Interpelacje i zapytania radnych - IX kadencja 2024-2029

Szanowny Panie Prezydencie, 

w dniu 9 października 2025 r. w Bałtyckim Porcie Kultury — od niedawna obiekcie miejskim zarządzanym przez miejską spółkę Żegluga Szczecińska Turystyka Wydarzenia Sp. z o.o. — odbyło się wydarzenie muzyczne pt. „Tak Brzmi Stettin”. O samym Cielętniku, w którym zaaranżowano przestrzeń Bałtyckiego Portu Kultury, Pan Prezydent pisał pół roku temu w następujący sposób w mediach społecznościowych: "miło mi poinformować: Miasto za pośrednictwem Żegluga Szczecińska Turystyka Wydarzenia przejmuje Cielętnik na Łasztowni. To dobra wiadomość i kolejny krok w rewitalizacji tej zabytkowej części miasta. Co powiecie na więcej kultury w tym miejscu? Już niedługo więcej szczegółów". Więcej kultury w tym miejscu...

Zgodnie z zapowiedziami organizatorów koncert miał „pozwolić słuchaczom cofnąć się do przedwojennego Stettina i usłyszeć muzykę oraz piosenki, które kształtowały życie kulturalne miasta przed 1945 rokiem”.

W programie znalazły się m.inutwory niemieckich kompozytorów z XIX i XX wieku, a także popularne piosenki okresu III Rzeszy, w tym „Ich bin die fesche Lola” (choć nagrana w 1930 roku - przed nastaniem III Rzeszy) oraz „Davon geht die Welt nicht unter” – pochodzący z najbardziej popularnego hitlerowskiego filmu propagandowego „Die große Liebe” (1942), powstałego pod nadzorem Ministerstwa Propagandy III Rzeszy, kierowanego przez Josepha Goebbelsa, którego autorem był niejaki Michael Jary (wcześniej: Jarczyk - zmiany nazwiska dokonał, by nie było brzmiącym po polsku), autor wierny hitlerowskiemu reżimowi, wspierający i wspierany przez Goebbelsa, znajdujący się ongiś na "Liście niezastąpionych artystów Hitlera - danych od Boga"

Organizatorem koncertu była Fundacja Stradivarius, blisko powiązana personalnie z Baltic Neopolis Orchestra, która na jakiejś zasadzie rezyduje w Bałtyckim Porcie Kultury. Po wydarzeniu Fundacja zamieściła w mediach społecznościowych wpis, w którym stwierdziła, że koncert pozwolił „na moment przenieść się do tamtej, niezwykle klimatycznej rzeczywistości”.

Sformułowanie to budzi poważne zastrzeżenia natury etycznej i historycznej.
„Tamta klimatyczna rzeczywistość” — przedwojenny Stettin — była bowiem częścią nazistowskich Niemiec, w których od 1933 roku obowiązywał system totalitarny, odpowiedzialny za ludobójstwo, zbrodnie wojenne i eksterminację ludności cywilnej, w tym Polaków oraz Żydów.

Nie sposób określać tamtych czasów mianem „klimatycznych” bez ryzyka relatywizowania historii i budowania fałszywego, sentymentalnego obrazu epoki nazistowskiej. Ów czas na Pomorzu Zachodnim (jako części prowincji Pommern) to czas wyjątkowego wsparcia dla partii NSDAP, któremu Pomorze lideruje w Niemczech, to czas deportacji całej społeczności żydowskiej z przedwojennego Stettina, czas wreszcie palenia książek i spalenia synagogi w 1938 roku. To nie czasy "klimatyczne", ale czasy terroru, strachu, przemocy i niewinnych śmierci. Bezwzględnemu terrorowi towarzyszyła bezustannie propaganda za pomocą wątpliwej jakości "sztuki". Jej apoteoza nawet dzisiaj, po osiemdziesięciu latach, w polskim Szczecinie, w mieście, którego Mieszkańcy w ogromnej większości stanowią potomków ludzi prześladowanych przez tamten zbrodniczy niemiecki system i z tym systemem walczących, potomków żołnierzy Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych i Wojska Polskiego, potomków prześladowanych niewinnych cywilnych obywateli, gdyby nie wydarzyła się w rzeczywistości, brzmiałaby jak nieprawdopodobna.

Słowa te brzmią tym bardziej gorzko (nie "klimatycznie"), że wydarzenie odbyło się w przestrzeni publicznej, zarządzanej przez spółkę miejską, a więc współfinansowanej ze środków mieszkańców Szczecina. Wydaje się słusznym oczekiwanie, by instytucje takie zachowywały szczególną wrażliwość w odniesieniu do historii Polski.

