Kontrole przeprowadzone przez WKiAW w 2005 roku

W sierpniu 2005 r. Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego przeprowadził kontrolę w Wydziale Zdrowia i Polityki Społecznej Urzędu Miasta Szczecin, zw. dalej WZiPS, w zakresie działań podejmowanych przez WZiPS zmierzających do wprowadzenia w Domu Pomocy Społecznej „Dom Kombatanta”  (oraz innych jednostkach podległych Wydziałowi) jako obowiązujących stawek wynagrodzenia zasadniczego ustalonych w oparciu o przepisy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26.07.2000 r. w sprawie zasad wynagradzania i wymagań kwalifikacyjnych pracowników samorządowych zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego.

W wystąpieniu pokontrolnym z dnia 5 września 2005 r. przedstawiono ocenę badanego obszaru, dokonując poniższych ustaleń.

Ustalono, że obowiązek stosowania zasad regulacji wynagradzania pracowników w oparciu o rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26.07.2000 r. w sprawie zasad wynagradzania i wymagań kwalifikacyjnych pracowników samorządowych zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. nr 61 poz. 708 ze zm.) (zw. dalej rozporządzeniem z 26.07.2000 r.) dotyczył 20 spośród 23 nadzorowanych przez WZiPS jednostek organizacyjnych Gminy Miasto Szczecin. Jedynie w odniesieniu do trzech jednostek, będących Zakładami Opieki Zdrowotnej, kwestie powyższą regulowało rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 8.06.1999 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników publicznych zakładów opieki zdrowotnej (Dz. U. nr 55 poz. 543 ze zm.) stanowiące w myśl § 1 ust. 3 rozporządzenia z 26.07.2000 r. przepis szczególny w stosunku do uregulowań tegoż rozporządzenia. W pozostałym zakresie, do pracowników jednostek będących ośrodkami pomocy społecznej w rozumieniu ustawy z dnia 12.03.2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. nr 64 poz. 593 ze zm.) mają wprost zastosowanie przepisy rozporządzenia z 26.07.2000 r. Według bowiem art. 123 powyższej ustawy prawa i obowiązki pracowników zatrudnionych w samorządowych jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej regulują przepisy o pracownikach samorządowych.

       Kontrola zapisów regulaminów wynagradzania 9. ( z 12 udostępnionych przez WZiPS) jednostek organizacyjnych obowiązanych do stosowania przepisów rozporządzenia z 26.07.2000 r., wykazała, że obowiązujący w jednostkach system ustalania wysokości wynagrodzenia pracowników, nie uwzględniał przepisów powyższego rozporządzenia, wg których najniższe wynagrodzenie zasadnicze ustala Rada Gminy, a wartość punktu – stosownie do swoich możliwości finansowych -pracodawca w porozumieniu z Radą Gminy (§ 2 pkt 2 oraz § 3 ust. 3 rozporządzenia).

Ustalono, że w regulaminach wynagradzania 6. (na 9 skontrolowanych)  jednostek, miesięczne stawki wynagrodzenia dla poszczególnych kategorii zaszeregowania pracowników ustalono bez uwzględnienia sposobu określonego w § 3 ust. 2 rozporządzenia z 26.07.2000 r. wg którego stawki te ustala się jako sumę najniższego wynagrodzenia zasadniczego oraz iloczynu liczby punktów ustalonych dla poszczególnych kategorii w tabeli stanowiącej załącznik nr 2 do rozporządzenia i wartości jednego punktu w złotych. Rozpiętość wartości w złotych jednego punktu w odniesieniu do kwot wynagradzania przewidzianych regulaminami wynagradzania poszczególnych jednostek (wg wyliczeń kontrolującego) wyniosła bowiem dla najniższej i najwyższej płacy w poszczególnych kategoriach: odpowiednio: od 3,09 do 4,38 i 4,00 – 4,97 (Środowiskowy Dom Samopomocy, ul. Tartaczna 14); 0,42 – 2,16 i 2,84 – 5,59 (Dom Pomocy Społecznej – ul. Broniewskiego 4/6); 1,73 – 4,76 i 3,32 – 5,36 (Dzienny Dom Pomocy Społecznej – ul. Potulicka 40); 0,48 – 1,20 i 2,00 – 6,15 (Dom Pomocy Społecznej – ul. Romera 21/29); 1,56 – 2,89 i 2,29 – 5,54 (Ośrodek Opiekuńczy dla Dzieci i Młodzieży – pl. J. Wujka 6); 0,28 – 1,38 i 1,14 – 6,06 (Dom Pomocy Społecznej – ul. Krucza 17); podczas gdy wg przepisów  rozporządzenia z 26.07.2000 r., w celu ujednolicenia wysokości wynagrodzenia, wartość punktu powinna być ustalona w wysokości identycznej dla każdej kategorii zaszeregowania. Jedynie w trzech pozostałych jednostkach tj. Miejskiej Izbie Wytrzeźwień – ul. Gen. Dąbrowskiego 22/24, Dziennym Domu Pomocy Społecznej – ul. Łukasiewicza 6 oraz Pogotowiu Opiekuńczym  - ul. Łabędzia 4, wartość punktu ustalono na jednakowym (w przybliżeniu) poziomie: odpowiednio 3,10 zł., 4,60 zł. i 2,50 zł.

