Kontrole przeprowadzone przez WKiAW w 2017 roku

Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin na przełomie lutego i marca 2107 r. przeprowadził kontrolę w Miejskiej Bibliotece Publicznej, ul. J.M. Hoene - Wrońskiego 1, 71-302 Szczecin (zw. dalej MBP), w zakresie stanu bezpieczeństwa i higieny pracy (zwanym dalej bhp). Ocena kontrolowanego zagadnienia, wnioski i zalecenia pokontrolne zawarte zostały w wystąpieniu pokontrolnym z dnia  08.05.2017 r.

I. Ocena ogólna kontrolowanej działalności

W badanym zakresie stwierdzono uchybienia i nieprawidłowości dotyczące:

• stanu technicznego budynków, pomieszczeń pracy oraz pomieszczeń higieniczno - sanitarnych w budynkach przy ul. Dziennikarskiej 39,ul. Łukasiewicza 8,ul. Rydla 93, ul. Bolesława Śmiałego 4,
• zasad przydzielania pracownikom odzieży i obuwia roboczego oraz prowadzenia dokumentacji z tego zakresu oraz wykonywania przez pracownicę pracy w obuwiu roboczym nie spełniającym wymaganych norm,
• sposobu przechowywania oraz zasad stosowania stwarzających zagrożenie czynników chemicznych, jak również prowadzenia dokumentacji z tego zakresu,
• niewykonania zaleceń wynikających z kontroli stanu bhp, skutkujących wypadkiem przy pracy,
• błędnych zapisów w dokumentacji oceny warunków pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe,
• powierzenia służbie bhp zadań nie wynikających z rozporządzenia w sprawie służby bhp.

Prawidłowo realizowano obowiązki dotyczące:

• badań profilaktycznych
• szkoleń w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy,
• oceny ryzyka zawodowego
• realizacji  wniosku wynikającego z kontroli Państwowej Inspekcji Pracy.

II. Oceny cząstkowe

1. Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy

MBP była zarządcą 4 obiektów budowlanych, mieszczących się w Szczecinie przy: ul. Hoene - Wrońskiego 1, ul. Ks. Barnima 25, ul. Dziennikarskiej 39 oraz ul. Łukasiewicza 8, natomiast w  przypadku 32 obiektów MBP ich użytkownikiem.  

Kontrole obiektów budowlanych zarządzanych przez MBP, przeprowadzone na podstawie art. 62 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (zw. dalej upb) nie wykazały zagrożeń dotyczących użytkowania tych obiektów, zalecono natomiast wykonanie niezbędnych prac remontowych. W budynku przy ul. Dziennikarskiej 39 inspektor nadzoru budowlanego zalecił  likwidację uszkodzeń i zawilgoceń ścian elewacji ponieważ nie wykonanie remontu może spowodować: „całkowitą degradację; zawilgocenie ścian nośnych oraz znaczne zwiększenie zakresu remontów”.Obowiązek wykonania powyższych zaleceń wynikał z art. 5 ust. 2 ww. ustawy, wg którego obiekt budowlany należy użytkować w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymywać w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej (...).

Przeprowadzone przez kontrolera WKiAW oględziny wykazały ponadto niezadawalający stan techniczny i higieniczny pomieszczeń filii, w tym pomieszczeń higieniczno - sanitarnych dla pracowników. Pomieszczenie, wyposażone w ustęp i umywalkę, znajdowało się 2 kondygnacje powyżej stanowisk pracy, podczas gdy wg § 25 ust.  2 Załącznika Nr 3  do rozporządzenia  Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (zw. dalej rozporządzeniem w sprawie ogólnych przepisów bhp) w budynkach ustępy powinny być urządzone na każdej kondygnacji. Jeżeli na kondygnacji pracuje mniej niż dziesięć osób, ustępy mogą znajdować się nie dalej niż na sąsiedniej kondygnacji.

Ściany pomieszczenia, od podłogi po sufit, wymalowane były białą farbą, natomiast podłoga wyłożona płytkami wskazującymi na znaczny stopień zużycia, a wg § 2, ust. 2 ww. załącznika podłoga oraz ściany pomieszczeń higieniczno - sanitarnych powinny być tak wykonane, aby możliwe było łatwe utrzymanie czystości w tych pomieszczeniach. Ściany pomieszczeń do wysokości co najmniej 2 m powinny być pokryte materiałami gładkimi, nienasiąkliwymi i odpornymi na działanie wilgoci.

Stwierdzono jednocześnie znaczny stopień zużycia wykładziny dywanowej, umieszczonej na podłogach sal bibliotecznych. Pomiędzy poszczególnymi pomieszczeniami bibliotecznymi znajdowały się 5 cm progi. Dla bezpieczeństwa pracowników i czytelników progi oznakowano widocznymi barwami bezpieczeństwa (czarno - żółte pasy).

Kontrola, przeprowadzona na podstawie u.p.b., budynku zarządzanego przez MBP, mieszczącego się przy ul. Łukasiewicza 8, wykazała konieczność wykonania prac dotyczących naprawy obróbek blacharskich; naprawy uszkodzonej elewacji („najlepiej wraz z remontem całej elewacji”); wymianę stolarki oraz izolację ścian piwnic. Z powodu braku środków finansowych ww. zalecenia nie zostały wykonane.

W toku, prowadzonych w ramach kontroli WKiAW oględzin, stwierdzono ponadto zły stan techniczny i higieniczny pomieszczeń bibliotecznych. Pomieszczenia były w znacznym stopniu wyeksploatowane: zniszczona wykładzina podłogowa (typu lenteks) w korytarzach, sali bibliotecznej oraz pokoju biurowym pracownika, brudne ściany. W złym stanie technicznym i higienicznym były również pomieszczenia higieniczno - sanitarne.  

Oględziny, przeprowadzone w ramach kontroli WKiAW wykazały również zły stan techniczny i higieniczny pomieszczeń filii nr 48, mieszczącej się przy ul. Rydla 93 oraz filii nr 1, mieszczącej się przy ul. Bolesława Śmiałego 4, gdzie MBP było najemcą lokali.

W pomieszczeniach higieniczno - sanitarnych  filii nr 48, ul. Rydla 93  stwierdzono ubytki  oraz pęknięcia w płytkach podłogowych i ściennych, które w znacznym stopniu były wyeksploatowane; zardzewiałe rury pionów wodno - kanalizacyjnych. W niezadawalającym stanie technicznym i higienicznym były także sale biblioteczne, gdzie znajdowały się: niezabezpieczone oprawy oświetleniowe, prowizorycznie zabezpieczone kasetony sufitowe. Stwierdzono ponadto niestabilność wolnostojących regałów bibliotecznych, które mogły być przyczyną zdarzeń wypadkowych. W sposób niestabilny zostały również umieszczone książki na podłodze, do wysokości górnych półek regału bibliotecznego, w jednym z pomieszczeń bibliotecznych.

W złym stanie technicznym i higienicznym były również pomieszczenia filii nr 1 mieszczącej się przy ul. Bolesława Śmiałego 4. Pracownicy filii korzystali z pomieszczeń higieniczno - sanitarnych znajdujących się w piwnicy budynku.Do pomieszczeń prowadziły betonowe schody typu wachlarzowego, niespełniające wymagań bezpieczeństwa. Schody nie posiadały wewnętrznej poręczy. W miejscu gdzie stopnie skręcały, szerokość stopnia w odległości 40 cm od ściany wewnętrznej (brak poręczy wewnętrznej) wynosiła 20 cm, co nie odpowiadało parametrom określonym w § 69 ust. 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, wg których szerokość stopni schodów wachlarzowych powinna wynosić co najmniej 0,25 m, w schodach zabiegowych i kręconych szerokość taką należy zapewnić w odległości nie większej niż 0,4 m od poręczy balustrady wewnętrznej lub słupa stanowiącego koncentryczną konstrukcję schodów. Zmniejszona szerokość stopni spowodowała zwiększenie kąta ich nachylenia, co spotęgowało zagrożenie wypadkowe.

Stwierdzono jednocześnie, że szerokość drzwi prowadzących do ww. pomieszczeń wynosiła 60 cm, a wg § 79  ust.  1 ww. rozporządzenia  drzwi do łazienki, umywalni i wydzielonego ustępu powinny mieć (...) co najmniej szerokość 0,8 m (...).

Pozostałe pomieszczenia w bibliotece były również w złym stanie technicznym i higienicznym. Kontrola wykazała znaczny stopień zużycia wykładziny podłogowej (nierówności, przetarcia). Sufit w sali głównej biblioteki był popękany z odpadającymi kawałkami tynku, co groziło potencjalnym zdarzeniem wypadkowym. Ściany, zarówno pomieszczeń higieniczno - sanitarnych, jak i pomieszczeń ze zbiorami bibliotecznymi  były popękane, co groziło ich miejscowym odpadaniem. Znacznie wyeksploatowane były także parapety okienne. Wyposażenie biblioteki stanowiły drewniane regały starego typu, z których część była niestabilna.

Z wyjaśnień Dyrektora MBP wynikało, że do 2020 r., ze względu na brak środków finansowych, nie będzie przeprowadzany kompleksowy remont filii.

Wykazano ponadto, że w Filiii nr 8, ul. Marii Konopnickiej 9, zarówno pomieszczenia sal bibliotecznych, jak i pomieszczenia higieniczno - sanitarne są również w znacznym stopniu wyeksploatowane: zniszczone wykładziny (miejscami odklejone od podłoża), brudne ściany, zniszczona terakota podłogowa w pomieszczeniu higieniczno - sanitarnym. Na większości powierzchni podłogi w ww. pomieszczeniu rozmieszczony był sprzęt wykorzystywany do utrzymania czystości w obiekcie przez firmę zewnętrzną, powodujący potencjalne zagrożenie wypadkowe. W sali bibliotecznej, część książek ułożona była na podłodze, ograniczając szerokość ciągów komunikacyjnych. Książki, w niestabilny sposób, umieszczone były również na górnych półkach regałów bibliotecznych.

Stwierdzone powyżej uchybienia i nieprawidłowości były niezgodne z art. 214 § 2ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy(zw. dalej K.p.)wg którego pracodawca jest obowiązany utrzymywać obiekty budowlane i znajdujące się w nich pomieszczenia pracy, a także tereny i urządzenia z nimi związane w stanie zapewniającym bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Było to również sprzeczne z postanowieniem § 14 rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bhp,wg którego pracodawca jest obowiązany utrzymywać pomieszczenia pracy w czystości i porządku oraz zapewnić ich okresowe remonty i konserwacje w celu zachowania wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy.  W miarę pozyskiwania środków finansowych, w bibliotekach wykonywane były niezbędne prace inwestycyjno - remontowe, w zakresie instalacji: c.o., gazowej, elektrycznej, wodno - kanalizacyjnej: w zakresie: stolarki okiennej i drzwiowej,  remontu ścian i podłóg, remontu pomieszczeń higieniczno - sanitarnych, wzmocnienia konstrukcji dachowej.

2. Środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze

Stosowanie środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego w MBP wymagane było na następujących stanowiskach pracy: specjalista ds. budowlanych i elektrycznych, specjalista ds. budowlanych, specjalista ds. porządkowych (prace porządkowe terenowe), pracownik gospodarczy (prace porządkowe w budynku), kierowca samochodu osobowego - dostawczego, kierowca samochodu dostawczego - specjalista ds. elektrycznych specjalista ds. technicznego oprawiania książek.

Kontrola wykazała, że w Tabeli przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego, stanowiącej załącznik do Regulaminu pracy MBP z 2016 r. na stanowiskach: specjalisty ds. budowlanych oraz specjalisty ds. budowlanych i elektrycznychnie zostały ustalone następujące środki ochrony: hełm ochronny, okulary ochronne, ochronniki słuchu. W toku prowadzonych oględzin stwierdzono natomiast, że pracownicy zostali wyposażeni w hełmy ochronne i okulary ochronne, a wg art. 237⁸§ 1 K. p.pracodawca ustala rodzaje środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne (...) oraz przewidywane okresy użytkowania odzieży i obuwia roboczego. W ustalaniu rodzajów środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego, niezbędnych do stosowania na określonym stanowisku, brał udział inspektor ds. bhp. Kontrola wykazała ponadto, że 6 pracowników nie otrzymało w ustalonych, terminach odzieży i obuwia roboczego podczas gdy wg art.  237⁹§ 1 K. p.pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy. Pomimo ustalenia w Regulaminie pracy zasad, norm i okresów używania odzieży i obuwia roboczego, osoba odpowiedzialna za wydawanie odzieży i obuwia roboczego oraz prowadzenie dokumentacji z tego zakresu, wydłużała okresy ich używania „dokupując tylko te elementy odzieży, które uległy zniszczeniu”.

