Kontrole przeprowadzone przez WKiAW w 2015 roku

Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin (zw. dalej WKiAW) w grudniu 2015 r. przeprowadził kontrolę z zakresu stanu realizacji zaleceń pokontrolnych, wydanych po kontroli P/1/13, w zakresie stanu bezpieczeństwa i higieny pracy (zw. dalej bhp) w VII LO im. K. K. Baczyńskiego, ul. Jana Styki 13, 71-138 Szczecin (zw. dalej VII LO). Ocena kontrolowanego zagadnienia, wnioski i zalecenia pokontrolne zawarte zostały w sprawozdaniu pokontrolnym z dnia  16.12.2015 r.

I. Ocena ogólna kontrolowanej działalności

Kontrola ujawniła uchybienia i nieprawidłowości dotyczące realizacji następujących zaleceń:

1. W zakresie wyposażania pracowników w środki ochrony indywidualnej, odzież   i obuwie robocze:
   • dostosowanie zapisów Regulaminu pracy do zapisów  ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks prac (zw. dalej K.p.),  
   • ustalenie rodzajów środków ochrony indywidualnej, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne,
   • zaktualizowanie stanowisk pracy w tabeli przydziału odzieży i obuwia roboczego,
   • dostosowanie zapisów ww. tabeli do obowiązujących przepisów,
   • prowadzenie dokumentacji dotyczącej wypłaty ekwiwalentu za odzież,i obuwie robocze w sposób czytelny oraz zgodny z przepisami,
   • założenie i prowadzenie, odrębnie dla każdego pracownika, kart ewidencyjną przydziału odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej, a także wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za używanie własnej odzieży i obuwia oraz ich pranie  i konserwację.
2. Nie dopuszczanie do pracy pracowników bez wstępnych badań lekarskich z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami.
3. Nie dopuszczanie pracowników do pracy bez szkoleń w dziedzinie bhp. 
4. Zaktualizowanie kart charakterystyki mieszanin niebezpiecznych lub stwarzających zagrożenie.
5. Egzekwowanie od służby bhp obowiązków wynikających z  rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (zw. dalej rozporządzeniem w sprawie służby bhp).

Nie wniesiono uwag do realizacji zaleceń dotyczących:

• przeprowadzania półrocznych kontroli obiektu budowlanego w budynku szkoły,
• zlecania kontroli obiektów budowlanych osobom posiadającym wymagane przepisami kwalifikacje,
• dostosowania prac wzbronionych kobietom do obowiązujących przepisów.

II. Oceny cząstkowe

1. W zakresie wyposażania pracowników w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze: dostosowanie zapisów Regulaminu pracy do zapisów k.p.; ustalenie rodzajów środków ochrony indywidualnej, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne; zaktualizowanie stanowisk pracy w tabeli przydziału odzieży i obuwia roboczego; dostosowanie zapisów ww. tabeli do obowiązujących przepisów; prowadzenie dokumentacji dotyczącej wypłaty ekwiwalentu za odzież i obuwie robocze w sposób czytelny oraz zgodny z przepisami; założenie i prowadzenie, odrębnie dla każdego pracownika, kart ewidencyjną przydziału odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej, a także wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za używanie własnej odzieży i obuwia oraz ich pranie  i konserwację

Nowe zasady i normy przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego w VII LO zostały uregulowane zarządzeniem wewnętrznym nr 1/2013 r. z dnia 28.03.2013 r.

W zarządzeniu ustalono rodzaje środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na określonych stanowiskach pracy było niezbędne oraz okresy używania odzieży i obuwia roboczego.

Zgodnie z zapisami zarządzenia wszystkim uprawnionym pracownikom wypłacano ekwiwalent pieniężny w zamian za używanie własnej odzieży i obuwia roboczego. Ekwiwalent wypłacano również za pranie odzieży roboczej. Ekwiwalent był wypłacany kwartalnie. Założone zostały także indywidualne karty ewidencji wyposażenia.

Kontrola objęto sposób prowadzenia kart ewidencji wyposażenia pracowników zatrudnionych na stanowiskach: sprzątaczek, nauczycieli wychowania fizycznego, konserwatora i woźnego.

