Honorowi Obywatele Miasta Szczecin

Profesor Władysław Bartoszewski ur. 19 lutego 1922 r. w Warszawie – mąż stanu, polityk, działacz społeczny, historyk, dziennikarz, pisarz, więzień Auschwitz, żołnierz Armii Krajowej, działacz Polskiego Państwa Podziemnego.

Prof. Władysław Bartoszewski we wrześniu 1939 r. czynnie uczestniczy w cywilnej obronie Warszawy. Od 22 września 1940 r. więzień obozu Auschwitz – Birkenau. Z obozu zostaje zwolniony w 1941 r. Po opuszczeniu obozu nawiązuje kontakt ze Związkiem Walki Zbrojnej. W 1942 r. zostaje żołnierzem Armii Krajowej. W roku 1942 zaangażował się w działalność Tymczasowego Komitetu Pomocy Żydom „Zegota”. Od 1 sierpnia 1994 r. uczestniczył w Powstaniu Warszawskim. Po upadku Powstania, działalność konspiracyjną kontynuował w Biurze Informacji i Propagandy KG AK w Krakowie. W roku 1945 powraca do Warszawy, gdzie rozpoczął służbę w pionie informacyjno – propagandowym organizacji „Nie”. Jesienią 1945 r. podjął współpracę z Instytutem Pamięci Narodowej przy Prezydium Rady Ministrów oraz z Główną Komisją Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce, w czym bardzo pomocne okazywały się zebrane przez niego w okresie okupacji informacje o zbrodniach hitlerowskich, sytuacji w obozach koncentracyjnych i więzieniach oraz o zagładzie Żydów. Od roku 1946 członek PSL. W związku ze swoja działalnością opozycyjną został uwięziony. 10 kwietnia 1948 r. zostaje zwolniony , a w grudniu 1948 r. ponownie aresztowany. Ze względu na zły stan zdrowia został w sierpniu 1954 r. zwolniony na roczną przerwę w odbywaniu kary, a w roku 1955 został uznany za niesłusznie skazanego. W 1963 r. został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za pomoc udzielaną Żydom w trakcie wojny. Od 1969 do 1973 był prezesem Towarzystwa Przyjaciół Książki, a w grudniu 1969 został wybrany do Zarządu Polskiego PEN Clubu. Między 1972 a 1983 pełnił funkcję sekretarza generalnego Polskiego PEN Clubu. W latach 1973-1982 i 1984-1985 prowadził wykłady historii najnowszej (ze szczególnym uwzględnieniem wojny i okupacji) w Katedrze Historii Nowożytnej Polski na Wydziale Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W latach 1983-1984 i 1986-1988 gościł z wykładami w Instytucie Nauk Politycznych Wydziału Nauk Społecznych Ludwig-Maximilian Universität w Monachium (na tej uczelni także w Instytucie Nauki o Mediach w latach 1989-1990). Rząd Bawarii przyznał mu tytuł naukowy profesora. W latach 1984-1986 wykładał na Wydziale Historii i Nauk Społecznych Katolickiego Uniwersytetu Eichstätt w RFN. W 1984 otrzymał doktorat honoris causa Hebrew College w Baltimore (USA) oraz dyplom uznania American Jewish Committee w Nowym Jorku. W 1974 zaangażował się w działalność zmierzającą do ułaskawienia skazanych członków organizacji "Ruch". W styczniu 1976 był jednym z pierwszych sygnatariuszy listu intelektualistów protestujących przeciwko zmianom w Konstytucja PRL. 21 sierpnia 1980 podpisał list intelektualistów do strajkujących robotników. W latach 1980-1981 był członkiem NSZZ "Solidarność". Po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 został internowany. Z internowania został zwolniony 28 kwietnia 1982, dzięki wsparciu udzielonemu przez krajowe i zagraniczne środowiska intelektualistów.

Od września 1990 do marca 1995 pełnił funkcję ambasadora RP w Austrii. W 1995 piastował Urząd Ministra Spraw Zagranicznych. Ponownie sprawował urząd szefa dyplomacji w latach 2000-2001. W latach 1997-2001 był senatorem IV kadencji, członkiem Senackiej Komisji Praw Człowieka i Praworządności. Od czerwca 2001 r. jest przewodniczącym Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Jest także przewodniczącym Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej.

Jest autorem ok. 40 książek i ponad 1200 artykułów, głównie na temat okupacji niemieckiej, wśród nich takich jak: Ten jest z Ojczyzny mojej. Polacy z pomocą Żydom 1939-1945 (1967, oprac. wspólnie z Zofią Lewinówną), Warszawski pierścień śmierci 1939-1944 (1967), 1859 dni Warszawy (1974), Dni walczącej stolicy. Kronika Powstania Warszawskiego (1984), Warto być przyzwoitym (1990 – pierwsze oficjalne wydanie w Polsce). Wiele z jego prac zostało przetłumaczonych na języki obce (w tym angielski i niemiecki).

Odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Orła Białego, Wielkim Krzyżem Zasługi z Gwiazdą Orderu Zasługi RFN (za pracę na rzecz pojednania między Polakami, Niemcami i Żydami), Wielkim Krzyżem (GCLJ) Zakonu Rycerskiego i Szpitalnego św. Łazarza z Jerozolimy, austriackim Krzyżem Honorowym za Naukę i Sztukę I klasy oraz wieloma innymi odznaczeniami. 15 lipca 1991 nadano mu dyplom honorowego obywatela Państwa Izrael. Laureat wielu nagród literackich. Doktor honoris causa czterech uniwersytetów (m.in. Warszawskiego (22 listopada 2002) i Gdańskiego (29 września 2005).

24. lipca 2006 r. o godz. 10.00  podczas Sesji Rady Miasta Szczecin został wręczony Akt Nadania Honorowego Obywatelstwa Miasta Szczecin  prof. Władysławowi  Bartoszewskiemu.

---

Uchwała Rady Miasta Szczecin nr XLI/1143/22 w sprawie zasad przyznawania tytułu Honorowego Obywatelstwa Miasta Szczecin