Archiwum aktualności Biura Dialogu Obywatelskiego

Poradnik.ngo.pl przypomina o ważnych dla organizacji pozarządowych zmianach w prawie, które weszły w życie w końcu ubiegłego roku lub od stycznia 2015 r. W drugiej, ostatniej części artykułu, przypomnienie o zmianach, które zaszły w KRS (ma większe uprawnienia) oraz w sprawozdaniu finansowym (drugi wzór). Warto o tym pamiętać!

Sprawozdanie finansowe

Sprawozdania za 2014 rok muszą być sporządzone według zasad określonych bezpośrednio w ustawie o rachunkowości. Organizacje pozarządowe od 2015 r. mają do wyboru dwa tryby sporządzania sprawozdania finansowego. Pierwszy to znany od lat wzór sprawozdania, którego już teraz używają organizacje-przedsiębiorcy (czyli prowadzące działalność gospodarczą). Drugi tryb to nowy wzór sprawozdania przeznaczony dla „jednostek mikro” – mogą być nimi organizacje nieprowadzące działalności gospodarczej oraz może nimi być część organizacji, które prowadzą działalność gospodarczą. Aby stać się nią, upoważnione władze (np. zarząd) podejmują uchwałę o tym, że fundacja / stowarzyszenie jest jednostką mikro i że będzie rozliczać się według nowego wzoru zaproponowanego w ustawie o rachunkowości.

Więcej: Przygotuj się na nowe sprawozdania finansowe! Na ten temat wkrótce jeszcze więcej na ngo.pl.

Warto pamiętać, że od 2015 r. zaostrzono przepisy związane z karą za niezłożenie w terminie sprawozdania finansowego w urzędzie skarbowym (to obowiązek wszystkich organizacji pozarządowych).Więcej: Za brak sprawozdania US ukarze grzywną.

Zmiany w KRS

Od 2015 r. Krajowy Rejestr Sądowy (KRS) może łatwiej zlikwidować „martwą organizację pozarządową”, np. taką, która nie złożyła w KRS przez dwa kolejne lata obrotowe sprawozdań finansowych (ich składanie to obowiązek organizacji zarejestrowanych w rejestrze przedsiębiorców). Sąd może wszcząć z urzędu postępowanie o rozwiązanie organizacji wpisanej do rejestru bez postępowania likwidacyjnego. Więcej: KRS łatwiej usunie martwe organizacje.

UWAGA: 15 stycznia 2015 r. weszły w życie kolejne zmiany wynikające z Ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw. Organizacje rejestrujące się, albo zarejestrowane w rejestrze przedsiębiorców, nie będą musiały składać wzorów podpisów osób uprawnionych do reprezentacji (członków zarządu) oraz będą musiały, przy złożeniu sprawozdania finansowego do KRS za 2014 r., podać w KRS „informację o dniu kończącym ich rok obrotowy”. Zmiany mają też pozwolić sądom rejestrowym na bardziej efektywne egzekwowanie przez nie obowiązku składania sprawozdań finansowych w KRS (to obowiązek organizacji zarejestrowanych w rejestrze przedsiębiorców).

Dodatkowym dokumentem, składanym przez organizacje, będzie pisemna zgoda osób powoływanych do zarządu (organu reprezentacji organizacji).

Zgody takiej nie trzeba dołączać, jeśli:

•osoba, która jest zgłaszana, podpisuje wniosek o wpis (podpisuje się pod formularzem) albo podpisała pełnomocnictwo do złożenia wniosku o wpis (dołącza się wtedy to pełnomocnictwo),
•zgoda jest wyrażona w protokole z posiedzenia organu, który tę osobę powoływał.
Zasada ta obowiązuje również w przypadku likwidatorów i prokurentów.

I jeszcze przypomnienie o wcześniejszych zmianach

•Od 1 grudnia 2014 r. obowiązują nowe obowiązują nowe zasady związane z rejestracją organizacji i zgłaszaniem zmian w rejestrach (więcej: W KRS ma być prościej także dla organizacji). Zmieniły się wzory formularzy (więcej: Nowe formularze KRS od 1 grudnia 2014). Poza tym nowo rejestrowane w KRS organizacje otrzymują od razu, poza numerem KRS, numery: REGON i NIP. Później muszą zgłosić brakujące dane (np. numer konta bankowego) do urzędu skarbowego na formularzu NIP-8 (kliknij tutaj, aby przejść do formularza NIP-8 i informacji o tym, jak go wypełnić).
Także od 1 grudnia 2014 r. organizacje rejestrujące działalność gospodarczą zgłaszają tylko 10 przedmiotów działalności, w tym rodzaj przeważającej działalności gospodarczej. Działające organizacje, zarejestrowane też jako przedsiębiorcy, muszą zaktualizować w KRS informacje o prowadzonej działalności gospodarczej (więcej: Sprawniejsza rejestracja nowych organizacji).

•W grudniu 2014 r. weszły w życie nowe przepisy dotyczące loterii fantowych – oznaczają większe ułatwienia w organizowaniu loterii dla organizacji mających status organizacji pożytku publicznego – więcej: Loterie. Ułatwienia dla organizacji pożytku.
•25 grudnia 2014 r. weszła w życie ustawa o prawach konsumenta. Wynikają z niej nowe obowiązki dla sprzedających, m.in. bardziej rozbudowane obowiązki informacyjne. Zmiany te dotyczą organizacji prowadzących działalność gospodarczą w postaci sprzedaży towarów, usług osobom fizycznym – więcej: Nowe prawo konsumenckie: co z niego wynika dla organizacji.

Podstawa prawna:

•Ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. (Dz. U. z 2013 r., poz. 330 z późn. zm.)
•Ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym z dnia 20 sierpnia 1997 r. (Dz. U. z 2013 r., poz. 1203)

Za brak sprawozdania US ukarze grzywną
 
Organizacje pozarządowe, które w wymaganym terminie (w ciągu 10 dni od daty zatwierdzenia, najpóźniej do 10 lipca) nie złożą sprawozdania finansowego do urzędu skarbowego, mogą zostać ukarane grzywną za wykroczenie skarbowe.

"Kto wbrew obowiązkowi nie przekazuje w terminie właściwemu organowi podatkowemu sprawozdania finansowego, opinii lub raportu, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe."

Taki zapis zawiera nowy artykuł o numerze 80b, który znalazł się w Kodeksie karnym skarbowym (KKS) i zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2015 r. Wcześniej niedopełnienie obowiązku związanego ze sprawozdaniem nie było bezpośrednio zagrożone karą. Urząd mógł jednak ukarać organizację na podstawie przepisów ogólnych np. posiłkując się artykułem 54 KKS.

W związku z wprowadzeniem nowego artykułu 80b aparat skarbowy otrzymał wyraźne wskazanie, że niezłożenie przez organizację sprawozdania w terminie podlega karze grzywny. Urzędy skarbowe będą mogły stosować tę karę już dla sprawozdań finansowych w 2015 r. (trzeba je złożyć w ciągu 10 dni od daty zatwierdzenia, najpóźniej do 10 lipca 2015 r.). W przepisie nie wskazano bezpośrednio wysokości grzywny, co oznacza, że dotyczą jej zasady opisane w art. 48 KKS. Jeśli grzywnę nałoży urząd skarbowy, to wyniesie ona od 175 zł do 3500 zł (w 2015 roku), ale jeśli sprawa trafi do sądu kara może być wyższa.

Przypominamy: Organizacje mają 10 dni – od daty zatwierdzenia sprawozdania finansowego – na jego przesłanie do swojego urzędu skarbowego. Jest to obowiązek wszystkich organizacji.

Tekst ustawy wprowadzający opisane zmiany:
Ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2014.1328)