Kontrole przeprowadzone przez WKiAW w 2022 roku

Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin w okresie 21.12.2022 - 16.01.2023 r. przeprowadził kontrolę w Przedszkolu Publicznym Nr 27 w Szczecinie przy ul. Henryka Pobożnego 6/870-508 Szczecin (zw. dalej PP 27) w zakresie stanu bezpieczeństwa i higieny pracy.

Ocena kontrolowanych zagadnień, wnioski i zalecenia pokontrolne zawarte zostały w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 30.01.2023 r.

I. Ocena ogólna kontrolowanej działalności

W badanym zakresie stwierdzono uchybienia i nieprawidłowości dotyczące:

• dopuszczania do pracy pracowników bez ważnego orzeczenia lekarskiego;
• nieprzeprowadzania w momencie zatrudnienia szkoleń wstępnych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
• przeprowadzenia pierwszego szkolenia okresowego w dziedzinie bhp pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych i administracyjno - biurowych po ponad 12 miesiącach od dnia zatrudnienia;

Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie:

• oceny ryzyka zawodowego;
• pracy przy monitorach ekranowych;
• ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy;
• przechowywania niebezpiecznych bądź szkodliwych czynników chemicznych;
• realizacji obowiązków wynikających z decyzji zewnętrznych organów kontroli nad warunkami pracy;
• przeprowadzania kontroli obiektu budowlanego oraz sposobu wykonywania zaleceń wynikających z tych kontroli;
• prowadzenia książki obiektu budowlanego;
• sposobu prowadzenia akt osobowych pracowników;
• wyposażenia pracowników w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze.

II. Oceny cząstkowe

1. Obiekty budowlane, pomieszczenia i stanowiska pracy

PP 27 usytuowane jest w budynku wolnostojącym, który posiada 2 kondygnacje nadziemne (parter i I piętro), 1 kondygnację podziemną oraz niezagospodarowane poddasze użytkowe, z dachem dwuspadowym wykonanym w konstrukcji drewnianej, pokrytym dachówką ceramiczną. Budynek jest wyposażony we wszystkie podstawowe instalacje: wodno – kanalizacyjną, ogrzewania CO i CW podłączoną do SEC, elektryczną, gazową, odgromową, wentylacji mechanicznej i grawitacyjnej. Powierzchnia użytkowa 732,80 m², powierzchnia zabudowy 364.32 m². Właścicielem ww. budynku jest Gmina Miasto Szczecin, a zarządcą PP 27.

Dla budynku PP 27 prowadzono książkę obiektu budowlanego. Za prowadzenie ww. książki, terminowe przeprowadzanie kontroli obiektu budowlanego oraz nadzorowanie wykonania zaleceń wynikających z kontroli, odpowiedzialny był kierownik jednostki.

Nie stwierdzono uchybień i nieprawidłowości w powyższym zakresie.

Kontrole obiektu budowlanego, zarządzanego przez PP 27, przeprowadzone na podstawie art. 62 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy  z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2021 r. poz.2351 ze zm.) nie wykazały zagrożeń dotyczących użytkowania obiektów, zalecono natomiast wykonanie niezbędnych prac remontowych, w tym zakończenie izolacji pionowej i poziomej ścian, renowację elewacji.

Dyrektor PP 27 na bieżąco informował właściciela obiektu o stanie technicznym obiektów i terenuzewnętrznego oraz zwracał się z prośbą o wyasygnowanie środków finansowych na wykonanie zaleceń wynikających z kontroli obiektu budowlanego.

Osoby przeprowadzające przeglądy, posiadały stosowne uprawnienia do przeprowadzania kontroli w danym zakresie. W wyniku przeprowadzanych kontroli budynku stwierdzono, iż obiekt nadaje się do dalszego użytkowania i nie zagraża życiu i zdrowiu osób w nich przebywających, pomimo konieczności wykonania szeregu robót remontowych.