Wykonywanie utworów (o "Davon geht die Welt nicht unter" piszą organizatorzy), które miały znaczenie propagandowe dla reżimu hitlerowskiego, bez oficjalnego komentarza historycznego czy krytycznej refleksji (takich dzisiaj w przestrzeni medialnej zdecydowanie brak), odebrane zostało przez piszących do mnie Mieszkańców Szczecina jako niedopuszczalne estetyzowanie totalitaryzmu.

Pozostając z szacunkiem dla wolności artystycznej, uważam jednocześnie, że ewidentnie nie można dopuszczać do sytuacji, w której w przestrzeni publicznej finansowanej ze środków miejskich odtwarzane są elementy kultury propagandowej III Rzeszy, określane później (mam nadzieję, że bez wiedzy spółki miejskiej i magistratu) jako „klimatyczne”.
Tego rodzaju przekaz wymaga nie tylko refleksji, ale i odpowiedzialności ze strony instytucji publicznych, które powinny stać na straży pamięci historycznej miasta i Polski.

W związku z powyższym proszę o udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania:

1. Czy Prezydent Miasta lub podległe mu jednostki posiadały wiedzę o programie koncertu „Tak Brzmi Stettin” przed jego realizacją?
2. Czy spółka Żegluga Szczecińska Turystyka Wydarzenia Sp. z o.o. była współorganizatorem lub współfinansującym tego wydarzenia? Jaka była rola miejskiej spółki w tym wydarzeniu?
3. Czy program koncertu był konsultowany z jakimkolwiek podmiotem merytorycznym (np. Instytutem Pamięci Narodowej, historykami, Wydziałem Kultury Urzędu Miasta)?
4. Jakie środki finansowe – zarówno ze środków miejskich, jak i z programów Interreg czy innych źródeł publicznych – zostały przeznaczone na organizację koncertu, o których Panu Prezydentowi wiadomo?
5. Czy dla Gminy Miasta Szczecin apoteoza "twórczości" propagandowej niemieckiego nazizmu jako "klimatycznej rzeczywistości" - nie w kontekście przypominania o złu niemieckiego zbrodniczego systemu, ale właśnie zachwytu - "niezapomnianej atmosfery", o której piszą organizatorzy: https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=pfbid037gFX7GZSip4EgwM4w16TcZ9iC7DVBJarJqdeF2VTPa5YvNuAHqt3s8QVbgwMrfX3l&id=61558309317992daje się pogodzić z wizją miasta otwartego, i różnorodnego?
6. Czy miasto planuje wprowadzić rozwiązania umożliwiające większą uwagę i baczenie dla wydarzeń organizowanych przez ŻSTW? Piszę o tym także w kontekście ubiegłorocznego pojawienia się na Jarmarku Bożonarodzeniowym wystawców wspierających zbrodniarza Putina: https://wszczecinie.pl/skandal-na-szczecinskim-jarmarku-swiatecznym-prorosyjskie-zakonnice-sprzedawaly-suweniry/49861, a także dwukrotnego wynajmu hali widowiskowej na "galę" FAME MMA, w której uczestniczą patocelebryci: https://wszczecinie.pl/patocelebryci-wystapia-w-netto-arenie-mieszkancy-podzieleni-czesc-internautow-protestuje/49202Przy czym nie jest oczywiście tak, że należałoby uznać całą działalność spółki za negatywną - organizacja wydarzeń sportowych i rekreacyjnych przebiega z reguły sprawnie i dobrze. Problem - zarówno ja, jak i wielu Mieszkańców, dostrzegam we wskazanych "wydarzeniach".
7. Czy władze miasta zamierzają opracować jakąś formę kodeksu etyki programowej lub procedury konsultacyjne dla wydarzeń finansowanych ze środków publicznych, które mogą dotyczyć okresów historycznych obciążonych totalitaryzmem lub ideologią nazistowską?
8. Czy Prezydent rozważa zorganizowanie – z udziałem lokalnych instytucji kultury, szkół i historyków – cyklu wydarzeń edukacyjnych przypominających o prawdziwej historii przedwojennego Stettina i jego powojennej przemianie w miasto polskie? Przykład wykonywania przez szczecińskich artystów propagandowych utworów "artystów" wspierających niemiecki faszystowski reżim i wykorzystywanych do szerzenia propagandy jest przejawem albo celowego działania lub też braku odpowiedniej edukacji.

Interpelujący Radni:

• Marek Duklanowski (Prawo i Sprawiedliwość)