Stwierdzono jednocześnie, że pracownik gospodarczy wykonywał prace w obuwiu roboczym nie spełniającym norm (dziurawym). Po stwierdzeniu nieprawidłowości przez kontrolującą zakupiono i wydano pracownikowi obuwie spełniające wymagania norm.

Niewłaściwie były prowadzone ponadto karty ewidencji ww. wyposażenia. W kartach nie ujęto środków ochrony indywidualnej (hełmy ochronne  oraz ochronniki słuchu), które znajdowały się na wyposażeniu stanowisk pracy pracowników, co pozostawało w sprzeczności z przepisem § 8 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika, pracodawca zakłada i prowadzi odrębnie dla każdego pracownika kartę ewidencyjną przydziału odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej, a także wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za używanie własnej odzieży i obuwia oraz ich pranie.

Pracodawca zapewnił pracownikom, zatrudnionym na stanowiskach robotniczych, szatnie zgodne z obowiązującymi przepisami, wyposażone w szafy ubraniowe, oddzielne na odzież i obuwie robocze oraz oddzielnie na odzież i obuwie własne pracownika.

3. Czynniki chemiczne

Czynniki chemiczne, stwarzające zagrożenie, wykorzystywane były przez pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych podczas prac  związanych z: utrzymaniem czystości w budynku głównym MBP, utrzymaniem terenów zielonych wokół budynków oraz  pracami konserwacyjnymi w obiektach zajmowanych przez MBP.

Kontrola wykazała, że wykorzystywane podczas pracy przez pracownika gospodarczego szkodliwe czynniki chemiczne przechowywane były wraz z produktami spożywczymi pracownicy, a z zaistniałej sytuacji wynikało, że pracownica w pomieszczeniu spożywa posiłki, co naruszyło § 6 ust. 1, pkt 5 i 7 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych, wg którego ryzyko zawodowe wynikające z pracy z czynnikiem chemicznym stwarzającym zagrożenie należy eliminować lub ograniczać do minimum zgodnie z ogólnymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, a w szczególności przez: odpowiednią higienę miejsca pracy; stosowanie właściwych procedur pracy, w tym procedur lub instrukcji bezpiecznego obchodzenia się z czynnikiem chemicznym stwarzającym zagrożenie i odpadami zawierającymi taki czynnik oraz procedur ich przechowywania i transportu w miejscu pracy.

Stwierdzono ponadto, że pracownica stosowała nieoznakowane czynniki chemiczne, które znajdowały się w zastępczych opakowaniach, a wg art. 221 §  1 i 2 K.p. niedopuszczalne jest stosowanie substancji chemicznych i ich mieszanin nieoznakowanych w sposób widoczny, umożliwiający ich identyfikację.Jednocześnie wykazano, że nie prowadzono spisu, wykorzystywanych podczas wykonywania prac przez pracownicę, czynników chemicznych. Brak było również kart charakterystyki części czynników chemicznych (Yplon, Prestone, Silux), co było niezgodne z art. 221 §  2 K. p., wg któregoniedopuszczalne jest stosowanie substancji niebezpiecznej, mieszaniny niebezpiecznej, substancji stwarzającej zagrożenie lub mieszaniny stwarzającej zagrożenie bez posiadania aktualnego spisu tych substancji i mieszanin oraz kart charakterystyki.

Przyczyną wykazanych nieprawidłowości było niewłaściwe wykonywanie obowiązków przez kierownika działuObsługi Administracyjnej.

Do zakończenia kontroli usunięto produkty spożywcze z pomieszczenia magazynowego.

Pracownicy zatrudnieni na pozostałych stanowiskach robotniczych, w czasie trwania kontroli, nie wykonywali prac przy użyciu stwarzających zagrożenie czynników chemicznych. Czynniki przechowywane były w zamkniętym pomieszczeniu magazynowym, do którego dostęp miał kierownik działu technicznego.

4. Wypadki przy pracy

W okresie objętym kontrolą, w MBP zarejestrowano 2 wypadki przy pracy; nie zarejestrowano chorób zawodowych bądź podejrzeń o tego typu choroby. Okoliczności

i przyczyny wypadków przy pracy ustalał zespół powypadkowy, w skład którego wchodził pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przedstawiciel pracowników. U pracodawcy nie działała społeczna inspekcja pracy.

