służby zdrowia uprawnioną do wykonywania tego typu badań. Kontroli poddano wstępne badania lekarskie osób zatrudnionych po 01.01.2017 r. (37% stanu osobowego jednostki w dniu kontroli).

Kontrola wykazała, że 4 osoby zostały dopuszczone do pracy bez wstępnych badań
z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami. Dopuszczenie pracownic do pracy bez wstępnych badań naruszyło postanowienia art. 229 § 1 pkt. 1 oraz § 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (zw. dalej K.p.), wg którego wstępnym badaniom lekarskim (…) podlegają osoby przyjmowane do pracy. Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy określonych w skierowaniu na badania lekarskie. Przyczyną nieprawidłowości była niewystarczająca znajomość przepisów ze strony pracownika prowadzącego sprawy osobowe pracowników oraz brak nadzoru ze strony pracodawcy.W stosunku do pozostałych pracowników objętych kontrolą nie stwierdzono uchybień. W dniu kontroli wszyscy pracownicy posiadali aktualne badania lekarskie wymagane na danym stanowisku pracy.

3. Szkolenia w dziedzinie bhp

Kontrolą objęto wstępne i okresowe szkolenia w dziedzinie bhp osób zatrudnionych po 01.01.2017 r. (37% stanu osobowego jednostki w dniu kontroli). Na 27 osób objętych kontrolą (w tym pracodawca) w stosunku do 7 stwierdzono nieprawidłowości polegające na dopuszczeniu pracowników do pracy bez wymaganych szkoleń w dziedzinie bhp. Ustalono, że osoba zatrudniona z dniem 01.09.2017 r. odbyła wstępne szkolenie w dziedzinie bhp w dniu 17.10.2017 r., po ponad miesiącu od podjęcia pracy na wymienionym stanowisku co pozostawało w sprzeczności z przepisem art.237³ § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, wg którego pracodawca jest zobowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie. (…) Ustalono ponadto, że ww. do dnia kontroli nie odbyła pierwszego szkolenia okresowego w dziedzinie bhp podczas gdy według § 15 pkt 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy pierwsze szkolenie okresowe osób zatrudnionych na stanowiskach administracyjno - biurowych w okresie do 12 miesięcy od rozpoczęcia pracy na tych stanowiskach. Wykazano jednocześnie, że bez szkoleń okresowych w dziedzinie bhp dopuszczono do pracy 6 pracowników, co naruszyło art. 237³ K.p., wg którego pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie. (…). Wykazano również, że zaświadczenia ze szkoleń okresowych w dziedzinie bhp znajdowały sięw różnych częściach akt osobowych pracowników, podczas gdy według § 3 pkt 2 lit. h rozporządzenia z dnia 10.12.2018 r. w sprawie prowadzenia i przechowywania dokumentacji pracowniczej akta osobowe pracownika składają się z 4 w części i obejmują w części B oświadczenia lub dokumenty dotyczące nawiązania stosunku pracy oraz przebiegu zatrudnienia pracownika, w tym: dokumenty potwierdzające ukończenie wymaganego szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.Główną przyczyną stwierdzonych nieprawidłowości były częste zmiany pracowników odpowiedzialnych za prowadzenie dokumentacji osobowej oraz brak doświadczenia w zakresie ich prowadzenia. W stosunku do pozostałych pracowników nie stwierdzono uchybień. Pracownicy posiadali aktualne szkolenia w dziedzinie bhp. Aktualne szkolenie okresowe w dziedzinie bhp dla pracodawców posiadał także dyrektor SP1.

4. Ocena ryzyka zawodowego

Aktualna ocena ryzyka zawodowego w SP1 została przeprowadzona w maju 2018 r. Ocenę przeprowadził zespół w skład, którego wchodził główny specjalista ds. bhp, społeczny inspektor pracy oraz nauczyciel. Do oceny wytypowano 9 stanowisk nauczycieli różnych przedmiotów oraz 6 stanowisk pracowników obsługi. Kontrola wykazała, że pracodawca ocenił i udokumentował ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą na poszczególnych stanowiskach, zastosował niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko oraz poinformował wszystkich pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.

