Kontrole przeprowadzone przez wkiaw w 2006 roku

            Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin, w dniach 10÷28 lipca 2006 r. przeprowadził kontrolę w Zespole Szkół Ogrodniczych w Szczecinie, zwanym dalej ZSO, z rozszerzeniem na Gospodarstwo Pomocnicze, zwane dalej GP, w którym uczniowie ZSO odbywali praktyczną naukę zawodu, w zakresie przestrzegania wybranych przepisów prawa pracy, ze szczególnym uwzględnieniem realizacji zadań i obowiązków służby bhp, wynikających z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 ze zm.), zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie służby bhp.

            Opis stanu rzeczywistego przedstawiony został w protokole kontroli podpisanym w dniu 30-08-2006 r.

            Ocena wynikająca z przeprowadzonej kontroli przedstawiona została w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 19-10-2006 r.

W toku kontroli stwierdzono, że zadania określone w § 2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie służby bhp określone w następujących punktach: pkt 4 – udział w opracowywaniu planów modernizacji i rozwoju zakładu pracy; pkt 5 – udział w ocenie założeń i dokumentacji dotyczących modernizacji zakładu pracy; pkt 6 – udział w przekazywaniu nowo budowanych obiektów; nie dotyczyły zadań służby bhp w ZSO, należały bowiem do zadań Referatu Technicznego Wydziału Oświaty przy Urzędzie Miasta Szczecin.

           Pozostałe obowiązki zawarte w postanowieniach § 2. ust. 1 rozporządzenia w sprawie służby bhp wynikające z punktów 1÷22, z wyłączeniem zadań opisanych powyżej, realizowane były sukcesywnie, na ogół prawidłowo, a do sposobu ich realizacji nie wniesiono zastrzeżeń. Stwierdzono tylko drobne uchybienie polegające na tym, że w ZSO nie było wyników pomiarów natężenia i równomierności oświetlenia na stanowiskach pracy, przeprowadzonych przez upoważnioną jednostkę (Sanepid),
co było wymagane zapisem § 26 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp (j.t. Dz. U. z 2003 r., Nr 169, poz. 1650), zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie ogólnych przepisów bhp, wg którego: „Oświetlenie dzienne na poszczególnych stanowiskach pracy powinno być dostosowane do rodzaju wykonywanych prac i wymaganej dokładności oraz powinno spełniać wymagania określone w Polskiej Normie” oraz „Niezależnie od oświetlenia dziennego w pomieszczeniach pracy należy zapewnić oświetlenie elektryczne o parametrach zgodnych z Polskimi Normami.”  Ustalono też, że zgodnie z zapisami w protokołach z kontroli sanitarnej Państwowej Powiatowej Inspekcji Sanitarnej nie występowała konieczność przeprowadzania w ZSO innych badań środowiskowych.

            W trakcie kontroli, przeprowadzono oględziny obiektów budowlanych ZSO oraz Gospodarstwa Pomocniczego, w którym uczniowie odbywali praktyczną naukę zawodu. Stwierdzono, że ich stan wymagał podjęcia niezwłocznych remontowych działań naprawczych. Usunięcie nieprawidłowości było istotne dla zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy i nauki. W szczególności nieprawidłowości te dotyczyły:

-         stanu obiektu głównego szkoły, w którym z powodu braku lub niewłaściwej powłokowej izolacji przeciwwilgociowej występowały bardzo poważne problemy wynikające z zawilgocenia ścian pomieszczeń zlokalizowanych w części podpiwniczonej, takich jak pomieszczenia gospodarcze, stołówka i kuchnia, w których odpadały zmurszałe tynki i ceramika naścienna, wypaczała się stolarka okienna i drzwiowa (również w ciągach komunikacyjnych części dydaktycznej budynku głównego),

-         stanu pawilonu sportowego, który nie nadawał się do dalszego prowadzenia zajęć sportowych (ściany z płyty pilśniowej, stolarka, parkiet położony bezpośrednio na klepisku ziemnym), a tylko do demontażu i przeniesienia zajęć sportowych do innego obiektu ZSO,

-         elewacji zewnętrznej ściany budynku internatu (zacieki sięgające nieomal do połowy powierzchni ściany),

-         stanu zaplecza technicznego (stanowisko diagnostyczne pojazdów rolniczych – kanał samochodowy – wymagające remontu oraz dach),

-         stanu budynku mechanizacji (dach, stolarka),

-         stanu dróg komunikacyjnych zewnętrznych pomiędzy obiektami dydaktycznymi (nierówna, zniszczona nawierzchnia stanowiąca zagrożenie dla uczniów i pracowników, szczególnie w okresie zimowym).

Podobną sytuację stwierdzono w Gospodarstwie Pomocniczym, w którym stan szklarni ogrodniczych (szprosy aluminiowe, poszycie szklane, system wietrzenia) oraz wiaty garażowej dla maszyn rolniczych kwalifikował je do kapitalnego remontu lub likwidacji (np. szklarnie zespolone zostały całkowicie wyłączone z eksploatacji ze względu na bezpieczeństwo uczniów) oraz wybudowania nowych obiektów niezbędnych do prowadzenia warsztatów i zajęć praktycznej nauki zawodu. W budynku administracyjnym GP nie było ponadto pomieszczeń przeznaczonych na szatnie dla młodzieży (zmiana odzieży wierzchniej na odzież roboczą) i pracowników oraz pomieszczeń zaplecza higieniczno-sanitarnego wyposażonych m.in. w prysznice pozwalające na umycie całego ciała po brudzących pracach ziemnych (w szklarniach i na polu) wykonywanych w wysokiej temperaturze i wilgotności, co było sprzeczne z zapisem art. 15 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (jt. Dz. U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94 ze zm.), zwanym dalej kp, stanowiącym że pracodawca ma obowiązek zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy, a w szczególności:

-         z zapisem § 4.  ust. 3. rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bhp stanowiącym, że: „Nawierzchnia dróg, (...), dojazdów pożarowych i przejść powinna być równa i twarda lub utwardzona oraz posiadać nośność odpowiednią do obciążenia wynikającego ze stosowanych środków transportowych oraz przemieszczanych i składowanych materiałów,

-         z zapisem § 111. ust. 1. rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bhp,
wg którego: „Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom pomieszczenia i urządzenia higienicznosanitarne, których rodzaj, ilość i wielkość powinny być dostosowane do liczby zatrudnionych pracowników, stosowanych technologii
i rodzajów pracy oraz warunków, w jakich ta praca jest wykonywana”,

-         z zapisem § 114. ust. 1. rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bhp, stanowiącym, że: „Pracodawca zatrudniający pracowników przy pracach wykonywanych w pomieszczeniach, w których temperatura spowodowana procesami technologicznymi jest stale wyższa niż 30⁰C (303⁰K), jest obowiązany zapewnić klimatyzowane pomieszczenie do wypoczynku (...)”,

-         z zapisem § 114. ust. 2. ww. rozporządzenia, stanowiącym że: „Pracownikom zatrudnionym w warunkach, o których mowa w ust. 1 (tj. przy pracach wykonywanych w pomieszczeniach, w których temperatura spowodowana procesami technologicznymi jest stale wyższa niż 30⁰C) należy stworzyć możliwość obmycia ciała, szczególnie w ciepłej porze roku – poprzez umieszczenie w pobliżu pomieszczeń pracy natrysków ręcznych na giętkich przewodach, z doprowadzeniem ciepłej wody,

-         z zapisem § 3. ust. 2. Załącznika Nr 3 do rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bhp „Wymagania dla pomieszczeń i urządzeń higieniczno-sanitarnych” stanowiącym, że: „Pracodawca zatrudniający do dwudziestu pracowników powinien zapewnić im (...) warunki do higienicznego przechowywania odzieży własnej (domowej), roboczej i ochronnej (...), z zachowaniem wymogów określonych w Załączniku Nr 3, w tym m.in. w § 13.  ust. 1. ww. zapisu wg którego: „Szatnia odzieży roboczej i ochronnej powinna być urządzona - niezależnie od szatni odzieży własnej pracowników – dla pracowników zatrudnionych przy pracach powodujących znaczne zabrudzenie odzieży (stwarzające możliwość zanieczyszczenia wnętrz szafy do przechowywania odzieży) lub jej zamoczenie (...).

            Z przeprowadzonych oględzin wynikało, że stan obiektów budowlanych ZSO i GP nie odpowiadał wymogom zapisu art. 5.  ust. 2. ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (jt. Dz. U. z 2006 r., Nr 156, poz. 1118 ze zm.), wg którego: ”Obiekt budowlany należy użytkować w sposób zgodny z jego przeznaczeniem (…) oraz utrzymywać w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej,
w szczególności w zakresie związanym z wymaganiami dotyczącymi zapewnienia spełnienia podstawowych wymagań bezpieczeństwa konstrukcji (m. in. izolacja przeciwwilgociowa), bezpieczeństwa użytkowania (opadające tynki, wypaczona stolarka okienna i drzwiowa), odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych (decyzja PPIS), możliwości utrzymania właściwego stanu technicznego; warunków bezpieczeństwa i higieny pracy”.

