Protokół z posiedzeń komisji Rady Miasta

PROTOKÓŁ NR 0012.1.67.2022
Z POSIEDZENIA 
KOMISJI DS. BUDŻETU I ROZWOJU
Z DNIA 29 LISTOPADA 2022 ROKU

Początek posiedzenia - 10:00
Zakończenie posiedzenia - 13:00

Posiedzenie Komisji otworzył i przewodniczył obradom p. Paweł Bartnik - Przewodniczący Komisji.

W posiedzeniu uczestniczyli członkowie Komisji oraz osoby zaproszone wg załączonych list obecności załącznik nr 1 i 2.

Po stwierdzeniu prawomocności posiedzenia (quorum i prawidłowość zwołania posiedzenia)
Przewodniczący poinformował o obowiązującej klauzuli informacyjnej o przetwarzaniu danych osobowych i zaproponował następujący porządek dzienny posiedzenia:

Ad. pkt. 1.
Rozpatrzenie wniosków w sprawie zmian do porządku obrad.

Nie zgłoszono.

Ad. pkt. 2.
Przyjęcie protokołu z ostatniego posiedzenia Komisji.

Protokół z posiedzenia w dniu 15 listopada 2022 r. został przyjęty w wyniku głosowania: za-6; przeciw-0; wstrzym.-0.

Ad. pkt. 3.
Przedstawienie projektu budżetu Miasta na rok 2023.

