Kontrole przeprowadzone przez WKiAW w 2016 roku

Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin w okresie lipiec – sierpień 2016 r. przeprowadził w Miejskim Ośrodku Sportu, Rekreacji i Rehabilitacji w Szczecinie (zw. dalej MOSRiR) kontrolę w zakresie budowy Hali Tenisowej przy al. Wojska Polskiego.

Ocena kontrolowanego zagadnienia, wnioski i zalecenia pokontrolne zawarte zostały w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 13.10.2016 r.

            I. Ocena ogólna kontrolowanej działalności

W wyniku przeprowadzonej kontroli w zakresie budowy Hali Tenisowej przy al. Wojska Polskiego ustalono, że:

• Zamawiający nie wstrzymał robót budowlanych pomimo braku na placu budowy osoby pełniącej funkcję kierownika budowy (w okresie od 22.12.2015 r. do 23.02.2016 r.).
• Zamawiający nie skorzystał z przysługującego mu prawa odstąpienia od umowy o roboty budowlane, z przyczyn leżących po stronie Wykonawcy pomimo tego, że Wykonawca oddelegował do kierowania budową osobę niespełniającą wymogów wskazanych w siwz,

            II. Ocenycząstkowe

1. Zamówienia publiczne

Kontrolą objęto 2 postępowania o udzielenia zamówienia publicznego (tj. zamówienie dot. pełnienia funkcji inżyniera kontraktu (szacunkowa wartość zamówienia 106.810,00 zł - zamówienie poniżej kwoty 30.000 EUR) oraz zamówienie na roboty budowlane).

Nie stwierdzono uchybień w powyższym obszarze.

Zamawiający przed zawarciem umowy na sprawowanie nadzoru inwestorskiego przeprowadził analizę rynku polegającą na przesłaniu zapytania ofertowego do pięciu potencjalnych wykonawców. Zamawiający na dowód przeprowadzenia ww. analizy rynku sporządził w dniu 10.12.2015 r. notatkę służbową, do której załączono ww. zapytania ofertowe oraz oferty złożone przez potencjalnych wykonawców.

W przypadku zamówienia publicznego dot. wykonania robót budowlanych stwierdzono, że procedura przeprowadzona została zgodnie z wymogami ustawy z dn. 29.01.2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2164  ze zm.)(zw. dalej p.z.p.) oraz przepisami wykonawczymi do ustawy, a w szczególności:

• sporządzono Specyfikacje Istotnych Warunków Zamówienia zawierające wszystkie wymagane przepisami elementy,
• terminowo i kompletnie sporządzono i zamieszczono w odpowiednich publikatorach ogłoszenia dot. przetargów,
• prawidłowo udokumentowano poszczególne etapy zamówień sporządzając protokoły z postępowań w oparciu o odpowiednie wzory wskazane w przepisach,
• żądano wymaganej przepisami dokumentacji,
• dochowano terminów określonych w przepisach w zakresie: składania ofert, związania ofertą, zawarcia umowy z wykonawcą.

2. Realizacja umów

2. 1. Realizacja umowy o pełnienie funkcji inżyniera kontraktu

W dniu 17.12.2015 r. została zawarta umowa nr 1109/ZIN/2015 (zw. dalej umową nr 1109/ZIN/2015), przedmiotem której było sprawowanie kompleksowego, wielobranżowego nadzoru inwestorskiego zgodnie z obowiązującą ustawą Prawo Budowlane przy budowie hali tenisowej – ETAP I przy al. Wojska Polskiego 127 w Szczecinie.

Niestwierdzono uchybień w powyższym obszarze.

W toku kontroli ustalono, że Inżynier Kontraktu realizował obowiązki wynikające z umowy nr 1109/ZIN/2015, w tym przede wszystkim: sprawował nadzór inwestorski zgodnie z wymogami ustawy Prawo budowlane i warunkami pozwolenia na budowę, kontrolował w sposób ciągły jakość wykonywanych robót oraz wbudowywanych materiałów, archiwizował wszelkie atesty, deklaracje, certyfikaty jakości itp., informował Zamawiającego o wszelkich zagrożeniach występujących podczas realizacji robót, które mogły mieć wpływ na wydłużenie czasu wykonania lub zwiększenia kosztów, monitorował postęp robót poprzez sprawdzanie rzeczywistego zaawansowania i zgodności realizacji z obowiązującym harmonogramem robót, dokonywał obmiaru wykonanych robót, dokonywał odbioru robót zanikających i ulegających zakryciu, dokonywał na bieżąco wpisów do dziennika budowy, wydawał polecenia przyspieszenia tempa robót, prowadził dokumentację fotograficzną budowy.

2. 2. Realizacja umowy o roboty budowlane

W dniu 10.12.2015 r. została zawarta umowa nr 1085/NO/2015 (zw. dalej umową nr 1085/NO/2015), przedmiotem której było wykonanie robót polegających na realizacji zadania inwestycyjnego pn.: „Budowa Hali tenisowej przy Al. Wojska Polskiego 127 w Szczecinie”. Wykonawca zobowiązany był do wykonania całości robót w terminie 229 dni kalendarzowych liczonych od dnia podpisania umowy (tj. do dnia 26.07.2016 r.). Za wykonanie przedmiotu umowy ustalono wynagrodzenie ryczałtowe brutto w wysokości 8.455,020,00 zł – zgodnie z ofertą cenową Wykonawcy. Nie dokonywano zmian ww. umowy.

