Kontrole przeprowadzone przez WKiAW w 2022 roku

Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin w okresie od 11.05.2022 r. do 14.06.2022 r. przeprowadził kontrolę w Policealnej Szkole Morskiejw Szczecinie (zw. dalej PSM),przy. Wały Chrobrego 1-2 w Szczecinie, w zakresie prawidłowości wykorzystania dotacji udzielonej w 2021 r. z budżetu Gminy Miasto Szczecin. Opis stanu faktycznego stwierdzonego w toku kontroli został ujęty w protokole kontroli z dnia 27.06.2022 r. Ocena kontrolowanego, zagadnienia, wnioski i zalecenia pokontrolne zawarte zostały w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 19 lipca 2022 r.

 I. Udzielenie dotacji w 2021 r.

W dniu 3.09.2020 r. został złożony przez Towarzystwo Krzewienia Wiedzy o Morzu – organ prowadzący niepubliczną placówkę oświatową pod nazwą Policealna Szkoła Morska w Szczecinie (zw. dalej PSM) z siedzibą przy ul. Wały Chrobrego 1-2 w Szczecinie, wniosek o udzielenie dotacji na 2021 r.

Wysokość dotacji naliczonej i przekazanej w 2021 r. przez Gminę Miasto Szczecin wg miesięcznych informacji o aktualnej liczbie uczniów, składanych przez organ prowadzący do Wydziału Oświaty Urzędu Miasta Szczecin, wyniosła ogółem 363499,36 zł, z czego w dniu 13.01.2022 r. organ dokonał zwrotu dotacji w wys. 3529,12 zł za miesiąc grudzień 2021 r., dotyczącej dwóch uczniów.

Liczba uczniów w ujęciu rocznym, na których jednostka otrzymała dotację w 2021 r., wynikająca z ww. miesięcznych informacji wyniosła 204.

Wg danych zawartych w Rocznym rozliczeniu dotacji otrzymanej w 2021 r. (korekta z dnia 20.01.2022 r.), sporządzonym przez organ prowadzący, szkoła rozliczyła dotację otrzymaną w wysokości 359 970,24 zł i przeznaczyła ją na:

• wynagrodzenia osób fizycznych zatrudnionych w szkole – 157.330,50 zł,
• wynagrodzenia osób fizycznych prowadzących szkołę, jeśli pełnią funkcję dyrektora szkoły albo prowadzą zajęcia w innej formie wychowania przedszkolnego – 159.420,58 zł,
• pozostałe – najem pomieszczeń oraz symulatorów i laboratoriów – 43.219,16 zł.

 II. Rozliczenie dotacji

1. W zakresie prawidłowości zgłoszonej liczby uczniów w miesięcznych informacjach o aktualnej liczbie uczniów  

Na podstawie przedłożonych w trakcie kontroli dzienników zajęć stwierdzono, że organ w dwóch przypadkach zawyżył liczbę uczniów, zgłoszonych do systemu informatycznego „Rejestr szkół i obsługa dotacji dla placówek niepublicznych ODPN” oraz wykazanych w miesięcznych informacjach o aktualnej liczbie uczniów, poprzezzgłoszenie uczniów w miesiącu listopadzie i grudniu 2021 r., niespełniających warunku uczestnictwa w co najmniej 50% obowiązkowych zajęć edukacyjnych w danym miesiącu.

Na podstawie powyższego, stwierdzono pobranie dotacji w nadmiernej wysokości  w kwocie 3 529,12 zł, tj. 2 x 1 764,56 zł - stawka dotacji dla uczniów w szkołach dla młodzieży kształcących w zawodach dla żeglugi morskiej i śródlądowej.

W takcie kontrolinie przedłożono list obecności z własnoręcznymi, czytelnymi podpisami uczniów,na których została przekazana dotacja w 2021 r. Jednostka nie sporządziła również list obecności za miesiąc październik 2020 r. Wmiesiącach od I do IV 2021 r. przyjęto frekwencję z miesiąca X 2020 r. wg zasad określonych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej zdnia 20 marca 2020 r.w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związkuz zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19.Czasowe ograniczenie działalności szkoły  w okresie od I do IV 2021 r. wynika z rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej  z dnia 16 października 2020 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19(Dz.U. z 2020 r. poz. 1830) orazrozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 26 marca 2021 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2021 r. poz. 561).

