Kontrole przeprowadzone przez WKiAW w 2007 roku

            Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin, w dniach 16.01.2007 r. -09.02.2007 r. przeprowadził kontrolę w Szpitalu Miejskim im. Św. Karola Boromeusza (zw. dalej Szpitalem), w zakresie wydatkowania środków z dotacji udzielonych w 2006 r. na: dofinansowanie działalności bieżącej (zakup usług medycznych) oraz dofinansowanie modernizacji Szpitala (wydatki inwestycyjne).

            Wyniki kontroli przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu 19 lutego 2007 r.

            W 2006 r. Szpital w ramach zawartych z Gminą Miasto Szczecin 8 umów i 2 zleceń na świadczenie usług medycznych otrzymał środki w wysokości 2.502.281,74 zł oraz w ramach dotacji inwestycyjnej kwotę 2.400.000 zł.

            Przeprowadzona kontrola wykazała nieprawidłowości i uchybienia dotyczące głównie: postępowań o udzielanie zamówień publicznych, realizacji umowy na „Opracowanie dokumentacji projektowo – kosztorysowej zadania „Przebudowa fragmentu budynku głównego Szpitala Miejskiego w Szczecinie dla potrzeb bloku operacyjnego” wraz z uzyskaniem pozwolenia na budowę” oraz realizacji zleceń na szczepienia przeciw grypie i żółtaczce.

            Stwierdzono, że w 4. z 10. umów, tj. w:

1)     umowie z dnia 30 grudnia 2005 r. za wykonanie oględzin lekarskich z wystawieniem karty zgonu (na kwotę 54.876,24 zł),

2)     umowie z dnia 8 maja 2006 r. na realizację zadania z zakresu profilaktyki i promocji zdrowia polegającego na wykonaniu programu nauki emisji głosu dla nauczycieli (na kwotę 30.000 zł),

3)     umowie z dnia 17 maja 2006 r. na zakup świadczeń zdrowotnych związanych z hospitalizacją pacjentów na Oddziale Opieki Długoterminowej oraz świadczeń na Izbie Przyjęć (na kwotę 550.000 zł),

4)     umowie z dnia 30 czerwca 2006 r. na zakup świadczeń zdrowotnych związanych z hospitalizacją pacjentów na Oddziale Chirurgii (na kwotę 472.000 zł)

nie wskazano podstawy prawnej przekazania środków przez Gminę Miasto Szczecin, co w przypadku umowy na realizację zadania z zakresu profilaktyki i promocji zdrowia naruszało wprost przepis § 5 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 1 lipca 2005 r. w sprawie szczegółowych warunków przekazywania samodzielnym publicznym zakładom opieki zdrowotnej środków publicznych na realizację programów zdrowotnych i programu Zintegrowane Ratownictwo Medyczne (Dz. U. Nr 131, poz. 1099). W pozostałych umowach określenie jedynie celu przyznania środków bez określenia przepisów stwarza w ocenie kontrolujących wątpliwości co do zgodności przyznania środków z obecnie obowiązującymi przepisami.  

            Ustalono ponadto, że Miasto w dniu 22 lutego 2006 r. zawarło na podstawie art. 54 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 91, poz. 408 ze zm.), zw. dalej uozoz, umowę na zakup świadczeń opieki zdrowotnej dla osób w trudnej, kryzysowej sytuacji życiowej, w tym m.in. pacjentów pow. 70. roku życia, w łącznej kwocie 685.000 zł, mimo że ww. umowa nie dotyczyła realizacji programów zdrowotnych ani programu Zintegrowane Ratownictwo Medyczne. W ww. umowie nie wskazano ponadto czy dotyczy ona osób ubezpieczonych czy też nie. W związku z powyższym, w celu wyeliminowania ryzyka kwalifikowania tych samych pacjentów do finansowania z dwóch źródeł, tj. NFZ i Gminy, wskazane byłoby ujęcie w ww. umowie, iż dotyczy ona osób nieubezpieczonych, bowiem ubezpieczeni powinni być finansowani w ramach limitów przyznanych przez NFZ.

            Ustalono też, że faktyczne wydatki na leczenie osób bezdomnych stanowiły w 2006 r. kwotę 212.572,90 zł, tj. 45,71% zaliczki w kwocie 465.000 zł. Pozostała kwota, tj. 252.427,10 zł dotyczyła „gotowości” do świadczenia opieki medycznej. Spowodowane to było przyjęciem jednej stawki za dobodzień, bez względu na to czy łóżko było wykorzystane czy nie. W ocenie kontroli wskazane byłoby rozważenie możliwości ustalenia dwóch stawek za realizację ww. zadania, tj. jednej za „gotowość” do świadczenia usługi, drugiej za rzeczywiście poniesione koszty leczenia.