Każda z jednostek stosowała ponadto odmienną, ustaloną na własne potrzeby, wysokość najniższego miesięcznego wynagrodzenia, która – na wyżej przedstawionej próbie 9. jednostek – oscylowała w przedziale od 710 do 849 zł.  Wskazane wyżej różnice w zakresie najniższego wynagrodzenia zasadniczego oraz wartości punktów powodowało wystąpienie – niczym nie uzasadnionego - znacznego zróżnicowanie rozpiętości kwot wynagradzania dla poszczególnych kategorii zaszeregowania przewidzianych obowiązującymi w jednostkach regulaminami wynagradzania, co w konsekwencji powodować może odmienność w kwotach rzeczywistego wynagrodzenia pracowników poszczególnych jednostek. Tytułem przykładu wskazano, iż wysokość dopuszczalnego wynagrodzenia dla XVI kategorii zaszeregowania oscylowała – w 9 skontrolowanych jednostkach -  w przedziale: od 1313 – 1360 zł. (Pogotowie Opiekuńcze – ul. Łabędzia 4) do 990 – 2080 zł. (Dom Pomocy Społecznej – ul. Romera 21/29).

        Ustalono również, że zarówno Wydział Spraw Społecznych a następnie WZiPS – pomimo nałożonego Zarządzeniem nr 503/04 oraz 378/03 Prezydenta Miasta Szczecina z dnia 22.11.2004 r. i 27.06.2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu zadań realizowanych przez jednostki organizacyjne Urzędu Miejskiego w Szczecinie, obowiązku sprawowania nadzoru nad działalnością jednostek pomocy społecznej w zakresie prawidłowości funkcjonowania oraz wykorzystania środków finansowych, nie opracował i nie przedłożył projektu uchwały Rady Miasta w sprawie najniższego miesięcznego wynagrodzenia oraz wartości punktu do stosowania jako obowiązujących w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej. Jak wynika z wyjaśnień Dyrektora WZiPS – działania w przedmiocie opracowania projektu (podejmowane w 2001 i 2003 r.) dwukrotnie zawieszano, przy czym decyzje w przedmiocie zaniechania prac nie przyjęły formy formalnego pisemnego polecenia, a obecne kierownictwo wydziału nie jest w stanie udzielić odpowiedzi o motywy podjęcia tych decyzji.

W związku z ww. ustaleniami kontroli Prezydent zalecił Dyrektorowi WZiPS, aby opracował projekt uchwały Rady Miasta Szczecin w przedmiocie najniższego wynagrodzenia zasadniczego oraz wartości punktu obowiązujących w nadzorowanych przez WZiPS jednostkach pomocy społecznej, zgodnie z przepisami Zarządzenia nr 412/03 Prezydenta Miasta Szczecin z dnia 16.07.2003 r. w sprawie zasad redagowania i przygotowywania projektów uchwał Rady Miasta, oraz przedłożył projekt pod obrady Rady Miasta.