Przyczyną wypadku, w którym poszkodowaną zostałaosoba zatrudniona na stanowisku bibliotekarz - kierownik filii było potknięcie o będącą w złym stanie technicznym wykładzinę dywanową. O złym stanie technicznym wykładziny informował Dyrektora MBP inspektor ds. bhp przed wypadkiem. Pracodawca uznał jednak, że: „jej stan nie budził takich zastrzeżeń, jak problemy techniczne, z którymi musieliśmy uporać się w innych filiach”, co naruszyło postanowienia art. 214 § 2K. p., wg którego pracodawca jest obowiązany utrzymywać obiekty budowlane i znajdujące się w nich pomieszczenia pracy (...) w stanie zapewniającym bezpieczne i higieniczne warunki pracy.

Nie wniesiono natomiast zastrzeżeń do sposobu ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przez zespoły powypadkowe, które przeprowadzały oględziny miejsca wypadku, oceniały stan techniczny urządzeń mających wpływ na zaistniały wypadek, wysłuchiwały wyjaśnień poszkodowanych oraz zbierały informacje od świadków wypadków. Zespoły powypadkowe wypracowywały ponadto, adekwatne do zaistniałych zdarzeń, wnioski i środki profilaktyczne.

Po zaistniałym zdarzeniu wypadkowym wykładzina została wymieniona.

5. Służba bhp

Służbę bhp w MBP (stan zatrudnienia - 110 osób) tworzyła jednoosobowa komórka, podlegająca bezpośrednio pracodawcy. Zadania służby bhp, na stanowisku służbowym: specjalisty ds. bhp w wymiarze czasu pracy – 0,25  etatu wykonywała osoba posiadająca kwalifikacje zawodowe uprawniające do wykonywania zadań na stanowisku starszego inspektora ds. bhp. Kontrola ustaliła, że zakres obowiązków inspektora ds. bhp nie był tożsamy z zakresem zadań wynikającym z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów zdnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy(zw. dalej rozporządzeniem w sprawie służby bhp). Inspektor ds. bhp zobowiązana była do kontrolowania „stanu zabezpieczenia p.poż. i wyposażenia filii w sprzęt gaśniczy; prowadzenia ewidencji w zakresie: - szkoleń bhp, (...), terminów wszelkiego rodzaju badań okresowych objętych wymogami bhp i p.poż, np. pomiary skuteczności zerowania, oporności izolacji urządzeń elektrycznych, oporności uziemień odgromowych, przeglądy kominiarskie, szczelność urządzeń gazowych, itp.”.

Nałożenie na pracownika służby bhp powyższych obowiązków nie mieściło się w katalogu zadań wynikających z ww. przepisu i pozostawało w sprzeczności z § 2 ust. 2 rozporządzenia w sprawie służby bhp, wg którego służba bhp, nie może być obciążana innymi zadaniami niż wymienione w ust. 1.

Zastrzeżenia dotyczyły ponadto przedkładanych pracodawcy, przez inspektora ds. bhp. rocznych analiz stanu bhp, (liczących 1,5 strony), które zawierały wyłącznie syntetyczne zapisy dotyczące: badań profilaktycznych; szkoleń w dziedzinie bhp; wyposażenia pracowników w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze („Przydzielono pracownikom odzież i obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej”); przeprowadzenia oceny maszyn; aktualizacji oceny ryzyka zawodowego. Analizy nie wykazywały czy stan bhp w MBP odpowiada obowiązującym przepisom. Analizy nie zawierały również propozycji przedsięwzięć technicznych i organizacyjnych mających na celu zapobieganie zagrożeniom życia i zdrowia pracowników oraz poprawę warunków pracy, a wg § 2 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzeniado zakresu działania służby bhp należy sporządzanie i przedstawianie pracodawcy, co najmniej raz w roku, okresowych analiz stanu bezpieczeństwa i higieny pracy zawierających propozycje przedsięwzięć technicznych i organizacyjnych mających na celu zapobieganie zagrożeniom życia i zdrowia pracowników oraz poprawę warunków pracy. Nie wniesiono zastrzeżeń do wykonywania pozostałych zadań, nałożonych na służbę bhp ww. przepisem.

6.Praca na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe

Pracę na ww. stanowiskach wykonywały osoby zatrudnione na stanowiskach administracyjno - biurowych oraz pracownicy zatrudnieni na stanowiskach bibliotekarzy. W 2010 r. kompleksową ocenę warunków pracy na ww. stanowiskach przeprowadził inspektor ds. bhp).