            Stwierdzono również, że liczba osób zatrudnionych w placówkach oświatowych, wskazana w umowie z dnia 31 marca 2006 r. o świadczenie usług w zakresie medycyny pracy (tj. 9.269 pracowników), była uaktualniona tylko raz w grudniu 2006 r. (zmniejszenie zatrudnienia o 1.071 osób). Miesięczna wartość usługi w okresie od kwietnia do listopada 2006 r. wyniosła 19.743 zł (9.269 osób po 2,13 zł za osobę), natomiast w grudniu stanowiła już kwotę 17.461,74 zł (za 8.198 osób). W celu ograniczenia ryzyka płacenia za określoną ilość osób, pomimo zmniejszającego się stanu, należałoby rozważyć możliwość dokonywania częstszej aktualizacji stanu zatrudnienia w placówkach oświatowych. Podkreślenia wymaga fakt, że umowa została podpisana na okres 3 lat.

            Kontrola wykazała także, że w umowach: z dnia 17 maja 2006 r. na zakup świadczeń zdrowotnych związanych z hospitalizacją pacjentów na Oddziale Długoterminowym oraz z dnia 30 czerwca 2006 r. na zakup świadczeń zdrowotnych związanych z hospitalizacją pacjentów na Oddziale Chirurgii, nie podano okresu ich obowiązywania. W ww. umowach było jedynie stwierdzenie, że Szpital ma wykorzystać środki finansowe do 31 grudnia 2006 r. Spowodowało to, że część środków na opiekę długoterminową (w łącznej kwocie 550.000 zł) wykorzystano na pokrycie kosztów za okres styczeń – maj 2006 r. (w kwocie 264,5 tys. zł). Do rozliczenia ww. umowy zaliczono ponadto koszty miesiąca grudnia 2005 r. dotyczące pacjentów nieubezpieczonych i bezdomnych (w kwocie 4.995 zł). Środki przyznane na Oddział Chirurgii zostały natomiast wydatkowane „od razu”, bezpośrednio po ich otrzymaniu przez Szpital. Ustalono również, że środki w wysokości 550.000 zł („długoterminówka”) i 472.000 zł (chirurgia) przeznaczono na finansowanie kosztów funkcjonowania ww. oddziałów w części nie pokrytej przychodami z NFZ (w wysokości odpowiednio: 461,9 tys. zł i 1.731,5 tys. zł), zamiast na zakup świadczeń zdrowotnych, jak wskazano w umowach. Koszty Oddziału Długoterminowego były pokrywane ponadto środkami (w wysokości 11,4 tys. zł) przyznanymi przez Miasto w ramach umowy na zakup świadczeń opieki zdrowotnej dla osób w trudnej, kryzysowej sytuacji życiowej. Koszty Oddziału Chirurgii były pokrywane zaś dodatkowo z:

-         umowy z dnia 22 lutego 2006 r. na zakup świadczeń opieki zdrowotnej dla osób w trudnej, kryzysowej sytuacji życiowej w kwocie 345,1 tys. zł,

-         umowy z dnia 25 stycznia 2006 r. na zakup usług zdrowotnych dla osób bezdomnych w wysokości 224 tys. zł.

Mimo finansowania ww. oddziałów z różnych źródeł, tj. głównie z Gminy i NFZ, przyniosły one straty w wysokości odpowiednio 150,2 tys. i 364,3 tys. zł.

            Uwagi kontroli dotyczą także rozliczenia zlecenia z dnia 2 sierpnia 2006 r. na wykonanie III uzupełniającego szczepienia p/wzw typu B dla osób, które w ramach realizacji programu szczepień ochronnych w 2005 r. przyjęły dwie dawki szczepienia. Stwierdzono bowiem, że do rozliczenia przyjęto fakturę na zakup 394 szczepionek po 17,99 zł brutto, w łącznej kwocie 7.086,76 zł, z czego wykorzystano jedynie 227 szczepionek. Z wyjaśnień Naczelnej Pielęgniarek oraz z pisma Zastępcy Dyrektora MOPR wynika, że pozostała część leku zostanie wykorzystana, za zgodą Dyrektora WZiPS, do bezpłatnego zaszczepienia pracowników MOPR „mających bezpośredni kontakt z klientem”.