Kontrola wykazała, że zarządzenie wewnętrzne w sprawie  zasad i norm przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego nie stanowiło integralnej części Regulaminu pracy, a wg art. 104¹§ 1 pkt 1 k.p.,Regulamin pracy, określając prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników związane z porządkiem w zakładzie pracy, powinien ustalać w szczególności (…) wyposażenie pracowników w narzędzia i materiały, a także w odzież i obuwie robocze oraz w środki ochrony indywidualnej i higieny osobistej.

Ujawniono także błędy w  tytułach Załączników do ww. Zarządzenia. Załącznik nr 1 nosił tytuł: „Tabela norm przydziału odzieży i obuwia roboczego” podczas gdy z treści tabeli wynikało, że dotyczy ona również środków ochrony indywidualnej. Załącznik nr 2 nosił błędny tytuł: „Tabela przydziału środków  ochrony indywidualnej (…)” zamiast  tabela środków higieny osobistej (krem ochronny do rąk, pasta bhp, ręcznik).

Ustalono ponadto, że w kartach ewidencji wyposażenia 2 pracowników nie uwzględniono wydanych środków ochrony indywidualnej, a wg § 8 pkt 3 rozporządzenia  Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika pracodawca zakłada i prowadzi odrębnie dla każdego pracownika kartę ewidencyjną przydziału odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej, a także wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za używanie własnej odzieży i obuwia oraz ich pranie  i konserwację.

WKiAW pozytywnie, pomimo stwierdzonych uchybień, ocenił realizację zalecenia (ocena pozytywna z uchybieniami).

2. Nie dopuszczanie do pracy pracowników bez wstępnych badań lekarskich z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami

Kontrolą z zakresu wstępnych badań lekarskich oraz opisanych w pkt. 3 Sprawozdania szkoleń w dziedzinie bhp objęto 13 pracowników, zatrudnionych po 01.07.2014 r.

Kontrola ustaliła, że 2 pracowników zostało dopuszczonych do pracy bez wstępnych badań lekarskich, badania wykonali po: 8 i 30 dniach od dnia rozpoczęcia pracy, co naruszyło art. 229 § 4 k.p., wg którego  pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie.

Przyczyną uchybień było nierespektowanie obowiązujących przepisów zarówno ze strony pracodawcy, jak i pracowników, którzy otrzymali skierowania na badania i nie wykonali ich w określonym terminie.

Pozostali, objęci kontrolą pracownicy, wykonali wstępne badanie lekarskie przed dopuszczeniem do pracy.

WKiAW pozytywnie, pomimo stwierdzonych uchybień, ocenił realizację zalecenia (ocena pozytywna z uchybieniami).

3. Nie dopuszczanie pracowników do pracy bez szkoleń w dziedzinie bhp

Kontrolą objęto pracowników wymienionych w pkt. 2 Sprawozdania.

Prowadząc postępowanie kontrolne ustalono, że  6 pracowników zostało dopuszczonych do pracy bez wstępnych szkoleń w dziedzinie bhp. Ustalono jednocześnie, że 1 osoba odbyła wstępne szkolenie stanowiskowe, nie odbyła natomiast wstępnego szkolenia ogólnego.

Stwierdzone powyżej nieprawidłowości naruszyły postanowienia art. 237³ § 2 k.p., wg którego pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie. Szkolenie pracownika przed dopuszczeniem do pracy nie jest wymagane w przypadku podjęcia przez niego pracy na tym samym stanowisku pracy, które zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę.Ustalono jednocześnie, że wstępne szkolenia ogólne w przypadku 2 osób przeprowadził pracodawca, który nie wykonywał w jednostce zadań służby bhp, a zatem nie spełniał kryteriów wymaganych zapisem § 10 ust 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, wg któregoinstruktaż ogólny prowadzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy, osoba wykonująca u pracodawcy zadania tej służby albo pracodawca, który sam wykonuje takie zadania, lub pracownik wyznaczony przez pracodawcę posiadający zasób wiedzy i umiejętności zapewniający właściwą realizację programu instruktażu, mający aktualne zaświadczenie o ukończeniu wymaganego szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

WKiAW negatywnie ocenił realizację ww. zalecenia (ocena negatywna).

4. Zaktualizowanie kart charakterystyki mieszanin niebezpiecznych lub stwarzających zagrożenie

W dniu kontroli w jednostce stosowano następujące niebezpieczne bądź stwarzające zagrożenie mieszaniny chemiczne: Kret (granulki do udrażniania rur), WC Tytan (płyn do mycia), Domestos (płyn czyszcząco – dezynfekujący), Flesz (środek czyszczący), Ace (płyn wybielający), Cream with Bleach (mleczko do czyszczenia), Grundpur (środek do mycia silnie zabrudzonych powierzchni), Turbo – strip (środek do czyszczenia podłoża), Cleanlux (do czyszczenia wodoodpornych posadzek), Butapren, silikon sanitarny, rozpuszczalnik uniwersalny, rozpuszczalnik nitro DC, farba olejna kryjąca, benzyna bezołowiowa, smar łożyskowy.

Nie stwierdzono uchybień w zakresie aktualności kart charakterystyki ww. mieszanin. Ustalono natomiast, że nie był prowadzony ich spis, a wg art. 221 § k.p. niedopuszczalne jest stosowanie substancji niebezpiecznej, mieszaniny niebezpiecznej, substancji stwarzającej zagrożenie lub mieszaniny stwarzającej zagrożenie bez posiadania aktualnego spisu tych substancji i mieszanin.

Do dnia zakończenia kontroli ww. spis sporządzono oraz zapoznano pracowników z kartami charakterystyki stosowanych w jednostce  mieszaniny szkodliwych, bądź stwarzającej zagrożenie.

WKiAW pozytywnie, pomimo stwierdzonego uchybienia, ocenił realizację zalecenia (ocena pozytywna).

5. Egzekwowanie od służby bhp obowiązków wynikających z rozporządzenia w sprawie służby bhp

6. Przeprowadzenie półrocznej  kontroli obiektu budowlanego w budynku szkoły

W latach 2013-2015 w budynku przeprowadzono następujące okresowe (półroczne) kontrole wynikające z ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane: sprawdzenie stanu technicznego elementów budynku, budowli narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu; kontrole przewodów kominowych. Nie stwierdzono uchybień w powyższym zakresie. Kontrole były wykonywane zgodnie z obowiązującymi przepisami dwa razy w roku, w terminach do 31 maja oraz do 30 listopada danego roku.

WKiAW pozytywnie ocenił realizację zalecenia (ocena pozytywna).

7. Zlecanie kontroli obiektów budowlanych osobom posiadającym wymagane przepisami kwalifikacje

Kontrole w zakresie  sprawdzenia stanu technicznego elementów budynku narażonych na szkodliwe działanie czynników przeprowadzała osoba posiadająca uprawnienia budowlane Nr 549/Sz/73. Kontrole przewodów kominowych przeprowadzał mistrz kominiarski legitymujący się uprawnieniami  mistrza kominiarskiego z dnia 16.06.1981 r. Kontrole instalacji elektrycznej przeprowadzała osoba legitymująca się świadectwem kwalifikacyjnym Nr 64/D1/351/13. W budynku nie było instalacji gazowej.

Nie stwierdzono uchybień w powyższym zakresie. Osoby przeprowadzające kontrole posiadały wymagane uprawnienia.

WKiAW pozytywnie ocenił realizację zalecenia (ocena pozytywna).

8. Niezwłoczne wszczynanie procedur dotyczących  ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy

W okresie od lutego 2013 r. do dnia kontroli w  VII LO nie zarejestrowano wypadków przy pracy.

III. Uwagi i zalecenia

Dyrektor  WKiAW zalecił Dyrektorowi VII LO:

1. Włączenie do Regulaminu pracy wewnętrznego zarządzenia w sprawie zasad i norm przydziału pracownikom środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego oraz skorygowanie zapisów załącznika nr 1 i 2.
2. Nie dopuszczanie pracowników do pracy bez wstępnych badań lekarskich.
3. Nie dopuszczanie do pracy pracowników do pracy bez wstępnych szkoleń w dziedzinie bhp.
4. Bezwzględne egzekwowanie od specjalisty ds. bhp wykonywania obowiązków należących do tej służby.