Informacja o bieżących sprawach/aktualności współpracy Międzynarodowej Miasta Szczecin

W dniach 4-5 czerwca 2012 r. odbyło się w Hotelu Radisson Blu w Szczecinie VIII Forum Samorządowe. Po raz kolejny spotkali się tu wybitni przedstawiciele elit naukowych i politycznych z Europy Środkowo – Wschodniej, po to aby wspólnie rozmawiać o sprawach ważnych dla samorządu i samorządności. Hasłem przewodnim tegorocznej konferencji było „Partnerstwo instytucjonalne i gospodarcze szansą na zrównoważony rozwój regionów Europy”, a debaty koncentrowały się wokół wielu istotnych tematów takich jak, np. europejska strategia Europa 2020, integracja gospodarcza w ramach Partnerstwa Wschodniego, konsolidacja terytorialna samorządów w Europie, czy gospodarka finansowa jednostek samorządu terytorialnego.  

VIII Międzynarodowe Forum Samorządowe odbyło się w Hotelu Radisson Blu w dniach 4-5 czerwca 2012 r. w Szczecinie. W tym roku wśród zaproszonych zagranicznych gości byli m.in.. przewodnicząca Komitetu Regionów UE i przewodnicząca CORLEAP – Mercedes Bresso, prof. Giuli Alasania – wicerektor Międzynarodowego Uniwersytetu Czarnomorskiego w Tbilisi, Joachim Bleicker – minister pełnomocny w Ambasadzie Niemiec w Warszawie, Nikoloz Nikolozishvili – ambasador nadzwyczajny i pełnomocny Gruzji w Rzeczpospolitej Polskiej oraz Cornelia Pieper – wiceminister spraw zagranicznych Niemiec. W tym znamienitym gronie był także prof. Leszek Balcerowicz, autor wykładu inauguracyjnego. Były minister finansów poruszył przede wszystkim kwestie kryzysu w Grecji i Portugalii, stanu polskiej i europejskiej gospodarki. Zdaniem prof. Balcerowicza priorytetem rządzących powinno być tworzenie warunków do wzrostu gospodarczego i ograniczenie długu publicznego zarówno na szczeblu centralnym, jak i samorządowym. Po wykładzie inauguracyjnym rozpoczęły się debaty panelowe.

Pierwszy dzień obrad, 4 czerwca 2012 r.

 Organizatorzy Forum podczas inauguracyjnych wystąpień zgodnie przekonywali: „ Na samorządach spoczywa dziś odpowiedzialność za rozwój i pomyślność terytorialnych wspólnot i dlatego sojuszników w prowadzeniu tego dzieła trzeba szukać na wszystkich frontach. Doświadczenia ostatnich lat pokazują, że tym najważniejszym są instrumenty unijnej polityki spójności. Prezydent Miasta Szczecin Piotr Krzystek podczas wystąpienia otwierającego konferencję podkreślił – Partnerstwo jest niezwykle ważne także między polskimi samorządami. Mijają czasy, kiedy samorządy mogły działać wyłącznie w pojedynkę. Teraz szukają  szans rozwoju we wspólnych działaniach.

Piotr Krzystek dodał również: „Forum to również miejsce gdzie można proponować stronie rządowej pewne pomysły i dyskutować o nich, musimy wspólnie szukać rozwiązań i dobrych pomysłów, które będą korzystne dla obu stron. Musimy pamiętać, że rozwój Europy Zachodniej oparty jest na rozwoju dużych metropolii, dużych samorządów”.

Olgierd Geblewicz - Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego, akcentując wagę samorządowego spotkania, stwierdził natomiast, „Każdy głos w dyskusji będzie istotny w dorobku Forum, jedynej takiej płaszczyzny partnerskiego dialogu, gdzie wielka Europa spotyka się z małą gminą, Wschód z Zachodem, idea z doświadczeniem”.

Po oficjalnym otwarciu konferencji uczestnicy forum i wysłuchali transmisji przemówienia patrona honorowego VIII Forum Samorządowego, Komisarza UE ds. Polityki Regionalnej Johannesa Hahna.

Komisarz Johannes Hahn zaznaczył „Każdy region powinien znaleźć swoją wyjątkową zaletę i zmobilizować wszystkie swoje zasoby, włączając fundusze europejskie, aby otworzyć swój potencjał i stworzyć swój własny cykl rozwoju. Niezależnie od tego, czy regiony mają naturę miejską, czy rolniczą, są położone centralnie czy peryferyjnie, wszystkie posiadają wewnętrzny potencjał, który muszą zidentyfikować i rozwijać”. Komisarz UE podkreślił niektóre ważne czynniki rozwoju, które polskie regiony i gminy muszą w pełni rozważyć, zwłaszcza przygotowując się na kolejną generację programów w ramach funduszy Strukturalnych. Przede wszystkim: „Polska powinna aktywnie zaangażować się w Strategie dla Morza Bałtyckiego, która oferuje bałtyckim partnerom wielkie możliwości podjęcia poważnych problemów doświadczanych przez wszystkich, takich jak ekologiczny status Morza Bałtyckiego, brakujące połączenia transportowe, problemy w dziedzinie energetyki lub rozwój wspólnej tożsamości kulturowej.” Patron honorowy zwrócił również uwagę na rolę Partnerstwa Wschodniego. „Unia Europejska i Polska podzielają zainteresowane we wspieraniu wschodnich sąsiadów w ich dalszym rozwoju, a rozwój regionalny jest wyjątkowym narzędziem promowania integracji europejskiej” - zakończył Komisarz UE .

W części inauguracyjnej Forum zabrali również głos przewodnicząca Mercedes Bresso, prof.Giuli Alasania, ambasador Joachim Bleicker oraz ambasador Nikoloz Nikolozishvili i  prof. Leszek Balcerowicz.

Debaty panelowe

PANEL I poświęcony był tematowi pt.: „Nowa strategia rozwoju regionalnego – Inteligentna specjalizacja. Rola regionów bałtyckich we wdrażaniu europejskiej strategii Europa 2020”.

Moderatorem dyskusji był  wicemarszałek województwa zachodniopomorskiego Wojciech Drożdż, a wzięli w niej udział: dr Wolfgang Blank, Przewodniczący ScanBalt, dyrektor BioCon Valley® GmbH, Meklemburgia – Pomorze Przednie, Niemcy; Sven Gunnar Edlund, koordynator priorytetu nr 7 Strategii UE dla Regionu Morza Bałtyckiego, Szwedzka Agencja Rządowa ds. Systemów Innowacji VINNOVA; Björn Lagnevik, Lider Projektu, Dział Rozwoju Innowacji Regionu Skåne, Szwecja; prof. dr hab.Piotr Niedzielski, dziekan Wydziału Zarządzania i Ekonomiki Usług, Uniwersytet Szczeciński; Jacek Walendowski, ekspert Technopolis Group w Brukseli oraz Dariusz Wąs, zastępca prezydenta Miasta Szczecin.

Celem panelu była wymiana doświadczeń oraz wiedzy na temat koncepcji „inteligentnej specjalizacji (smart specialization) oraz dyskusja na temat sposobu bardziej efektywnego wykorzystania środków publicznych poprzez skoncentrowanie zasobów na kluczowych priorytetach regionalnych. Moderator dyskusji podsumował wnioski panelistów: „Ambicją wszystkich regionów powinno być poszukiwanie rozwiązań w ramach istniejących możliwości i zasobów. Istotne jest, by wdrażane zastosowania naukowe miały możliwość adaptacji do wielu różnych zastosowań rynkowych tak, by w wypadku niepowodzenia lub zmiany na rynku dane rozwiązanie mogło być użyte przy innym produkcie. Nie powinno się wybierać zbyt wielu obszarów specjalizacji, aby uniknąć nadmiernego rozproszenia kierunków rozwoju regionu i towarzyszących im narzędzi wsparcia; wybrane obszary specjalizacji będą „inteligentne” tylko wtedy, jeśli – zamiast bezkrytycznie naśladować specjalizacje innych regionów – będą w jakiś sposób wyróżniać region, np. pod względem profilu produkcji, wyjątkowości usług, niepowtarzalnego połączenia kilku produktów, unikatowych zasobów wiedzy, szczególnej lokalizacji; ideałem jest sytuacja, gdy unikatowe specjalizacje poszczególnych regionów będą się synergicznie uzupełniać.”

PANEL II skoncentrowany był na temacie „Integracja gospodarcza w ramach Partnerstwa Wschodniego. Instrumenty finansowania Partnerstwa Wschodniego”.

Dyskusję prowadził Marek Woźniak, marszałek województwa wielkopolskiego, członek CORLEAP, który zaprosił do dyskusji: prof. dr Giuli Alasania; Mikaela Benthe, ministra w Ambasadzie Szwecji w Warszawie; Andrzeja Cieszkowskiego, pełnomocnika Ministra Spraw Zagranicznych ds. Partnerstwa Wschodniego; Igora Koguta, koordynatora Ukraińskiej Platformy Partnerstwa Wschodniego; prof. dr hab. Jacka Szlachtę, kierownika Zakładu Strategii i Programowania Rozwoju, Katedra Ekonomii Rozwoju i Polityki Ekonomicznej, Szkoła Główna Handlowa w Warszawieoraz dr. Stefana von Senger und Etterlin, szefa Wydziału Gospodarki Zagranicznej, Europa-Service, ZukunftsAgentur Brandenburg GmbH.

Dyskusja oscylowała wokół znaczenia Partnerstwa Wschodniego, zarówno z perspektywy krajów objętych inicjatywą jak i państw wspólnoty europejskiej, korzyści płynących z pogłębiania integracji gospodarczej oraz instrumentów finansowania projektów w ramach Partnerstwa Wschodniego. Partnerstwo Wschodnie – program określający wymiar wschodni polityki Unii Europejskiej w ramach Europejskiej Polityki Sąsiedztwa, zainaugurowany w 2009 roku. Głównym twórcą inicjatywy jest Polska, popierana przez Szwecję. W ramach realizacji projektu rozwijane są preferencje handlowe, ułatwienia wizowe i programy pomocowe. W dłuższej perspektywie Partnerstwo Wschodnie ma przygotować objęte nim państwa do akcesji w UE. Partnerstwo Wschodnie wprowadza nową jakość w relacjach pomiędzy UE a państwami nimi objętymi (Białorusią, Ukrainą, Mołdawią, Gruzją, Azerbejdżanem i Armenią), poprzez postępującą i stopniową integrację tych państw i ich społeczeństw z Unią Europejską.

PANEL III poruszał zagadnienia z zakresu „Konsolidacji terytorialnej samorządów w Europie ”. Debatą pokierował dr hab. Stanisław Flejterski, kierownik Katedry Bankowości i Finansów Porównawczych, Wydział Zarządzania i Ekonomiki Usług, Uniwersytet Szczeciński. Panelistami byli: Alexandru Gincu, szef Departamentu Samorządu Terytorialnego w Kancelarii Stanu w Kiszyniowie, Mołdawia; prof. dr hab. Stanisław Korenik, kierownik Katedry Gospodarki Przestrzennej i Administracji Samorządowej, Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu; Dariusz Wąs, zastępca prezydenta Szczecina; Magdalena Młochowska, podsekretarz stanu w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji; Uwe Rennwald, burmistrz Gminy Hollenstedt, Niemcy oraz Sussane Puvogel, burmistrz Gminy Hagen, Niemcy.

Panel dotyczył doświadczeń państw europejskich, które przeprowadziły reformy konsolidacji terytorialnej samorządów: Mołdawii, Polski i Niemiec. Na konkretnych przykładach dyskutowano o motywacjach reformatorów, modelu przeprowadzonych reform oraz ich rezultatach. W przypadku państw Europy Wschodniej ich szansą i celem było zbudowanie od podstaw realnego samorządu terytorialnego.

 Polsko-Niemiecka Nagroda Samorządowa

VIII Forum Samorządowe stało się również doskonałym miejscem do wymiany idei i doświadczeń na temat funkcjonowania, współpracy i finansowania nie tylko samorządów, ale także lokalnych społeczności w regionach przygranicznych. Idea konferencji doskonale wpisała się w zadania Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej, która jako jeden ze współorganizatorów pod koniec pierwszego dnia Forum przyznała jednostkom samorządu terytorialnego specjalne nagrody, które w roku poprzednim zrealizowały projekty wsparte przez fundację. „Te projekty w modelowy sposób pokazują, jak może przebiegać współpraca przy niewielkich nakładach finansowych”-  powiedział w czasie uroczystej galii wręczania nagród Albrecht Lempp, dyrektor Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej. W tym roku nagrodę otrzymały: miasto Pobiedziska z Wielkopolski oraz miasto Marktheidenfeld z Frankonii.

 Drugi dzień obrad, 5 czerwca 2012 r.

Podczas drugiego dnia Forum w imieniu współorganizatorów wydarzenia jako pierwszy głos zabrał rektor elekt Uniwersytetu Szczecińskiego, prorektor US ds. kształcenia - prof. Edward Włodarczyk, dr Albrecht Lempp, gość honorowy pani Cornelia Pieper, wiceminister  spraw zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec. Pani Minister zaakcentowała: „Rozwój regionów to nasza wspólna sprawa, interes. Województwa i kraje związkowe współpracują ze sobą coraz ściślej, kompetentnie i pragmatycznie rozwiązując swoje problemy. Obecnie jest to niejako stan naturalny, oczywisty, lecz na podniesienie jakości stosunków polsko-niemieckich pracować trzeba było długie lata, budując gęstą sieć współpracy”. Przyznała również, iż znacząca rolę w rozwoju polsko – niemieckich kontaktów jest podniesienie poziomu infrastruktury transportowej i sprawniejsza komunikacja pomiędzy obydwoma państwami.

PANEL IV dotyczył tematu „Bezpośrednich inwestycji  zagranicznych jako czynnika rozwoju w wymiarze lokalnym i regionalnym”.

Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na gospodarkę regionalną i lokalną jest nie do przecenienia. To nie tylko nowe miejsca pracy, ale również transfer kapitału, technologii i kultury organizacyjnej. Wymienione korzyści cechują wiele inwestycji firm skandynawskich i niemieckich, a te stanowią ponad dwie trzecie wszystkich bezpośrednich inwestycji zagranicznych na Pomorzu Zachodnim. Moderatorem dyskusji był marszałek województwa zachodniopomorskiego, przewodniczący BSSSC Olgierd Geblewicz, wśród  dyskutantów znaleźli się znamienici goście: Adam Szejnfeld - poseł na Sejm RP, przewodniczący Komisji Skarbu Państwa w Sejmie RP; Andrzej Dycha - podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki; Vasyl Fedyuk - dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego Państwowej Agencji ds. Inwestycji i Projektów Narodowych na Ukrainie; Daniel Larsson - Radca Handlowy w Ambasadzie Szwecji w Warszawie; Ryszard Pacholik - wójt Gminy Kobierzyce, Adam Ryniak - prezes Zarządu Cargotec Poland Sp. z o. o.
 

„20% inwestycji na Ukrainie pochodzi z Niemiec, Polski i Szwecji, a inwestycje z Polski stanowią 875 mln dolarów i wskaźnik ten będzie ulegał ciągłemu powiększeniu. Stwierdził, iż warto inwestować w specjalne strefy ekonomiczne oraz tworzyć odpowiednią bazę prawną dla ich funkcjonowania. Należy brać przykład z innych krajów, które odnoszą sukcesy gospodarcze, tworzyć odpowiedni klimat dla przedsiębiorców, dla inwestorów, wprowadzać zmiany instytucjonalne i zmiany w ustawodawstwie, co będzie miało bezpośredni wpływ na rozwój gospodarki, na rozwój kraju i regionu - o doświadczeniach związanych z zabieganiem o inwestorów oraz wpływie inwestycji na rozwój gospodarki opowiadał Vasyl Fedyuk.  

Deklaracja Współpracy Komitet Regionów UE – Organizacje Bałtyckie

Szczecińskie spotkanie samorządowe zaowocowało również podjęciem konkretnych działań wzmacniających współpracę partnerską pomiędzy krajami bałtyckimi. W drugim dniu Forum uroczyściepodpisano „Deklarację o Współpracy pomiędzy Komitetem Regionów UE a Organizacjami Bałtyckimi”. Pod dokumentem podpisy złożyli Gerhard Stahl – sekretarz generalny Komitetu Regionów, Piotr Krzystek – prezydent Szczecina, prezydent Euroregionu Pomerania, Olgierd Geblewicz – marszałek województwa zachodniopomorskiego, przewodniczący Zarządu Konferencji Współpracy Subregionalnej Państw Morza Bałtyckiego BSSSC i stały przedstawiciel Komitetu Regionów, Ulla Petterson – przewodnicząca Sieci Wysp Bałtyckich B7. Deklaracja dotyczy współpracy między Komitetem Regionów – organem doradczym Instytucji Europejskich a pięcioma regionalnymi organizacjami bałtyckimi: Organizacją Współpracy Subregionalnej Państw Morza Bałtyckiego (BSSSC), Związkiem Miast Bałtyckich (UBC), Siecią Wysp Bałtyckich B7, Euroregionem Pomerania oraz Euroregionem Bałtyk.

 Debata ekspercka

Gospodarka finansowa jednostek samorządu terytorialnego.

Debata ekspercka odbywająca się pod koniec ostatniego dnia konferencji zadedykowana została „Gospodarce finansowej jednostek samorządu terytorialnego”. Spotkanie prowadził prof. dr hab. Paweł Swianiewicz, kierownik Zakładu Rozwoju i Polityki Lokalnej, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Uniwersytet Warszawski, doradca Prezydenta RP ds. samorządu terytorialnego. W debacie udział wzięli eksperci: dr Gerhard Stahl, sekretarz generalny Komitetu Regionów UE, prof. dr hab. Jolanta Szołno-Koguc, wojewoda lubelski, kierownik Katedry Finansów Publicznych Uniwersytetu im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie; Rafał Antczak, wiceprezes Deloitte Business Consulting SA w Warszawie; prof. dr hab. Krystyna Brzozowska, kierownik Katedry Finansów Publicznych, Wydział Zarządzania i Ekonomiki Usług Uniwersytetu Szczecińskiego, a także dr Zbigniew Miklewicz, Skarbnik Województwa Zachodniopomorskiego.

Czas na podsumowanie

Kolejna już zakończona szczecińska międzynarodowa konferencja pozwoliła sformułować listę wyzwań, które stają przed jednostkami samorządu terytorialnego oraz umożliwiła wskazanie strategicznych kierunków działań warunkujących ich właściwe funkcjonowanie.

Organizatorzy konferencji zgodnie podsumowali: „ Forum jest świetną okazją, aby dyskutować, o tym w jakim kierunku rozwijać się będzie samorządność w Polsce i w Europie, co może stanowić barierę dla jednostek samorządu terytorialnego, co należy robić, aby samorząd nadal był jednym z głównych czynników kreujących rozwój kraju. Jednym z priorytetów zachodzącego procesu integracji Europy jest szukanie możliwie jak najskuteczniejszych sposobów funkcjonowania samorządu terytorialnego i dlatego warto poznawać doświadczenia płynące z całej Europy, warto poszerzać swoją wiedzę i wzbogacać znajomość poszczególnych tematów, by w dalszej kolejności móc efektywnie i mądrze  rozwiązywać problemy samorządów.