Kontrole przeprowadzone przez WKiAW w 2014 roku

Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin w kwietniu 2014 r. przeprowadził kontrolę w Przedszkolu Publicznym nr 46 ul. Zawadzkiego 128,
71-246 Szczecin (zw. dalej PP46), w zakresie stanu bezpieczeństwa i higieny pracy (zw. dalej bhp). Ocena kontrolowanego zagadnienia, wnioski i zalecenia pokontrolne zawarte zostały w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 11.06.2014 r.

I. Ocena ogólna kontrolowanej działalności

WKiAW, mimo stwierdzonych uchybień, ocenił pozytywnie działalność jednostki w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (ocena pozytywna z uchybieniami).

Pozytywna ocena dotyczyła:

• wykonania decyzji organu kontroli zewnętrznej nad warunkami pracy,
• stanu technicznego obiektu budowlanego,
• użytkowania maszyn i urządzeń technicznych zapewniających bezpieczne i higieniczne warunki pracy,
• stosowania i przechowywania mieszanin niebezpiecznych bądź mieszanin stwarzających zagrożenie,
• wyposażania pracowników w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze oraz prowadzenie indywidualnych kart ewidencji ww. środków,
• oceny ryzyka zawodowego.

Stwierdzone uchybienia dotyczyły:

• braku uprawnień do wykonywania prac na wysokości (powyżej 3m) przez osobę zatrudnioną na stanowisku konserwatora,
• badań z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami,
• szkoleń w dziedzinie bhp.

II. Oceny cząstkowe

1. Wyniki kontroli organów zewnętrznych nad warunkami pracy

W badanym okresie w PP46 kontrole przeprowadzał Zachodniopomorski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Szczecinie w zakresie wymagań higienicznych
i zdrowotnych. W dniu 19.06.2012 r. ww. wydał decyzję nakazująca wykonanie 2 obowiązków:  „1. Zapewnić należyty stan techniczny i estetyczny ścian i sufitów poprzez ich    odnowienie w salach pobytu dzieci. 2. Zapewnić podłogi stabilne, równe, nieśliskie, niepylące i odporne na ścieranie oraz nacisk, a także łatwe do utrzymania w czystości w salach zajęć dzieci: a) grupy pierwszej i trzeciej; b) grupy drugiej i czwartej”. Obowiązek wynikający z pkt. 1 lit. a należało wykonać do dnia 31.08.2012 r.; wynikający z pkt. 2  oraz pkt. 1 lit. b, należało wykonać do dnia 31.08.2013 r. Obowiązki  wykonano we wskazanych terminach.

Nie stwierdzono uchybień w zakresie wykonania obowiązków nałożonych na jednostkę decyzją organu kontroli zewnętrznej nad warunkami pracy. 

WKiAW pozytywnie ocenił działalność jednostki w badanym obszarze.

2. Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy

PP46 usytuowany był w 1 obiekcie budowlanym. Dla budynku prowadzono książkę obiektu budowlanego. Odpowiedzialną za jej prowadzenie oraz terminowość przeprowadzania kontroli była (od 01.09.2013 r.) osoba zatrudniona na stanowisku intendenta.  

W toku kontroli stwierdzono uchybienia dotyczące prowadzenia książki obiektu budowlanego. W książce brak było zapisów dotyczących danych technicznych charakteryzujących obiekt oraz planu sytuacyjnego obiektu, co naruszyło § 5 pkt 2 i 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie książki obiektu budowlanego (Dz. U. Nr 120, poz. 1134), wg któregowpisy do książki obejmują: dane ogólne o obiekcie (…); plan sytuacyjny obiektu, z zaznaczonymi granicami nieruchomości, określający również usytuowanie miejsc przyłączenia obiektu do sieci uzbrojenia terenu oraz armatury lub urządzeń przeznaczonych do odcięcia czynnika dostarczanego za pomocą tych sieci, a w szczególności gazu, energii elektrycznej i ciepła.

Do dnia zakończenia kontroli wpisy uzupełniono.

Nie stwierdzono uchybień w zakresie przeprowadzania kontroli obiektu budowlanego oraz wykonywania zaleceń wynikających z kontroli. Obiekty budowlane poddawane były kontrolom wynikającym z zapisów art. 62 ust. 1 pkt 1 lit. a i c oraz pkt. 2 ustawy  z dnia 7 lipca  1994 r. Prawo budowlane. Kontrole przeprowadzały osoby posiadające uprawnienia w danym zakresie. W toku kontroli budowlanych nie stwierdzono uchybień mogących  mieć wpływ na bezpieczeństwo osób z nich korzystających. Pracodawca, w miarę posiadanych środków finansowych, na bieżąco wykonywał zalecenia wynikające z kontroli. 

WKiAW pozytywnie, pomimo stwierdzonego uchybienia, dotyczącego książki obiektu budowlanego,  oceniła działalność jednostki w badanym obszarze.

3. Czynniki niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe

3.1 Maszyny i sprzęt do tymczasowej pracy na wysokości

W roku 2010 zespół, w skład którego wchodził Dyrektor Przedszkola oraz specjalista ds. bhp, dokonał oceny maszyn pod kątem spełnienia minimalnych wymagań bhp, określonych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa  i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy. Ocenie poddano maszyny będące na wyposażeniu  kuchni przedszkolnej.

Kontrola maszyn wykazała znaczne zużycie kociołków parowych. Kociołki wycofano z eksploatacji i w to miejsce zakupiono nowe.

Na dzień kontroli nie stwierdzono uchybień w badanym zakresie. Wszystkie maszyny będące na stanie jednostki spełniały wymagania bezpieczeństwa w ich użytkowaniu przez pracowników.

WKiAW pozytywnie ocenił działalność jednostki w badanym obszarze.

3.2. Czynniki chemiczne

W jednostce stosowano następujące niebezpieczne, bądź  stwarzające zagrożenie mieszaniny:  CILIT kamień i rdza, DOMESTOS, WC Tytan, VANISH OXI ACTION.
Prace w kontakcie z ww. mieszaninami wykonywały osoby zatrudnione na stanowiskach woźnych oddziałowych, kucharza i pomocy kuchennej.  

Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie oznakowania, stosowania i przechowywania niebezpiecznych, bądź stwarzających zagrożenie mieszanin chemicznych.

Pracodawca posiadał aktualny spis ww. mieszanin, karty charakterystyki oraz wykazy osób zapoznanych z kartami charakterystyki. Specjalista ds. bhp opracował ponadto instrukcję bezpiecznego stosowania ww. mieszanin, z którą zapoznano pracowników. Mieszaniny przechowywane były w oryginalnych opakowaniach.

WKiAW pozytywnie ocenił działalność jednostki w stosowaniu i przechowywaniu mieszanin niebezpiecznych, bądź mieszanin stwarzających zagrożenie.

3.3. Prace niebezpieczne

Prace na wysokości (powyżej 3m), zaliczane do prac szczególnie niebezpiecznych, wykonywał pracownik zatrudniony na stanowisku konserwatora. Do obowiązków ww. należało również wykonywanie prac związanych z obsługą i bieżącą konserwacją urządzeń i instalacji elektroenergetycznych o napięciu do 1 kV.

Z aktualnego zaświadczenie lekarskiego okresowych badań profilaktycznych nie wynikało aby ww. posiadał uprawnienia do wykonywania prac na wysokości powyżej
3 m, co naruszyło art. 229 § 4 ustawy z dnia  26 czerwca 1974 r.  Kodeks pracy, wg którego pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Za stwierdzone uchybienie odpowiedzialnym był Dyrektor PP46.

Stwierdzono natomiast, iż ww. posiadał aktualne świadectwo kwalifikacyjne uprawniające do wykonywania prac związanych z eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych o napięciu do 1 kV.

WKiAW pozytywnie, pomimo stwierdzonego uchybienia, ocenia działalność jednostki w badanym obszarze.

4. Środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie

W środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze wyposażano pracowników zatrudnionych na następujących stanowiskach pracy: nauczyciel, pomoc nauczyciela, woźna oddziałowa, konserwator, kucharz, pomoc kuchenna, intendent.

Zasady i normy przydziału ww. środków stanowiły integralną część zakładowego Regulaminu pracy.

Dla każdego z uprawnionych pracowników prowadzono ponadto indywidualne karty wyposażenia w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze.  Kontroli poddano karty ewidencji wyposażenia 24 pracowników (100% osób uprawnionych).

Nie stwierdzono uchybień w badanym obszarze. Kontrola wykazała, iż wszyscy uprawnieni pracownicy otrzymali należne środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze. Karty ewidencji wyposażenia prowadzone były na bieżąco.

WKiAW pozytywnie ocenił wyposażenie pracowników w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze oraz prowadzenie dokumentacji z tego zakresu.

5. Ocena ryzyka zawodowego

Ocenę ryzyka zawodowego  w 2013 r. przeprowadził zespół, w skład którego wchodził: specjalista ds. bhp, społeczny inspektor pracy oraz pracownik zatrudniony na stanowisku intendenta. Ocenę przeprowadzono na następujących stanowiskach pracy: księgowa, intendent, nauczyciel przedszkola, woźna oddziałowa, kucharz, pomoc kuchenna, konserwator. Ocenę przeprowadzono wg metody PHA.  Dokumentacja oceny ryzyka zawodowego zawierała: opis stanowiska pracy; obsługiwane przez pracownika maszyny, stosowane narzędzia i materiały; wykonywane czynności; występujące na stanowisku niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe czynniki środowiska pracy; wykazy osób pracujących na danym stanowisku; wyniki przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego dla każdego z czynników środowiska pracy; środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko; datę przeprowadzonej oceny oraz osoby dokonujące oceny.

W toku kontroli dokumentacji z zakresu oceny ryzyka zawodowego nie stwierdzono nieprawidłowości. Wszyscy pracownicy zostali zapoznani z oceną ryzyka zawodowego występującego na danym stanowisku pracy, co było zgodne z przepisami art. 226 k.p., wg którego pracodawca ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą oraz stosuje niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko; informuje pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.

WKiAW pozytywnie ocenił dokumentację oceny ryzyka zawodowego pod kątem obowiązujących w tym zakresie przepisów.

6. Służba bhp

Stan zatrudnienia w dniu kontroli wynosił 24 osoby. Zadania służby bhp wykonywał, specjalista ds. bhp zatrudniony w OBHP ZCEMiP, na podstawie umów cywilnoprawnych zawieranych pomiędzy PP46, a ZCEMiP

Nie stwierdzono uchybień w realizacji zadań służby bhp.  Osoba wykonująca zadania służby bhp w PP46 legitymowała się kwalifikacjami uprawniającymi do zajmowania stanowiska specjalisty ds. bhp. Udział służby bhp w wykonywaniu zadań wynikających z przepisów § 2 ust. 1rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r.
w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy w przeważającej części  został opisany we wcześniejszych pkt. protokołu. Ponadto specjalista ds. bhp:  brał udział
w kontroli stanu bhp (jako członek komisji), której obowiązek przeprowadzenia wynikał z rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych  szkołach i placówkach przedstawiał pracodawcy roczne analizy stanu bhp.

WKiAW pozytywnie ocenił wykonywanie zadań przez specjalistę ds. bhp.

7. Badania profilaktyczne i szkolenia bhp

7.1. Badania profilaktyczne

Badania profilaktyczne wykonywane były na podstawie umów zawieranych pomiędzy PP46, a jednostką służby zdrowia uprawnioną do wykonywania badań z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami.

Kontrolą objęto 24 pracowników (pełen stan osobowy).