Przedłożono wyłącznie wydruki z elektronicznego dziennika zajęć wraz z wykazem liczby obecności każdego ucznia oraz frekwencji uczniów w poszczególnych miesiącach – obecność w dziennikach była sprawdzana przez nauczyciela/wykładowcę.

Na podstawie art. 26 ust. 2 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych(Dz.U. z 2021 r. poz. 1930 ze zm.),zw. dalej uofzo,niepubliczne szkoły, w których nie jest realizowany obowiązek szkolny lub obowiązek nauki, otrzymują na każdego ucznia uczestniczącego w co najmniej 50% obowiązkowych zajęć edukacyjnychw danym miesiącu, z których uczeń nie został zwolniony na podstawie przepisów wydanych na podstawie art. 44zbustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty(Dz.U. z 2021 r. poz. 1915 ze zm.), dotację z budżetu jednostki samorządu terytorialnego będącej dla tych szkół organem rejestrującym, w wysokości równej kwocie przewidzianej na takiego uczniaw części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostki samorządu terytorialnego.

Na podstawie art. 26 ust. 3 uofzo, uczestnictwo uczniów w obowiązkowych zajęciach edukacyjnych, o którym mowa w ust. 2, potwierdza się na tych zajęciach ich własnoręcznymi, czytelnymi podpisami na listach obecności.

Zawarta norma ustawowa w ww. przepisie ma charakter bezwzględnie obowiązujący, wobec powyższego brak jej spełnienia, tj. brak wskazanych list obecności, skutkuje obowiązkiem zwrotu dotacji.

Obowiązek prowadzenia list obecności uczniów na zajęciach, na których uczniowie składają własnoręcznie i czytelnie podpisy, potwierdził również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z dnia 17.08.2021 r., sygn. akt I SA/Bd 316/21.

W rozliczeniu dotacji uwzględniono uczniów, którzy w 2021 r. odbywali obowiązkowe praktyki morskie w liczbie 63. W stosunku do pozostałych uczniów w liczbie 141. nie przedłożono list obecności z ich własnoręcznymi, czytelnymi podpisami.

Na podstawie powyższego, stwierdzono pobranie dotacji nienależnej w kwocie 248 802,96 zł, tj. 141 x 1 764,56 zł.

Dotacja należna szkole wyniosła 111.167,28 zł, stwierdzona różnica w wys. 248 802,96 zł, pomiędzy dotacją należną a dotacją przekazaną, stanowi kwotę dotacji pobraną nienależnie, tj. bez podstawy prawnej.

2. W zakresie prawidłowości wykorzystania dotacji na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych

W toku kontroli stwierdzono, że organ rozliczył w 2021 r. ze środków dotacji oświatowej, niezgodnie z art. 35 ustawy ust. 1uofzo, następujące wydatki:

- wydatek dotyczący prowadzenia nieobowiązkowych zajęć na kursie ARPA, udokumentowany  rachunkiem nr 8/2021/R5 z dnia 01.07.2021 r. na kwotę 3 240,91 zł netto oraz wydatek dotyczący prowadzenia zajęć fakultatywnych przygotowujących do egzaminów nieobjętych podstawą programową, udokumentowany rachunkiem nr 30/2019/R1 z dnia 23.07.2021 r. na kwotę 1 835,05 zł netto;

- wydatek dotyczący wynagrodzenia za miesiące od III do V 2021 r. 2. Pracowników w kwocie ogółem 283,07 zł netto, niezgodnej z kwotą wynikającą z umów o pracę oraz zawartych porozumień zmieniających warunki umów o pracę;

- wydatek dotyczący składek ZUS z tytułu wypłaconych nienależnie ww. wynagrodzeń osobowych i bezosobowych w wys. ogółem 1 232,44 zł;

- wydatek dotyczący podatku dochodowego z tytułu podatku PIT-4 od wypłaconych nienależnie ww. wynagrodzeń osobowych i bezosobowych w wys. 186,00 zł.

Dotacja pobrana przez PSM w 2021 r. wyniosła 359 970,24 zł, natomiast kwota wydatków nieuwzględniona przez kontrolera do rozliczenia dotacji na podstawie art. 35 ust. 1 uofzo, wyniosła ogółem 6 777,47 zł.

