Lokalny Program Rewitalizacji

Rewitalizacja oznacza przywracanie do życia zaniedbanych, zdegradowanych obszarów miejskich, szczególnie tych, które same, bez pomocy z zewnątrz, nie są w stanie dźwignąć się z kryzysu. Jej celem jest usunięcie przyczyn degradacji i doprowadzenie do poprawy jakości życia lokalnej wspólnoty i rozwoju społeczno-gospodarczego danego obszaru. Rewitalizacja z natury rzeczy jest więc procesem długim, w którym wiodącą rolę odgrywają władze lokalne i musi obejmować działania w trzech głównych sferach:

• przestrzenno-technicznej (remonty, renowacja, modernizacja, konserwacja zabytkowych obiektów i przestrzeni publicznych, poprawa środowiska naturalnego),
• społecznej (zapobieganie przestępczości, marginalizacji, wykluczeniom społecznym),
• ekonomicznej (tworzenie nowych miejsc pracy, rozpowszechnianie aktywności gospodarcze).

Podkreślenia wymaga fakt, że rewitalizacja jest pojęciem bardzo szerokim, które odnosi się do zdegradowanych obszarów miejskich, a nie tylko do poszczególnych obiektów. Jest to kompleksowy, skoordynowany, wieloletni, prowadzony na określonym obszarze proces przemian przestrzennych, technicznych, społecznych i ekonomicznych, inicjowany przez samorząd terytorialny (głównie lokalny) w celu wyprowadzenia tego obszaru ze stanu kryzysowego, poprzez nadanie mu nowej jakości funkcjonalnej i stworzenie warunków do jego rozwoju, w oparciu o charakterystyczne uwarunkowania endogeniczne. W Europie Zachodniej problemem  rewitalizacji zdegradowanych obszarów miejskich zajęto się już w latach 70 ubiegłego stulecia. O rewitalizacji w Polsce zaczęto mówić w latach 90. Szczecin należy do nielicznych samorządów, które jako pierwsze w kraju podjęły temat.

Dokumentem, na podstawie którego prowadzone są działania rewitalizacyjne na terenie Gminy Miasto Szczecin jest Lokalny Program Rewitalizacji dla Miasta Szczecin na lata 2017-2023 (aktualizacja dokumentu przyjęta Uchwałą Nr XXXVII/1098/18 Rady Miasta Szczecin z dnia 30 stycznia 2018r. w sprawie zmiany Lokalnego Programu Rewitalizacji dla Miasta Szczecin).

Gmina Miasto Szczecin nie posiada Gminnego Programu Rewitalizacji. Nie została podjęta uchwała Rady Miasta Szczecin w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji na terenie Miasta Szczecin na podstawie art. 8 ustawy z dnia 9 października 2015r. o rewitalizacji, ani uchwała Rady Miasta Szczecin w sprawie wyznaczenia Specjalnej Strefy Rewitalizacji na podstawie art. 25 ustawy z dnia 9 października 2015r. o rewitalizacji.

Lokalny Program Rewitalizacji dla Miasta Szczecin - aktualizacja: styczeń 2018r.

---

Rewitalizacja Alei Wojska Polskiego

W 2014 roku Pion Architekta Miasta w Urzędzie Miasta Szczecin rozpoczął działania inicjujące zmierzające do zmian w obszarze Alei Wojska Polskiego – na odcinku od Placu Zwycięstwa do Placu Szarych Szeregów – mających na celu przywrócenie całemu obszarowi związanemu z Aleją należnej rangi poprzez szeroko pojęte, zintegrowane działania rewitalizacyjne o charakterze inwestycyjnym oraz społecznym.

Na konferencji „Atrakcyjny Szczecin_Aleja Wojska Polskiego”, która miała miejsce w ramach Westivalu Architektury 2014 wszczęto publiczną debatę na temat Alei, podjęto próbę wstępnej diagnozy problemów oraz odpowiedzi na pytanie, jak odwrócić obecne, niekorzystne trendy a także, w jaki sposób zmieniać zarówno Aleję, jak i cały obszar szczecińskiego centrum. Konferencja zgromadziła zarówno mieszkańców miasta, jak i podmioty gospodarcze, które prowadzą działalność w obszarze Alei.

W grudniu 2014 roku przeprowadzono także działania społeczne. Projekt „Moje miasto – moja ulica” to cykl wydarzeń edukacyjno-badawczych zrealizowanych przez Fundację Artmosphere w wyniku konkursu dla organizacji pozarządowych dot. oczekiwań mieszkańców wobec przestrzeni publicznej rejonów Alei Wojska Polskiego, Skolwina i Starego Dąbia. Działania obejmowały:

• Warsztaty dla dzieci pn. „Wspólna przestrzeń” czyli plany małych architektów i urbanistów – animacja poklatkowa
• Warsztaty dla seniorów pn. „Aleja która była tu kiedyś” – produkcja filmu (link do filmu: https://www.youtube.com/watch?v=XnFP5I4amsc)
• Spotkania z ekspertami dla dorosłych dot. remontów, przepisów budowlanych, roli zieleni w przestrzeni miasta.
• Przeprowadzenie ankiet dot. opinii i postaw mieszkańców Szczecina nt.  Alei Wojska Polskiego.

film podsumowujący warsztaty

Film z warsztatów z seniorami jest Podjęte działania stanowią dopiero początek, zapowiadający przedsięwzięcie, którego realizacja ma opierać się na dialogu społecznym i uwzględnieniu potrzeb wszystkich zainteresowanych Aleją Wojska Polskiego. Kolejne działania, w zakresie dotyczącym fazy projektowej i realizacyjnej, przewidziane będą na lata 2015 – 2020. Intencją władz miasta jest, by w 2020 roku Aleja uzyskała swój nowy, docelowy kształt.

podsumowanie dotychczasowych dyskusji

Na kolejnym spotkaniu dotyczącym Rewitalizacji Alei Wojska Polskiego w Szczecinie na odcinku od Placu Zwycięstwa do Placu Szarych Szeregów w dniu 16.04.2015 w Sali Sesyjnej Rady Miasta w budynku Urzędu Miasta Szczecin przy Pl. Armii Krajowej 1 w Szczecinie, zaprezentowano „Analizy komunikacyjne dotyczące Alei Wojska Polskiego na odcinku od Placu Zwycięstwa do Placu Szarych Szeregów”, opracowane na zlecenie Gminy Miasto Szczecin. Odbyła się także dyskusja na temat przedstawionych wariantów. Uwagi były zbierane do 30.04 br.

warianty 1-6     warianty 7-12

W wyniku zebranych uwag oraz sugestii do "Analiz komunikacyjnych dotyczących Alei Wojska Polskiego..." ze strony mieszkańców, stowarzyszeń, radnych i osób zaangażowanych w proces przemian Alei Wojska Polskiego, opracowane zostały nowe warianty, które zaprezentowano na spotkaniu konsultacyjnym w dniu 22.07.2015r. w Sali Sesyjnej Rady Miasta w budynku Urzędu Miasta Szczecin przy Pl. Armii Krajowej 1 w Szczecinie. 

Warianty dostępne są poniżej:

nowe warianty

W sierpniu 2015 roku przeprowadzono badania socjologiczne pn. „Śródmiejski odcinek Alei Wojska Polskiego w oczach mieszkańców Szczecina. Celem badania było uzyskanie danych i informacji służących podejmowaniu optymalnych decyzji oraz działań o charakterze inwestycyjnym i nieinwestycyjnych w procesie rewitalizacji śródmiejskiego odcinka Alei Wojska Polskiego.

raport z badań socjologicznych

W 2017 i 2018 roku wykonano model ruchu, analizę parkowania, koncepcję uspokojenia ruchu samochodowego oraz zwiększenia dostępności obszaru komunikacją publiczną dla Śródmieścia Szczecina na potrzeby realizacji projektu pn. „Rewitalizacja obszaru przestrzeni publicznej i zabudowy śródmiejskiego odcinka Alei Wojska Polskiego w Szczecinie” współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2014-2020.

raport - moduł I

raport - moduły II i III

rysunki

---

Konferencja podsumowująca projekt „Rewitalizacji obszaru przestrzeni publicznej i zabudowy śródmiejskiego odcinka alei Wojska Polskiego w Szczecinie”

W dniach 8 - 9 października 2019r. w Centrum Kultury Euroregionu Stara Rzeźnia w Szczecinie odbyła się konferencja podsumowująca projekt "Rewitalizacja obszaru przestrzeni publicznej i zabudowy śródmiejskiego odcinka alei Wojska Polskiego w Szczecinie".

Mieszkańcy zainteresowani tematem rewitalizacji w Szczecinie oraz uczestnicy konferencji mogli zapoznać się z aktualnymi informacjami na temat działań naszego miasta w ramach projektu, jak również porozmawiać z osobami zaangażowanymi w ten proces a także wziąć udział w warsztatach i spacerach studyjnych.

Projekt „Rewitalizacja obszaru przestrzeni publicznej i zabudowy śródmiejskiego odcinka alei Wojska Polskiego w Szczecinie” otrzymał dotację w konkursie Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju „Modelowa Rewitalizacja Miast”. Program ma za zadanie opracowanie wzorców (modeli), które będą dla innych samorządów inspiracją do podejmowania bardziej efektywnych działań w sferze rewitalizacji.

Materiały z konferencji:

1. Dzień pierwszy
1.1. Rewitalizacja Centrum Szczecina - kierunki działań 2019-2050
1.2. Rewitalizacja obszaru przestrzeni publicznej i zabudowy śródmiejskiego odcinka alei Wojska Polskiego w Szczecinie
1.3. Działania Miasta w obszarze rewitalizacji
1.4. KONCEPCJA URBANISTYCZNA ZAGOSPODAROWANIA OBSZARU WNĘTRZA KWARTAŁU ŚRÓDMIEJSKIEJ ZABUDOWY SZCZECINA, OZNACZONEGO NR 8
1.5. KONCEPCJE URBANISTYCZNE ZAGOSPODAROWANIA OBSZARU WNĘTRZ KWARTAŁÓW NR 25 i 38 ŚRÓDMIEJSKIEJ ZABUDOWY SZCZECINA
1.6. Nasze podwórko kwartał 39.pl
1.7. Opracowanie analiz dotyczących lokali użytkowych położonych na obszarze rewitalizacji Gminy Miasto Szczecin wraz z rekomendacjami w zakresie gospodarowania lokalami
1.8. Opracowanie modelu współpracy z właścicielami lokali użytkowych położonych na obszarze rewitalizacji Gminy Miasto Szczecin na odcinku Alei Wojska Polskiego między Placem Szarych Szeregów a Placem Zwycięstwa w ramach projektu pilotażowego pn. „Wstąp do Śródmieścia”
1.9. Śródmieście jako arena działań miejskich

2. Dzień drugi
2.1. Rewitalizacja obszaru przestrzeni publicznej i zabudowy śródmiejskiego odcinka alei Wojska Polskiego w Szczecinie
2.2. Rewitalizacja obszaru przestrzeni publicznej i zabudowy śródmiejskiego odcinka Alei Wojska Polskiego w Szczecinie
2.3. Rewitalizacja obszaru przestrzeni publicznej i zabudowy śródmiejskiego odcinka Alei Wojska Polskiego w Szczecinie
2.4. NOWE ŻYCIE PLACU. PROTOTYPOWANIE W SZCZECINIE. maj ― listopad 2019 r.

Podsumowanie działań związanych z ewaluacją  ex-post Lokalnego Programu Rewitalizacji (LPR) dla Miasta Szczecin na lata 2017-2023, przyjętego Uchwałą nr XXXVII/1098/18 Rady Miasta Szczecin z dnia 30 stycznia 2018 roku.

W związku z zakończeniem realizacji lokalnego programu rewitalizacji gmina zleciła wykonanie ewaluacji założeń oraz stopnia realizacji projektów i/lub przedsięwzięć rewitalizacyjnych zawartych w Lokalnym Programie Rewitalizacji dla Miasta Szczecin na lata 2017- 2023.

W ramach ewaluacji wykonano również badanie stopnia zadowolenia z życia mieszkańców obszaru rewitalizacji objętego lokalnym programem. Badanie zostało przeprowadzone między innymi w oparciu o czynniki determinujące poczucie szczęścia w następujących sferach: życie prywatne, życie rodzinne, życie towarzyskie, aktywność społeczna, relacje sąsiedzkie, wykształcenie, wiedza i umiejętności, osiągnięcia i sukcesy, praca, sytuacja finansowa,  warunki mieszkaniowe, niezależność, bezpieczeństwo, sprawność, zdrowie, zadowolenie z życia, czas wolny.

Ewaluacja lokalnego programu oraz prace nad gminnym programem rewitalizacji na lata 2024-2034 wskazały, że nastąpił jeden z ciekawszych zjawisk związanych z rewitalizacją w Szczecinie jakim jest wzrost aspiracji społecznych. Udział w projektach rewitalizacyjnych oraz korzystanie z nowej infrastruktury wpływa na oczekiwania mieszkańców wobec przyszłych działań. Społeczność naszego miasta coraz bardziej identyfikuje się z globalnymi trendami, co wpływa na rosnące oczekiwania wobec lokalnych władz i zarządzania przestrzenią miejską. Przepływ informacji oraz porównywanie się z innymi miastami, zarówno w Polsce, jak i za granicą, prowadzi do wzrostu ambicji i chęci dalszych zmian.

Podsumowanie programu podkreśliło również jak ważną rolę w procesie rewitalizacji odgrywa wzrost kompetencji osób oraz instytucji zaangażowanych w realizację projektów. Zdobyte doświadczenia stają się kluczowe w przyszłych projektach rewitalizacyjnych oraz innych działaniach mających na celu poprawę jakości życia w mieście. Przykładem sukcesu rewitalizacji jest "efekt Alei Wojska Polskiego", która po modernizacji stała się nowym "salonem" miasta, wzmacniającym jego wizerunek i przyciągającym mieszkańców oraz turystów. Nowa przestrzeń, choć symbolizuje sukces rewitalizacji, stanowi również wyzwanie. Kluczowym zadaniem jest dbałość o optymalne wykorzystanie jej potencjału tak, aby stała się nie tylko estetycznym punktem miasta, ale także motorem napędowym dla lokalnej gospodarki.

Ewaluacja wskazała jak ważne staje się prowadzenie strategii długoterminowego zarządzania nowo powstałymi lub odnowionymi przestrzeniami, które powinny służyć zarówno mieszkańcom, jak i przyciągać turystów oraz inwestorów.

---

 Archiwum

• Lokalny Program Rewitalizacji Obszarów Miejskich, Powojskowych i Poprzemysłowych w Szczecinie - po zmianach, z dnia 27.09.2005r.