Kontrole przeprowadzone przez WKiAW w 2013 roku

Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin w 11. 2013 r. przeprowadził kontrolę w Bursie Szkolnej Integracyjnej, ul. Zygmunta Starego 1, 70-504 Szczecin, zwanej dalej BSI w zakresie stanu bezpieczeństwa i higieny pracy. Ocena kontrolowanego zagadnienia, wnioski i zalecenia pokontrolne zawarte zostały w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 20.12.2013 r.

Kontrola pozytywnie, pomimo stwierdzonych uchybień, ocenia działalność jednostki w zakresie dotyczącym bezpieczeństwa
i higieny pracy, zwanym dalej bhp, w okresie od 01.01.2011 r. do dnia kontroli (pozytywna z uchybieniami).

Stwierdzone uchybienia dotyczyły: realizacji zaleceń wynikających z kontroli obiektu budowlanego oraz kontroli Urzędu Dozoru Technicznego; szkoleń w dziedzinie bhp; badań z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami oraz wykonywania zadań przez służbę bhp. Pozytywna ocena dotyczyła: wyposażania pracowników w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze; oceny ryzyka zawodowego; stosowania niebezpiecznych bądź stwarzających zagrożenie mieszanin.

Nie stwierdzono uchybień dotyczących przestrzegania terminów przeprowadzania kontroli obiektu budowlanego oraz sposobu prowadzenia książki obiektu budowlanego. Kontrole  przeprowadzane były w terminach określonych w art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. ustawy Prawo budowlane (j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 1409 ze zm.), a książka obiektu budowlanego prowadzona na bieżąco. Stwierdzono natomiast, że nie wykonano zaleceń wynikających z kontroli przeprowadzonej w grudniu 2012 r. która wykazała, iż: „obiekt nie spełnia wymogów art. 5 ustawy prawo budowlane, (...) odpadające i zwietrzałe tynki, zacieki i zarysowania w ścianach (...) brak stateczności konstrukcji murowanych – znaczne ubytki w materiale oraz rysy przez całą grubość ścian z cegły – przekroczone stany graniczne (rysy w ścianach kominowych, pęknięte nadproża nad otworami okiennymi) (...), przecieki wód deszczowych przez: dziurawe pokrycie dachowe i zwietrzałe dachówki ceramiczne z ubytkami; przerdzewiałe obróbki blacharskie (…), zawilgocenia w ścianach piwnicznych (…)”.

Powyższe naruszyło również zapisy art. 207 § 1 i 2 oraz art. 214 § 2 ustawy z dnia  26 czerwca 1974 r.  Kodeks pracy  ( j.t. Dz.U.
z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.), zw. dalej k. p., wg których pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. (…) Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych
i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Pracodawca jest obowiązany utrzymywać obiekty budowlane i znajdujące się w nich pomieszczenia pracy, a także tereny i urządzenia z nimi związane w stanie zapewniającym bezpieczne i higieniczne warunki pracy.

Przeprowadzona w grudniu 2012 r. kontrola Urzędu Dozoru Technicznego zaleciła ponadto wymianę dźwigu towarowego, bądź jego generalny remont, a co za tym idzie  dostosowanie do wymagań zawartych w rozdziale 3 rozporządzenia Ministra Gospodarki
z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. Nr 191, poz. 1596 ze zm.), które to zalecenie do dnia kontroli nie zostało wykonane.

Biorąc pod uwagę zalecenia wynikające z powyższych kontroli pracodawca kilkukrotnie zwracał pisemnie do organu nadzorującego (dysponenta środków finansowych) o wyasygnowanie środków na wykonanie zaleceń  (pisma znak: BSI/78/12 z dnia 05.10.2012 r.; BSI/97/12 z dnia 22.11.2012 r.; BSI/16/13 z dnia 25.02.2013 r.; BSI/17/13 z dnia 25.02.2013 r. oraz BSI/70/13 z dnia 10.10.2013 r.). Do dnia kontroli zalecenia nie zostały wykonane ponieważ organ nadzorujący nie przeznaczył środków finansowych na ten cel.

W toku kontroli stwierdzono następujące nieprawidłowości: na 24 zatrudnionych 7 osób nie odbyło szkolenia okresowego; 3 osoby zostały dopuszczone do pracy bez wstępnych szkoleń w dziedzinie, natomiast 2 osoby odbyły szkolenie po kilku dniach od dnia rozpoczęcia pracy. Powyższe naruszyło zapis art. 237³ § 2 i 3 k. p., wg którego  pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie oraz zapis § 15 ust. 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy  z dnia 27 lipca 2004 r.
w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860 ze zm.), wg którego  pierwsze szkolenie okresowe osób będących pracodawcami oraz innych osób kierujących pracownikami, w szczególności kierowników, mistrzów
i brygadzistów przeprowadza się w okresie do 6 miesięcy od rozpoczęcia pracy na tych stanowiskach, pozostałych osób w okresie do 12 miesięcy od rozpoczęcia pracy na tych stanowiskach.

Uchybienia stwierdzono także w badaniach z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami polegające na tym, że na 24 osoby zatrudnione 4 osoby zostały dopuszczone do pracy bez wstępnych badań lekarskich (badanie wykonano po kilku dniach od  dnia zatrudnienia), a 2 osobydo dnia kontroli nie wykonały wstępnych  badań lekarskich. Powyższe naruszyło zapis art. 229 § 1 pkt. 1 oraz § 4  k. p.  wstępnym badaniom lekarskim podlegają osoby przyjmowane do pracy. Badaniom wstępnym nie podlegają jednak osoby przyjmowane ponownie do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą. Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku.

Osoba odpowiedzialna za większość uchybień dotyczących szkoleń w dziedzinie bhp oraz badań z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami w dniu kontroli  nie była już pracownikiem BSI. Pozostałe uchybienia powstały z powodu niedopatrzenia ze strony osoby zatrudnionej na stanowisku  samodzielnego referenta oraz niewystarczającej współpracy służby bhp z tą osobą.

Stwierdzono ponadto niewielkie uchybienia, nie mające istotnego wpływu na działalność jednostki w badanym zakresie, dotyczące wewnętrznych uregulowań w zakresie: wyposażania pracowników, w odzież i obuwie robocze oraz zasad refundowania zakupu okularów do pracy przy monitorze ekranowym. Do dnia zakończenia kontroli przepisy wewnętrzne dostosowano do przepisów ogólnych. 

Ustalono, że jedną z przyczyn zaistniałych uchybień była niewystarczająca współpraca służby bhp z pracodawcą oraz brak wiedzy pracodawcy na temat obowiązków służby bhp wynikających z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 ze zm.).

Nie stwierdzono uchybień w stosowaniu i przechowywaniu mieszanin niebezpiecznych i  mieszanin stwarzających zagrożenie. Stosowane w jednostce mieszaniny były prawidłowo oznakowane i przechowywane. Pracodawca posiadał ich aktualny spis i karty charakterystyki, z którymi zapoznał pracowników, wypełniając tym samym obowiązek wynikający z zapisu art. 221 § 2 k.p.,
wg którego niedopuszczalne jest stosowanie substancji niebezpiecznej, mieszaniny niebezpiecznej, substancji stwarzającej zagrożenie lub mieszaniny stwarzającej zagrożenie bez posiadania aktualnego spisu tych substancji i mieszanin oraz kart charakterystyki, a także opakowań zabezpieczających przed ich szkodliwym działaniem, pożarem lub wybuchem.

Kontrola nie wniosła uwag do dokumentacji oceny ryzyka zawodowego, która zawierała niezbędne  elementy, w tym: opis stanowiska; stosowane przez pracownika na danym stanowisku narzędzia i materiały; wykonywane czynności; występujące na stanowisku niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe czynniki środowiska pracy (w tym szkodliwe czynniki biologiczne); wykazy osób pracujących na danym stanowisku; wyniki przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego dla każdego z czynników środowiska pracy; środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko; datę przeprowadzonej oceny oraz osoby dokonujące oceny. W Regulaminie pracy określono także sposób informowania pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą.

Nie wniesiono także uwag do wykazu prac szczególnie uciążliwych bądź szkodliwych dla zdrowia kobiet, który stanowił integralną część zakładowego Regulaminu pracy.

Prezydent Miasta Szczecin zalecił Dyrektorowi BSI:

1. Podejmowanie dalszych działań mających na celu wskazanie organowi nadzorującemu potrzebę pilnego wykonania zaleceń wynikających z kontroli obiektu budowlanego oraz kontroli Urzędu Dozoru Technicznego.
2. Poddanie szkoleniu okresowemu w dziedzinie bhp osób, które nie odbyły szkolenia.
3. Poddanie szkoleniu wstępnemu w dziedzinie bhp pracownicy, która nie odbyła szkolenia.
4. Nie dopuszczanie pracowników do pracy bez wstępnych szkoleń w dziedzinie bhp.
5. Poddanie wstępnym badaniom lekarskim pracowników pracownic, które zostały dopuszczone do pracy bez badań.
6. Nie dopuszczanie pracowników do pracy bez wstępnych badań z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami.
7. Egzekwowanie od służby bhp obowiązków wynikających z rozporządzenia w sprawie tej służby.