Dorota Pudło – Żylińska Skarbnik Miasta – omówiła projekt budżetu. Powiedziała, że jest to jeszcze trudniejszy budżet niż ten, który procedowali rok temu. Miasto jest w innym miejscu pod względem czynników makroekonomicznych i bieżącej sytuacji. Jest to budżet kontynuacji, utrzymania i kończenia procesów inwestycyjnych, które są rozpoczęte w mieście. Starają się utrzymać nadwyżkę operacyjną tak, aby ona dała możliwość obsługi zadłużenia pod względem kapitałowym i odsetkowym, ale także wygenerowała środki, które zasilają budżet majątkowy. Stara się też utrzymać w ryzach wydatki bieżące przy obecnym poziomie inflacji, która za ostatni okres październikowy wyniosła blisko 18% oraz przy kwestii związanej z ustawowym wzrostem najniższej płacy minimalnej na poziomie blisko 20% powoduje, że problemów ze zbilansowaniem dokumentu było bardzo dużo. W roku 2023 będzie jego wiele zmian ponieważ, gdy środków jest ograniczona ilość to należy w sposób bardzo celowy zarządzać tymi środkami. Konstrukcja budżetu podobnie jak w zeszłym roku, ze względu na ograniczoną ilość środków ma wysoki poziom rezerw. Ten poziom utrzymuje się blisko 164 mln zł. Z tego rezerwa ogólna wynosi ponad 10 mln, natomiast rezerwy celowe są na poziomie 153 mln zł. W rezerwach ogólnych są zabezpieczone dodatkowe środki na wydatki związane z mediami, bieżące wydatki związane z uruchomieniem nowych obiektów, na odprawy emerytalne i nagrody jubileuszowe – czyli obligatoryjne świadczenia pracownicze, a także na realizację wpłat w ramach pracowniczych planów kapitałowych, na realizację zadań związanych z usługami transportowymi, z zakresu pomocy społecznej, a także z zakresu oświaty i wychowania. Oraz najważniejsza, która sprawiła największe wyzwanie ze względu na kwotę to rezerwa na regulację wynagrodzeń w jednostkach organizacyjnych miasta. Ze względu na wysoki poziom wzrostu kwoty najniższego wynagrodzenia, gdzie najniższa płaca ma się kształtować na poziomie 3600 zł, Prezydent podjął decyzję, że należy utrzymać zróżnicowanie siatki płacowej i w związku z tym przewidziano regulacje w wysokości 600 zł na etat we wszystkich jednostkach organizacyjnych miasta łącznie z instytucjami kultury. Tą regulacją zostanie objętych ok. 7 tys. etatów, a roczny skutek tej regulacji dla budżetu wynosi 61 mln 700 tys. zł. Dla przypomnienia dodała, że w latach ubiegłych rezerwy na wzrost wynosiły 15, a w niektórych latach ok. 20 mln zł. To bardzo duże wyzwanie, aby tę rezerwę można było  umieścić w wydatkach bieżących. Dodatkowo przewidziano rezerwę na zdarzenia kryzysowe, która jak w zeszłym roku rozbita jest na część majątkową w wysokości ponad 17,5 mln zł i część bieżącą, która jest na poziomie 1 mln zł. W wydatkach majątkowych jest rezerwa związana z realizacją SBO w wysokości ponad 17,5 mln zł. Dodała, że ta formuła konstruowania budżetu gwarantuje bieżąco – operacyjne zarządzanie. Omówiła podstawowe parametry budżetowe. Poziom dochodów ogółem jest wynosi 3 036 139 740 zł, z tego dochody bieżące stanowią 2 693 997 000,00 zł, a dochody majątkowe 342 142 000 zł. Poziom wydatków ogółem 3 201 491 000 zł, z tego wydatki bieżące bez obsługi długu 2 474 574 000 zł i wydatki majątkowe 658 538 000 zł. Koszty związane z obsługą długu, koszty odsetkowe na przyszły rok to kwota 68 378 000,00 zł oraz wydatki kapitałowe 55 447 000,00 zł. Przy tych parametrach finansowych bilans bieżący, czyli nadwyżka operacyjna (różnica między dochodami bieżącymi a wydatkami bieżącymi pomniejszonymi o koszty obsługi długu) wynosi 219 mln 422 tys., z tego na pokrycie obsługi zadłużenia przewidziane jest ponad 123 mln zł, reszta zasila budżet majątkowy. Deficyt budżetowy planowany na przyszły rok to 165 mln 352 tys. Natomiast źródła finansowania to przede wszystkim wolne środki powstałe z rozliczenia bieżącego wyniku budżetowego, który przewidujemy na podstawie prognoz przedłożonych przez dysponentów realizujących wydatki budżetowe w różnych sferach oraz przewiduje się spłatę pożyczki udzielonej w latach wcześniejszych jednej ze spółek oraz przewiduje się wykorzystanie ostatniej transzy kredytu w ramach EBI, w wysokości 197 mln zł. Struktura dochodu utrzymuje wyraźnie tendencję wzrostu w strukturze dochodów bieżących. Jest na poziomie ponad 89 tys. zł, ze względu na to, że kończy się stara perspektywa unijna. Dopóki nie będzie nowych projektów, to źródło pochodzące z UE zaczyna być coraz mniejsze. W kwestii struktury wydatków bez obsługi długu powiedziała, że 79% wydatków budżetu, stanowią wydatki bieżące, natomiast 659 mln zł to wydatki majątkowe, stanowią 21% wydatków budżetowych. Widać zmniejszające się możliwości inwestycyjne miasta, gdzie poziom wydatków planowanych na przyszły rok jest o blisko 300 mln zł niższy niż w latach ubiegłych. W strukturze dochodów budżetowych największą pozycją pozostaje subwencja oświatowa, która stanowi 22,4% dochodów miasta, niemniej jednak nie pokrywa wydatków w sferze oświaty. Poziom dofinansowania założony na rok 2023 ze środków własnych przekracza 293 mln zł. Drugim źródłem w dochodach są dochody z PIT i CIT. Sposób finansowania i wyliczania kwoty od stycznia 2022 r. zmienił się, ze względu na wprowadzenie reform podatkowych. W tej chwili samorządy są zasilane kwotą wyliczoną jeszcze na podstawie wcześniejszych WPF. Zasilanie odbywa się w formie transz, po 1/12. Zarówno transfer podatku od osób fizycznych jak i od osób prawnych nie są powiązane bezpośrednio z kwotami podatku wypracowanymi przez mieszkańców danej jednostki samorządu terytorialnego. W 2022 r. oprócz podstawowego PIT na poziomie 613 mln zł, miasto dostało również dodatkowe środki w ramach tzw. dodatkowego PIT, w wysokości niecałych 86 mln zł. Planu jest taki, aby zakończyć ten rok nadwyżką środków, która jednocześnie zasili budżet przyszłego roku. Informacje uzyskane przez miasto z Ministerstwa Finansów w zakresie PIT to kwota niespełna 583 mln zł i CIT – 81 493. Łącznie 664 028 000, a dla porównania w roku 2021 była to kwota 758 803 000. To źródło finansowania miało jeszcze jedną zaletę. Ze względu na to, że bezpośrednio było powiązane ze wzrostem płac, powstała naturalna rezerwa, która tworzyła się w trakcie roku i stanowiła źródło finansowania wszystkich tych wydatków, które nie były przewidziane w trakcie roku. W tej chwili takiego elastycznego źródła nie ma. Pozostałe pozycje dochodowe to są wpływy z opłat i usług, m.in. wzrost opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi w wyniku podjętej uchwały – kwota wpływów na rok 2023 to o 12 mln większa niż w roku 2022 – budżet na poziomie 152 mln zł, pozostałe opłaty są to opłaty z różnych usług publicznych świadczonych przez jednostki organizacyjne miasta. Dochody ze sprzedaży majątku i dochodach podatkowych. Miasto posiada własne źródło w postaci podatków i opłat lokalnych, czyli podatek od nieruchomości, który zaplanowany jest na rok następny na poziomie ponad 323 mln zł. Pozostałe dochody to dotacje na realizację zadań zleconych i środki zewnętrze z budżetu UE. Wydatki bieżące bez obsługi długu, to rozkład na poszczególne sfery pozostaje niezmienny. Największą sferą wydatków bieżących pozostaje edukacja i nauka – ponad 980 mln zł, z tego środki własne stanowią 293 mln, pozostałe są to subwencje i dotacje. Zdecydowanie widać zmniejszenie wydatków w sferze pomocy społecznej i ochrony zdrowia. Jest to efekt przeniesienia realizacji zadania „Program 500+” do ZUS. W budżecie 2022 roku wypłaty te, były częściowo realizowane przez Szczecińskie Centrum Świadczeń Rodzinnych, natomiast od 01 czerwca 2022 w zadanie całości zostało przeniesione do obsługi przez ZUS. W budżecie na 2023 nie ma zaplanowanych środków ani po stronie dochodowej ani po stronie wydatkowej na realizację tego zadania. W efekcie widać spadek na tym zadaniu. Transport i komunikacja – poziom wydatków zaplanowanych na przyszły rok to poziom 350 mln zł, przy czym ponad 16 mln zł jest nowo utworzoną rezerwą, która ma stanowić dodatkowe źródła zasilenia w tej sferze. Gospodarka komunalna – 258 mln zł i pozostałe wydatki 529 mln zł (od administracji, przez sport, kulturę i turystykę i pozostałe sfery, które realizuje miasto). Program inwestycyjny, o którym będzie mowa za tydzień w szczegółach omówi Prezydent Przepiera. Niewątpliwie zbliżamy się do momentu wyhamowania inwestycji w mieście. W układzie wieloletnim przedstawiono programy inwestycyjne, które miasto realizowało. Lata 2020 – 2022 to historyczne poziomy wydatków majątkowych miasta. Od 2023 roku zdolność własna do generowania nadwyżek operacyjnych przy tym poziomie wydatków bieżących kończy się i w związku z tym środki na wydatki majątkowe w latach następnych, które miasto może przeznaczyć dramatycznie maleje. Rok 2023 będzie bardzo trudnym rokiem i też wszystko zależy od uwarunkowań makroekonomicznych, od tego na jakim poziomie będzie się kształtowała inflacja i czy uda się ją ograniczyć, zatrzymać, czy nadal będzie rosła. Wszystko zależy od tego, jak będą się zachowywały ceny mediów, ale tez ceny związane z paliwami. To będzie największe wyzwanie. Te wszystkie parametry będą starali się monitorować na bieżąco. Dodała, że przed nami bardzo ciężki rok i bardzo trudny budżet. W kwestiach formalnych powiedziała, że projekt budżetu jak i WPF muszą być zaopiniowane przez RIO. Oba te dokumenty dostały pozytywne opinie, bez uwag z kolegium RIO.

