PROTOKÓŁ NR 0012.12.8.2020
Z POSIEDZENIA 
KOMISJI DS. KULTURY I PROMOCJI
Z DNIA 29 MAJA 2020 ROKU

Początek posiedzenia - 14:00
Zakończenie posiedzenia - 16:30

Posiedzenie Komisji otworzył i przewodniczył obradom p. Przemysław Słowik - Przewodniczący Komisji.

W posiedzeniu uczestniczyli członkowie Komisji oraz osoby zaproszone wg załączonych list obecności załącznik nr 1 i 2.

Po stwierdzeniu prawomocności posiedzenia (quorum i prawidłowość zwołania posiedzenia)
Przewodniczący poinformował o obowiązującej klauzuli informacyjnej o przetwarzaniu danych osobowych i zaproponował następujący porządek dzienny posiedzenia:

1.	Rozpatrzenie wniosków w sprawie zmian do porządku obrad.
2.	Dyskusja nt. wyników badań diagnostycznych stanu i perspektyw szczecińskich instytucji oraz odbiorców kultury.
3.	Sprawy różne i wolne wnioski.

Ad. pkt. 1.
Rozpatrzenie wniosków w sprawie zmian do porządku obrad.

Nie wniesiono.

Ad. pkt. 2.
Dyskusja nt. wyników badań diagnostycznych stanu i perspektyw szczecińskich instytucji oraz odbiorców kultury.

Prof. M. Kowalewski – przedstawił materiał „Energia Szczecińskiej Kultury. Badania diagnostyczne stanu i perspektyw szczecińskich instytucji oraz odbiorców kultury” – załącznik nr 1 do protokołu.

R. Stankiewicz – powiedział, że szczecinianie potrzebują wydarzeń popkuturalnych. To wynika z raportu. Można to połączyć z wydarzeniami kultury wysokiej, realizowanymi w naszych instytucjach kultury. Należy wskrzesić Dni Morza i przyjrzeć się tożsamości Szczecina. Promocja Miasta niedomaga, zwłaszcza promocja wydarzeń kulturalnych. Kraków czy Łódź stworzyły swoje wizytówki kulturalne, wykorzystują swoją historię i tożsamość. Czegoś takiego w Szczecinie nie ma.

D. Jackowski – zauważyła, że w diagnozie dostrzeżono rolę Miejskiej Biblioteki Publicznej. Instytucji, która dziś nie ma swojej strategii. Elementy diagnozy powinny być przeniesione do strategii MBP. Ogromny potencjał i kompetencje bibliotekarzy są niewykorzystane. Radna cieszy się, że dostrzeżono rolę rad osiedli. Powinniśmy wykorzystać potencjał, który już mamy. Z dokumentu wynika, że większość mieszkańców woli wydarzenia plenerowe. Jest to związane też ze sposobem naszego życia, spędzania wolnego czasu z rodziną i dziećmi. Mieszkańców trzeba oczywiście edukować, powoli wdrażać do korzystania z kultury plenerowej. To, co oferujemy mieszkańcom w obiektach kultury, jest dla nich często nieczytelne. Tu jest właśnie rola MBP i rad osiedli – stopniowe uczenie, przygotowywanie do obcowania z kulturą wysoką. Rok temu, jako „Lepszy Szczecin” spotkali się z prezydentem Wacinkiewiczem, proponując wprowadzenie biletu „Szczecin na weekend”. Radna zwróciła też uwagę, że obcojęzyczni mieszkańcy Szczecina (np. żołnierze NATO i ich rodziny) mają ogromny problem z dostępem do kultury w j. angielskim. Trudna sytuacja jest też w przypadku rodziców, którzy mają jedno dziecko: często nie stać ich na skorzystanie z oferty kulturalnej Miasta. Szczecin oferuje zniżki jedynie dla rodzin wielodzietnych.

