Kontrole przeprowadzone przez WKiAW w 2011 roku

Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin,  w dniach od  6 kwietnia 2011 r. do 2 maja 2011 r. przeprowadził kontrolę  w III Liceum Ogólnokształcącym  im. Mikołaja Kopernika, ul. Pomorska 150, 70-812 Szczecin, zwanym w dalszej treści III LO w zakresie: przestrzegania wybranych zagadnień        z prawa pracy, w tym: działu X ustawy z dnia 26 czerwca   1974 r.  Kodeks pracy    (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.), zwanej dalej k. p.; realizacji zadań służby bhp wynikających  z rozporządzenia Rady Ministrów  z dnia 2 września 1997 r.         w sprawie służby bhp (Dz. U. Nr 109, poz. 704 ze zm.); realizacji zadań pokontrolnych, nad warunkami pracy.

Ocena kontrolowanego zagadnienia, wnioski i zalecenia pokontrolne zawarte zostały w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 9 czerwca 2011 r.

W III LO zatrudnione były  44 osoby, w tym kobiet 39.

Zadania służby bhp wykonywał inspektor ds. bhp, na podstawie umowy cywilno prawnej, zawartej pomiędzyIII LO,  a Zachodniopomorskim Centrum Edukacyjnym w Szczecinie. Wymieniony spełniał wymagania kwalifikacyjne niezbędne do wykonywania zadań służby bhp na stanowisku specjalisty ds. bhp, określone             w § 4  ust. 2 pkt 3 rozporządzenia   w sprawie służby bhp.

Jak wynikało z ustaleń kontroli, osoba wykonująca zadania służby bhp, wynikające z zapisu  § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia wywiązywała się z tych zadań, między innymi: przeprowadzała kontrole stanu bhp, informowała na bieżąco pracodawcę o stwierdzonych zagrożeniach, opracowała  szczegółową analizę stanu bhp, uczestniczyła w ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków oraz kompletowała dokumentację powypadkową, brała udział w dokonywaniu oceny ryzyka zawodowego, prowadziła szkolenia w dziedzinie bhp, opracowywała projekty zarządzeń, regulaminów oraz instrukcji z zakresu bhp.

Kontrolująca nie wniosła uwag do realizacji obowiązku wynikającego z zapisu art. 62 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (j.t. Dz. U. z 2006 r., Nr 156, poz. 1118 ze zm.), wgktórego obiekty budowlane powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę okresowej kontroli. W placówce na bieżąco, zgodnie z terminami wskazanymi w ww. przepisie, dokonywano kontroli obiektu budowlanego, które to kontrole nie wykazały zagrożenia dla życia  lub zdrowia przebywających w nim ludzi.  Nie stwierdzono uchybień w realizacji zaleceń wynikających z ww. kontroli, jak również zaleceń wynikających z kontroli wewnętrznych.

Działając w oparciu o zapis § 34 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia     30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. Nr 191, poz. 1596 ze zm.), wg którego  maszyny nabyte przed dniem 1 stycznia 2003 r. powinny być, w terminie do dnia 1 stycznia 2006 r., dostosowane do minimalnych wymagań dotyczących maszyn, określonych w rozdziale 3 rozporządzenia, w jednostce dokonano oceny maszyn pod kątem spełnienia wymogów określonych w przepisie. Maszyny, które nie spełniały minimalnych wymagań wycofano z eksploatacji.

W placówce prowadzano badania i pomiary czynników szkodliwych  dla zdrowia w środowisku pracy. W wyniku badań i pomiarów nie stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych norm określonych w zapisach ówczesnego rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2005 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. Nr 73, poz. 645 ze zm).