 Według art. 252 ust. 1 pkt 1 i 2, ust. 5, ust. 6 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r.o finansach publicznych(Dz.U. z 2021 poz. 305 ze zm.),dotacje wykorzystane niezgodniez przeznaczeniem lub pobrane nienależnie podlegają zwrotowi do budżetu wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, w ciągu 15 dni od dnia stwierdzenia okoliczności, o których mowaw pkt 1 lub pkt 2. Zwrotowi do budżetu jednostki samorządu terytorialnego podlega ta część dotacji, która została wykorzystana niezgodniez przeznaczeniem, nienależnie udzielona lub pobrana w nadmiernej wysokości.Odsetki od dotacji podlegających zwrotowi do budżetu jednostki samorządu terytorialnego nalicza się począwszy od dnia przekazania z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dotacji wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem lub następującego po upływie terminów zwrotu określonych w ust. 1 i 2 w odniesieniu do dotacji pobranej nienależnie lubw nadmiernej wysokości.

 Ponadto, organ nie zgłosił do ewidencji szkół i placówek niepublicznych (zw. dalej ewidencją), lokalizacji szkoły, przy ul. Starzyńskiego 8 w Szczecinie, gdzie znajdował się sekretariat PSM, gabinety dyrektorów oraz odbywały się zajęcia lekcyjne. Lokale były wynajmowane na podstawie umowy najmu z dnia 28.08.2018 r. zawartej na czas nieokreślony. W zaświadczeniu o wpisie do ewidencji widnieje tylko adres siedziby szkoły przy ul. Wały Chrobrego 1-2 w Szczecinie.

Na podstawie art. 168 ust. 4 pkt 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2021 poz.1082ze zm.),zw. dalej Po, w zgłoszeniu o wpis do ewidencji niepublicznych szkół, obowiązkowe jest podanie adresu siedziby szkoły oraz innych lokalizacji prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych. Z powołanej regulacji wynika, że zgłoszeniu do ewidencji podlegają także inne niż siedziba szkoły, lokalizacje prowadzenia zajęć, tak więc obowiązkowe jest zgłoszenie także dodatkowo wynajętych sal do prowadzenia zajęći pomieszczeń administracyjnych, jeśli z pracownikami mają kontakt uczniowie i są tam realizowane zadania szkoły (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicachz dnia 11 lipca 2019 r., sygn. akt III SA/GI 418/19).

Zgodnie z art. 168 ust. 13 Po, zmiany zawarte w zgłoszeniu,powstałe po wpisie do ewidencji, należy zgłosić w terminie 14 dni.

 III. Uwagi i zalecenia pokontrolne

Przedstawiając powyższe oceny i uwagi, stosownie do § 10 ust. 1 Załącznika nr 1 do uchwały nr IX/257/19, Prezydent Miasta Szczecin, zalecił organowi prowadzącemu niepubliczną placówkę oświatową pod nazwą Policealna Szkoła Morska w Szczecinie:

1. Zwrot na rachunek bieżący budżetu miasta (nr 57 1020 4795 0000 9702 0277 8470 - Dochody niemajątkowe) dotacji pobranej nienależnie w kwocie ogółem 248 802,96 zł wraz z odsetkami naliczanymi wg art. 252 ust. 6 pkt 2 ustawy o finansach publicznych.
2. Zwrot na rachunek bieżący budżetu miasta (nr 57 1020 4795 0000 9702 0277 8470 - Dochody niemajątkowe) dotacji wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem w kwocie ogółem 6 777,47 zł wraz z odsetkami naliczonymi wg art. 252 ust. 6 pkt 1 ustawy o finansach publicznych.
3. Potwierdzanie uczestnictwa uczniów w obowiązkowych zajęciach własnoręcznymi, czytelnymi podpisami na listach obecności oraz na tej podstawie przedkładanie do Wydziału Oświaty Urzędu Miasta Szczecin informacji  o faktycznej liczbie uczniów.
4. Wykorzystywanie dotacji na dofinansowanie realizacji zadań placówki w zakresie określonym w art. 35 ust. 1 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych.
5. Dokonywanie wydatków z tytułu wynagrodzeń na podstawie danych wynikających z dokumentacji pracowniczej.
6. Niezwłoczne zgłoszenie do ewidencji szkół i placówek niepublicznych lokalizacji szkoły przy ul. Starzyńskiego 8 w Szczecinie.