Archiwum aktualności Biura Dialogu Obywatelskiego

Autorzy senackiego projektu ustawy o zrzeszeniach oficjalnie zrezygnowali z dalszych prac nad tym przedłożeniem. Pismo w sprawie wycofania podpisów pod projektem ukazało się już na stronach Senatu RP.

Przyczyn tej decyzji jest co najmniej kilka. Jedną głównych był opór wielu organizacji pozarządowych przeciwko radykalnym zmianom proponowanym przez projektodawców. Przy braku wystarczających konsultacji ze środowiskiem byłyby one jeszcze trudniejsze do zaakceptowania. Pod protestem przeciwko projektowi podpisało się ponad 600 różnych organizacji. Sprzeciw był uzasadniony. Projektowi wytykano poważne błędy, które potencjalnie mogłyby spowodować głęboki kryzys całego trzeciego sektora (choćby przez konieczność zmiany kilkudziesięciu tysięcy statutów).

Do grona krytycznie nastawionych do projektu organizacji dołączyło też kilka ważnych instytucji, jak Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa, Ministerstwo Sprawiedliwości, czy Krajowa Rada Sądownictwa. Instytucje te podnosiły między innymi problem niejasnych sformułowań, którymi posługiwał się projekt, czy braku oszacowania skutków finansowych proponowanych zmian.

Na decyzji projektodawców zaważył też fakt, że projekt był skomplikowany. Poza tym, że przewidywał uchylenie obowiązującego dziś prawa o stowarzyszeniach, zakładał także zmiany w kilkudziesięciu innych aktach prawnych. To w połączeniu z niedługim już czasem, jaki pozostał do końca tej kadencji parlamentu, zniechęcało do kontynuowania prac. Last but not least, projekt nie miał też akceptacji Klubu Parlamentarnego Platformy, choć jego inicjatorami byli reprezentacji tego ugrupowania. To stworzyło też istotną barierę proceduralną. Efekt ostatecznie jest taki, że prace zostały zatrzymane, choć w kuluarach można jeszcze usłyszeć o możliwości wznowienia prac (to jednak mało prawdopodobny scenariusz).

Miejmy jednak nadzieję, że sam pomysł reformy prawa o stowarzyszeniach nie zostanie zarzucony, a senatorów nie zniechęci opór trzeciego sektora. Zmiany są konieczne – obowiązująca ustawa nie spełnia standardów europejskich, procedury rejestracyjne powinny być prostsze, reformy wymagają przepisy dotyczące finansowej strony funkcjonowania stowarzyszeń (chodzi na przykład o uproszczenie obowiązków księgowych). Te i wiele innych problemów powinno być rozwiązanych. Większość z nich została już nawet opisana w ekspertyzie prof. Huberta Izdebskiego, którą zamówił Senat rozpoczynając swoje prace nad projektem ustawy o zrzeszeniach. Wszystkie najważniejsze postulaty mogą zostać zrealizowane bez konieczności uchylania obowiązującej ustawy prawo o stowarzyszeniach.

Nadzieję na kontynuację prac na zmianami w przepisach regulujących funkcjonowanie stowarzyszeń można wiązać z aktywnością Kancelarii Prezydenta RP. Ośrodek prezydencki jest żywo zainteresowany tą sprawą i być może przeniesienie inicjatywy legislacyjnej w to miejsce pozwoliłoby na efektywniejszy dialog, pracę w bardziej stabilnych warunkach i przygotowanie mniej kontrowersyjnych zmian. Okazją do rozmowy na ten temat będzie spotkanie forum debaty publicznej „Aktywność obywatelska – szanse i bariery”, które odbędzie się pod koniec marca.