Uchybieniem ze strony osoby przeprowadzającej ocenę było stwierdzenie, że pracownik wykonuje pracę przy monitorze ekranowym przez 8 godzin na zmianie roboczej, podczas gdy wg  § 7 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom co najmniej 5-minutową przerwę, wliczaną do czasu pracy, po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego, a ponadto na podstawie art. 134 K. p.  jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy.

Bezpodstawnie, ponieważ nie przeprowadzono takich pomiarów,  w ocenie znalazło się stwierdzenie, iż „natężenie oświetlenia elektrycznego na stanowisku pracy jest nie mniejsze niż 500 lx”.

Wewnętrznym zarządzeniem pracodawca uregulował zasady wyposażania pracowników w okulary do pracy przy monitorze ekranowym. Na podstawie zarządzenia pracownicy, u których w trakcie badań profilaktycznych lekarz stwierdził potrzebę stosowania okularów do pracy przy monitorze ekranowym, otrzymywali zwrot kosztów ich zakupu do wysokości 120 zł.

7. Ocena ryzyka zawodowego

Ocena ryzyka zawodowego w MBP została przeprowadzona w maju 2011 r. przez zespół, w skład którego wchodziły osoby zatrudnione na następujących stanowiskach pracy: inspektor ds. bhp, kierownik działu obsługi administracyjnej oraz kierownik działu technicznego. Ocena ryzyka zawodowego była na bieżąco aktualizowana.

Ostatnia aktualizacja oceny nastąpiła w 2014 r.

Dokumentacja oceny zawierała wszystkie elementy wymagane zapisem § 39a ust. 3 rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bhp , w tym: opis stanowiska z uwzględnieniem obszaru wykonywania pracy; stosowane przez pracownika na danym stanowisku narzędzia i materiały; wykonywane czynności; występujące na stanowisku niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe czynniki środowiska pracy; datę przeprowadzonej oceny oraz osoby dokonujące oceny.

W dniu kontroli wszyscy pracownicy byli zapoznani z ryzykiem zawodowym występującym na danym stanowisku pracy oraz zasadami ochrony przed zagrożeniami. Akta osobowe pracowników zawierały poświadczenia zapoznania z ryzykiem występującym na danym stanowisku pracy oraz metodami ochrony przed zagrożeniami.

8.Maszyny i sprzęt do tymczasowej pracy na wysokości

Na wyposażeniu MBP znajdowały się maszyny, wykorzystywane do prac remontowych (betoniarki,  mieszarki budowlane, młotowiertarki, piły tarczowe, wiertarki, szlifierki, wyrzynarki), prac porządkowych na zewnątrz budynków (kosiarki elektryczne) oraz sprzęt do tymczasowej pracy na wysokości (rusztowania, drabiny) poddawane były bieżącej kontroli.

Pracodawca przeprowadził ocenę maszyn będących na wyposażeniu instytucji, pod kątem ich stanu technicznego i bezpiecznego użytkowania przez pracowników. W wyniku oceny nie stwierdzono odchyleń od normy. Maszyny zostały dopuszczone do dalszej eksploatacji.

Przeprowadzając oględziny w 5 filiach MBP kontrolująca sprawdziła stan techniczny znajdujących się tam drabin. Poddane oględzinom drabiny spełniały wymagania w zakresie ich bezpiecznego użytkowania.

9. Badania z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami

Badania z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia pracowników wykonywane były na podstawie umowy podpisanej pomiędzy MBP, a jednostką służby zdrowia uprawnioną do wykonywania tego typu badań. Kontrolą objęto badania lekarskie osób zatrudnionych po 01.01.2015 r. oraz badania okresowe osób zatrudnionych na stanowiskach robotniczych (ogółem 25% osób pracujących w dniu kontroli).

Wszyscy pracownicy, świadczący pracę w dniu kontroli, posiadali aktualne zaświadczenia lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na określonym stanowisku.

10. Szkolenia w dziedzinie bhp

Szkolenia wstępne, instruktaż ogólny przeprowadzał inspektor ds. bhp, zatrudniony w MBP, instruktaż stanowiskowy przeprowadzał pracodawca oraz osoby kierujące pracownikami, które posiadały udokumentowane  kwalifikacje i doświadczenie zawodowe uprawniające do przeprowadzania instruktażu stanowiskowego. Przeprowadzanie szkoleń okresowych zlecano zewnętrznym podmiotom prowadzącym działalność szkoleniową w dziedzinie bhp.