2. Zewnętrzne kontrole nad warunkami pracy

Kontrole w obszarze nadzoru nad warunkami pracy (od dnia 01.01.2020 r. do dnia kontroli WKiAW) przeprowadzili:

- Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny –Kontrola sprawdzająca wykonanie zaleceń decyzji z dn. 20.11.2017 r. nr PS.HŻ.4330.2.363.2017 w dniu 15.02.2019 r.;

- Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny –Kontrola sprawdzająca wykonanie zaleceń decyzji z dn. 20.11.2017 r. nr PS.HŻ.4330.2.363.2017 w dniu 06.09.2019 r.;

- Państwowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna-  Kontrola w zakresieprzestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne dotyczące higieny pomieszczeń i wymagań w stosunku do sprzętu używanego w placówce, przepisów ustawy z dnia 09.11.1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych oraz realizacji wytycznych przeciwepidemicznych GIS z dnia 19 listopada 2020 r. dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkole podstawowej i innych form wychowania przedszkolnego oraz instytucji opieki nad dziećmi w wieku do 3 lat w związku z ogłoszonym stanem epidemii w  Polsce wdniu20.08.2021 r.

Nie stwierdzono uchybień i nieprawidłowości w powyższym zakresie.

Dyrektor PP 27 na bieżąco informowała organ nadrzędny o wynikach kontroli, wykonywała obowiązki wynikające z powyższych kontroli. W przypadku niemożności wykonania obowiązków w wyznaczonych terminach zwracała się do organów kontroli o prolongatę terminów.

3. Czynniki niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe w procesie pracy

3.1 Maszyny, sprzęt do tymczasowej pracy na wysokości

Na wyposażeniu PP 27 znajdowały się maszyny wykorzystywane podczas prac w kuchni, warsztacie konserwatora oraz maszyny służące do utrzymywania czystości i terenów zielonych.

Nie stwierdzono uchybień i nieprawidłowości w powyższym zakresie.

Pracodawca na bieżąco kontrolował stan techniczny maszyn. Okresowego przeglądu maszyn dokonywała osoba legitymująca się uprawnieniami elektrycznymi, zatrudniona na stanowisku intendenta. Pracownicy mieli bieżący dostęp do instrukcji bhp dotyczących obsługi poszczególnych maszyn.

Do prac uciążliwych, wykonywanych przez pracowników PP 27, należały prace związane z obsługą monitorów ekranowych. Zasady refundacji kosztów zakupu okularów do pracy przy monitorze ekranowym regulowało Zarządzenie Dyrektora nr 6/2014/2015 z dnia 04.09.2014 r. w sprawie zapewnienia  okularów korygujących wzrok, pracownikom, zatrudnionym w PP 27 w Szczecinie na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe.

W okresie od 01.01.2019 r. do dnia kontroli zwrot kosztów zakupu okularów korekcyjnych do pracy przy monitorze ekranowym otrzymało 2 pracowników. Powyższe wypełniało przepis § 8 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. z 1998 r. Nr 148 poz. 973), według którego pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikom okulary korygujące wzrok, zgodne z zaleceniem lekarza, jeżeli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej, o której mowa w ust. 1, wykażą potrzebę ich stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

 3.2 Czynniki chemiczne

Prace z wykorzystaniem niebezpiecznych, bądź stwarzających zagrożenie czynników chemicznych wykonywały osoby zatrudnione na następujących stanowiskach pracy: woźna oddziałowa, kucharka, pomoc kuchenna, pracownik do prac lekkich/konserwator. Niebezpieczne, bądź stwarzające zagrożenie czynniki chemiczne stosowane były przez pracowników do utrzymania czystości i dezynfekcji pomieszczeń oraz do przeprowadzania drobnych prac konserwacyjnych i remontowych.

Nie stwierdzono uchybień i nieprawidłowości w powyższym zakresie.

Kontrola wykazała, że czynniki chemiczne znajdowały się w oryginalnych opakowaniach, prawidłowo oznakowane i przechowywane bez dostępu osób nieuprawnionych. Pracownicy wykorzystujący podczas pracy czynniki chemiczne mieli bieżący dostęp do informacji zawartych w kartach charakterystyki.

