Odpowiedzi na interpelacje/zapytania

W odpowiedzi na zapytanie nr 2816, dotyczące opłat za wyżywienie dzieci w przedszkolach, informuję, że z dniem 1 stycznia 2018 r. opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego
w publicznych przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkole podstawowej, innych formach wychowania przedszkolnego – prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz opłaty za korzystanie z wyżywienia w takich placówkach stanowią niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publicznoprawnym. Do końca roku 2017 traktowane były jako należności cywilnoprawne.

1 stycznia 2018 r. weszła w życie ustawa z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych. Została ona opublikowana 29 listopada 2017 r. w Dz. U. z 2017 r. pod poz. 2203. Zgodnie z art. 52 ust. 1 wskazanej powyżej ustawy, rada gminy określa wysokość opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego uczniów objętych wychowaniem przedszkolnym do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończą 6 lat, w prowadzonym przez gminę:
1) publicznym przedszkolu i oddziale przedszkolnym w publicznej szkole podstawowej, w czasie przekraczającym wymiar zajęć, o którym mowa w art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r., poz. 996);
2) publicznej innej formie wychowania przedszkolnego w czasie przekraczającym czas bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki ustalony dla publicznych przedszkoli na podstawie art. 13 ust. 2 ustawy - Prawo oświatowe.

Natomiast art. 52 ust. 15 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych stanowi, że opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego w publicznych placówkach wychowania przedszkolnego prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz opłaty za korzystanie z wyżywienia w takich placówkach stanowią niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publicznoprawnym, o których mowa w art. 60 pkt 7 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 2077), tj. zalicza się je do dochodów pobieranych przez samorządowe jednostki budżetowe na podstawie odrębnych ustaw.

W efekcie, ustalenie wysokości opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego w przedszkolach prowadzonych przez gminę następuje w drodze uchwały rady gminy podjętej na podstawie art. 52 ust. 1 i 2 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych. Natomiast do ustalania opłat za korzystanie z wyżywienia w publicznych placówkach wychowania przedszkolnego, z mocy art. 52 ust. 12 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, stosuje się odpowiednio przepisy art. 106 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59, z późn. zm.), co oznacza, że wysokość tych opłat ustala dyrektor przedszkola w porozumieniu z organem prowadzącym przedszkole. Powyższe regulacje zawarte w ustawie o finansowaniu zadań oświatowych, określające organy właściwe do ustalania wysokości opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego i wyżywienie w przedszkolach oraz sposób ustalania tych opłat, należy uznać za odrębne przepisy, o których mowa w art. 61 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

Na mocy wskazanych przepisów Rada Miasta Szczecin podjęła w dniu 22 maja 2018 r. Uchwałę Nr XLI/1193/18 w sprawie opłat za świadczenia prowadzonych przez Gminę Miasto Szczecin przedszkoli publicznych, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego. Obowiązek ponoszenia opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego w wysokości określonej w uchwale rady gminy (która ustaliła stawkę godzinową za korzystanie z wychowania przedszkolnego w wysokości 1 zł za każdą godzinę przekraczającą czas bezpłatnego świadczenia usług w przedszkolach) wynika wprost z przepisów o charakterze powszechnie obowiązującym i aktualizuje się z chwilą rozpoczęcia korzystania z tego świadczenia. W § 3 ust. 2 powyższej uchwały wskazano, iż ustaloną opłatę wnosi się do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu rozliczeniowym, na rachunek bankowy lub w kasie przedszkola.

Realizując przepisy art. 52 ust. 12 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych Prezydent Miasta Szczecin wydał w dniu 25 czerwca 2018 r. Zarządzenie Nr 262/18 w sprawie opłat za wyżywienie dzieci uczęszczających do prowadzonych przez Gminę Miasto Szczecin przedszkoli publicznych i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych. W zarządzeniu w § 3 ust. 1 wskazano (identycznie jak w przypadku Uchwały Rady Miasta w sprawie opłat za korzystanie z przedszkola), iż opłatę za wyżywienie wnosi się do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu rozliczeniowym, na rachunek bankowy lub w kasie przedszkola.

Dyrektorzy przedszkoli, w drodze czynności materialno-technicznych, dokonują stosownego obliczenia miesięcznej należności wynikającej z liczby godzin, w których dziecko korzystało w danym miesiącu z wychowania przedszkolnego oraz liczby posiłków, z których skorzystało. Wpłaty pochodzące z opłat rodziców za pobyt dzieci w przedszkolach stanowią dochód budżetu Miasta i zmiana terminu ich pobierania nie wpłynęła na proces realizacji wydatków budżetu Miasta, a tym samym przedszkoli publicznych, przeznaczonych na prowadzenie placówek. Natomiast opłaty za posiłki, z których dziecko korzysta podczas pobytu w przedszkolu i oddziale przedszkolnym, stanowią (na mocy Uchwały Nr XXXV/1042/13 Rady Miasta Szczecin z dnia 18 listopada 2013 r. zmieniającej uchwałę w sprawie gromadzenia dochodów na wydzielonym rachunku dochodów przez samorządowe jednostki budżetowe prowadzące działalność w zakresie oświaty) dochody Wydzielonych Rachunków (tzw. WRD). Dochody te są przeznaczone na finansowanie wydatków bieżących związanych z ich uzyskaniem, tj. w szczególności na zakup artykułów spożywczych wykorzystywanych do przygotowania posiłków dla dzieci.

W związku z tym, iż rodzice opłaty za wyżywienie dzieci we wrześniu mogą wnosić do 7 października, dyrektorzy przedszkoli i szkół podstawowych, w których zorganizowano oddziały przedszkolne, zostali zobowiązani do zabezpieczenia środków na zakup artykułów spożywczych z innych dochodów gromadzonych na Wydzielonych Rachunkach oraz przeanalizowanie możliwości dokonania zmian w procesie zamówienia produktów, np. poprzez wynegocjowanie dłuższego terminu zapłaty u dostawców. W przypadku, gdy placówki nie dysponowały dodatkowymi źródłami dochodów, mogły składać do Wydziału Oświaty wnioski o zmianę planu finansowego budżetu podstawowego w zakresie zabezpieczenia planu wydatków w § 4220 – Zakup środków żywności. Z tej możliwości, już w miesiącu sierpniu 2018 r., skorzystały cztery placówki. Kolejne cztery złożyły wnioski we wrześniu 2018 r. Wszystkie wnioski zostały rozpatrzone pozytywnie. Zarządzeniami Prezydenta Miasta Szczecin, w sierpniu i wrześniu 2018 r., dokonano zabezpieczenia planów finansowych tych placówek w odpowiedniej klasyfikacji budżetowej umożliwiając im realizację zamówień artykułów spożywczych niezbędnych do przygotowania posiłków dla wszystkich dzieci uczęszczających do przedszkoli lub oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych.