Interpelacje i zapytania radnych - VII kadencja 2014-2018

Proszę o informację, czy i na jakiej podstawie wydano pozwolenie na budowę na obiekt handlowy o pow. do 2000 m2 na działce położonej przy Manhattanie, na Niebuszewie, skoro na obszarze tym nie ma obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego?
Poniżej przytaczam komentarz prawny do istniejącego stanu rzeczy. Proszę o odniesienie się do tego komentarza w kontekście pozwolenia na budowę na obiekt do 2000 m2.

„Przepisem art. 10 ust. 2 pkt 8 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 27 marca 2003 r. określono obowiązek wyznaczania w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (dalej: studium) terenów, gdzie będą mogły być lokowane obiekty o powierzchni handlowej przekraczającej 2000 m². Jednocześnie przepisem art. 10 ust. 3 przywoływanej ustawy nałożono obowiązek przystąpienia do sporządzenia planów miejscowych dla tych obszarów, nie później jednak niż w terminie 3 miesięcy od momentu, kiedy zaczęło obowiązywać stosowne studium.

Wskazać w tym miejscu należy, że przepisem art. 12 ustawy z 11 maja 2007 r. o tworzeniu i działaniu wielkopowierzchniowych obiektów handlowych wprowadzona została zmiana w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w zakresie powierzchni obiektów handlowych poprzez jej zmniejszenie z 2000 m² na 400 m². Rzeczona ustawa z 11 maja 2007 r. została wszak wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2008 r. uznana w całości za niezgodną z konstytucją.

W świetle przywołanego wyroku Trybunału Konstytucyjnego pojawiły się wątpliwości, czy wyeliminowanie z obrotu prawnego ustawy wprowadzającej zmiany względem powierzchni wielkopowierzchniowych obiektów handlowych, których rozmieszczenie należy określić w studium, nie przywraca mocy przepisów wcześniej obowiązujących. Wskazać tu trzeba na doktrynę, która nie pozostawia wątpliwości, że utrata mocy obowiązującej przepisów uznanych przez Trybunał za niekonstytucyjne nie przywraca tej mocy przepisom poprzednio obowiązującym, gdyż z chwilą ich zmiany przestały obowiązywać (vide: np. A. Zoll, „Skuteczność orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego” w: „Ius et lex: księga jubileuszowa ku czci profesora Adama Strzembosza”, red. Antoni Dębiński, Alicja Grześkowiak, Krzysztof Wiak).

Nie pozostawia to wątpliwości, że słuszne jest określanie w zmienianych studiach obszarów, na których rozmieszczane winny być wielkopowierzchniowe obiekty handlowe o powierzchni przekraczającej 400 m².

Orzecznictwo sądowe

Istotne są dalsze konsekwencje powyższych ustaleń. Dobrze odzwierciedla je wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 11 marca 2008 r. (sygn. akt: II OSK 87/07), zgodnie z którym „nie może budzić wątpliwości, iż przepis art. 10 ust. 2 pkt 8 łącznie z art. 10 ust. 3 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ustala jako zasadę, że wybudowanie wielkopowierzchniowego obiektu handlowego na określonym terenie obligatoryjnie wymaga sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Oznacza to, iż dla takiego obiektu nie może być wydana przez wójta (burmistrza, prezydenta) decyzja o warunkach zabudowy na podstawie przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, gdyż rozstrzygnięcie jednoosobowego organu administracji publicznej, pełniącego zasadniczo w gminie funkcję organu wykonawczego, w takim przedmiocie nie może być wystarczające”.

Także w wyroku NSA z 13 października 2009 r. (sygn. akt: II OSK 1558/08) skład orzekający w sprawie stwierdził, że „został ustanowiony obowiązek sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszarów lokalizacji obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży, określonej w art. 10 ust. 2 pkt 8 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (obiekty wieloprzestrzenne), wyłączając możliwość wydania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu”. Również teza wyroku NSA z 26 października 2011 r. (sygn. akt: II OSK 1531/10) stanowi: „Obowiązek sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszarów rozmieszczenia wielkopowierzchniowych obiektów handlowych wynika z regulacji art. 10 ust. 2 pkt 8 w zw. z ust. 3 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Przepis art. 62 ust. 2 ustawy obliguje organ do zawieszenia postępowania administracyjnego do czasu uchwalenia planu, jeżeli wniosek o ustalenie warunków zabudowy dotyczy obszaru, w odniesieniu do którego istnieje obowiązek sporządzenia planu miejscowego. Zatem zawieszenie postępowania jest obligatoryjne również w przypadku postępowania wszczętego wnioskiem o wydanie decyzji w sprawie warunków zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie wielkopowierzchniowego obiektu handlowego”.

Powyższa teza była wynikiem rozważań, w których skład orzekający stwierdził, że „z woli ustawodawcy decyzja o tym, czy i w jakim miejscu gminy może powstać obiekt wielkopowierzchniowy została pozostawiona organowi stanowiącemu gminy, który w sytuacji określenia w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy obszarów rozmieszczenia wielkopowierzchniowych obiektów handlowych zobowiązany jest do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Trzeba mieć na względzie, że studium, które jest aktem polityki przestrzennej, jest obligatoryjnie sporządzane dla całego obszaru gminy. Ustawodawca pozostawił gminie, jako podstawowej jednostce samorządu terytorialnego, prawo decydowania o rozmieszczeniu wielkopowierzchniowych obiektów handlowych, jako wyraz ochrony prawnej interesu publicznego (art. 1 ust. 2 pkt 9 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). Koreluje to z zasadą zachowania ładu przestrzennego oraz zrównoważonego rozwoju, które przyjęto za podstawę polityki przestrzennej (art. 1 ust. 1 omawianej ustawy). Dlatego też zasadna jest wykładnia uwzględniająca regulację art. 10 ust. 2 pkt 8 w zw. z ust. 3 ustawy jako źródło obowiązku sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszarów rozmieszczenia wielkopowierzchniowych obiektów handlowych”.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy zatem przyjąć, że w zmienianych studiach nie tylko należy (w zależności od prowadzonej polityki planowania przestrzennego na terenie gminy i woli radnych) określać obszary rozmieszczenia wielkopowierzchniowych obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży przekraczającej 400 m², ale także obowiązkowo sporządzać dla tych obszarów plany miejscowe.

Ważnym ustaleniem pozostanie, że gmina nie posiada możliwości lokowania rzeczonych wielkopowierzchniowych obiektów handlowych na podstawie decyzji o warunkach zabudowy.

PODSTAWA PRAWNA
• Art. 10 ust. 2 pkt 8 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jednolity DzU z 2012 r., poz. 647)
WIELKOPOWIERZCHNIOWE OBIEKTY HANDLOWE
AUTOR: MARCIN PELC / 20.12.2012
2012 11 47/48 Źródło: Wspólnota samorządowa
PRAWNIK ODPOWIADA 47/48
 

Interpelujący Radni:

Odpowiedzi na interpelacje/zapytania: