Odpowiedzi na interpelacje/zapytania

W odpowiedzi na interpelację nr 377 w sprawie organizacji nieobowiązkowych lekcji religii w szczecińskich szkołach publicznych wyjaśniam co następuje:
zgodnie z art. 7 ustawy – Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2018 r. poz. 967 i 2245) dyrektor kieruje placówką, odpowiada za organizację pracy szkoły, uwzględniając w swojej pracy przepisy prawa. Dyrektor zobowiązany jest również do zapewnienia odpowiednich warunków organizacyjnych do realizacji zadań dydaktycznych i opiekuńczo-wychowawczych. W gestii dyrektora jest właściwie organizowanie tygodniowego rozkładu zajęć. W związku z tym, plan lekcji w szkole powinien uwzględniać realizację ramowych planów nauczania, czas pracy nauczycieli oraz zasady ochrony zdrowia i higieny pracy uczniów i nauczycieli.
Na podstawie § 2 i § 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 marca 2017 r. (Dz.U.2017.703) w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych, ramowy plan nauczania określa tygodniowy wymiar godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych dla uczniów poszczególnych klas oraz zajęć z wychowawcą dla uczniów poszczególnych klas, na danym etapie edukacyjnym. W szkolnym planie nauczania uwzględnia się również wymiar godzin zajęć nieobowiązkowych – religii lub etyki, zajęć wychowania do życia w rodzinie.
Przepisy prawa oświatowego nie określają wprost godzin w jakich mają być prowadzone zajęcia edukacyjne. Należy jednak pamiętać, że zgodnie z § 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U.2003.6.69 z późn.zm.) plan zajęć dydaktyczno-wychowawczych powinien uwzględniać zasady ochrony zdrowia i higieny pracy w taki sposób, aby zapewnić równomierne obciążenie zajęciami w poszczególnych dniach tygodnia. Higiena procesu nauczania, ze szczególnym uwzględnieniem możliwości percepcyjnych uczniów wskazuje na konieczność różnicowania zajęć w każdym dniu oraz promowanie zasady nie łączenia w kilkugodzinne bloki zajęć z tego samego przedmiotu. Ponadto Dyrektorzy szkół tworząc plany tygodniowych zajęć zwracają uwagę na umieszczenie zajęć nieobowiązkowych „przed” lub „po” zajęciach obowiązkowych.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach (Dz.U.1992.36.155 z późn. zm) naukę religii organizuje się na życzenie rodziców/opiekunów prawnych lub pełnoletnich uczniów. Należy zatem uznać, że religia i etyka nie są dla ucznia przedmiotami obowiązkowymi. W przypadku rezygnacji z uczęszczania na zajęcia religii szkoła zobowiązana jest zagwarantować uczniowi stosowną opiekę lub inne zajęcia wychowawcze. Podobne zasady stosuje się w sytuacji organizowania rekolekcji wielkopostnych dla uczniów uczęszczających na naukę religii w szkole. Zgodnie z § 10 ww. rozporządzenia uczniowie uczęszczający na naukę religii mają prawo do zwolnienia z zajęć szkolnych w celu odbycia trzydniowych rekolekcji wielkopostnych, jeżeli rekolekcje te stanowią praktykę danego kościoła lub innego związku wyznaniowego mimo tego, że szkoła nie jest organizatorem rekolekcji wielkopostnych. Jednak w czasie trwania rekolekcji placówka nie jest zwolniona z realizowania funkcji opiekuńczej i wychowawczej. W związku z tym nauczyciele mogą zostać zobowiązani przez dyrektora do prowadzenia zajęć opiekuńczo – wychowawczych na terenie jednostki dla uczniów, którzy nie biorą udziału w rekolekcjach.
W odniesieniu do kwestii umieszczania symboli religijnych w salach przeznaczonych do nauczania przedmiotów obowiązkowych wskazać należy, że jest ona unormowana także w § 12 rozporządzenia w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach. Z przepisu tego wynika, że krzyż może być umieszczony w pomieszczeniach szkolnych bez sprecyzowania, czy mają to być wyłącznie sale do nauki lekcji religii.
Nauczyciel religii, tak jak każdy nauczyciel innego przedmiotu, zatrudniany jest na podstawie przepisów ustawy - Karta Nauczyciela i oprócz realizowania pensum dydaktycznego jest obowiązany wykonywać dodatkowe zadania np. udział w radach pedagogicznych, pełnienie dyżurów na przerwach, podejmowanie zadań zleconych przez dyrekcję, w tym również prowadzenie doraźnych zastępstw.
Dyrektor szkoły ma obowiązek zapewnić odpowiednie warunki organizacyjne do realizacji zadań dydaktycznych i opiekuńczo-wychowawczych szkoły, a także zapewnić bezpieczeństwo uczniom i nauczycielom. Dyrektor szkoły ma prawo w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub z powodu nieobecności nauczyciela w szkole przydzielić jego godziny zajęć innym nauczycielom w ramach doraźnych zastępstw. Przepisy prawa nie określają sposobu przydzielania tych godzin poszczególnym nauczycielom.