Zasłużeni obywatele

Anna Augustynowicz

Anna Augustynowicz ur. 1 kwietnia 1957 r. w Dębicy, absolwentka teatrologii Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie (1989). Debiutowała w 1989 roku inscenizacją sztuki Marka Koterskiego „Życie wewnętrzne" w Teatrze im. W. Bogusławskiego w Kaliszu. Uznanie przyniosła jej realizacja „Klątwy" Stanisława Wyspiańskiego wyreżyserowana w 1991 r. w Teatrze Współczesnym w Szczecinie. Rok później została dyrektorem artystycznym tej sceny, stanowisko to pełni do dziś. Reżyserowała na wielu renomowanych polskich scenach, m.in. w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, Teatrze Powszechnym w Warszawie, TR Warszawa, Wrocławskim Teatrze Współczesnym. Teatrze im. Stefana Jaracza w Lodzi. Zrealizowała cztery spektakle dla Teatru Telewizji.

Swój repertuar opiera przede wszystkim na współczesnej dramaturgii polskiej i zachodniej, chętnie sięga po teksty nowatorskie, burzące stereotypy zarówno w sferze myśli, jak i jeżyka, przygotowując ich prapremiery. Spektakle Anny Augustynowicz, choć nierzadko budzą kontrowersje, spotykają się z dużym uznaniem krytyków i publiczności. Przez ponad dwadzieścia lat pracy artystycznej stworzyła w Szczecinie własny, charakterystyczny i niepowtarzalny język interpretacji scenicznej. Uformowała teatr rozpoznawalny w Polsce, cieszący się zainteresowaniem i uznaniem krytyki.

Anna Augustynowicz jako pierwsza konsekwentnie wprowadzała na polskie sceny młodą dramaturgię poruszającą ważne problemy społeczne. Uważana jest wręcz za prekursorkę współczesnego języka teatru w Polsce. Maciej Nowak pisze we wstępie do „Wątroba. Słownik polskiego teatru po 1997 roku" (Warszawa 2010), uzasadniając nadanie takiego właśnie tytułu owej publikacji: „Nie jest to [...] wątroba przypadkowa. Pochodzi ze sztuki Wernera Szwaba „Zagłada ludu, albo moja wątroba jest bez sensu", wyreżyserowanej przez Annę Augustynowicz. [...] To jedna z pierwszych inscenizacji nurtu obdarzonego wkrótce mianem „nowego teatru" [...] Annę Augustynowicz uznać trzeba za prekursorkę tych zmian. Jej „Młoda śmierć" z roku 1996 otworzyła polski teatr na tematykę społeczną [...] ". Charakterystyczna dla całej twórczości Anny Augustynowicz jest zarówno podkreślana często przez reżyserkę społeczna rola teatru, jak i zdolność do podejmowania dialogu z publicznością w tematach trudnych i bliskich człowiekowi, przy zachowaniu wysokiego poziomu dyskusji .

Obecnie reżyserka uznawana jest za jedną z najważniejszych postaci w polskim najnowszym teatrze. Tworząc spektakle od ponad dwudziestu lat, przeszła kilka etapów artystycznego rozwoju, docenionego przez krytyków i badaczy - udany debiut, rozwój wyrazistego języka teatralnego oraz osiągnęła pozycję „mistrzyni". Symbolicznym zaznaczeniem pozycji mistrzowskiej jest w polskim życiu teatralnym udział w prestiżowym Festiwalu Sztuki Reżyserskiej „Interpretacje" w Katowicach, którego Anna Augustynowicz była pierwszą laureatką (1998 - Laur Konrada za reżyserie sztuki Wernera Schwaba "Moja wątroba jest bez sensu albo zagłada ludu"). W 2011 roku w finale konkursu odbył się „pokaz mistrzowski" publiczność zobaczyła wtedy spektakl „Migrena" w jej reżyserii.

Augustynowicz jest laureatką niemal wszystkich najważniejszych nagród teatralnych przyznawanych w Polsce i ma pod tym względem najlepszą pozycję spośród cenionych reżyserów jej pokolenia. Do tej pory odebrała 36 nagród i wyróżnień, przyznanych zarówno na najważniejszych festiwalach w Polsce (m.in. Laur Konrada, Złoty Yorick, Grand Prix Kontrapunktu, główne nagrody na festiwalu Klasyka Polska. Festiwal Prapremier w Bydgoszczy czy ..Rzeczywistość Przedstawiona" w Zabrzu), jak i przez publiczność szczecińska głosująca w plebiscytach, takich jak Bursztynowy Pierścień. Obecność Augustynowicz w polskiej kulturze sygnują chociażby takie wyróżnienia, jak przyznana w 2009 roku nagroda w ramach obchodów 20-lecia istnienia wolnej Polski.

Prestiżowy plebiscyt pod nazwą „20 lat RP. Pochwalmy się!" miał za zadanie wyłonić najważniejsze wydarzenia i postaci okresu 19S9-2009 w osiemnastu kategoriach. Augustynowicz zwyciężyła w kategorii ..Człowiek", czyli „osoba/postać, której działalność jest powodem do dumy mieszkańców regionu", znajdując się w finałowym gronie cenionych osób ze świata kultury, sztuki i nauki oraz mediów i kultury popularnej. Reżyserka jest także laureatką Paszportu Polityki (1998) za ..przedstawienia odważne, mądre, dotykające bolesnych miejsc naszej epoki oraz za kształt artystyczny szczecińskiego Teatru Współczesnego". W 2014 otrzymała nagrodę im. Zygmunta Hubnera „Człowiek Teatru" prestiżowe wyróżnienie dla wybitnych twórców teatralnych, którzy tworzą teatr artystyczny w duchu myśli obywatelskiej, przyczyniając się do jego rozwoju.