Interpelacje i zapytania radnych - IX kadencja 2024-2029

Szanowny Panie Prezydencie, w kończącym się tygodniu Rada Miasta Szczecin przyjęła Strategię Rozwoju Szczecina na lata 2025-2035.

W dokumencie tym wskazuje się m.in. na: "niespójną i wolno rozwijającą się sieć dróg rowerowych" (s. 24). Tak wygląda powszechnie panująca diagnoza stanu faktycznego i przyjęta Strategia dobrze ją oddaje. Ponadto wskazano również, że "zdaniem mieszkańców w perspektywie 10-letniej konieczne jest podjęcie następujących działań (...) w wymiarze przestrzennym: szereg inwestycji oraz rozwój usług, które mogłyby znacząco poprawić jakość życia w mieście (np. (...) spójna i bezpieczna sieć tras rowerowych) (s. 28).

Dalej Strategia wskazuje na niezbędną "rozbudowę układu tras rowerowych i integrację z systemem przestrzeni publicznych" (s. 45), zaś w rozdziale 7.2. USTALENIA I  REKOMENDACJE W ZAKRESIE KSZTAŁTOWANIA POLITYKI PRZESTRZENNEJ MIASTA w podrozdziale 7.2.3. Sfera przestrzenno-środowiskowa mówi się o kontynuacji "zaspokajania szczególnych potrzeb mieszkaniowych metropolii transgranicznej i wskazaniu rezerw terenowych pod rozwój mieszkalnictwa, gdzie nowa zabudowa mieszkaniowa i  mieszkaniowo-usługowa powinna spełniać warunki: (…) dostępu komunikacyjnego w następującej hierarchii: dostęp pieszy i rowerowy, transportem zbiorowym, indywidualnymi środkami transportu" (s. 70). W tym samym podrozdziale wskazuje się na szczególne "zasady zarządzania potrzebami komunikacyjnymi (dostępność komunikacyjna przy oszczędności zasobów przestrzennych, pierwszeństwo pieszych i rowerzystów w priorytetowych  przestrzeniach publicznych miasta, rozwój infrastruktury rowerowej i dostępności pieszej" (s. 71).

Jednym słowem - z punktu widzenia Strategii transport z wykorzystaniem roweru winien być traktowany priorytetowo. 

Dlatego też zwracam się z interpelacją dotyczącą aktualności, stosowania i przyszłości dokumentu pn. „Standardy projektowe i wykonawcze systemu rowerowego Miasta Szczecin” z grudnia 2012 roku, opublikowanego w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Miasta Szczecin. Pamiętając jeszcze czas, kiedy standardy przygotowano, potem miano je wprowadzić Zarządzeniem Pana Prezydenta, ale ostatecznie - zdaje się, trafiły "na półkę" (w tym przypadku: do Biuletynu Informacji Publicznej).

Dokument ten, mimo że powstał kilkanaście lat temu, zawiera wiele zebranych w jednym miejscu, wciąż aktualnych i potrzebnych wytycznych dotyczących projektowania, budowy oraz utrzymania infrastruktury rowerowej. Opisuje on m.in.:

• zasady separacji ruchu rowerowego od samochodowego,
• procedury opiniowania nowych inwestycji i remontów infrastruktury,
• dobre praktyki projektowe i eksploatacyjne,
• standardy lokalizacji i budowy stojaków rowerowych,
• zasady prowadzenia dróg rowerowych przez skrzyżowania,
• zasady prowadzenia objazdów podczas remontów,
• wytyczne dotyczące utrzymania infrastruktury, takie jak: regularne odświeżanie oznakowania poziomego, niepozostawianie śniegu czy liści na drogach rowerowych, przycinanie zieleni ograniczającej widoczność i skrajnię drogową.

Wiele z tych zasad — choć oczywistych z punktu widzenia bezpieczeństwa i komfortu użytkowników — nie jest dziś w praktyce powszechnie stosowanych. Przykłady można wskazać m.in. na trasie rowerowej wzdłuż ul. Gdańskiej (po jej północnej stronie), w rejonie dawnego sklepu "Baltony" w formie "grzybka", czy na ul. Taczaka po zachodniej stronie, gdzie regularnie pojawiają się problemy związane z niewystarczającą pielęgnacją zieleni, albo też wzdłuż ul. Kupczyka, gdzie regularnie jesienią droga jest usłana wielowarstwową okrywą z opadłych liści. Istniał też choćby niedawny problem, w którego rozwiązanie osobiście się zaangażowałem, związany z wykonaniem wjazdu na drogę dla rowerów przy ul. Szerokiej, któremu towarzyszył 10-centymetrowy uskok niepozwalający w sposób bezpieczny wjechać na drogę dla rowerów w obrębie skrzyżowania z ul. Żniwną. Gdyby projekt zadania był skonsultowany zgodnie ze "Standardami rowerowymi", problemu by nie było.

Dodatkowo ze strony społecznej regularnie pojawiają się w moim otoczeniu sygnały, że w Szczecinie w rzeczywistości brakuje jednolitych i skutecznych procedur przy budowie i remoncie infrastruktury rowerowej, takich właśnie jak wynikające z opracowanych już przecież dla Gminy Miasta Szczecin standardów projektowych i utrzymaniowych dla infrastruktury rowerowej. Obowiązujący dokument z 2012 roku — choć dostępny w BIP — nie doczekał się oficjalnej aktualizacji (ta, w związku z upływem czasu, byłaby zdecydowanie wskazana), ani nadania mu jednoznacznego, wiążącego statusu. Ponadto zlikwidowanie stanowiska Pełnomocnika ds. Rozwoju Systemu Komunikacji Rowerowej (Zarządzenie nr 146/18) ograniczyło w praktyce nadzór nad wdrażaniem wytycznych i kontrolą jakości inwestycji oraz remontów. 

Bezspornym wydaje się, że wprowadzenie spójnych, aktualnych i formalnie obowiązujących standardów projektowych i wykonawczych — czy to w postaci nowelizacji dokumentu z 2012 roku, czy opracowania go od nowa — przyczyni się do znaczącej poprawy jakości i bezpieczeństwa infrastruktury rowerowej w Szczecinie, a także do zmniejszenia liczby błędów w projektowaniu oraz utrzymaniu tras rowerowych.

W związku z powyższym proszę o odpowiedź na następujące pytania:

1. Czy dokument „Standardy projektowe i wykonawcze systemu rowerowego Miasta Szczecin” z 2012 roku jest obecnie dokumentem obowiązującym i stosowanym przez jednostki miejskie oraz projektantów infrastruktury?

Jeśli tak — w jakim zakresie i na mocy jakich aktów prawnych lub wewnętrznych procedur?

2. Czy dokument ten był kiedykolwiek aktualizowany po 2012 roku?

Jeżeli nie — jakie są przyczyny braku jego nowelizacji mimo zmian w przepisach krajowych, normach technicznych i doświadczeniach z realizacji infrastruktury rowerowej w ostatniej dekadzie?

3. Czy Miasto planuje przeprowadzenie nowej aktualizacji lub stworzenie zupełnie nowych standardów rowerowych, odpowiadających współczesnym potrzebom i trendom?

Jeśli tak — proszę o wskazanie ewentualnego terminu prac, przede wszystkim ich rozpoczęcia, a także ich zakresu .

4. Czy w mieście istnieją procedury kontrolne, w ramach których sprawdza się zgodność projektów, realizacji oraz utrzymania infrastruktury rowerowej ze Standardami z 2012 roku lub innymi obowiązującymi wytycznymi?

Jeśli tak — proszę o ich opis oraz ocenę ich skuteczności. O to proszę szczególnie w kontekście wskazanych wyżej uchybień: Gdańska, Taczaka, Kupczyka, Szeroka.

5. Czy Miasto planuje wskazać jednostkę lub osobę odpowiedzialną za kompleksowy nadzór nad infrastrukturą rowerową, tak jak wcześniej czynił to Pełnomocnik ds. Rozwoju Systemu Komunikacji Rowerowej?

6. Czy Miasto rozważy nadanie Standardom (być może po niezbędnej aktualizacji) formy aktu o charakterze obligatoryjnym — np. poprzez wprowadzenie ich w postaci Zarządzenia Prezydenta Miasta lub uchwały Rady Miasta Szczecin — tak, aby stały się one jednoznaczną podstawą dla projektantów, wykonawców oraz służb odpowiedzialnych za utrzymanie?

Interpelujący Radni:

• Marek Duklanowski (Prawo i Sprawiedliwość)