            Nieprawidłowości dotyczyły też udzielania niektórych zamówień publicznych. W postępowaniu prowadzonym w trybie zapytania o cenę na zakup szczepionek przeciw grypie, w celu wykonania umowy z dnia 13 czerwca 2006 r. na realizację programu w zakresie profilaktyki i promocji zdrowia polegającego na wykonaniu szczepień przeciw grypie dla osób pow. 65 lat, zapytanie o cenę skierowano do 4. zamiast 5. wykonawców, co było niezgodne z art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo Zamówień Publicznych (Dz. U. Nr 19, poz. 177 ze zm.) (zw. dalej pzp). W aktach ww. postępowania nie było ponadto oświadczenia Dyrektora Szpitala, jako osoby zatwierdzającej protokół z postępowania, o braku lub istnieniu okoliczności powodujących konieczność wyłączenia z postępowania, czym naruszono dyspozycję przepisu art. 17 ust. 2 pzp. O wyniku przedmiotowego postępowania Dyrektor Szpitala nie poinformował wykonawców, którzy złożyli oferty, co było sprzeczne z przepisem art. 92 ust. 1 pkt 1 pzp, wg którego „niezwłocznie po wyborze najkorzystniejszej oferty zamawiający zawiadamia wykonawców, którzy złożyli oferty, o wyborze najkorzystniejszej oferty, podając nazwę (firmę) i adres wykonawcy, którego ofertę wybrano i uzasadnienie jej wyboru”. Dyrektor Szpitala nie zamieścił również informacji o wyborze oferty najkorzystniejszej na stronie internetowej Szpitala, co było wymogiem art. 92 ust. 2 pzp.

            Pomimo, że szczepieniem przeciw grypie miały być objęte osoby pow. 65 roku życia, w 24. na 1696 przypadków (tj. 1,4%) zaszczepiono osoby poniżej tego wieku. Większość tych przypadków dotyczyła - wg wyjaśnień Naczelnej Pielęgniarek - pacjentów domów pomocy społecznej, których stan i typ schorzeń zaliczał ich do osób z grupy wysokiego ryzyka i nieracjonalne byłoby odstąpienie od ich zaszczepienia.

            Stwierdzono ponadto, że w toku realizacji umowy z dnia 26 kwietnia 2006 r. na zadania inwestycyjne w łącznej kwocie 2.400.000 zł, z czego Szpital nie wykorzystał kwoty 1.707.500 zł (tj. 71,14%). Niezrealizowaną kwotę dotacji, odsetki w kwocie 46.305,65 zł oraz 1.355,67 zł (co wynikało z korekty faktury z wykonawcą remontu pracowni badań endoskopowych) Szpital, zgodnie z umową, zwrócił na konto Urzędu Miasta Szczecin. Przyczyną tak niewielkiej absorpcji środków inwestycyjnych był, wg Dyrektora Szpitala, brak oferentów na wykonanie dokumentacji projektowej modernizacji i remontu izby przyjęć, na co zaplanowano kwotę 226.000 zł oraz „późne” otrzymanie przez Szpital projektu wykonawczego modernizacji sal operacyjnych (wrzesień 2006 r.) a także pozwolenia na budowę (27 listopada 2006 r.), co uniemożliwiło wykonanie prac budowlanych i montażowych, na które zaplanowano 1.481.500 zł, do końca 2006 r.

            Zastrzeżenia kontroli dotyczą przeprowadzonych postępowań o udzielenie zamówienia publicznego na wybór wykonawcy: projektu budowlanego przebudowy fragmentu budynku głównego Szpitala dla potrzeb bloku operacyjnego oraz prac remontowych pomieszczeń pracowni badań endoskopowych. W aktach pierwszego z ww. postępowań nie było oświadczenia o braku lub istnieniu okoliczności powodujących konieczność wyłączenia z postępowania osoby zatwierdzającej protokół z postępowania w zastępstwie Dyrektora Szpitala, czym naruszono dyspozycję przepisu art. 17 ust. 2 pzp. Stwierdzono również, że mimo niedotrzymania terminu realizacji umowy na wykonanie projektu budowlanego przebudowy fragmentu budynku głównego Szpitala dla potrzeb bloku operacyjnego wraz z uzyskaniem pozwolenia na budowę, Dyrektor Szpitala nie naliczył wykonawcy ww. umowy kar umownych za zwłokę w wysokości 6.173,20 zł za opóźnienie wynoszące 110 dni. Było to niezgodne z § 6 ust. 2 pkt 2.2. umowy, wg którego kara umowna za każdy dzień zwłoki wynosi 0,1% wynagrodzenia umownego. Ww. zwłoka była bezpośrednią przyczyną niezrealizowania zaplanowanych na 2006 r. prac budowlanych.