W ofercie złożonej na etapie postępowania przetargowego jako osobę mającą pełnić obowiązki kierownika budowy Wykonawca wskazał osobę nr 1. W dniu 22.12.2015 r. tj. w dniu przekazania placu budowy Wykonawca poinformował, że obowiązki kierownika budowy będzie pełnić osoba nr 2. Ww. osoba nr 2 nie spełniała jednak wymagań określonych w SIWZ, w związku z czym nie został zaakceptowany przez Zamawiającego. W dniu 23.12.2015 r. Wykonawca wystąpił o akceptację osoby nr 3 jako osoby pełniącej obowiązki kierownika budowy. Osoba nr 3 również nie spełniała wymagań określonych w SIWZ. W dniu 29.12.2015 r. Wykonawca poinformował Zamawiającego, że funkcję kierownika budowy pełnić będzie wskazana w ofercie osoba nr 1.

W okresie od dnia 22.12.2015 r. do  23.02.2016 r. osoba nr 1 nie dokonała żadnego wpisu w dzienniku budowy. Od dnia 22.12.2016 r. do dnia 11.01.2016 r. jako kierownik budowy wpisów dokonywała osoba nr 2. Od dnia 15.01.2016 r. ww. osoba nr 2 dokonywała wpisów jako kierownik robót budowlanych. W dniu 23.02.2016 r. osoba nr 4 (osoba zaakceptowana przez Zamawiającego) dokonała wpisu w dzienniku budowy wskazującego, że przejmuje ona obowiązki kierownika budowy.

W toku kontroli ustalono ponadto, że Wykonawca jeszcze dwukrotnie zmieniał osobę pełniącą obowiązki kierownika budowy w tym w jednym przypadku przez okres 5 dni obowiązki kierownika budowy pełniła osoba nie zaakceptowana przez Zamawiającego - z uwagi na brak dokumentów potwierdzających spełnianie warunków określonych w siwz.

W toku kontroli ustalono, że w korespondencji przesyłanej do wykonawcy robót budowlanych, Zamawiający wyrażał swoje zaniepokojenie faktem, że od dnia rozpoczęcia robót na budowie nie pojawił się kierownik budowy zgłoszony w ofercie oraz tym, że kierowanie budową powierzono innej osobie – kierownikowi robót. Zgodnie z zapisami § 14 ust. 1 pkt 6 umowy nr 1085/NO/2015 Zamawiającemu przysługiwało prawo odstąpienia od umowy lub jej rozwiązania w trybie natychmiastowym, z przyczyn leżących po stronie Wykonawcy, w razie rażącego niewywiązywania się przez Wykonawcę z postanowień umowy, a w szczególności jeżeli wykonawca skierował bez akceptacji Zamawiającego, do kierowania budową inną osobę niż wskazana w ofercie Wykonawcy.

Z przedstawionej do kontroli dokumentacji wynikało, że od momentu rozpoczęcia robót budowlanych do dnia 23.02.2016 r. (tj. 63 dni) na placu budowy nie było uprawnionej osoby pełniącej funkcję kierownika budowy, a według art. 18 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 07.07.1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2016 r. poz. 290 ze zm.) (zw. dalej ustawą prawo budowlane) do obowiązków inwestora należy zorganizowanie procesu budowy, z uwzględnieniem zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, a w szczególności zapewnienie objęcia kierownictwa budowy przez kierownika budowy.

Wskazać należy ponadto, że według § 6 ust. 4 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie dziennika budowy, montażu i rozbiórki, tablicy informacyjnej oraz ogłoszenia zawierającego dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia (Dz.U. z 2002 r. nr 108, poz. 953 ze zm.) (zw. dalej rozporządzeniem z dnia 26.06.2002 r.) jeżeli w trakcie wykonywania robót budowlanych następuje zmiana kierownika budowy, w dzienniku budowy dokonuje się wpisu określającego stan zaawansowania i zabezpieczenia przekazywanej budowy, rozbiórki lub montażu. Wpis ten potwierdza się datą i podpisami osoby przekazującej i przejmującej obowiązki. Żadna zmiana osoby pełniącej obowiązki kierownika budowy nie została potwierdzona wpisem w dzienniku budowy zawierającym ww. elementy.