Radny Łukasz Kadłubowski podziękował i powiedział, że budżet jest przygotowany profesjonalnie, przejrzyście i dostępnie dla wszystkich. Dodał, że jest przerażony sytuacją finansową Miasta i przyszłymi wpływami, które zostały w mocny sposób ograniczone. PIT nie jest odzwierciedleniem realnych wypracowanych kwot przez mieszkańców miasta ze względu na zmiany podatkowe, ale również na sposób zmiany wypłaty podatku PIT. Porównał plan budżetu miasta i plan budżetu państwa i o dziwo, mimo że zaszły zmiany podatkowe, które zwiększyły dochody mieszkańców, ale jest również wzrost dochodów z podatku PIT w budżecie państwa. Jest to dla niego niezrozumiałe. Wydawało mu się, że analogiczny ubytek powinien być też w budżecie państwa, ale sposób wypłacenia podatku ma znaczący wpływ. Szczecin zamiast 918 mln zł, dostanie 583 mln zł. Poprosił o rozwinięcie, dlaczego Szczecin ma tak znaczący ubytek, a budżet państwa ma wzrost. Zapytał o rezerwę na komunikację miejską. W najbliższym czasie będzie obniżona stawka podatku VAT na paliwo do 23%. W projekcie budżetu widzi, że kwota za wozokilometr jest na poziomie 9 zł. Czy ta kwota uwzględnia już potencjalną zmianę wzrostu ceny paliw. Na jakim poziomie jest przyjęta cena paliw przez spółki komunikacyjne miasta.

D. Pudło – Żylińska odpowiedziała, że do 2019 r. trendy budżetu państwa pokrywały się w realizacji dochodów z tytułu PIT z trendami jednostek samorządu terytorialnego. To był PIT wypracowany przez mieszkańców różnych jednostek samorządu, który później był regulowany procentowo biorąc pod uwagę tzw. udział mieszkańców poszczególnych rejonów w tworzeniu globalnego dochodu. Kwota ogólna został procentowo podzielona i dystrybuowano ją się do poszczególnych jednostek. To co zostawało w budżecie, pokrywało się z tym co przekładało się na budżety samorządów lokalnych. Od 2019 r. rozpoczęły się reformy dotyczące podatku PIT. Poszczególne elementy tej reformy to przede wszystkim obniżenie stawek podatkowych, zwolnienie osób do 26 r.ż. To był pierwszy moment kiedy samorządy odnotowały realny spadek dochodów z tego źródła. Rewolucja nastąpiła od 01 stycznia 2022 r., kiedy zmieniono cały system zasilania. Wyliczono kwotę referencyjną, tylko, że ją wyliczono w I półroczu roku 2021, bazując na wieloletnich prognozach finansowych jst. Dzisiaj już nie pamiętamy, ale te wieloletnie prognozy finansowe, które mięliśmy na początku 2021 r. były tworzone w cieniu lockdown’u 2020 r. W roku 2020 było nagłe zatrzymanie świata, co spowodowało, że wszyscy w tym samorządy, bardzo zredukowały swoje prognozy finansowe na lata następne i wszyscy w realny sposób ograniczyli dochody. I te dochody, które były w tych WPF stały się wyjściem dla Ministerstwa Finansów do wyliczenia kwoty referencyjnej dla poszczególnych jst i współczynnikiem partycypacyjnym podzielonych na samorządy. Efektem tych działań, było to, że to co było zaplanowane, od tego co było zrealizowane, było mocno rozbieżne. Pod koniec 2021 r. pojawiły się nagle dodatkowe środki. Była to tzw. subwencja rozwojowa, w wysokości 100 mln zł. Źródłem były wypracowane dochody w budżecie państwa. Aktualnie widząc rozbieżności, pojawia się dodatkowy PIT, który zasila jst i to jest niecałe 86 mln zł. Najistotniejszą rzeczą dla finansów publicznych jest przewidywalność i stabilizacja. Żeby reguły dystrybucji środków były przejrzyste, czytelne, stałe i ciągłe. Z tego względu, że samorządy nie działają ad hoc, tu nie podejmuje się decyzji z dnia na dzień, tu realizacja zadań publicznych wymaga zapewnienia ciągłości działania i przewidywalności tego działania. Nieprzewidywalne jednorazowe transfery, które pojawiają się w trakcie roku, są bardzo pożądane. One niestety nie gwarantują tego, że można coś zaplanować w dłuższej perspektywie. Bo te pieniądze są tu i teraz. Planować, zatrudniać ludzi, wprowadzać programy robi się w sposób długoterminowy i długofalowy. I ta zmiana redystrybucji i powiązania z realnymi wpływami niestety całkowicie zaburzyła, zdemolowała system finansowania jst. Dzisiaj mówimy o budżecie jednak w dalszej perspektywie należy mówić o zmianie zasilania jst, bo w połowie przyszłego roku może być problem z wypłacalnością. W odpowiedzi na koszty transportu powiedziała, że w przypadku spółek prawa handlowego stawka VAT’u jest bardzo istotna ze względu na płynność, jednak sam koszt z rachunku zysków i strat jest kwotą netto. W przypadku zakupu paliw VAT, który płacą dostawcy paliwa, stanowi podstawę odliczenia. Teoretycznie dla wyniku finansowego spółek zmiana stawki będzie neutralna. Po prostu dzisiaj odliczają 8% a będą odliczać 23%. Ta rezerwa, którą utworzono obejmuje wszystkie zdarzenia, które w transporcie mogą się pojawić w przyszłym roku, a czas pokaże czy ta rezerwa wystarczy nam na kwartał, na pół roku, czy może na rok. Będą na bieżąco zarządzać tj. innymi sferami.