            W aktach postępowania na wybór wykonawcy przebudowy i remontu pomieszczeń pracowni badań endoskopowych nie było oświadczenia Dyrektora Szpitala, jako osoby zatwierdzającej protokół z postępowania, o braku lub istnieniu okoliczności powodujących konieczność wyłączenia z postępowania, czym naruszono dyspozycję przepisu art. 17 ust. 2 pzp. W dokumentacji dotyczącej realizacji umowy  wykonawcą nie było z kolei kosztorysu różnicowego, na podstawie którego ustalono wartość robót dodatkowych oraz kosztorysu powykonawczego, który, wg § 5 umowy, miał być podstawą do jej rozliczenia.

            W toku kontroli ustalono również, że na umowach z wykonawcami projektu budowlanego przebudowy fragmentu budynku głównego Szpitala dla potrzeb bloku operacyjnego oraz prac remontowych pomieszczeń pracowni badań endoskopowych nie było kontrasygnaty głównego księgowego, co było niezgodne z art. 45 ust. 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 ze zm.), wg którego złożenie podpisu przez głównego księgowego na dokumencie, obok podpisu pracownika właściwego rzeczowo, oznacza m.in., że zobowiązania wynikające z operacji mieszczą się w planie finansowym jednostki.

            Nie stwierdzono natomiast nieprawidłowości w procedurach zakupu sprzętu i aparatury medycznej na łączną kwotę 486.464,36 zł oraz w sposobie rozliczenia:

-         umowy za wykonanie oględzin lekarskich z wystawieniem karty zgonu,

-         zlecenia na wykonywanie badań rtg klatki piersiowej dla podopiecznych MOPR oraz mieszkańców noclegowni i schronisk dla bezdomnych w celu zapobiegania gruźlicy,

-         umowy na realizację zadania z zakresu profilaktyki i promocji zdrowia polegającego na wykonaniu programu nauki emisji głosu dla nauczycieli,

-         umowy na zakup świadczeń opieki zdrowotnej dla osób w trudnej, kryzysowej sytuacji życiowej, w tym m.in. pacjentów pow. 70. roku życia,

-         umowy o świadczenie usług w zakresie medycyny pracy dla pracowników jednostek oświatowych.

Szpital dokonał zakupów sprzętu i aparatury medycznej wg zasad przyjętych w ustawie pzp, rozliczał się z ww. umów/ zleceń terminowo a do faktur dołączał wymagane umowami załączniki.

           

Prezydent Miasta zalecił:

1.      podjęcie działań w celu wyegzekwowania od wykonawcy umowy kary umownej za zwłokę z tytułu nieterminowego wykonania przedmiotu umowy na wykonanie projektu wykonawczego przebudowy fragmentu budynku głównego Szpitala dla potrzeb bloku operacyjnego wraz z uzyskaniem pozwolenia na budowę,

2.      przestrzeganie przepisów ustawy pzp w przypadkach udzielania zamówień publicznych, ze szczególnym uwzględnieniem rzetelności prowadzonej w tym zakresie dokumentacji,

3.      przestrzeganie kryteriów kwalifikowania osób (np. w zakresie wieku) do objęcia programami zdrowotnymi,

4.      przy zawieranych umowach dokonywanie kontrasygnaty przez głównego księgowego Szpitala.

 

1.      wskazywanie w zawieranych umowach/ zleceniach podstawy prawnej przekazywania środków dla Szpitala oraz szczegółowe określanie terminu obowiązywania każdej umowy/ zlecenia,

2.      zawieranie w ewentualnych przyszłych umowach dotyczących osób będących podopiecznymi MOPR, noclegowni i schronisk dla bezdomnych, osób będących w trudnej, kryzysowej sytuacji życiowej zapisu dotyczącego dołączania do rozliczeń dokumentów potwierdzających spełnienie przez ww. osoby kryteriów zawartych w umowach,

3.      w przypadku podpisywania umów ze Szpitalem w kolejnych latach na zakup usług zdrowotnych dla osób bezdomnych, rozważyć możliwość ustalenia dwóch stawek za dobodzień, tj. jednej za „gotowość” do świadczenia usługi, drugiej za rzeczywiście poniesione koszty leczenia,

4.      rozważenie, wspólnie z Dyrektorem Wydziału Oświaty UM, możliwości wprowadzenia do umowy o świadczenie usług w zakresie medycyny pracy dla pracowników jednostek oświatowych zapisu dotyczącego dokonywania aktualizacji stanu zatrudnienia w podległych Gminie placówkach oświatowych nie rzadziej niż raz na kwartał.