P. Bartnik – powiedział, że w dokumencie nie nalazły się informacje dot. wydawnictw, księgarni, prywatnych galerii. Brakuje tu też szkolnictwa artystycznego szczebla podstawowego i średniego. Zgodził się z prof. Kowalewskim, że jest to zadanie na przyszłość. Kwestią do przedyskutowania są też pieniądze. Jeśli dziś bilet na koncert kosztuje ponad 100 zł, to nie każdego na to stać. Jeśli takich wydarzeń jest kilka w tygodniu, to z automatu wyklucza to część odbiorców. Dobrze by było, gdyby takie wydarzenia były uzgadniane pomiędzy dyrektorami instytucji kultury. W opinii radnego rola, jaką mamy wypełnić, to rola metropolitalna. Do Szczecina przyjeżdżają także odbiorcy kultury spoza naszego miasta. Na koniec radny powiedział, że kultura to wolność. Strategia powinna stwarzać jak najszersze tramy możliwości tworzenia. Nie powinna powodować ograniczeń. Uznał też, że Szczecin stać jest na to, by stworzyć wydarzenie rozpoznawalne w kraju. Jako wzór podał festiwal Malta czy Opener.

M. Chabior – zwrócił uwagę na kwestię organizacji pozarządowych, które funkcjonują w Szczecinie, działających w dziedzinie kultury. Spora część organizowanych przez nie wydarzeń jest współfinansowana przez Miasto. Warto zebrać informacje nt tych wydarzeń i ich uczestników. To ogromny potencjał, warto się temu przyjrzeć.

M. Żylik – zwrócił uwagę na brak promocji wydarzeń kulturalnych.

P. Słowik – podziękował za raport. Powiedział, że wymagało to odwagi, bo nie mówi on jedynie rzeczy dobrych, ale i podnosi trudne tematy. Duża tu rola Wydziału Kultury – wiele wniosków i sugestii wynikających z raportu można szybko wprowadzić w życie. Przed nami ważna decyzja o tym, jak będzie wyglądał kierunek rozwoju naszej kultury. Przypomniał, jak Szczecin ubiegał się o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury. To było bardzo dobre. Pokazywało, że mamy ambicje. „Jestem za tym, byśmy wyznaczyli sobie cele i chcieli je osiągnąć. Możemy powalczyć o miejsce jakościowo bardzo dobre do życia. Możemy to osiągnąć, a kultura powinna być tu jednym z motorów napędowych”.

J. Leszczyńska – podziękowała za raport i za konstruktywną krytykę. Za wskazanie szans i zagrożeń. Tytuł raportu uznała za b. budujący. Obraz kultury jest b. pozytywny, mamy się czym pochwalić. Od ostatniego raportu (10 lat) powstały nowe placówki, instytucje, podmioty i organizacje. Wielokrotnie nasi twórcy byli doceniani w kraju i za granicą. Zgodziła się z sugestią autorów raportu, by kolejne badania przeprowadzać częściej. Powiedziała, że jesteśmy świadomi pewnych deficytów i bolączek. Zapewniła, że obecne procedury pozwalają na wprowadzenie kilku rozwiązań i to już się dzieje.

P. Słowik – ma przekonanie, że infrastrukturalnie jesteśmy dobrze przygotowani do tego, żeby prezentować i realizować kulturę: mamy piękne obiekty, w których kultura może mieć miejsce. Powinniśmy pracować nad elementem miękkim: generować wydarzenia, zachęcać ludzi, wspomóc samo środowisko. To dobry moment, by wejść w nową dekadę z planem na szczecińską kulturę.

E. Łongiewska – Wijas – powiedziała, że raport potwierdza wiele postulatów Komisji Kultury, kierowanych do Prezydenta i do Wydziału Kultury. Diagnoza jest kolejnym argumentem potwierdzającym ich słuszność. Najważniejszym postulatem jest brak polityki kulturalnej Miasta. Przypomniała, że diagnoza została przekazana Prezydentowi w listopadzie ub. roku. Radna zapytała, jaką konkretną robotę, zmierzającą do powstania polityki kulturalnej Miasta, wykonał w tym czasie Wydział Kultury? Przypomniała też, że w styczniu 2019 roku Komisja dwa posiedzenia poświęciła budżetowi Szczecińskiej Agencji Artystycznej. Wskazała wówczas na to, że ogromny budżet tej instytucji jest przeznaczany głównie na rozrywkę i wydatki promocyjne. Wspólny postulat Komisji i dyrektorów instytucji kultury zalecał: uzgodnienie kalendarza wydarzeń, ujednolicenie sposobu promocji, propagowanie oferty kulturalnej Szczecina. To wszystko jest w diagnozie. To wszystko trafiło w próżnię. Przez 1,5 roku nikt nie zrobił nic. Radna zapytała: ilu mądrych ludzi, naukowców, producentów sztuki, musi się wypowiedzieć, by promocja kultury zmieniła swój kształt i by Urząd w końcu coś w tym zrobił? Promowane są wydarzenia, które tej promocji nie potrzebują. Nie są nagłaśniane rzeczy wartościowe artystycznie. Kiedy to się zmieni? Kiedy Wydział zacznie pracować nad tą zmianą?