Kontrolą objęto szkolenia w zakresie bhp osób zatrudnionych po 01.01.2015 r. oraz osób zatrudnionych na stanowiskach robotniczych (25% pracujących w dniu kontroli).

Wszyscy pracownicy w dniu kontroli posiadali aktualne szkolenia w dziedzinie bhp. Aktualne szkolenie posiadał również pracodawca. Kontrola wykazała jednocześnie, że pracodawca zapewnił pracownikom odbycie, odpowiedniego do rodzaju wykonywanej pracy, szkolenia. Szkolenia odbywały się w wymaganych, dla danego stanowiska czasookresach.  Zaświadczenia ze szkoleń wstępnych i okresowych przechowywane były w aktach osobowych pracowników.

Opracowane zostały ponadto zasady prowadzenia szkoleń oraz szczegółowe programy szkoleń dla poszczególnych grup pracowników, zatrudnionych na określonych stanowiskach pracy.

11. Wyniki kontroli zewnętrznych organów nadzoru nad warunkami pracy

Kontrole w ww. obszarze (od 01.01.2015 r., do dnia kontroli WKiAW) przeprowadziła Państwowa Inspekcja Pracy (zw. dalej PIP). Wynikiem kontroli było wystosowanie do Pana wystąpienia zawierającego wniosek zobowiązujący do doprecyzowania regulaminu pracy w części dotyczącej okresów rozliczeniowych. Pracodawca wykonał obowiązek zawarty w ww. wystąpieniu i poinformował PIP o sposobie wykonania obowiązku.

III. Uwagi i zalecenia

Prezydent Miasta Szczecin zalecił Dyrektorowi MBP:

1. Podjęcie wszelkich, dostępnych prawem kroków w celu zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w budynkach bibliotek mieszczących się w Szczecinie przy ul. Dziennikarskiej 39,ul. Łukasiewicza 8,ul. Rydla 93, ul. Bolesława Śmiałego 4.
2. Podjęcie kroków zmierzających do wymiany niestabilnych regałów a do czasu ich wymiany ustawienie w sposób stabilny.
3. Usunięcie z ciągów komunikacyjnych (sal bibliotecznych, pomieszczeń higieniczno - sanitarnych) przedmiotów mogących być przyczyną wypadku.
4. Środki ochrony indywidualne, odzież i obuwie robocze:
   1. ustalenie czytelnych i zgodnych  obowiązującymi przepisami, zasad i norm przydziału pracownikom, niezbędnych do stosowania na określonym stanowisku, środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego,
   2. wydawanie pracownikom odzieży i obuwia roboczego w ustalonych, w Regulaminie pracy terminach bądź zweryfikowanie tych terminów,
   3. nie dopuszczanie pracowników do pracy w obuwiu nie spełniającym norm,
   4. prowadzenie kart ewidencji wyposażenia zgodnie z obowiązującymi przepisami i stanem faktycznym.
5. Niebezpieczne, bądź stwarzające zagrożenie czynniki chemiczne:
   1. nie stosowanie czynników chemicznych niewiadomego pochodzenia,
   2. przechowywanie czynników chemicznych wyłącznie w oryginalnych opakowaniach, pozwalających na ich identyfikację,
   3. nadzorowanie pracowników, stosujących podczas pracy stwarzające zagrożenie czynniki chemiczne, pod kątem bezpiecznego wykonywania tych prac,
   4. przeszkolenie pracowników, stosujących podczas pracy niebezpieczne bądź stwarzające zagrożenie czynniki chemiczne, w zakresie ich bezpiecznego stosowania i przechowywania,
   5. prowadzenie aktualnego spisu ww. czynników chemicznych,
   6. posiadanie kart charakterystyki aktualnie stosowanych czynników chemicznych.
6. Reagowanie na wnioski wynikające z wewnętrznych kontroli stanu bhp, pozwalające na uniknięcie zdarzeń wypadkowych,
7. Służba bhp:
   1. dostosowanie zakresu obowiązków pracownika służby bhp do zakresu wynikającego z rozporządzenia w sprawie służby bhp,
   2. wykonywanie zaleceń wynikających z kontroli przeprowadzanych przez inspektora ds. bhp.