            W toku kontroli ustalono również, że pracodawca posiadał nieaktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie bhp dla pracodawców (ze stycznia 2001 r.), co było sprzeczne z zapisem § 15 ust. 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki
i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bhp (Dz. U. Nr 180, poz. 1860 ze zm.), zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie szkoleń bhp, wg którego okresowe szkolenie osób będących pracodawcami przeprowadza się (...) nie rzadziej niż raz na 5 lat. Pracownik ZSO, wykonujący zadania służby bhp, utracił kwalifikacje do wykonywania tych zadań, bowiem legitymował się nieaktualnym zaświadczeniem o ukończeniu szkolenia podstawowego dla pracowników służb bhp (z dn. 05-09-1993r.), co było sprzeczne z zapisem § 4 ust. 2 pkt 1. rozporządzenia w sprawie służby bhp (w brzmieniu obowiązującym po 01-07-2005 r.), wg którego pracownikami służby bhp mogły być osoby spełniające wymagania kwalifikacyjne poświadczone posiadaniem, co najmniej zawodu technika bezpieczeństwa i higieny pracy. W czasie trwania kontroli nieprawidłowości te zostały usunięte poprzez zgłoszenie pracodawcy na wymagane szkolenie okresowe, a pracownika wykonującego zadania służby bhp na szkolenie w zawodzie technik służby bhp.

            Ustalono też, że w ZSO założono i prawidłowo prowadzono ewidencję wszystkich przeprowadzanych kontroli, w tym zewnętrznych, zgodnie z zapisem § 2 Załącznika Nr 1 do Zarządzenia Nr 399/03 w sprawie kontroli. Nie stwierdzono nieprawidłowości dotyczących prowadzenia książek kontroli sanitarnych założonych zgodnie z zapisem § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 4 listopada 1985 r. w sprawie książki kontroli sanitarnej (Dz. U. Nr 56, poz. 289), wg którego każdy zakład pracy obowiązany był posiadać książkę kontroli sanitarnej. Kontrole przestrzegania wymagań higienicznych i zdrowotnych, przeprowadzane przez inspektorów sanitarnych organów Państwowej Powiatowej Inspekcji Sanitarnej, zwanej dalej PPIS, odnotowywane były w książkach kontroli sanitarnej, zgodnie z zapisem § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia, wg którego organ kontrolujący PPIS dokonywał wpisu. Ustalono natomiast, że w wyniku przeprowadzonej w ZSO, na mocy art. 18⁴ kp, kontroli przestrzegania zasad, przepisów higieny pracy i warunków środowiska pracy, inspektorzy PPIS stwierdzili niezgodność stanu rzeczywistego ze stanem wynikającym z przepisów prawnych i wydali decyzję, na podstawie której zarządzono wykonanie
10 punktów nakazowych wynikających z ustaleń zawartych w protokole z kontroli sanitarnej.

 

Przedstawiając powyższe oceny i uwagi, stosownie do § 37 ust. 3 Załącznika nr 2 do Zarządzenia w sprawie kontroli, Prezydent zalecił:

 

1)           Przeprowadzić badanie i pomiar natężenia oraz równomierności oświetlenia na stanowiskach pracy.

2)           Wystąpić do jednostki merytorycznej o zapewnienie w budżecie środków finansowych niezbędnych do przeprowadzenia najbardziej priorytetowych zadań związanych z utrzymanie obiektów budowlanych oraz zapewnieniem bezpiecznych warunków pracy i nauki, takich jak:

-         remont obiektu głównego szkoły, ze szczególnym uwzględnieniem wykonania izolacji powierzchniowej przeciwwilgociowej,

-         remont pomieszczeń budynku mechanizacji wraz z zapleczem technicznym,

-         remont elewacji zewnętrznej budynku internatu,

-         remont lub budowa nowych szklarni w Gospodarstwie Pomocniczym,

-         przystosowanie pomieszczeń przeznaczonych dla młodzieży, w budynku administracyjnym GP, do aktualnych wymogów higienicznosanitarnych, dot. to szatni roboczej i pomieszczeń z prysznicami.

O skutkach podjętych działań poinformować Prezydenta Miasta Szczecin poprzez Dyrektora WKiAW.

3)           Zrealizować decyzję nakazową znak: PS-HŻ-I/51/06 z dnia 23-05-2006 r., wydaną przez PPIS, zgodnie z wyszczególnieniem zawartym w punktach zarządzenia Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego, a o sposobie realizacji poinformować Prezydenta Miasta Szczecin poprzez Dyrektora WKiAW.