Podczaswykonywania prac z użyciem ww. czynników pracownicy byli wyposażeni w rękawice ochronne.

4.Środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze

Obowiązujące zasady i normy przydziału pracownikom środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego zostały ustalone w Zarządzeniu Dyrektora Przedszkola Publicznego Nr 27 z dnia  20.12.2012 r. Nr 13/2012/2013 w sprawie zasad i norm przydzielania pracownikom i nauczycielom środków ochrony indywidualnej odzieży i obuwia roboczego.

Załącznik nr 1 do powyższego zarządzenia stanowiła „Zakładowa tabela przydziału odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej”(zw. dalej tabelą norm). Według zapisów tabeli norm w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze wyposażano pracowników zatrudnionych na następujących stanowiskach: pracownik do prac lekkich/konserwator, intendent, woźna oddziałowa, kucharka, pomoc kuchenna, nauczyciel, pomoc nauczyciela.

     Nie stwierdzono uchybień i nieprawidłowości w powyższym zakresie.

     Wszyscy pracownicyzostali wyposażeni w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze wymagane do stosowania na danym stanowisku pracy,spełniające Polskie Normy (PN), przewidziane w tabeli norm. Dla każdego pracownika prowadzona była indywidualna karta przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego.

5. Prace szczególnie uciążliwe bądź szkodliwe

Wykaz prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet, stanowił załącznik nr 1 do Zarządzenia Dyrektora nr 9/2017 z dnia 01.09.2017 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych kobietom, prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią. Do wymienionych prac zaliczono m.in.: prace na stanowiskach z monitorami ekranowymi, prace związane z wysiłkiem fizycznym i transportem ciężarów oraz wymuszoną pozycją ciała, prace stwarzająca ryzyko ciężkiego urazu fizycznego lub psychicznego, w tym  prace na wysokości, prace w kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, prace narażające na promieniowanie pola jonizującego,  prace w narażeniu na działanie szkodliwych substancji chemicznych.

Pracownice zapoznając się z regulaminem pracy zostały zapoznane z ww. wykazem.

Nie stwierdzono uchybień i nieprawidłowości w powyższym zakresie.

6. Wypadki przy pracy

W okresie objętym kontrolą, w PP 27 zarejestrowano 1 wypadek przy pracy, nie zarejestrowano natomiast chorób zawodowych, bądź podejrzeń o tego typu choroby.

Ustalaniem okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy zajmował się zespół powypadkowy, w skład którego wchodził specjalista ds. bhp oraz przedstawiciel pracowników.

Nie stwierdzono uchybień i nieprawidłowości w powyższym zakresie.

Powołane przez pracodawcę zespoły powypadkowe niezwłocznie przystępowały do ustalania okoliczności i przyczyn wypadków. Stwierdzono jednocześnie, że wypracowane przez zespół powypadkowy wnioski i środki profilaktyczne były adekwatne do zaistniałych zdarzeń.

Rejestry: wypadków przy pracy oraz chorób zawodowych były prowadzone na bieżąco.

7. Ocena ryzyka zawodowego

Pierwsza ocena ryzyka zawodowego w PP 27 została przeprowadzona we wrześniu 2013 r., a ostatniej aktualizacji dokonano w październiku  2020  r.

W jednostce ocenie ryzyka zawodowego poddano stanowiska: kucharka, pomoc kuchenna, woźna oddziałowa, nauczyciel wychowania przedszkolnego i pomoc nauczyciela, pracownik

Ocenę przeprowadził zespół ds. oceny ryzyka zawodowego, powołany przez dyrektora, w skład którego wchodził m.in. ówczesny inspektor ds. bhp, wykonujący zadania służby bhp w PP 27.

Nie stwierdzono uchybień i nieprawidłowości w powyższym zakresie.

W związku z pandemią koronawirusa SARS-CoV-2 w październiku2020 r. dokonano aktualizacji oceny ryzyka zawodowego dla wszystkich stanowisk pracy. Ocenę ryzyka zawodowego przeprowadził zespół ds. oceny ryzyka zawodowego, w skład którego wchodził inspektords. BHP.