5. Czynniki chemiczne

Niebezpieczne, bądź stwarzające zagrożenie czynniki chemiczne wykorzystywane były do utrzymania czystości i dezynfekcji oraz do prac remontowych i porządkowych, jak również na lekcjach chemii. Nie wniesiono zastrzeżeń do sposobu przechowywania i wykorzystywania podczas wykonywania prac niebezpiecznych, bądź stwarzających zagrożenie czynników chemicznych. Pracodawca informował pracowników o właściwościach stosowanych czynników, o ryzyku dla bezpieczeństwa i zdrowia  związanym z ich stosowaniem, jak również o sposobach bezpiecznego ich przechowywania. Pracodawca posiadał aktualny spis i karty charakterystyki ww. czynników, z którymi zapoznał merytorycznych pracowników stosujących podczas pracy ww. czynniki. Podczas wykonywania prac z użyciem ww. czynników pracownicy byli wyposażeni w rękawice ochronne.

6. Środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze

Zasady i normy przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego stanowiły integralną część Regulaminu pracy SP1. Stosowanie ww. przedmiotów wymagane było na następujących stanowiskach: kucharz, pomoc kuchenna, konserwator, sprzątaczka, woźny, pracownik do prac lekkich, nauczyciel wychowania fizycznego, nauczyciel chemii, nauczyciel bibliotekarz. Pracownicy zostali wyposażeni w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze wymagane do stosowania na danym stanowisku pracy. Dla każdego pracownika prowadzona była indywidualna karta przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego oraz wypłaty ekwiwalentu za używaną odzież i obuwie robocze.

7. Służba bhp

Zadania służby bhp w SP1 wykonywane były przez specjalistę ds. bhp, zatrudnionego w OBHP Zachodniopomorskiego Centrum Edukacji Morskiej i Politechnicznej w Szczecinie. Nie stwierdzono uchybień w kontrolowanym obszarze. Specjalista ds. bhp: prowadził wewnętrzne kontrole stanu bhp; informował dyrektora SP1 o stwierdzonych zagrożeniach; przedstawiał coroczne analizy stanu bhp; brał udział w tworzeniu wewnętrznych zarządzeń oraz instrukcji; brał istotny udział w ocenie ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy; wraz ze społecznym inspektorem pracy podejmował wspólne działania mające na celu przestrzeganie przepisów i zasad bhp oraz wspierania działań dyrektora szkoły mających na celu poprawę warunków pracy i nauki.

8. Wypadki przy pracy i choroby zawodowe

W okresie objętym kontrolą nie zarejestrowano w jednostce wypadków przy pracy. Nie zarejestrowano również chorób zawodowych, bądź podejrzeń o tego typu choroby.

 9. Zewnętrzne kontrole nad warunkami pracy i nauki

W badanym okresie zewnętrzne kontrole w SP1 przeprowadziła  Państwowa Inspekcja Sanitarna (zw. dalej PIS) oraz Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego (zw. dalej PINB).

PINB nakazał SP1 wykonanie (w terminie do dnia 31.08.2019 r.) ekspertyzy stanu technicznego budynku sali gimnastycznej. Do dnia zakończenia kontroli WKiAW Biuro Inwestycji i Remontów Oświatowych UM Szczecin przesłało do potencjalnych wykonawców zaproszenia do złożenia oferty na opracowanie dokumentacji projektowej dla zadania pod nazwą „Opracowanie ekspertyzy technicznej stanu technicznego budynku Sali gimnastycznej w Szkole Podstawowej nr 1 przy Alei Piastów 12 w Szczecinie”.

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Szczecinie nakazał Gminie Miasto Szczecin do dnia 30.09.2020 r.: „1. Zapewnić równą nawierzchnię boiska i bieżni poprzez jej naprawę lub wymianę. 2. Zapewnić właściwy stan techniczny ogrodzenia na terenie szkoły”.

III. Uwagi i zalecenia

Prezydent Miasta Szczecin zalecił DyrektorowiSP1:

1. Prowadzenie książki obiektu budowlanego zgodnie z obowiązującymi przepisami.
2. Nie dopuszczanie pracowników do pracy bez badań profilaktycznych.
3. Nie dopuszczanie pracowników do pracy bez wymaganych na danym stanowisku szkoleń w dziedzinie bhp.