Pomniki i tablice w Szczecinie

Nazwa:

Fontanna ze Słoniem

Rodzaj:

Akcent Rzeźbiarski

Autor:

Kurt Schwerdtfeger

Czas powstania:

1934

Materiał:

beton

Wymiary:

cokół 120 x 70 x 70 cm, figura słonia 170 x 145 x 50 cm

Lokalizacja:

ul. Szczecińska, przy kościele pw. Św. Antoniego

Literatura:

Dokumentacja konserwatorska „Rzeźba słonia – skwer u zbiegu ulic Szczecińskiej i Poznańskiej Szczecin – Warszewo” Szczecin 2003, „Wystawa twórcy rzeźby słonia z Warszewa” Ewa Podgajna, gazeta.pl 20.12.2007r. oraz strona www.historia.warszewo.pl.

ul. Szczecińska (na skwerze , w okolicy kościoła pw. św. Antoniego), fontanna ze słoniem, autor : Kurt Schwertdfeger

FONTANA ZE SŁONIEM – dzielnica Warszawo, skwer u zbiegu ulic Szczecińskiej i Poznańskiej. Wymiary: cokół 120 x 70 x 70 cm, figura słonia 170 x 145 x 50 cm. Rzeźba słonia umieszczona na cokole w kształcie wydłużonego prostopadłościanu wykonana jest z betonu, którego wypełniaczem jest żwirek o zróżnicowanej granulacji. Rzeźba przedstawia zwierzę uchwycone w ruchu. Prawa przednia noga jest wysunięta do przodu, prawa tylna do tyłu, głowa uniesiona wysoko, zadarta trąba sięga aż nad grzbiet. Cokół, z tego samego, co słoń materiału, obwiedziony jest, na wysokości ok. 10 cm, natomiast cyfra 0 jest dużo większa. Przez „0” przebiega oś cokołu. Powierzchnia rzeźby ma wyraźną fakturę dzięki obecności w materiale rzecznego żwirku. Figura wykonana dość schematycznie i „zgrubnie” nie jest jednak pozbawiona szczegółów – fałdy skóry, pazury. Obecnie całość ustawiona w betonowej niecce wypełnionej piaskiem. Niecka ta, stanowiła basen fontanny, słoń był również jej elementem, a woda wypływała z trąby. Przy południowej ścianie cokołu odsłonięto rurę stanowiącą doprowadzenie wody. Figura słonia powstała w przedwojennym Warszawie w 1934 roku, i miała być ozdobą fontanny. Fundatora pomnika nie znamy, natomiast twórcą jego był znany niemiecki artysta Kurt Schwerdtfeger (1897-1966), który w latach 1925 – 1937 mieszkał i pracował w Szczecinie. Od 1925 roku kierował klasą rzeźby w Szkole Rzemiosł Artystycznych (działającej w gmachu z zegarem przy obecnej ul. Wąskiej, gdzie dziś jest Zakład Doskonalenia Zawodowego). W szczecińskim plenerze zostały po nim m.in. ów słoń oraz rzeźby łabędzi (znanej również pod nazwą „Źródło") na Różance, na Cmentarzu Centralnym zachował się nagrobek – płaskorzeźba Oracza na płycie nagrobnej rodziny Randolf. Natomiast większość jego prac została zniszczona, i znajmy je tylko ze zdjęć jak np. „Dziewczynę z warkoczem” (1925). W 1937 roku w ramach nazistowskiego niszczenia tzw. sztuki zdegenerowanej, prace Kurta Schwerdtfegera usunięto z muzeów, a jemu zakazano wystawiania i zwolniono ze szkoły. Podczas wojny wcielony został do Wermachtu.
Przedwojenny słoń stał pośrodku płytkiego basenu Warszewskiej fontanny, a z jego uniesionej trąby tryskała woda. Po wojnie słoń kilkukrotnie był restaurowany. Najbardziej podatną na niszczenie okazała trąba, która przy okazji któregoś z remontów z pozycji pionowej przybrała obecną, zakręconą formę. Kiedy słoń przestał tryskać wodą - trudno ustalić. Jeszcze w latach 80-tych dzieci z okolicy wykorzystywały betonowy basen do letnich kąpieli. Później ktoś wypełnił staw piachem zmieniając go w piaskownicę W 2004 roku cały skwer poddano renowacji. Dokonano oczyszczenia posągu i cokołu z licznych warstw farb olejnych oraz pęknięć i szczelin. Po odbudowie zniknął betonowy basen, postument otoczyła roślinność, na placu zagościł ład, porządek i plac zabaw dla dzieci. Szkoda tylko fontanny, która była niewątpliwą atrakcją tego miejsca. Restauratorzy, pewnie z braku dokładnej informacji, wykoślawili datę umieszczoną na rzeźbie zamieniając rok 1934 na 1903. Środkowe koło, które wzięli za cyfrę 0, to w rzeczywistości obręcz wieńca będącego zdobieniem daty. Ostatnia cyfra 4, zniknęła wcześniej bez śladu i stąd wzięło się całe nieporozumienie.

Pokaż obiekt w serwisie Geoportalu m. Szczecin