Kontrola wykazała, że pracodawca ocenił i udokumentował ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą na poszczególnych stanowiskach, zastosował niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko oraz poinformował wszystkich pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.

8.Badania profilaktyczne

Badania z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami wykonywane były na podstawie umów zawieranych pomiędzy PP 27, a jednostką służby zdrowia uprawnioną do wykonywania tego typu badań. Kontroli poddano wstępne badania lekarskie osób zatrudnionych po dniu 01.01.2017 r. oraz badania okresowe 21 pracowników, tj. 100 % stanu osobowego jednostki w dniu kontroli.

Kontrola wykazała, że 1 osoba zatrudniona na stanowisku nauczyciela, została dopuszczona do pracy bez wstępnych badań z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami. Dopuszczenie pracowników do pracy bez wstępnych badań naruszyło postanowienia art. 229 § 1 pkt 1 oraz § 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2022 r. poz. 1510 ze zm.), zw. dalej K.p., wg którego wstępnym badaniom lekarskim (…) podlegają osoby przyjmowane do pracy. Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku

w warunkach pracy określonych w skierowaniu na badania lekarskie.

Odpowiedzialność za powyższe ponosił dyrektor przedszkola, który kierował pracowników na badania wstępne.

W stosunku do pozostałych pracowników objętych kontrolą nie stwierdzono uchybień, zostali dopuszczeni do pracy na podstawie wydanych przez lekarza przeprowadzającego badanie profilaktyczne orzeczeń lekarskich stwierdzających brak przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku. Kierując na badania pracownika pracodawca informował lekarza o warunkach pracy na danym stanowisku, uwzględniając występujące na stanowisku czynniki niebezpieczne, szkodliwe bądź uciążliwe.

9.Służba bhp

W dniu kontroli stan zatrudnienia w PP 27 wynosił 21 osób. Zadania służby bhp w okresie od 01.01.2023 r. wykonywane były na podstawie Porozumienia Nr: OBHP/022/001/2023/AS z dnia 2 stycznia 2023 r. przez specjalistęds. bhp, zatrudnionego w Ośrodku BHP Zachodniopomorskiego Centrum Edukacji Morskiej i Politechnicznej w Szczecinie.

Od 01.09.2012 r. do dnia 24.02.2015 r. oraz od dnia 01.09.2022 do 31.12.2022 zadania służby BHP wykonywał dyrektor placówki. Od dnia 25.02.2015 r. do dnia 31.08.2022 r. Zarządzeniem dyrektora nr 16/2014/2015 z dnia 25.02.2015 r. do wykonywania zadań służby BHP został powołanynauczyciel z 9-letnim stażem zawodowym.Zadania wykonywał w ramach wynagrodzenia zasadniczego oraz przyznanego dodatku motywacyjnego. Zarówno dyrektor jak i ww. pracownik spełnialiwymagania kwalifikacyjne niezbędne do wykonywania zadań służby bhp oraz ukończyliszkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracowników tej służbydo wykonywania zadań na tym stanowisku.Powyższe wypełniało zapisy art. 237¹¹ § 1 i § 2 K.p.

Nie stwierdzono uchybień i nieprawidłowości w powyższym zakresie.

Specjalista ds. bhpprowadził wewnętrzne kontrole stanu bhp, informował dyrektora PP 27o stwierdzonych zagrożeniach, przedstawiał coroczne analizy stanu bhp, brał udział w tworzeniu wewnętrznych zarządzeń oraz instrukcji, brał istotny udział w ocenie ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy, podejmował wspólne działania mające na celu przestrzeganie przepisów i zasad bhp oraz wspierania działań dyrektora szkoły mających na celu poprawę warunków pracy.

10. Szkolenia w dziedzinie bhp

Kontrolą objęto 21 pracowników (100% stanu osobowego jednostki w dniu kontroli).Wstępne szkolenia w dziedzinie bhp, instruktaż ogólny dla pracowników PP 27 przeprowadzała osoba wykonująca w danym czasie zadania służby BHP w jednostce, tj. dyrektor PP 27 oraz nauczyciel pełniący dodatkowo funkcję inspektora BHP, którzy posiadali udokumentowane kwalifikacje do wykonywania zadań na tym stanowisku.

Od 01.01.2023 r. instruktaż ogólny dla pracowników PP 27 przeprowadzają specjaliści z Ośrodka BHP Zachodniopomorskiego Centrum Edukacji Morskiej i Politechnicznej. Szkolenia wstępne, instruktaż stanowiskowy przeprowadzały osoby kierujące pracownikami oraz pracodawca.

Stwierdzono, że 3 pracowników (nauczyciel, pomoc nauczyciela, intendent) nie odbyli szkolenia wstępnego przed dopuszczeniem do pracy. Powyższe stało w sprzeczności z przepisem art. 237³ § 2 K.p., wg którego pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie. Było to niezgodne również z § 8, § 9 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 180, poz. 1860 ze zm.),  zw. dalej rozporządzeniem w sprawie szkolenia, wg którychszkolenie wstępne jest przeprowadzane w formie instruktażu i obejmuje szkolenie wstępne ogólne, zwane dalej "instruktażem ogólnym" oraz szkolenie wstępne na stanowisku pracy, zwane dalej "instruktażem stanowiskowym". Instruktaż ogólny powinien zapewnić uczestnikom szkolenia zapoznanie się z podstawowymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy (…), a  instruktaż stanowiskowy powinien zapewnić uczestnikom szkolenia zapoznanie się z czynnikami środowiska pracy występującymi na ich stanowiskach pracy i ryzykiem zawodowym związanym z wykonywaną pracą, sposobami ochrony przed zagrożeniami, jakie mogą powodować te czynniki, oraz metodami bezpiecznego wykonywania pracy na tych stanowiskach.

Na 21 osób objętych kontrolą w stosunku do 2 osób zatrudnionych na stanowiskach nauczycieli, stwierdzono uchybienie polegające na tym, że odbyli oni pierwsze szkolenie okresowe, po ponad 12 miesiącach od dnia zatrudnienia na danym stanowisku pracy, co stało w sprzeczności z przepisem § 15 ust. 4rozporządzenia w sprawie szkolenia, wg którego pierwsze szkolenie okresowe pracowników przeprowadza się w okresie do 12 miesięcy od rozpoczęcia pracy na tych stanowiskach (dotyczy osób zatrudnionych na stanowiskach wymienionych w § 14 ust. 2 pkt 2-6 rozporządzenia w sprawie szkolenia).

Za powstałe nieprawidłowości odpowiadał dyrektor PP 27, do zakresu obowiązków którego należało prowadzenie spraw osobowych pracowników, w tym kierowanie pracowników na szkolenia, przeprowadzanie szkoleń stanowiskowych.

W stosunkudo pozostałych osób objętych kontrolą nie stwierdzono nieprawidłowości bądź uchybień. Pracownicy posiadali aktualne szkolenia wstępne i okresowe w dziedzinie bhp.

Dyrektor PP 27 oraz osoby kierujące pracownikami i przeprowadzające szkolenia stanowiskowe posiadały aktualne szkolenie okresowe w dziedzinie bhp dla pracodawców.  

III. Uwagi i zalecenia

Przedstawiając powyższe oceny i uwagi, stosownie do § 35 ust. 4 Załącznika Nr 2 do Zarządzenia w sprawie kontroli Prezydent Miasta Szczecin zalecił Dyrektorowi PP 27:

1. Niedopuszczanie do pracy pracowników bez ważnego orzeczenia lekarskiego.
2. Niezwłoczne przeprowadzanie szkoleń wstępnych z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy dla nowo zatrudnionych pracowników.
3. Przeprowadzanie dla pracownikówpierwszych szkoleń okresowych w dziedzinie bhp w wymaganych terminach.