Radny Roman Lewandowski poprosił o podanie w rozbiciu dochodów podatkowych PIT i CIT oraz w rozbiciu na lata.

D. Pudło – Żylińska odpowiedziała, że w projekcie budżetu w części opisowej informacje nt. dochodu z tytułu PIT i CIT znajdują się na str. 268. Odpowiedziała również, iż udział w podatku dochodowym od osób fizycznych w roku 2019 wyniósł 639 477 354 zł, w 2020 r. - 621 356 094 zł, w 2021 r. - 704 733 910 zł, w 2022 r. - 613 038 740 zł, w 2023 r. - 582 534 565 zł. Kwoty udziału w podatku dochodowym od osób prawnych w poszczególnych latach to: 2019 r. - 39 387 307 zł, 2020 r. 42 944 997 zł, 2021 r. - 54 069 243 zł, 2022 r. - 55 248 453 zł i 2023 r. - 81 493 812 zł.

Ł. Kadłubowski wracając do redystrybucji środków w okresie pandemicznym rozum działania rządu, że miała być to ochrona samorządów i ochrona ich dochodów. Jednak jak dzisiaj widać zmiana redystrybucji miała negatywny skutek dla dochodów, bo na poziomie państwa występuje wzrost dochodów PIT, a na poziomie samorządów jest ich spadek. Mimo, że w zeszłym roku realnie płace wzrosły o 13% to realnie powinna wzrosnąć też kwoty podatkowa kwoty PIT. Zapytał, czy jest wiedza dlaczego rząd nie wraca do sposobu redystrybucji, który był przed 01.01.2020 r. i czy można obliczyć kwotę PIT jaka by przysługiwała Szczecinowi, gdyby nie zmieniony sposób redystrybucji środków.

D. Pudło – Żylińska odpowiedziała, że zmiana sposobu zasilania jst była konsekwencją reformy w podatku dochodowym od osób fizycznych. Wprowadzając kolejne zwolnienia, część jednostek, szczególnie mniejszych, przestawało mieć udziały we wpływach z podatku dochodowego, w związku z tym założeniem tej zmiany i reformy, miał być bardziej sprawiedliwy podział środków z podatku dochodowego. Obecnie dodatkowy podział środków spowodował rozbieżności w drugą stronę. Generalnie na całej zmianie redystrybucji środków tracą jst, w których ponosi się największy ciężar wydatków publicznych z racji tego, że stanowią pewnego rodzaju centra oświatowe, sportowe, kulturalne. Dla większych samorządów, gdzie koszty związane z realizacją zadania publicznego, jakim jest transport zbiorowy, są dużo wyższe niż w małych samorządach. Podział w tej chwili faworyzuje mniejsze jst, bo są samorządy, które nigdy w strukturze dochodów nie miały udziałów w PIT, to przy budżecie ok. 10 mln po stronie dochodów, dostają transfer na poziomie blisko 3 mln zł z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych. Przekładając to na ilość tych jednostek, to pieniądz trafia do samorządów, ale nie do tych których de facto mieszkańcy wypracowali.

Radna Jolanta Balicka zapytała o szacunki – ile GMS straciła z tytułu zmiany w redystrybucji udziału w PIT w 2022 r. a ile straci w 2023 r. Czy w rezerwie na komunikację ujęte są też planowane podwyżki dla kierowców i motorniczych, czy będą w kwotach przedstawionych w wysokości 600 zł/osobę. Podsumowała, mówiąc, że ten projekt jest najbardziej niepokojącym budżetem od kilkunastu lat, jednak cieszy się, że podjęto decyzje, że środki będą przekazane na dokończenie inwestycji i SBO.

