Zasłużeni obywatele

Dr Bazyli Baran - poświęcił szkolnictwu wyższemu ponad cztery dekady swojego życia, dokładnie 41 lat. Przyjechał do Szczecina w 1973 r. tylko na rok. Od tego jednego roku minęło już 51 lat od kiedy Bazyli Baran został Szczecinianinem.

Działacz Solidarności (od 1980). Współorganizował Uczelnianą Komisją Solidarność na WSP w Szczecinie, której przewodniczył do czasu stanu wojennego i później już w wolnej Polsce na Uniwersytecie Szczecińskim w latach 1998-2012. Za komuny zorganizował PIERWSZY zespół redakcyjny ogólnopolskiego tygodnika "Jedność" tworzonego przez Solidarność.

Gdy w 1985 roku WSP przekształciła się w Uniwersytet Szczeciński doktor Baran kontynuował swoją karierę akademicką osiągając kolejne sukcesy i rozwijając nowe kierunki na wyższej uczelni. W roku 1990 został kierownikiem zespołu doradców Kuratora Oświaty, obecnego przewodniczącego rady miasta Pawła Bartnika. W latach 90-tych kierował Zakładem Psychologii w Instytucie Pedagogiki i Psychologii, a następnie Zakładem Psychologii Rozwojowej, Wychowawczej i Społecznej. Po transformacji ustrojowej w Polsce, jego zaangażowanie w sprawy edukacji i samorządu było nieocenione.

W 1990 rozpoczęła działalność Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej która zaczęła się od 100 dolarów profesora Regulskiego przeznaczonych na organizacje Wyższych Szkół Samorządu Terytorialnego. Jedna z czterech placówek w całej Polsce powstała właśnie w Szczecinie, a w jej władzach powołano doktora Barana. Pełniącego z niej różne funkcje na przestrzeni lat, prorektora i dziekana. Później w ramach przekształceń szczecińskiej placówce groziła likwidacja, ale Bazyli Baran wraz z grupą innych wykładowców pojechał do Warszawy walczyć o pozostawienie uczelni w Szczecinie.

W latach 80-tych i 90-tych prowadził również zajęcia w Studium Pedagogicznym Akademii Rolniczej oraz pracował jako psycholog w Państwowym Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym, który w tamtym czasie był najlepszym tego typu ośrodkiem w Polsce. Bardzo możliwe, że bez Bazylego Barana nie byłoby legendarnej trzynastki. W roku 1990 wraz z ówczesnym kuratorem Pawłem Bartnikiem założyli zespół ds. utworzenia liceum pod patronatem US. To dzięki ich determinacji powstało znane w całej Polsce XIII Liceum Ogólnokształcące w Szczecinie, którego pierwsza tymczasowa siedziba mieściła się przy ul. Romera.

Ogromna część pracy zawodowej i naukowej doktora Barana to przede wszystkim praca ze studentami. Był promotorem setek prac magisterskich i licencjackich. W 1998 roku zorganizował powstanie na US Międzywydziałowego Studium Kształcenia Pedagogicznego, co zaowocowało edukacją tysięcy nauczycieli. Osobiście wykształcił całe pokolenia przyszłych nauczycieli i nauczycielek. którzy dziś kształtują kolejne pokolenia mieszkańców Szczecina i regionu.

W 2006 roku z listy Platformy Obywatelskiej po raz pierwszy został Radnym Miasta a jego kariera samorządowa, trwała nieprzerwanie przez 4 kadencje do roku 2024. Od razu w pierwszej kadencji został Przewodniczącym Rady Miasta. Jaka myśl mu wtedy przyświecała? - “Jak się jest przewodniczącym, trzeba robić rzeczy wielkie”. I tak powstał pomysł Szczecińskiej Wyższej Szkoły Artystycznej. Bardzo możliwe, że bez Bazylego Barana nie byłoby Akademii Sztuki w Szczecinie. W Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, razem z Sylwestrem Ostrowksim wymieniali zalety i możliwości Szczecina w zakresie sztuk plastycznych i muzycznych. Pytając retorycznie dlaczego w Szczecinie nie ma szkoły wyższej? Usłyszał, że nikt nie złożył takiego wniosku.

W kadencji 2014-2018 był przewodniczącym Komisji ds. Rozwoju i Promocji Miasta. Prawdopodobnie przeprowadził jedyne posiedzenie komisji Rady Miasta w Polsce, która obradowała na wysokości ponad 1 km. Kiedy trzeba było zainteresować radnych problemem aeroklubu, który potrzebował środków na remont pasa startowego, Bazyli zorganizował dla całej komisji lot nad miastem. Jak wspomina, to jedyna komisja w której dziennikarze odmówili udziału i nie wsiedli do samolotu.

Doktor Baran był nie tylko radnym, ale również obrońcą praw słabszych i mniejszości. Zdeterminowany potrafił “wychodzić” każdą sprawę, która wymagała interwencji. Sam wspomina jak np. zablokował likwidacje stołówki i kuchni w ośrodku dla osób głuchych i niedosłyszących, która obecnie jest najlepszą tego typu placówką w Polsce. Swoją determinacją doprowadził w ostatniej kadencji do powstania Zespołu Nazewnictwa Ulic. W jednej tylko kadencji zespół zaopiniował prawie 300 nazw ulic i placów w Szczecinie dbając o ład i spójność nazewnictwa. To z jego inicjatywy powstał plac Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.

Za działalność naukową Bazyli Baran otrzymał Złoty Krzyż Zasługi i Medal Komisji Edukacji Narodowej. W 1999 r. otrzymał Medal Uniwersytetu Szczecińskiego za wkład w rozwój uczelni. Za działalność w opozycji antykomunistycznej otrzymał odznakę honorową i status osoby prześladowanej i represjonowanej.

Po napaści Rosji na Ukrainę do ośrodka olimpijskiego w Wałczu trafiło około 30 zawodników młodzieżowej kadry pływackiej z Ukrainy. Niestety na miejscu nie mieli możliwości kontynuowania nauki w szkole. Bazyli Baran postanowił ściągnąć całą kadrę do Szczecina, gdzie młodzież mogła nie tylko trenować na miejskich obiektach ale również uczyć się w naszych szkołach ponadpodstawowych. Za tę pomoc dla kadry pływackiej w roku 2022 Bazyli Baran został odznaczony medalem godnościowym przez Prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego.