Odpowiedzi na interpelacje/zapytania

W odpowiedzi na interpelację w sprawie odbudowy wieży Quistorpa w Lesie Arkońskim w Szczecinie, na podstawie wyjaśnień uzyskanych w Biurze Miejskiego Konserwatora Zabytków UM Szczecin, wyjaśniam co następuje:
1. Za wykonanie koncepcji architektonicznej „wstępnego programu rewitalizacji wieży Quistorpa” Gmina Miasto Szczecin reprezentowana przez Miejskiego Konserwatora Zabytków - Panią Małgorzatę Gwiazdowską, na podstawie umowy MKZ/5 z dnia 24 kwietnia 2009 r., poniosła wydatek w wysokości 2.500 zł brutto.
2. Przepisy ustawy z dnia 23 lipca o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 2067) zapewniają gwarancję pełnej ochrony konserwatorskiej dla obiektów indywidualnie wpisanych do rejestru zabytków, a tym samym wykluczają możliwość jego rozbiórki. Priorytetem ochrony konserwatorskiej dla obiektów zabytkowych znajdujących się w częściowej ruinie jest ich trwałe zabezpieczenie i zagospodarowanie w formie nie powodującej postępującej degradacji i zapewniającej społeczną dostępność do zabytku, w możliwym, bezpiecznym zakresie. W związku z powyższym w 2011 r. na koszt MKZ przeprowadzono w podstawowym zakresie prace zabezpieczające przy zabytkowych ruinach wieży Quistorpa. Jednocześnie należy zaznaczyć, że sama decyzja w sprawie wpisania zabytku do rejestru (dec. wkz znak: DZ-4200/31/O/2004 z dnia
24.06.2004 r.) nie przesądza o dalszym sposobie postępowania konserwatorskiego z zabytkiem, w tym nie wyklucza możliwości jego częściowej lub całkowitej odbudowy. Ustalenia takie dokonywane są przez właściwy organ ochrony zabytków w toku postępowania w sprawie wydania pozwolenia konserwatorskiego na realizację inwestycji. Co do zasady, działania związane z odbudową zabytków nie mieszczą się w katalogu działań konserwatorskich. Doktryna konserwatorska dopuszcza takie działania jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach.
Przygotowana koncepcja projektowa miała jedynie na celu rozpoznanie możliwości przeprowadzenia działań rewitalizacyjnych i takiego zagospodarowania zabytku, które zapewniłoby jego większą dostępność społeczną oraz przyczyniło się do zwiększenia atrakcyjności zabytku dla potrzeb turystycznych i w żadnym przypadku nie może być traktowana jako projekt realizacyjny. Tym samym Miasto nie zlecało opracowania kosztorysu inwestorskiego realizacji prac wg zleconej koncepcji i nie zaplanowało środków budżetowych na ten cel.
3. Zgodnie z warunkami Porozumienia zawartego pomiędzy Wojewodą Zachodniopomorskim a Prezydentem Miasta Szczecina z dnia 31 lipca 2012 r. w sprawie powierzenia prowadzenia spraw oraz wydawania decyzji administracyjnych (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2012 r. poz. 182 ze zmianą) nadzór konserwatorski nad zabytkiem sprawowany jest przez Zachodniopomorskiego Konserwatora Zabytków, gdyż wieża Quistorpa pozostaje na terenie zarządzanym przez Zakład Usług Komunalnych. Obowiązkiem zarządcy, jako posiadacza zabytku, jest sprawowanie nad nim opieki, w tym prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy zabytku oraz zabezpieczenie i utrzymanie zabytku w sposób zapewniający trwałe zachowanie jego wartości. Teren wokół wieży Quistorpa (oddział leśny 81p) jest stale monitorowany przez pracowników Wydziału Lasów ZUK w ramach obowiązków służbowych, w tym regularnie sprzątany. Wejście do podziemi wieży zostało zabezpieczone przez ZUK w 2017 roku, celem ochrony nietoperzy. Jest ono notorycznie niszczone przez wandali. W 2018 roku kratę zabezpieczającą wejście do podziemi naprawiano trzy razy. W roku bieżącym naprawiano kratę w miesiącu styczniu.
Odnosząc się do zagadnienia „zmiany nazwy zabytku na polską” pragnę zauważyć, że obecna nazwa zabytku jest wersją spolszczoną niemieckiej nazwy Quistorpturm. Wieża widokowa na Wzgórzu Arkony, w płn.-zach. Części Szczecina, została zbudowana w latach 1900-1904 na zlecenie Martina Quistorpa, dla upamiętnienia postaci ojca fundatora – Johannesa Quistorpa. Johannes Heinrich Quistorp (1820-1899) był znanym szczecińskim kupcem i przemysłowcem, a także filantropem, fundatorem licznych szkół, zakładów leczniczych i opiekuńczych. To jemu Szczecin zawdzięcza najwyższej jakości przestrzenie mieszkalne i rekreacyjne – willową dzielnicą Pogodno (d. Westend), Park im. Kasprowicza (d. Quistrop Park) i Jasne Błonia im. Jana Pawła II (d. Quistorp-Aue). Uwzględniając zasługi Quistoropa dla jakości przestrzeni publicznej w mieście, którą podziwiają i z której do czasów obecnych chętnie korzystają zarówno mieszkańcy jaki i przyjezdni, trudno obecną nazwę zabytku uznać za budzącą negatywne konotacje. Pragnę również zauważyć, że nazwa „Wieża Quistorpa” stanowi tradycyjną, historyczną nazwę zabytku i jako taka została wymienna w w/w decyzji wojewódzkiego konserwatora zabytków w sprawie wpisania zabytku do rejestru.