Stwierdzono uchybienia w  zakresie dopuszczania pracowników do pracy bez wstępnych badań lekarskich. Kontrola wykazała, iż:

Odpowiedzialnym za ww. nieprawidłowości był Dyrektor PP46.

• 1 osoba została dopuszczona do pracy na podstawie kserokopii orzeczenia lekarskiego (z badań okresowych) wydanego dla innego pracodawcy, co było niezgodne z art. 229 § 1 pkt 1 oraz § 4 k.p., wg którego wstępnym badaniom lekarskim podlegają osoby przyjmowane do pracy.Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku,
• 1 osoba wykonała wstępne badanie lekarskie po 3 dniach od zatrudnienia, co również naruszyło ww. przepis.

Nie stwierdzono uchybień dotyczących badań okresowych i kontrolnych z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami. W dniu kontroli wszyscy pracownicy posiadali aktualne badania.

WKiAW pozytywnie, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości,  ocenił działalność jednostki w badanym obszarze.

7.2. Szkolenia w dziedzinie bhp

Szkolenia wstępne: instruktaż ogólny przeprowadzali specjaliści z Ośrodka BHP Zachodniopomorskiego Centrum Edukacji Morskiej i Politechnicznej, instruktaż stanowiskowy przeprowadzał Dyrektor PP46. W jednostce opracowano szczegółowe programy szkoleń wstępnych (stanowiskowych) dla następujących stanowisk pracy: „woźna oddziałowa”, „konserwator”, „pomoc kuchenna”, „pracownik administracyjno – biurowy”.

Na szkolenia okresowe w dziedzinie bhp pracownicy byli kierowani do podmiotów zewnętrznym, uprawnionym do prowadzenia tego typu szkoleń.

Kontrolą w ww. zakresie objęto 24  pracowników.

W toku kontroli stwierdzono, że:

• 4 osoby zostały dopuszczone do pracy bez wstępnych szkoleń w dziedzinie bhp. Szkolenia odbyły w kilka dni po rozpoczęciu pracy, podczas gdy przepis art. 237³ § 2 k.p. stanowi, iż pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy (…),
• 1 osoba odbyła wstępne szkolenie ogólne przed rozpoczęciem pracy, co uchybiło zapisom art. 237³ § k.p., wg którego  szkolenia odbywają się w czasie pracy i na koszt pracodawcy,
• 1 osoba, zatrudniona z dniem 19.09.2012 r., do dnia kontroli nie odbyła pierwszego szkolenia okresowego w dziedzinie bhp, co naruszyło § 15 ust. 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, wg którego pierwsze szkolenie okresowe osób zatrudnionych na stanowiskach administracyjno biurowych przeprowadza się w okresie do12 miesięcy od rozpoczęcia pracy na tych stanowiskach.

Za stwierdzone nieprawidłowości w zakresie szkoleń bhp odpowiedzialnym był Dyrektor PP46.

Pozostali pracownicy w dniu kontroli posiadali aktualne szkolenia w dziedzinie bhp. Pracodawca (w dniu kontroli nieobecny)  przeprowadzający szkolenia wstępne stanowiskowe  posiadał aktualne  szkolenie okresowe w dziedzinie bhp dla pracodawców. Osoba pełniąca obowiązki dyrektora w czasie trwania kontroli nie przeprowadzała wstępnych szkoleń w dziedzinie bhp.

 WKiAW pozytywnie, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości,  ocenia działalność jednostki w badanym obszarze.

III. Uwagi i zalecenia

Prezydent Miasta Szczecin zalecił Dyrektorowi PP46:

1. Skierowanie osoby zatrudnionej na stanowisku konserwatora na badania profilaktyczne uprawniające do pracy na wysokości powyżej 3 m.
2. Niedopuszczanie do pracy pracowników bez wstępnych badań z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami.
3. Odbycie pierwszego szkolenia okresowego w dziedzinie bhp przezosobę zatrudnioną na stanowisku nauczyciela.
4. Niedopuszczanie do pracy pracowników bez wstępnych szkoleń w dziedzinie bhp.