D. Jackowski – zwróciła uwagę na brak obiektów instytucji kultury na Gumieńcach czy Pomorzanach. Brakuje też domów kultury i lokalnych centrów aktywności czy domów seniora. Mamy potencjał, jednak bez odpowiedniej infrastruktury niewiele będzie można zrobić.

U. Pańka – zapytała, czy w Szczecinie ma być kilka dużych centrów kultury, czy wiele mniejszych,  na każdym osiedlu? Czy ma być 4- 5 dużych bibliotek czy wiele małych, osiedlowych? Jak patrzymy na mieszkańca, który chce korzystać z kultury?

Prof. M. Kowalewski – zapytał, czy chcemy, aby było tak, jak jest? Jeśli tak, to polityka kultury nie jest nam potrzebna. Jeśli uznamy jednak, że kultura pozwala przyciągać specjalistów i kapitał do Miasta to należy zdać pytanie, czy chcemy promować się poprzez jarmarki? Czy mianem polityki kulturalnej należy określić wszystkie decyzje podejmowane ad hoc, w oparciu nie o dokumenty, a o bieżącą sytuację?

Dr R. Bartłomiejski – przypomniał, że w dokumencie nie została podkreślona kwestia transgraniczności metropolii. Być może jesteśmy niekiedy nadmiernie krytyczni dla siebie. Druga kwestia to współpraca, pod wspólną egidą, instytucji kultury podległych Miastu i Marszałkowi. Chodzi o synergię energii tych instytucji, przy niezmienionych budżetach. Powiedział też o spółdzielniach kultury: współdzieleniu zasobów instytucji. Do dyskusji jest też kwestia Strategii – jest potrzebna artyście, bo wybierając miasto chce wiedzieć czy ma w nim czego szukać. Jeśli jest wcześniej wiadome, że np. teraz robimy rok dot. ludzi morza, to można wcześniej planować projekty kulturalne kierowane np. do Ministra Kultury. Stworzyć np. wspólny bilet czy ofertę kulturalną.

Dr K. Izdebska – omawiając kwestię finansowanie instytucji podkreśliła, że większość finansowania otrzymują od Miasta, niekiedy nawet 90% budżetu instytucji. Najwięcej kosztów generuje działalność bieżąca (wynagrodzenia). Kwestie takie jak remonty, czy inwestowanie w infrastrukturę: koszty są tu zdecydowanie niższe, niekiedy nie ma na nie pieniędzy. Są instytucje, które mogą wypracować spore przychody własne, jednak i tak stanowią one do 20% budżetu. Problem jest ze sponsorami i mecenasami. Ostatni problem to promocja i reklama wydarzeń. W większości przypadków te koszty są poniżej 3%. Wyjątkiem jest SAA(25% wszystkich kosztów, w 2018 roku wydała na ten cel ponad 2,6 mln zł).

Dr D. Kowalewska – ad. organizacje pozarządowe: wyjaśniła, że w diagnozie podano jako przykład Warszawę, która stała się prekursorem polityki kulturalnej. Strategii współtworzonej, a nie wymyślanej ad hoc. Podkreśliła, że największym deficytem naszego miasta jest edukacja kulturalna. My nie uczymy do kultury. Będziemy mogli tworzyć w Szczecinie dobrą kulturę, jeśli w strategii pojawi się słowo „współdziałanie”.

J. Leszczyńska – odpowiadając na pytania radnej E. Łongiewskej – Wijas powiedziała, że od czasu otrzymania diagnozy nie mieli aż tak dużo czasu. Pracują cały czas w trudnych warunkach. Nie odkładają tego dokumentu do szuflady. Podjęli prace zmierzające do aktualizacji Strategii Rozwoju Szczecina. Kultura zajmie w niej ważną pozycję. Udało się wdrożyć jedną z rekomendacji diagnozy: od czerwca kanał „Wiadomości SZCZECIN” zostanie mocno rozbudowany. Znaleźli też środki na kontynuację tych prac.

K. Soska – powiedział, że intencją raportu była „rodzinna fotografia”, zdjęcie reportażowe. Widzimy siebie takimi, jakimi jesteśmy. Poprosił, by patrzeć na to także pod katem tego, jakim jesteśmy społeczeństwem, jak konsumujemy kulturę. Wnioski z niego są dla nas bardzo ważne, są punktem wyjścia do dyskusji. Wiele z nich jest absolutnie zasadnych, z kilkoma można jednak polemizować. Jak każda fotografia, ważne jest, z jakiej perspektywy jest robione zdjęcie. Jeżeli robimy badania w okresie Dni Morza, to nie możemy się dziwić, że być może w odpowiedziach pojawia się ten temat, jako nadreprezentacja. Na przestrzeni 10 lat to wydarzenie się zmieniło. To nie jest tylko festiwal piwa i kiełbasy. To jest wiele wydarzeń artystycznych. Rządzi się oczywiście prawami imprezy masowej, jednak ma elementy kultury wysokiej, ambitnej. Ad. edukacja kulturalna – temat jest kluczowy. Jest tu wiele do zrobienia. Jest to jednak przede wszystkim kwestia polityki edukacyjnej państwa. To, co robią samorządy, to ratowanie sytuacji w ramach jakże ograniczonych budżetów. Nasze działania to nie tylko edukacja w szkołach, ale edukacja kulturalna prowadzona przez każdą instytucję kultury w Szczecinie. Przypomniał program „Kultura zaprasza”- akcję kierowaną do dzieci z peryferyjnych dzielnic miasta, zapewniającą transport, uczestnictwo w wydarzeniu kulturalnym i posiłek. Odpowiadając na pytanie U. Pańki (centralizacja czy decentralizacja) powiedział, że musimy robić jedno i drugie. Chcielibyśmy robić to w stopniu wystarczającym postawić instytucję kultury w każdym z osiedli. Jest to jednak działanie rozpisane na wiele lat. Nie bez znaczenia jest też kwestia finansowa. Problemem numer jeden są nasze możliwości budżetowe. Zademonstrował budżet Szczecina i wydatki na kulturę na przestrzeni ostatnich 14 lat: to był cały czas proces wzrostu, dopiero w 2020 roku musieliśmy wprowadzić program oszczędnościowy, ograniczając wydatki, także i w dziedzinie kultury. Mówiąc o możliwościach Miasta porównał budżet SAA (10 mln zł) i Krakowskiego Biura Festiwalowego (40 mln zł). Wyjaśnił też, że SAA jest realizatorem wszystkich działań promocyjnych Miasta. W tym takich jak np. informacja o nowym sposobie wywózki śmieci. Nie należy mylić budżetu promocyjnego Agencji z budżetem promocyjnym Miasta. Budżety promocyjne są niskie z prostego powodu: budżety samych wydarzeń są niskie. To się dzieje w odniesieniu do większości wydarzeń. Jednak w ciągu ostatnich 10 lat nastąpiło w Szczecinie stopniowe urynkawianie wydarzeń artystycznych. Coraz częściej rolą Miasta jest tworzenie warunków, a nie – dofinansowywanie wydarzeń. Pojawiają się wydarzenia o charakterze komercyjnym, coraz częściej dostępne dla mieszkańców. Środki, którymi dysponujemy kierujemy do wydarzeń niszowych, wymagających naszego wsparcia. Prezydent jest zdania, że powinniśmy kontynuować badania. Wykonywać je w cyklu 2 letnim. Z możliwością rozszerzenia o pewne fokusy, interesujące w danej chwili. Przypomniał, że Miasto dysponuje dokumentem „Wsparcie rozwoju Szczecina poprzez kulturę na lata 2014-2020”. Nie budujemy specjalnych polityk dla różnych sektorów. Staramy się to integrować w Strategii Miasta.

Ad. pkt. 3.
Sprawy różne i wolne wnioski.

Nie wniesiono.

Na tym posiedzenie zakończono.

Protokołowała		Przewodniczący Komisji
Katarzyna Kamińska Główny Specjalista BRM		Przemysław Słowik