W toku kontroli ustalono, że MOSRiR - w związku z wprowadzeniem na plac budowy 4 podwykonawców bez wcześniejszego ich zgłoszenia Zamawiającemu – naliczył Wykonawcy kary umowne w wysokości 80.000 zł. Powyższe było zgodne z § 13 ust. 1 pkt 4 umowy nr 1085/NO/2015, według którego za wprowadzenie na plac budowy Podwykonawcy, który nie został zgłoszony Zamawiającemu zgodnie z postanowieniami § 4 umowy, Wykonawca zapłaci Zamawiającemu kary umowne w wysokości 20.000 zł za każde zdarzenie. Ponadto według § 3 ust. 12 umowy nr 1085/NO/2015  „bez zgody Zamawiającego, Wykonawca nie może umożliwić Podwykonawcy wejścia na teren budowy i rozpoczęcia prac, zaś sprzeczne z niniejszymi postanowieniami postępowanie Wykonawcy poczytywane będzie za nienależyte wykonanie umowy zawinione przez Wykonawcę”. Przedmiotowe kary zostały potrącone z ostatniej faktury wystawionej przez Wykonawcę przed odstąpieniem od umowy.

Wykonawca od początku realizacji inwestycji opóźniał się z wykonaniem przedmiotu zamówienia w stosunku do złożonego harmonogramu. W związku z powyższym na wniosek Zamawiającego w dniu 21.04.2016 r. dokonano oceny i sporządzono 2 niezależne opinie dot. niezbędnego czasu na wykonanie inwestycji. Na dzień sporządzenia ww. opinii tj. 21.04.2016 r. szacowany termin zakończenia inwestycji wynosił około 6 miesięcy tj. koniec października 2016 r. podczas gdy według § 5 ust 1 umowy Wykonawca zobowiązany był do wykonania całości robót do dnia 26.07.2016 r. Zamawiający kilkukrotnie wzywał Wykonawcę do zapewnienia odpowiedniej ilości osób i sprzętu na budowie co zapewniłoby realizację prac zgodnie z harmonogramem.

Biorąc pod uwagę powyższe opóźnienie - na podstawie przepisu § 14 ust. 3 umowy nr 1085/NO/2015, według którego warunkiem odstąpienia od umowy lub jej rozwiązania jest uprzednie wezwanie do zakończenia danego elementu robót we wskazanym dodatkowym terminie – Zamawiający pismem z dnia 12.05.2015 r. wezwał Wykonawcę do zakończenia elementu robót: słupy żelbetowe ścian do wysokości stropu nad parterem, poprawa wszystkich juz wykonanych izolacji powłokowych przeciwwilgociowych, poprawa już wykonanej izolacji cieplnej, zakończenie prac związanych z wykonaniem kanalizacji sanitarnej, zakończenie prac związanych z wykonaniem przyłącza wodociągowego wraz ze złożeniem kompletu dokumentów do ZWiK w celu dokonania odbioru i zgody na korzystanie z wykonanego przyłącza wodociągowego i ppoż. w terminie 7 dni od otrzymania wezwania.

W dniu 17.05.2016 r. Wykonawca powołując się na przepis art. 640 w zw. z art. 656 KC oświadczył, że odstępuje od umowy nr 1085/NO/2015. wskazując przy tym, że przyczyną odstąpienia od umowy jest brak współdziałania występujący po stronie Zamawiającego.

MOSRiR pismem z dnia 20.05.2016 r. - w związku z opóźnieniem w realizacji robót - poinformował Wykonawcę o odstąpieniu od umowy nr 1085/NO/2015 wskazując jednocześnie, że odstąpienie od umowy z dnia 17.05.2016 r. uznaje za bezzasadne. Brak podstaw do odstąpienia od umowy przez Wykonawcę z winy Zamawiającego miał swoje potwierdzenie w przedstawionej do kontroli dokumentacji.

Zamawiający zgodnie z § 13 ust. 1 pkt 1 umowy nr 1085/NO/2015   naliczył Wykonawcy karę umowną w wysokości 10 % wynagrodzenia brutto za cały przedmiot umowy tj. kwotę 845.502,00 zł.

Wykonawca w piśmie z dnia 03.06.2016 r. poinformował, że nie uznaje oświadczenia Zamawiającego o odstąpieniu od umowy. W związku z powyższym w dniu 15.07.2016 r. MOSRiR wystąpił do TUiA WARTA S. A. o zapłatę kwoty 676.401,60 zł z tytułu Gwarancji ubezpieczeniowej należytego wykonania umowy i właściwego usunięcia wad. Do dnia zakończenia kontroli MOSRiR nie otrzymał odpowiedzi na ww. wezwanie.

W wyniku przeprowadzonej inwentaryzacji budowy Wykonawca nie wykonał robót budowlanych o wartości 7.437.968,55 zł brutto.

            III. Uwagi i zalecenia

Przedstawiając powyższe oceny i uwagi, stosownie do § 35 ust. 4 Załącznika Nr 2 do Zarządzeniaw sprawie kontroli Prezydent Miasta Szczecin zalecił Dyrektorowi MOSRiR:

1. W sytuacji wprowadzenia na budowę kierownika budowy bez wcześniejszej akceptacji zamawiającego stosować sankcje przewidziane umową.
2. W przypadku braku osoby pełniącej funkcję kierownika budowy wstrzymywać roboty budowlane.
3. W przypadku zmiany osoby pełniącej funkcję kierownika budowy dokonywać wpisów w dzienniku budowy zgodnie z § 6 ust. 4 rozporządzenia z dnia 26.06.2002 r.
4. Wyegzekwowanie pełnej kwoty kary umownej.