D. Pudło – Żylińska odpowiedziała, odnośnie szacunków. Powiedziała, że reforma w podatku dochodowym od osób fizycznych, która odbywa się od 2019 r., prognozy miasta obarczone są marginesem błędu. Przy założeniach zachowania trendu wzrostu i powiązania ze wzrostem gospodarczym oraz wzrostem płacy minimalnej, we wprowadzeniu do budżetu zapinano symulację miasta, jak wg przyjętych parametrów wzrostu płac, kształtowałby się potencjalnie wpływy z PIT na lata następne: 2022; 2023 i 2024. Z założenia utrzymanie wzrostu tego samego trendu, co wzrost płacy pozwalał oszacować, że teoretycznie przy tak dużym poziomie w wynagrodzeniu kwoty te rok rocznie wzrastałyby o 50 mln zł. Należy pamiętać, że najniższa płaca w przyszłym roku łącznie wzrośnie o blisko 20%, co też wygeneruje dodatkową presję płacową pozostałych pracowników. Jeżeli chodzi o (linia czerwona na wykresie 6) są to realne wpływy wg Ministerstwa Finansów, a przerywana linia jest to dodatkowy transfer dodatkowego PIT-u, który otrzymaliśmy w IV kwartale 2022 r. W związku z tym, jeżeli przyjęlibyśmy prognozę realizacji bez zmian przepisów, to ubytek do 2024 r., łącznie dla budżetu miasta za te wszystkie lata to ok. 952 mln zł. Patrząc bardzo realnie, czyli rok do roku w wartościach nominalnych, na to co jest w budżecie na rok 2023, do przewidywanego wykonania roku 2022 to w wartościach nominalnych jest to kwota 116 mln zł. Rok 2023 budżet do przewidywanego wykonania roku 2022, który uwzględnia już dodatkowe 86 mln zł dodatkowego PIT.

Radna Edyta Łongiewska – Wijas stwierdziła, że projekt budżetu na 2023 jest mocno zbliżony do 2019 r. Odnosi wrażenie, że lata 2020, 2021, 2022, ten czas się nie powtórzy. Pamięta uchwalany budżet w 2018 r. i odnosi wrażenie, że analizuje się podobną strukturę budżetu. Uważa za klęskę, iż samorządy znalazły się w takiej sytuacji. Zapytałą, czy to nie jest sytuacja, w której byliśmy już w 2019 r. Jeżeli nie, to w jaki istotny sposób projekt budżetu na 2023 różni się od wykonania z 2019 r. Ma świadomość, że działamy w innym kontekście finansowym ze względu na inflację i rosnące ceny prądu. Zapytała, gdzie są istotne różnice między tymi dwoma latami. Poprosiła o przesłanie opinii. Zapytała o otwartą debatę z zaangażowaniem naukowców. Prosi o to aby kontynuować dobre tradycje. Poprosiła o przesłanie zestawienie wydatków bieżących i majątkowych na kulturę – projektu oraz planowanego wykonania na 2022 r. i 2023 r. W związku z informacją o nadwyżce operacyjnej i udzieleniu pożyczki dla jednej z naszych spółek, zapytała o jaką pożyczkę chodzi, w jakiej wysokości i na co. Zapytała też o wydatki na opiekę społeczną. Dodała, że widać tu najbardziej radykalny spadek wydatków w budżecie i jednocześnie niemal 100% środków przeznaczonych na organizacje pozorządowe (2 mln zł, które były przypisane do kultury w programie współpracy z organizacjami pozarządowymi na 2023 r., zostały przesunięte na zwiększenie środków na opiekę społeczną). Zapytała o wydatki na sprawy społeczne, ogromny spadek z 500, 600 czy 700 mln zł do wydatków na poziomie 356 mln zł w przyszłym roku. Zapytała też z czego będzie miasto rezygnować, jakim kosztem wydatków w obszarze spraw społecznych ten spadek zastąpi. Poprosiła również o informację nt. rezerw. Powiedziała, że pierwszy raz z tak dużą rezerwą radni zetknęli się, gdy był czas pandemii. Wówczas te duże rezerwy były uzasadnione. Poprosiła o pokazanie w tabeli czy na wykresie, jak te rezerwy na przestrzeni lat, i ta pandemiczna i obecna na 2023 r., jak się kształtują, jakie są zależności wielkościowe, finansowe pomiędzy nimi. Zapytała, czy budujemy jeszcze większą rezerwę.

D. Pudło – Żylińska odpowiedziała, w kwestii wydatków na kulturę w zestawieniu zadaniowym, że cały raport zostanie wygenerowany i przesłany pocztą elektroniczną. W odpowiedzi na pytanie: co nowego w budżecie? odpowiedziała, że jst to przede wszystkim administracja samorządowa, czyli wykonywanie zadań własnych i zleconych. Mówiąc o rzeczach nowych czy dodatkowych to wszystko zadania nieobligatoryjne i dzięki temu, że ma się dodatkowe środki można wprowadzać je w ramach rozwoju. Porównanie budżetu z 2019 do 2023 jest trudne z tego względu, że teoretycznie jesteśmy na tych samych poziomach nominalnych. W 2019 wydatki bieżące były na poziomie 2 mld 213 mln, dzisiaj mamy 2 mld 474 mln zł. W 2019 r. płaca minimalna była w wysokości 2 800 zł, a w 2023 to kwota 3 600 zł. Zatrudniając 100 pracowników łatwo sobie przeliczyć dzisiejsze koszty, ile będzie kosztować w przyszłym roku i jakie będą poszczególne koszty. Samo utrzymanie obiektów, instytucji kultury, jednostek budżetowych, infrastruktury, za którą miasto odpowiada, to są największe wyzwania. Pula dodatkowych środków, która mogła być przeznaczana na dodatkowe rzeczy, prorozwojowe, zdecydowanie się kurczy. W kwestii zmian – ustawodawca wprowadza nowe zadania, część zadań wyprowadza. Sam ten rok wprowadził duże zamieszanie, chociażby w SCŚR. W grudniu 2021 r. przepisy prawa mówiły, że wypłata świadczenia 500+ przechodzi od 01 czerwca 2022 r. do ZUS. W związku z tym rozpoczęto proces zagospodarowywania pracowników tak, aby nie zwalniać pracowników, tylko w ramach struktury jednostek budżetowych byli przenoszeni do innych zadań. A w 2022 r. rozpoczęła się wojna na Ukrainie i zaczęły pojawiać się nowe świadczenia – zadania tj. związane z wypłatą 300+, wypłata 40+, wypłata dodatku osłonowego, dodatków węglowych, różnego rodzaju rekompensat źródła ciepła. To również wymaga zasilenia w pracowników, sprzęty, pomieszczenia, obsługę. Porównanie na wprost poza obligatoryjnymi zadaniami a całą resztą, czyli otoczeniem makroekonomicznym i otoczeniem formalno-prawnym 2019 do 2023 to dwa światy, które trudno porównać.

Edyta Łongiewska – Wijas zapytała jak to wygląda od strony inwestycyjnej.

D. Pudło – Żylińska krótko odpowiedziała, w kwestii budżetu inwestycyjnego, który jest w kompetencjach Michała Przepiery Zastępcy Prezydenta. Z jej perspektywy, czyli służb, które odpowiadają za zabezpieczenie źródeł finansowania należy pamiętać, że proces inwestycyjny to jest coś co przypomina kulę śnieżną. Najpierw należy ten proces przygotować, potem odpowiednio przygotować dokumentację i następuje wykonać. Wykres 8 – wydatki majątkowe budżetu Miasta w latach 2014-2025 – obrazuje wykorzystanie także źródeł zewnętrznych. Miasto starało się zawsze, aby realizować te inwestycje, kluczowe dla miasta, duże inwestycje, czy to w sferze gospodarki komunalnej czy kultury, szukać zewnętrznych źródeł finansowania, aby nie brać całości ciężaru własnych wydatków budżetowych. Wykres 8 przedstawia pokrycie, maksymalne wykorzystanie, gdzie można było skorzystać z zasilania zewnętrznego. Rok 2019 był rokiem rozpoczynających się inwestycji, był to etap projektów, szczególnie drogowych (Krygiera, Międzyodrze). A kulminacja wydatków, czyli kończenia projektów, dużych kubaturowych, jak stadion, drogowe węzły Łękno, Głębokie przypada na lata 2020-2021-2022, gdzie projekty się kończą. Stąd też ten historyczny poziom wydatków. Miasto chce jak najwięcej skorzystać z dofinansowania, szczególnie projektów „torowych”. Na ten projekt jest jeszcze możliwość sięgnięcia po zewnętrzne źródła dofinansowania. Odpowiedziała na kolejne pytanie, że Miasto zbliża się do takiego momentu, gdzie z części rzeczy, do których się przyzwyczailiśmy, które były normą, pewnym wypracowanym standardem, póki co będą zawieszane, m.in. debata, która przez ostatnie 2-3 lata, w formie wideokonferencji, była prowadzona, ze względu na ograniczenia finansowe, zrezygnowano z niej i zastąpiono ją wystąpieniem o opinię. Ekonomiści, którzy do tej pory uczestniczyli on-line w debacie, zgodzili się na wyartykułowanie swoich spostrzeżeń, uwag, wniosków w formie krótkich opinii, które będą tym zamiennikiem tegorocznej debaty nad projektem budżetu 2023. Powiedziała, że te opinie zostaną udostępnione radnym. W kwestii pożyczki odpowiedziała, że mówiła o pożyczce ale nie w kontekście udzielenia tylko spłaty. W roku 2019 została udzielona pożyczka z budżetu miasta w wysokości 45 mln zł dla spółki Zakład Unieszkodliwiania Odpadów, czyli Spalarni. Zgodnie z harmonogramem, do dnia dzisiejszego spółka spłaciła 35 mln zł, zostało do spłaty 10 mln zł, które jest przewidziane do spłaty na rok 2023 i będzie stanowiło źródło finansowania deficytu Miasta. W kwestii pomocy społecznej odpowiedziała, że z wykresu 7: Wydatki bieżące bez obsługi zadłużenia budżetu Miasta wg sfer w latach 2018-2023 wynika, jak budżet jest nieporównywalny rok do roku, wszystko jest uzależnione od zadań które miasto realizuje i na pomocy społecznej najlepiej widać. W latach poprzednich miasto realizowało wypłatę świadczenia 500+. W ramach tego świadczenia wypłacono w 2021 r. ponad 378 mln zł. W związku z tym, że w roku 2023 miasto nie będzie wypłacało tego świadczenia, od kwoty 724 mln należy odjąć 378 mln i wychodzimy na poziom 356 mln. Natomiast w budżecie 2022 roku, wypłacaliśmy świadczenie przez okres 5 miesięcy i wypłata świadczenia to kwota 158 mln zł i jej również nie ma w budżecie. To jest efekt przeniesienia realizacji zadania, ale też źródeł finansowania do ZUS. Podstawową zasadą tworzenia budżetu jest to, że określa się możliwości finansowe, czyli generuje poziom dochodów budżetowych, a potem niezależnie od sfer, które te dochody wytworzyły, zasila się sfery realizujące poszczególne zadania publiczne. Najważniejsza jest kwestia alokowania środków wg klucza priorytetów i realizacji obligatoryjnych zadań. Nie chce wypowiadać się za wydziały merytoryczne, za Panią Prezydent Rogaś w kwestii pomocy społecznej. Jest to sfera bardzo wrażliwa, wymagająca. Zakres usług pomocy społecznej jest bardzo szeroki, od prowadzenia cało dobowych placówek zajmujących się seniorami, ale także dziećmi w ramach instytucjonalnej pieczy zastępczej czy w realizacji innych świadczeń tj. świetlice środowiskowe czy programy dedykowane walce z bezdomnością. Nie czuje się merytorycznie umocowana, żeby przybliżać zakres. Myśli, że szczegółowo jakie wydatki zaplanowano i w ramach jakich zadań publicznych będą realizowane zostanie omówiony na resortowych komisjach przez merytorycznych dysponentów i resortowego prezydenta.

Edyta Łongiewska – Wijas prosi o szczegółowe informacje, dotyczące przesunięć środków w sektorze spraw społecznych, dlaczego środki zostały przesunięte. Czy dlatego, że wynikają z obligatoryjnych zadań w sektorze spraw społecznych, których to w sektorze kultury jak należy rozumieć – nie ma, chociaż one są.

Paweł Bartnik Przewodniczący Komisji powiedział, że jeśli są różne wydatki obligatoryjne to należy je wybrać. Budżet to kwestia posiadanych pieniędzy z jednej strony i priorytetów, które sobie w ramach tych pieniędzy miasto może ustalić. Z wypowiedzi Pani Skarbnik zrozumiałem, że poza pieniędzmi inwestycyjnymi, ale one mają swoje źródło finansowania, w tym jest również budżet miasta i pożyczki itd., że wydatki bieżące mają największy problem dlatego, że źródło finansowania wydatków bieżących, których głównym dochodem był PIT, a jeszcze do tego subwencje, o których tu nie rozmawialiśmy, ale Pani Prezydent Rogaś może o tym powiedzieć – edukacja. Jak subwencja jest coraz mniejsza w stosunku do wydatków jakie miasto ponosi na edukację. Obecnie subwencja nie starcza nawet na pensie dla nauczycieli. Miasto musi do wszystkiego dokładać. Samo dofinansowanie oświaty to jest prawie 300 mln zł. Dodał, że od niedawna istnieje możliwość, zaciągnięcia kredytu na wydatki bieżące. Kiedyś można było jedynie wziąć kredyt na wydatki majątkowe.

D. Pudło – Żylińska odpowiedziała, że ta reguła dotycząca kredytu na wydatki bieżące jest bardzo złudna, bo jest tylko do 2025 r., a później nie wiadomo z czego należy spłacić taki kredyt.

Lidia Rogaś Zastępca Prezydenta Miasta wyjaśniła, kwestię wydatków obligatoryjnych na przykładzie oświaty. Powiedziała, że miasto prowadzi jeszcze szereg projektów, które są ponad to co bezwzględnie wykonać musi gmina, np. program wieloraczki, bon opiekuńczy Alzhaimer. Jeśli chodzi o nieporozumienie w przesunięciu środków na organizacje pozarządowe, to było zawirowanie, gdyż w ostatecznym rozrachunku był mln zł. Początkowo, na bardzo wczesnym etapie projektowania budżetu, były 2 mln, potem pojawiły się drastyczne cięcia – wartość środków spadła do 500 tys. zł, po czym w wyniku dodatkowo pozyskanych środków, Wydział Kultury otrzymał mln zł, który podzielono w połowie na mecenat, a w połowie na wspieranie organizacji pozarządowych. Nie chciałaby być źle rozumiana, że kultura jest nieobligatoryjna. Kultura jest bardzo ważna. W dyskusjach o budżecie podkreślano, że miasto ma zadania niezbędne do wykonania, są też te dobrowolne, ale nie można doprowadzić do tego, że kultura przestanie istnieć. Jakiekolwiek straty w kulturze będą odbudowywane przez wiele lat. W Szczecinie kultura jest na bardzo wysokim poziomie. Szkoda byłoby to zaprzepaścić. Dodała, że na początku prac nad budżetem środki na tą sferę były na poziomie tego roku. Wróciła do omawiania sfery edukacji – że z budżetu wydatków własnych miasto musi dołożyć prawie 300 mln. Wynika to z wymogów formalnych i realizacji ściśle określonych zadań. Subwencja wzrośnie o 66 mln zł, natomiast wydatki o 220 mln zł. Subwencja wystarcza na coraz mniej, udział subwencji w wydatkach oświatowych maleje, w związku z tym musimy dokładać coraz więcej. To są dodatkowe zadania jak np. zatrudnienie w każdej szkole obowiązkowo, w przeliczeniu na każdego ucznia – logopedów, nauczycieli specjalistów, psychologów. Dodała, że specjaliści są potrzebni, jednak uważa, że liceum z pierwszej pięćdziesiątki w kraju nie potrzebuje logopedy, może potrzebuje więcej psychologów. Zasady są tak skonstruowane, wg sztywnych schematów. Wprowadzono je w trakcie roku budżetowego. Dodała, że jest wiele takich zmian w trakcie roku budżetowego, kiedy budżet jest zaplanowany i poukładany. Zwróciła uwagę na to, że to jest ogromna trudność w ogóle w zarządzaniu finansami, nie tylko w sferze oświaty, bo w pomocy społecznej pojawił nam się dodatek węglowy. Budżet musi być stabilny, zaplanowany z wieloletnim wyprzedzeniem.

Paweł Bartnik podsumował dyskusję. Powiedział, że w pierwszej kolejności Miasto ma problem z PIT’em i że gdyby PIT rósł tj. to było przewidywane, to powinniśmy mieć ponad 100 mln więcej, niż de facto co mamy mieć. Powinniśmy mieć większe wpływy z subwencji oświatowej, luka w pomocy społecznej rozłożyła się – wynika z zadań, częściowo z kosztów tych zadań, które i tak musimy realizować. Na to wszystko nałożył się wzrost kosztów transportu i luka między wpływem z biletów, a rzeczywistymi kosztami transportu jest coraz większa. Koszty a wpływy z biletów to różnica 155 mln zł. Zapytał o podwyżki pracownicze, czy 600 zł brutto podwyżki przypada na wszystkich pracowników w urzędzie i jednostkach – chodzi o administrację i obsługę. Czy w tę podwyżkę wliczeni są też pracownicy tzw. domów dziecka, gdyż to są pracownicy pomocy społecznej, nie podlegają oni karcie nauczyciela.

D. Pudło – Żylińska odpowiedziała, że jest 61 700 mln zł rezerwy na regulację płac. Zgodnie z założeniem tą regulacją zostaną objęci wszyscy pracownicy, wszystkich jednostek organizacyjnych miasta, w formie jednostki budżetowej czy instytucji kultury. To oznacza, że zarówno pracownicy Centrum Opieki nad Dzieckiem jak i pracownicy MOPR’u, MOSRiR’u, ZBiLK’u, ZDiTM’u i wszystkich jednostek również jednostek oświatowych, ale z wyłączeniem pracowników dydaktycznych. Wszyscy pracownicy jednostek oświatowych niebędący nauczycielami zostaną objęci podwyżką. Pracownicy instytucji kultury w stosunku do pracowników spółek transportowych tj. autobusy czy tramwaje, tu została zabezpieczona rezerwa na wzrost wynagrodzenia dla tych spółek, która naturalnie uwzględnia regulacje płacowe. Jednak należy pamiętać, że spółki działają na zasadach kodeksu spółek handlowych i w związku z tym miasto nie dokonuje automatycznie regulacji, tylko odbywa się to poprzez wynegocjowanie nowej taryfy na wozokilometr. W kompetencjach organów spółki leżą regulacje płacowe. Do tej pory zawsze starano się traktować te regulacje o charakterze ogólnym, analogicznie w podmiotach związanych z realizacją transportu publicznego, w związku z tym także ewentualne wzrosty wynagrodzeń dla kierowców i motorniczych są uwzględnione w rezerwie na transport, w analogicznej wysokości jak dla pozostałych pracowników instytucji miejskich.

Edyta Łongiewska – Wijas zapytała czy chodzi o 600 zł brutto i wprost na każde wynagrodzenie zostanie przeniesione, czyli nie mówi się o średniej kwocie 600 zł tylko o zwiększeniu wynagrodzenia wprost o tę kwotę brutto.

D. Pudło – Żylińska odpowiedziała, że nie chciałaby być źle zrozumiana. Generalnie w budżecie zabezpieczone jest 600 zł na etat realnie wykorzystany w każdej jednostce organizacyjnej miasta. Natomiast kwestie podziału tych środków w ramach poszczególnych struktur organizacyjnych, regulują zasady wypracowywane między poszczególnymi pracodawcami, a działającymi na ich terenie organizacjami związkowymi, jeżeli takowe są. Nie chciałaby literalnie powiedzieć, że każdy od góry do dołu dostanie 600 zł, bo jest to wypadkowa porozumień między poszczególnymi pracodawcami a organizacjami związkowymi i forma jak przy każdej regulacji płacowej, to forma pewnych kompromisów, które w każdej jednostce mają miejsce. Do tej kwoty będzie dodatkowa pula środków na tzw. narzuty. W kwestii rezerwy zaproponowała przygotowanie zestawienia jak wyglądały rezerwy na 01 styczeń za okres ostatnich 4 lat zarówno ogólnej jak i celowej. Takie zestawienie zostanie państwu przesłane, abyście mieli informację skondensowaną. Dodała, że rezerwa to pula środków, której zapis w budżecie jest tylko na 01 stycznia. Następnie w trakcie realizacji zadań, rezerwę przenosi się na konkretne pozycje planu finansowego konkretnej jednostki organizacyjne, czy to np. szkoły czy przedszkola. W trakcie roku, nie ma możliwości przedstawienia rezerw. Przygotuje i przekaże zestawienie, aby pokazać trendy w tworzeniu tych rezerw i zostanie ono przesłane.

Edyta Łongiewska – Wijas odniosła się do kwestii rezerwy. Powiedziała, że z jedną rzeczą jest jej trudno się zgodzić, mianowicie jak uchwalają radni rezerwę ogólną to rada nie wie w tej części na co Prezydent wykorzysta te środki.

D. Pudło – Żylińska odpowiedziała, że rezerwa ogólna jest obligatoryjna zgodnie z zapisem ustawy o finansach publicznych, że poziom minimalnej rezerwy ogólnej musi być na poziomie 0,1% wydatków bieżących danej jst. To są przewidziane przez ustawodawcę pieniądze na tzw. czarną godzinę. Naprawdę jest to ostanie źródło finansowania nagłych, niespodziewanych wydatków, które w trakcie roku pojawiają się chociażby z racji pojawiającego się nowego zadania do zrealizowania. Chce wszystkich uspokoić, gdyż przy ponad 3 miliardowym budżecie rezerwa ogólna na rok 2023 to kwota w wysokości niecałych 10,5 mln zł.

Ad. pkt. 4.
Projekt budżetu Miasta na rok 2023 - dochody i wydatki bieżące.

Ww. punkt został omówiony w pkt.3.

Ad. pkt. 5.
Sprawy różne i wolne wnioski.

Paweł Bartnik powiedział, że wpłynęła korespondencja (zał. nr 3 do protokołu) do Komisji Budżetu i Rozwoju oraz Komisji Budownictwa i Mieszkalnictwa w sprawie wypowiedzenia umowy dzierżawy. Dodał, że Komisja Budownictwa będzie zajmowała się tym tematem jako Komisja merytoryczna.

Jolanta Balicka dodała, że na posiedzeniu KBiM zostanie omówiony i wyjaśniony temat.

Wobec powyższego Komisja przyjęła pismo do wiadomości.

Na tym posiedzenie zakończono.