Działając w oparciu o zapis § 5 ust. 1  rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bhp na stanowiskach wyposażonych  w monitory ekranowe (Dz. U. Nr 148, poz. 973) w jednostce przeprowadzono ocenę warunków pracy na ww. stanowiskach. Stwierdzone uchybienia usunięto, poza jednym dotyczącym zbyt wąskiego dojścia do stanowiska pracy specjalisty ds. sekretariatu. Zalecenie nie zostało wykonane ze względu na zbyt małą powierzchnię pomieszczenia (po odjęciu powierzchni zajmowanej przez meble i urządzenia biurowe).

W toku kontroli nie stwierdzono uchybieńw realizacji obowiązków wynikających z zapisów art. 237⁶ i 237⁷§ 1 k. p. pracownicy zostali wyposażeni w niezbędne  środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze. Zasady  (Tabela) przydziału, gospodarowania i ewidencjonowania środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego oraz środków higieny osobistej stanowiły integralną część zakładowego regulaminu pracy, co było zgodne z zapisem  art. 104¹§ 1 pkt 1 k. p., wg którego regulamin pracy, określając prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników związane z porządkiem w zakładzie pracy, powinien ustalać w szczególności (...) wyposażenie pracowników w narzędzia i materiały, a także w odzież i obuwie robocze oraz w środki ochrony indywidualnej i higieny osobistej.

W okresie objętym kontrolą w III LO zarejestrowano 1 wypadek przy pracy, któremu w dniu 10.09.2009 r. uległa ówczesna pracownica, zatrudniona na stanowisku sprzątaczki. W toku kontroli dokumentacji powypadkowej stwierdzono następujące uchybienia:

• ponieważ w III LO nie działała społeczna inspekcja pracy pracodawca powołał w skład zespołu powypadkowego kierownika administracyjno-gospodarczego, jako przedstawiciela pracowników, co było niezgodne z zapisem art. 237^13a, wg którego przedstawiciele pracowników są wybierani przez zakładowe organizacje związkowe, a jeżeli u pracodawcy takie organizacje nie działają     - przez pracowników, w trybie przyjętym w zakładzie pracy,
• w rejestrze wypadków przy pracy brak było takich danych jak: liczba dni niezdolności do pracy;  wnioski i zalecenia profilaktyczne zespołu powypadkowego.

Kontrolująca nie wniosła uwag do dokumentacji oceny ryzyka zawodowego. Dokumentacja zawierała wszystkie elementy wskazane w § 39a rozporządzenia  Ministra Pracy i Polityki Socjalnej  z dnia  26 września   1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp  (j.t. Dz. U. z 2003 r. Nr 169 poz. 1650 ze zm.), w tym: opis  i lokalizacje stanowiska; czynności wykonywane na stanowisku, datę przeprowadzenia oceny; osoby przeprowadzające ocenę. W dokumentacji brak było natomiast potwierdzenia zapoznania się z ryzykiem 10 osób, co było niezgodne  z zapisem art. 226 pkt 2 k.p., wg którego pracodawca informuje pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.

Do zakończenia kontroli wszystkie osoby zostały zapoznane z ryzykiem zawodowym oraz zasadami ochrony przed zagrożeniami.

Stwierdzone powyżej uchybienia mogły być wyeliminowane poprzez skuteczne wprowadzenie standardów kontroli zarządczej z grupy D – „Informacja i komunikacja - komunikacja wewnętrzna”Załącznika do komunikatu Nr 23 Ministra Finansów  z dnia 16.12.2009 r. w sprawie standardów kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych (Dz.Urz. MF Nr 23, poz. 84), zwanego dalej komunikatem w sprawie kontroli zarządczej, wg których należy zapewnić efektywne mechanizmy przekazywania ważnych informacji  w obrębie struktury organizacyjnej (...).

W tokukontroli dokumentacji z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami stwierdzono, iż:

• osoba zatrudniona na stanowisku nauczyciela wychowania fizycznego oraz   ½ etatu animatora środowiskowego nie posiadała orzeczenia lekarskiego         o zdolności do wykonywania pracy na stanowisku animatora środowiskowego, co było niezgodne z zapisem art. 229 § 4 k.p., wg którego pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku,
• 7 osób, zatrudnionych na stanowiskach nauczycieli zostało  dopuszczych do pracy bez wstępnych badań profilaktycznych. W aktach osobowych pracowników znajdowały się orzeczenia lekarskie od innych pracodawców. Na zaświadczeniach lekarskich w miejscu „przyjmowany do pracy w” widniały następujące zapisy: „Centrum Kształcenia Sportowego…”, „Gimnazjum nr 9”, „II Liceum Ogólnokształcące”, „Zespół Szkół nr 12”, „Gimnazjum nr 15”, „Zespół Szkół    nr 2”, „Zespół Szkół Ogrodniczych”.

Powyższe nie spełniało wymogów zapisu art. 229 § 1 k.p., w ówcześnie obowiązującym brzmieniu, wg którego  wstępnym badaniom lekarskim podlegają osoby przyjmowane do pracy (…). Badaniom wstępnym nie podlegają osoby przyjmowane ponownie do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy   o pracę zawartej bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy   o pracę z tym pracodawcą.

W toku kontroli dokumentacji  z zakresu szkoleń w dziedzinie bhp stwierdzono, iż:

• osoba zatrudniona na stanowiskach: ½ etatu starszy woźny; ½ etatu konserwator nie odbyła szkolenia wstępnego „instruktaż stanowiskowy” na stanowisku konserwatora, co było niezgodne z zapisem § 11 ust. 2   rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r.  w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860 ze zm.), wg którego pracownik wykonujący pracę na kilku stanowiskach pracy powinien odbyć instruktaż stanowiskowy na każdym  z tych stanowisk,
• nauczyciel etyki, zatrudniony z dniem 18.10.2010 r., odbył szkolenie wstępne w dziedzinie bhp w dniach: 27.10.2010 r. – „instruktaż ogólny”; 05.11.2010 r.   – „instruktaż stanowiskowy”, co było niezgodne z zapisem art. 237³§ 2 k.p., wg którego  pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy.

Według standardów  kontroli zarządczej  grupy C -  „Mechanizmy kontroli  – nadzór” oraz grupy E- „Monitorowanie i ocena - monitorowanie systemu kontroli zarządczej”, o których mowa w komunikacie w sprawie kontroli zarządczej, należy prowadzić nadzór nad wykonaniem zadań w celu ich oszczędnej, efektywnej  i skutecznej realizacji.Należy monitorować skuteczność poszczególnych elementów systemu kontroli zarządczej, co umożliwi bieżące rozwiązywanie zidentyfikowanych problemów.

W toku kontroli nie stwierdzono uchybień dotyczących realizacji obowiązków wynikających z wystąpień, nakazów, decyzji państwowych organów kontroli nad warunkami pracy. Nałożone obowiązki wykonywała Pani w wyznaczonych terminach lub zwracała się o prolongatę terminów.

Prezydent Miasta Szczecin zalecił Dyrektorowi III LO:

1. Na stanowisku pracy specjalisty ds. sekretariatu,  zapewnienie wolnej powierzchni pozwalającej pracownikowi na swobodę ruchu wystarczającą do wykonywania pracy w sposób bezpieczny, z uwzględnieniem wymagań ergonomii.
2. Powoływanie przedstawiciela pracowników, w skład zespołu powypadkowego, zgodnie z obowiązującymi przepisami.
3. Uzupełnienie rejestru wypadków przy pracy o niezbędne elementy.
4. Informowanie pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.
5. Niedopuszczanie do pracy pracowników  bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku u danego pracodawcy.
6. Poddawanie pracowników wstępnych szkoleniom w dziedzinie bhp przed dopuszczeniem do pracy.
7. Odbywanie, przez pracowników wykonujących pracę na kilku stanowiskach pracy, instruktaży stanowiskowych na każdym z stanowisk.